SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na lata 2014/15-2016/17 Szkoła Podstawowa nr 2 im. K. K. Baczyńskiego w Częstochowie Szkolny Program Profilaktyki obejmuje treści i działania o charakterze profilaktycznym. Realizacja zawartych w nim zadań powinna wpłynąć na uczniów tak, aby potrafili poradzić sobie z rozwiązywaniem problemów, by umieli tworzyć właściwe relacje międzyludzkie i potrafili wybrać to, co służy ich zdrowiu fizycznemu i psychicznemu oraz bezpieczeństwu. Ma na celu zmianę niezadowalających zachowań uczniów. Szkolny Program Profilaktyki został opracowany w oparciu o: rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 roku, w sprawie działalności wychowawczej i zapobiegawczej dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem ( Dz. U. Nr 26, poz.226) rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie postawy programowej wychowania przed oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2012 r. poz. 977 ) priorytety Ministra Edukacji Narodowej na rok szkolony 2014/2015 aktualne przepisy prawa oświatowego dokumenty wewnątrzszkolne Statut Szkoły, Program Wychowawczy Szkoły, Koncepcja pracy szkoły diagnozę potrzeb środowiska przeprowadzoną na podstawie wniosków wynikających z nadzoru, ewaluacji, obserwacji i wywiadów, analizy dokumentów szkolnych oczekiwania rodziców, uczniów i nauczycieli 1
Założenia Program stanowi rozwinięcie Programu Wychowawczego realizowanego w szkole, który ma na celu kształtowanie osobowości i postaw uczniów oraz wspieranie ich rozwoju. Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do grupy niskiego ryzyka, polegającej na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu takich umiejętności życiowych jak: 1. Rozwiązywanie sytuacji konfliktowych. 2. Dokonywanie właściwych wyborów życiowych. 3. Radzenie sobie z trudnymi emocjami. 4. Dobra komunikacja społeczna i utrzymywanie właściwych relacji interpersonalnych. 5. Empatia i tolerancja. 6. Samodzielność i odpowiedzialność. 7. Twórcze i krytyczne myślenie. 8. Asertywność. Szkolny Program Profilaktyki jest w swoich oddziaływaniach skierowany do uczniów, nauczycieli i rodziców, a realizowany przez wychowawców klas oraz nauczycieli przedmiotów. Program dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów naszej szkoły, potrzeb środowiskowych i jest realizowany wspólnie z instytucjami wspierającymi pracę wychowawczo-profilaktyczną szkoły takich jak: Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Sąd Rodzinny i Nieletnich, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, służba zdrowia, policja, organ prowadzący, Caritas, Akcja Katolicka. W sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych, pedagog i wychowawca nawiązują kontakt z rodzicami, podejmują działania interwencyjne, poszukują specjalistycznej pomocy, motywują do podjęcia leczenia bądź terapii. 2
Cele działań profilaktycznych: Szkolny Program Profilaktyki uwzględnia treści kształcenia dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów naszego środowiska. Jest zintegrowany ze Statutem Szkoły oraz Programem Wychowawczym i ma na celu: 1. Zapewnienie bezpieczeństwa uczniów w szkole. 2. Eliminację agresji słownej i fizycznej wśród dzieci. 3. Dbanie o kulturę osobistą i kulturę języka uczniów. 4. Uświadomienie różnego rodzaju zagrożeń i uzależnień oraz ich skutków. 5. Promowanie zdrowego stylu życia. 6. Pedagogizację rodziców i podnoszenie poziomu ich umiejętności wychowawczych. Plan realizacji zadań: 1. Zapobieganie agresji i przemocy w szkole. 2. Przeciwdziałanie uzależnieniom. 3. Promowanie zdrowego stylu życia. Ewaluacja: Przebieg pracy profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów i innych obserwatorów służą dalszemu doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. 3
Sposoby i środki ewaluacji: obserwacja zachowań uczniów obserwacja postępów w nauce i zachowaniu, frekwencja na zajęciach szkolnych ocena samopoczucia ucznia w szkole udział uczniów w konkursach i osiągane przez nich wyniki ocena pracy profilaktycznej Narzędzia ewaluacji: ankieta wywiad analiza dokumentacji szkolnej rozmowa Zespół ds. profilaktyki opracowuje sprawozdania z bieżącej realizacji programu oraz raport końcowy, przedstawia wyniki i wnioski na Radzie Pedagogicznej, Radzie Rodziców 4
ZAPOBIEGANIE AGRESJI I PRZEMOCY ZADANIA OCZEKIWANE EFEKTY FORMY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN 1. Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom w szkole i poza nią - uczeń zna regulaminy i procedury obowiązujące w szkole i poza nią - uczeń wie, jak zachować się podczas ewakuacji - apel porządkowy, pogadanki przed wycieczkami i wyjściami - próbna ewakuacja - dyrekcja szkoły, pedagog szkolny, wychowawcy klas - Społeczny Inspektor Pracy, dyrekcja szkoły - każdego roku - 2 razy w roku - mała wypadkowość wśród uczniów - sumienne pełnienie dyżurów w czasie przerw przez nauczycieli - inspektor bhp - systematycznie - dziecko ma przekonanie, że szkoła jest bezpieczna - pogadanki na zajęciach z wychowawcą, indywidualne rozmowy - wychowawcy, pedagog - w trakcie roku - dziecko zna numery telefonów alarmowych (112, 997, 998, 999) i wie jak wezwać pomoc - ograniczenie zachowań agresywnych u dzieci - informacja na tablicy przy wejściu do szkoły z numerami alarmowymi, - realizacja treści programowych - p. Lubowiecka, - w trakcie roku 5
2. Kształtowanie świadomości uczniów w przeciwdziałaniu agresji i przemocy - uczeń radzi sobie z trudnymi emocjami - dziecko potrafi rozwiązywać konflikty w sposób asertywny, bez agresji słownej i fizycznej - uczeń ponosi odpowiedzialność za swoje zachowanie - dziecko dba o kulturę języka - dziecko rozumie, że nie wolno wobec innych osób stosować cyberprzemocy - dziecko wie, że w trudnych sytuacjach otrzyma pomoc u dorosłych - uczeń jest tolerancyjny, szanuje innych, w tym osoby niepełnosprawne - uczeń potrafi prawidłowo zareagować na niewłaściwe zachowania rówieśników i dorosłych wobec niego lub innych osób - zajęcia profilaktyczno wychowawcze i integracyjne w klasach - pogadanki na zajęciach z wychowawcą - zorganizowanie zajęć psychoedukacyjnych ze specjalistami z zewnątrz - przedstawienia profilaktyczne - warsztaty podnoszące umiejętności wychowawcze dla nauczycieli - udzielanie pomocy i wsparcia psychicznego dziecku podczas rozwiązywania konfliktów rówieśniczych - rozmowy indywidualne z uczniami i ich rodzicami - akcentowanie zagadnienia przeciwdziałania przemocy i agresji w trakcie realizacji treści programowych z poszczególnych przedmiotów nauczania, w tym katechezy - prelekcje i pogadanki dla rodziców - udzielanie porad i wsparcia rodzicom - konsultacje z psychologiem PP-P nr2 - pedagog szkolny, pracownicy PP-P nr 2 - wychowawcy klas - pedagog szkolny, pracownicy PP-P nr2 - lider WDN, dyrektor szkoły - pedagog szkolny, wychowawcy klas - wychowawcy klas - wychowawcy, pedagog -wychowawcy klas, pedagog szkolny i inni - pedagog, wychowawcy - psycholog PP-P nr 2 - w roku szkolnym planem Kontraktem z PP-P nr 2 - według harmonogramu doskonalenia - w trakcie roku potrzebami - według programów nauczania zapotrzebowaniem - na bieżąco - 1 godzina w miesiącu w SP 2 i na terenie PP-P nr 2 6
3. Zwiększenie zainteresowania uczniów nauką szkolną - podniesienie wyników nauczania - liczny udział dzieci w zajęciach pozalekcyjnych - znaczące osiągnięcia w konkursach - podniesienie jakości kształcenia w zakresie umiejętności matematycznych - uczniowie potrafią korzystać z różnych źródeł informacji - dostosowanie wymagań edukacyjnych do możliwości uczniów - praca z uczniem mającym trudności w nauce oraz z uczniem zdolnym - udział dzieci w konkursach, projektach itp. - promowanie sukcesów i osiągnięć uczniów - stosowanie różnych metod w nauczaniu - włączanie rodziców w organizację i realizację zajęć dla dzieci - wszyscy nauczyciele, pedagog, dyrekcja, pedagog szkolny, dyrekcja szkoły programem nauczania - w ramach zajęć z wychowawcą klasy 7
PRZECIWDZIAŁANIE UZALEŻNIENIOM ZADANIA 1. Zapoznanie uczniów z rodzajami uzależnień OCZEKIWANE EFEKTY - uczeń dostrzega skutki zdrowotne, społeczne i psychiczne uzależnień - dziecko umie dokonywać alternatywnych wyborów wobec nałogów - uczeń zna zagrożenia wynikające z komputera, Internetu i multimediów - dziecko stosuje się do ograniczeń w korzystaniu z komputera, telefonu, Internetu i innych multimediów -uczeń prezentuje właściwą postawę wobec osób uzależnionych i współuzależnionych FORMY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN - realizacja różnych programów prozdrowotnych - akcentowanie zagadnień przeciwdziałania uzależnieniom w trakcie realizacji treści programowych z poszczególnych przedmiotów nauczania - zajęcia psychoedukacyjne w klasach z ze specjalistami z zewnątrz - oglądanie przedstawień profilaktycznych - grono pedagogiczne - pedagog, psycholog PP-P - dyrekcja, pedagog - w ciągu trzech lat programem nauczania Kontraktem możliwościam i finansowymi i ofertą 2. Rozwijanie u uczniów umiejętności komunikowania się - dziecko umie powiedzieć NIE w sytuacjach dla niego niedobrych - uczeń potrafi oprzeć się presji innych osób - dziecko stosuje asertywny sposób zachowania - zajęcia psychoedukacyjne - gazetki profilaktyczne - pogadanki dla rodziców - zajęcia profilaktycznowychowawcze z uczniami w klasach, pogadanki - pedagog szkolny, pracownicy PP P nr 2 - pedagog, SU - wychowawcy klas, pedagog szkolny, - pedagog, wychowawcy Kontraktem - w trakcie roku - podczas spotkań z rodzicami - w roku szkolnym 8
PROMOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA ZADANIA OCZEKIWANE EFEKTY FORMY REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI TERMIN 1. Dbanie o bezpieczeństwo swoje i innych - dziecko zna przepisy ruchu drogowego i stosuje je w praktyce - zna zasady udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej - spotkania z policjantami na temat zachowania bezpieczeństwa dzieci na drodze - przygotowanie uczniów do egzaminu na kartę rowerową - udział uczniów w konkursach z zakresu bezpieczeństwa - pogadanki na temat bezpiecznych zachowań podczas ferii i wakacji - p. Kokot - p. Maliszak -wychowawcy klas - początek każdego roku - II semestr ofertą konkursów planem 2. Racjonalne odżywianie - dziecko stosuje w praktyce zasady zdrowego odżywiania się - świadomie spożywa warzywa i owoce - żadne dziecko w szkole nie jest głodne - uczeń rezygnuje z niezdrowej żywności - dziecko stosuje w praktyce zasady zdrowego - realizacja projektów edukacyjnych promujących zdrowie - akcje Mleko dla każdego dziecka oraz Owoce w szkole - zapewnienie bezpłatnego dożywiania dzieciom potrzebującym - pogadanki - piramida zdrowia - koordynatorzy programów -p. Lubowiecka, wychowawcy klas - pedagog szkolny, wychowawcy klas, prac. administracyjny szkoły szkolny - j. w - na bieżąco - według planu 9
odżywiania się - świadomie spożywa warzywa i owoce - wystawy prac uczniów - udział w konkursach - przygotowywanie zdrowych sałatek, kanapek itp. - monitoring oferty szkolnych sklepików - nauczyciel plastyki - n-le zaj. technicznych, klas I- III - dyrekcja szkoły planem - j.w. -sukcesywnie 3. Higiena osobista - uczeń jest schludny, czysty, dba o swój wygląd - dziecko ma nawyk mycia rąk i zębów - uczeń ubiera się stosownie do pogody i pory roku - dziecko wie, że należy wietrzyć pomieszczenia - uczeń zmienia obuwie w szkole - dziecko wie, że praca przy komputerze męczy wzrok, nadwyręża kręgosłup, ogranicza kontakty społeczne - uczeń wie, jak korzystać z komputera, żeby nie narażać własnego zdrowia - pogadanki na zajęciach z wychowawcą - działania pielęgniarki (fluoryzacja, kontrole czystości) - konkursy plastyczne - realizacja treści podstawy programowej - krótkie pogadanki podczas lekcji dydaktycznych - zapoznanie z regulaminem klasopracowni komputerowej - wychowawcy - pielęgniarka - j.w prowadzący lekcje - według planu -j. w. 10
4. Propagowanie aktywnego spędzania wolnego czasu - dziecko potrafi aktywnie zagospodarować swój czas wolny - rodzice są świadomi swojej roli w kształtowaniu postaw prozdrowotnych swoich dzieci - dziecko świadomie korzysta ze środków audiowizualnych (TV, komputer, Internet) - zajęcia z wychowawcą - organizacja wycieczek - zapewnienie dzieciom zajęć pozalekcyjnych, imprez klasowych i szkolnych, wyjść do teatru, kina, muzeum - wspólna organizacja czasu wolnego rodziców i dzieci, np. festyn rodzinny, marszobieg - prelekcje dla rodziców - organizacja letniego i zimowego wypoczynku - wychowawcy, rodzice - Rada Rodziców, dyrekcja, nauczyciele, pracownicy szkoły - wychowawcy, pedagog - Urząd Miasta, dyrekcja, opiekunowie planem - II semestr - podczas zebrań - ferie, wakacje Szkolny Program Profilaktyki na lata 2014/ 2015 2016/ 2017 został opracowany przez zespół nauczycieli w składzie: Zdzisława Anna Bielat pedagog szkolny - przewodnicząca Joanna Kokot Beata Piech nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej nauczyciel języka polskiego Szkolny Program Profilaktyki na lata 2014/ 2015 2016/ 2017 został w dniu 11 września 2014 r. i zatwierdzony przez Radę Pedagogiczną w dniu 12 września 2014 r. pozytywnie zaopiniowany przez Radę Rodziców 11