SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI W ZESPOLE SZKÓŁ PUBLICZNYCH nr 1 w WADOWICACH na rok szkolny 2016/2017,,Szukam nauczyciela i mistrza niech przywróci mi wzrok słuch i mowę niech jeszcze raz nazwie rzeczy i pojęcia niech oddzieli światło od ciemności." Tadeusz Różewicz 1
SPIS TREŚCI 1. Wstęp 2. Podstawy prawne 3. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki 4. Harmonogram działań 5. Ewaluacja 2
1. WSTĘP Profilaktyka to proces wspomagania uczniów w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu, a także ograniczanie i likwidowanie czynników, które zaburzają prawidłowy rozwój i dezorganizują zdrowe życie (tzw.czynniki ryzyka) oraz wprowadzanie i rozwijanie czynników, które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu (tzw.czynniki chroniące). Szkolny Program Profilaktyki jest nieodłącznym elementem Statutu Szkoły i wspólnie z Programem Wychowawczym realizuje cele wychowawcze, opiekuńcze oraz profilaktyczne. Głównym założeniem Szkolnego Programu Profilaktyki jest szeroko rozumiana działalność szkoły na rzecz zapobiegania zachowaniom ryzykownym oraz interwencja w sytuacjach wymagających zdecydowanej reakcji na niepożądane zjawiska i zachowania uczniów. Program profilaktyki w swoich założeniach ma na celu wspomóc wychowawczą rolę rodziców, dostarczać wiedzy na temat przestrzegania norm współżycia społecznego oraz przygotować uczniów do życia w dorosłym świecie ludzi odpowiedzialnych za swoje zachowania. Realizacja Szkolnego Programu Profilaktyki przewidziana jest na trzy lata. 2. PODSTAWY PRAWNE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI: Statut Szkoły Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2004 r. nr 256 poz. 2572) Ustawa z 24 kwietnia 2015 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r. poz. 875) Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. poz. 1249) Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( Dz. U. z 2002r. Nr 10, poz. 96) Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem ( Dz. U. z 2003r. Nr 26, poz.226) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Art. 72 3
Konwencja o Prawach Dziecka uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych 20 listopada 1989r. ratyfikowana przez Polskę 30 kwietnia 1991r. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich ( Dz. U. z 2002r. Nr 11, poz.109) Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego ( Dz. U. Nr 111, poz. 535) Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( Dz. U. Nr 35, poz. 230 z późn. zm.) Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii ( Dz. U. z 2003r. Nr 24, poz. 198 ) Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych ( Dz. U. z 1996r. Nr10, poz. 55) 3. CELE GŁÓWNE PROGRAMU: 1. Eliminowanie czynników ryzyka i kształtowanie umiejętności interpersonalnych. 2. Kształcenie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych. 3. Promowanie zdrowego stylu życia. 4. Przeciwdziałanie uzależnieniom od używek ze szczególnym uwzględnieniem dopalaczy. 5. Zagrożenia cywilizacyjne w kontekście zdrowia psychicznego nadmierne korzystanie z urządzeń multimedialnych. 4
4. Harmonogram działań L.P. Zadania główne Zadania szczegółowe Sposoby i formy realizacji Termin Odpowiedzialni 1. Eliminowanie czynników ryzyka i kształtowanie umiejętności interpersonalnych. 1.Doskonalenie umiejętności rozpoznawania czynników ryzyka i właściwego oceniania poziomu zagrożenia. 1.Lekcje wychowawcze, warsztaty, pogadanki dyskusje, praca w grupach w oparciu o materiały Cały rok Wychowawcy multimedialne. 2.Propagowanie wiedzy o społecznych mechanizmach wywierania wpływu i konstruktywnych sposobach radzenia sobie z nimi. 3.Uczenie umiejętności radzenia sobie z emocjami. 2.Nauka przeprowadzenia negocjacji, asertywnego komunikowania własnych potrzeb, sztuki odmawiania, umiejętności proszenia o pomoc, dyskusji. 3.Odgrywanie scenek, ról, praca w grupach, oraz indywidualne rozmowy z uczniami. 4.Wspieranie rozwoju niezależności od opinii grupy i odporności na nieakceptowaną presję rówieśniczą. 4.Lekcje wychowawcze rozwijające u uczniów asertywność, budowanie silnych więzi emocjonalnych z konstruktywnymi jednostkami i grupami. Pokazywanie pozytywnych wzorców do naśladowania w rodzinie, literaturze, sztuce i muzyce. 2. Kształcenie umiejętności 1.Budowanie pozytywnych relacji 1.Zajęcia integracyjne z Cały rok Wychowawcy 5
radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych i trudnych. koleżeńskich, zapobieganie agresji, przemocy fizycznej i psychicznej. 2.Doskonalenie umiejętności rozpoznawania i nazywania zachowań agresywnych i uczenie alternatywnych sposobów rozwiązywania konfliktów. uczniami, pogadanki, prelekcje z Policjąuświadamianie konsekwencji prawnych popełnianych czynów. 2.Lekcje wychowawcze na temat rozwiązywania konfliktów, budowania poczucia własnej wartości, odgrywanie ról. Wpajanie poczucia odpowiedzialności za własne słowa (wychowanie do życia w rodzinie). Analizowanie na lekcjach materiałów multimedialnych i uświadamianie konieczności obowiązku reagowania na wszelkie przejawy agresji. Lekcje profilaktyczne przy współpracy z Centrum Profilaktyki Społecznej Realizacja programu,,spójrz Inaczej w klasie IVa. Przedstawiciele Policji Psycholog, Pedagog szkolny, Centrum Profilaktyki Społecznej 3.Udzielanie pomocy uczniom w sytuacji trudnej (przemoc domowa). 3.Zapoznanie uczniów z Konwencją Praw Dziecka, wskazanie specjalistycznych instytucji i ośrodków pomocowych w sytuacji przemocy w rodzinie. 6
3. Promowanie zdrowego stylu życia. 1.Zapoznanie uczniów ze zdrowym stylem życia, uświadamianie uczniom, że warto inwestować w swoje zdrowie. 2.Kształtowanie odpowiedzialności za własne życie i zdrowie Indywidualne rozmowy z uczniami. Prelekcje dla rodziców. 1.Zajęcia dotyczące higienicznego trybu życia, zdrowego żywienia, zaburzeń odżywiania 2.Prowadzenie sklepiku szkolnego promującego zdrową żywność, warsztaty kulinarne uczące zasad odżywiania się i przygotowywania prostych posiłków. Nadzór nad posiłkami w stołówce szkolnej. Cały rok Wychowawcy klas Nauczyciele biologii, przyrody, WDŻ, Nauczyciele wych. fizycznego, Pielęgniarka szkolna, Intendentka 4. Przeciwdziałanie uzależnieniom od używek ze szczególnym uwzględnieniem dopalaczy. 3.Rozwijanie aktywności fizycznej u uczniów poprzez sport. 1.Dostarczenie wiedzy o szkodliwości palenia papierosów, picia alkoholu i zażywania narkotyków. 3.Aktywny udział uczniów w lekcjach wych.fizycznego, na basenie oraz w różnego rodzaju zawodach sportowych. 1.Prowadzenie lekcji wychowawczych dostarczających uczniom wiedzę na temat konsekwencji: palenia papierosów, picia alkoholu, zażywania narkotyków i dopalaczy (wychowanie dożycia w rodzinie). Cały rok Wychowawcy Pedagog, Psycholog szkolny, Przedstawiciele Policji, Centrum Profilaktyki Społecznej 7
Gromadzenie materiałów, nowoczesnych środków dydaktycznych na temat profilaktyki uzależnień, przygotowanie gazetek szkolnych. Realizacja programu,,nie pal przy mnie, proszę!,,,trzymaj formę,,,żyj zdrowo i bezpiecznie. 2.Współdziałanie z rodzicami w zakresie profilaktyki, wczesna interwencja, udzielanie pomocy. 2.Prelekcje dla rodziców na temat zagrożeń związanych z uzależnieniami. 3.Zwiększanie poczucia bezpieczeństwa i kompetencji rodziców poprzez wskazanie, co robić i gdzie szukać pomocy w sytuacji problemowej. 3.Utrzymywanie współpracy z Policją oraz z Centrum Profilaktyki Społecznej w celu przeprowadzenia szkoleń, porad dla rodziców. 5. 5.Zagrożenia cywilizacyjne w kontekście zdrowia psychicznego nadmierne korzystanie z urządzeń multimedialnych. 1.Zdobywanie wiedzy o niebezpieczeństwach wynikających z nieodpowiedzialnego korzystania z urządzeń multimedialnych. 2.Uświadomienie uczniom konsekwencji prawnych wynikających z niewłaściwego korzystania z telefonu komórkowego, multimediów w Realizacja programu profilaktycznego,,owce w sieci,,plik i Folderek. Przeprowadzenie lekcji wychowawczych dotyczących: pozytywnego wpływu nowoczesnej technologii komunikacyjno- Cały rok Wychowawcy, Nauczyciele informatyki, wych.fizycznego Psycholog, Pedagog szkolny Przedstawiciele Policji 8
tym Internetu. 3.Przybliżenie problematyki różnych rodzajów uzależnień od Internetu. 4.Uczenie alternatywnych form spędzania czasu wolnego. 5. Uświadamianie rodzicom zagrożeń płynących z nadmiernego korzystania z Internetu. informacyjnej nieumiejętnego korzystania z technologii informatycznej negatywnych skutków nadmiernego korzystania z gier komputerowych niebezpieczeństwa związanego z narastającym problemem umieszczania zdjęć, informacji w sieci Zorganizowanie spotkania z Przedstawicielami Policji. Prelekcja dotycząca odpowiedzialności karnej za działania związane z cyberprzemocą. Gazetki ścienne dotyczące tej tematyki. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych, kółka zainteresowań. Promowanie różnych form aktywności- Ognisko Pracy Pozaszkolnej, Wadowicki Dom Kultury, kluby sportowe. Prelekcje dla rodziców dotyczące cyberprzemocy. 9
5. Ewaluacja Szkolnego Programu Profilaktyki Obserwacje Wywiad środowiskowy, rozmowy z rodzicami Analiza dokumentów wychowawców oraz pedagoga i psychologa szkolnego Sprawozdania z przeprowadzonych akcji i programów profilaktycznych Analiza wyników uczniów w konkursach i zawodach szkolnych Ankiety ewaluacyjne 10