SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI w Zespole Szkół Nr 5 w Tyszowcach im. Hetmana Stefana Czarnieckiego. Rok szkolny 2013/2014. Uchwalony w porozumieniu z Radą Rodziców Zespołu Szkół Nr 5 w Tyszowcach - Uchwała Rady Rodziców w sprawie uchwalenia Programu Wychowawczego i Profilaktycznego ZS Nr 5 w Tyszowcach Uchwała Nr 2/11/2013 z dnia 13.11.2013 r.
CEL OGÓLNY : Profilaktyka to proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia oraz w nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. Profilaktyka jest zatem istotnym elementem wychowania. Niniejszy program jest spójny z Programem Wychowania w Zespole Szkół Nr 5 w Tyszowcach, a zawarte w nim treści mają na celu ukierunkowanie ucznia w jego dążeniach, pomoc w zbudowaniu właściwej hierarchii wartości, naukę umiejętnego realizowania własnych potrzeb z poszanowaniem drugiego człowieka oraz promocję zdrowego stylu życia. : Diagnoza potrzeb środowiska uczniów, rodziców i nauczycieli oraz rzeczywistych problemów występujących w społeczności lokalnej. Indywidualna pomoc oraz wsparcie w sytuacjach trudnych dla uczniów i rodziców. Zachęcanie i motywowanie do podejmowania zdrowego i bezpiecznego stylu życia. Wskazywanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych bez konieczności korzystania ze środków psychoaktywnych. Wskazywanie zachowań szkodliwych i nieakceptowanych społecznie. Wspomaganie nauczyciela w odpowiedzialnej pracy wychowawczej. CELE I DZIAŁANIA SZCZEGÓŁOWE: Obejmują pięć sfer: 1. Działania psychoedukacyjne - przeznaczone dla wszystkich uczniów Zespołu Szkół Nr 5. Ich celem jest zapoznanie młodzieży z niebezpieczeństwem, jakie stanowią środki psychoaktywne, środki zwane powszechnie dopalaczami oraz wskazanie problemu przemocy. Powyższe działania realizowane będą podczas lekcji wychowawczych, a także poprzez atrakcyjne formy przekazu np. przedstawienia teatralne, filmy, spotkania z ludźmi profesjonalnie zajmującymi się uzależnieniami, imprezy o charakterze profilaktycznym. 2. Działania ukierunkowujące dojrzewanie struktury "Ja" - o skuteczności działań profilaktycznych decyduje budowanie dojrzałej osobowości ucznia. Wiąże się to z ukierunkowaniem go w jego dążeniach, pomocą w zbudowaniu właściwej hierarchii wartości, nauką realizacji własnych potrzeb z poszanowaniem drugiego człowieka. Działania dotyczące tej sfery realizowane będą podczas lekcji wychowawczych, rozmów indywidualnych z uczniem. 3. Wspomaganie wychowania w rodzinie - trudny okres dojrzewania i związane z tym problemy wychowawcze, zwiększająca się liczba rodzin dysfunkcyjnych, w tym niezaradnych wychowawczo wymaga ze strony szkoły wsparcia. Działania te realizowane będą poprzez indywidualny kontakt z rodzicami i/lub opiekunami prawnymi. 4. Działania wspierające pracę nauczyciela - coraz bardziej widoczny kryzys wartości wśród młodzieży, brak ideałów, autorytetów oraz szerzący się problem narkomanii, alkoholizmu i przemocy stawia przed nauczycielami wiele zadań. Aby nauczyciel mógł oddziaływać na ucznia, wspierać go i wskazywać mu właściwą drogę, sam musi znać efektywne sposoby postępowania
oraz sposoby uzyskania zmiany w zachowaniach uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym. 5. Działania szkoły mające na celu przeciwdziałanie szerzeniu się chorób zakaźnych o charakterze globalnym (np. wirus grypy AH5N1). SPOSÓB. 1. Działania psychoedukacyjne. Adaptacja w nowym środowisku szkolnym uczniów klas pierwszych, integracja zespołów klasowych. Uczestniczenie w lokalnych i poza lokalnych imprezach o charakterze profilaktycznym. Działania z zakresu problematyki uzależnień: narkomania, alkoholizm, nikotynizm, środki określane mianem dopalacze oraz zjawisk przemocy i agresji pogadanki, prelekcje, przedstawienia teatralne, filmy edukacyjne. Udział w programie profilaktyki tytoniowej w ramach Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce Udział w programie edukacyjnym w zakresie profilaktyki uzależnień pt. ARS, czyli jak dbać o miłość Udział w akcji Światowy Dzień bez Tytoniu oraz Rzuć palenie razem z nami. Udział w Ogólnopolski programie "Mam haka na raka". Zatrudnienie psychologa/pedagoga (1 etat około 40 000 zł brutto rocznie) do realizacji następujących zadań wynikających z Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego. Upowszechnianie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań i stylów życia korzystnych dla zdrowia psychicznego, rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach zagrażających zdrowiu psychicznemu. Uświadamianie wpływu substancji psychoaktywnych, alkoholu na rozwój Wychowawcy klas pierwszych. nauczyciele przedmiotów. Dyrektor, pielęgniarka szkolna, wychowawcy klas. Dyrektor, jednostka prowadząca. Psycholog/pedagog. TERMIN Wrzesień. Wrzesień.
osobowościowy i psychiczny dzieci. Pedagogizacja rodziców w zakresie dostrzegania nieprawidłowych zachowań dzieci, ich przyczyn, skutków i sposobów radzenia sobie z nimi. Warsztaty, spotkania szkoleniowe z Radą Pedagogiczną i pracownikami szkoły dotyczące tematyki zdrowia psychicznego. Wspieranie wychowawców w ich działalności wychowawczo opiekuńczej. Diagnozowanie przemocy w rodzinie jako zjawiska mającego wpływ na zdrowie psychiczne jej członków. Działania informacyjno - edukacyjne sprzyjające postawom zrozumienia i akceptacji, przeciwdziałanie dyskryminacji wobec osób z zaburzeniami psychicznymi. Rozmowy indywidualne z uczniami, studia indywidualnych przypadków. Współpraca z Poradnią Psychologiczną i innymi instytucjami w zakresie zdrowia psychicznego. Działania promujące wagę i konieczność poruszania tematu zdrowia psychicznego (np.: konkursy, gazetki tematyczne, foldery, prace plastyczne). Inne w zależności od potrzeb uczniów. Zakup niezbędnego wyposażenia dla stanowiska psychologa laptop, rzutnik, ekran, niezbędna literatura i pomoce dydaktyczne (ew. koszt ok. 10 000 zł). Działania wspierające wychowawców klas pomoc w diagnozowaniu środowiska ucznia, problemów agresji, przemocy, zachowań, współpraca z psychologiem/pedagogiem szkolnym. Obchodzenie Światowego Dnia Zdrowia jako sposobu integracji na rzecz promowania działań prozdrowotnych. Działania na rzecz powstrzymywania rozwoju odporności na antybiotyki w ramach hasła Odporność na antybiotyki : akcja charytatywno informacyjna. Realizacja programu profilaktycznego Każdy krok ma znaczenie". Dyrektor, jednostka prowadząca, ewentualni sponsorzy Dyrektor nauczyciel biologii. psycholog/pedagog. Psycholog/pedagog. Wrzesień szkolny Kwiecień szkolny
2. Działania ukierunkowujące dojrzewanie struktury Ja. Kształtowanie pozytywnej samooceny u młodzieży - udział w konkursach literackich, zamieszczanie prac w gazetce szkolnej, - udział w konkursach i olimpiadach oraz zawodach sportowych, zachęcanie do zdrowej rywalizacji indywidualne i zbiorowe (np. w ramach Ligi Klas jeśli taka funkcjonuje) promowanie uczniów osiągających dobre wyniki w nauce i sporcie, odznaczających się wysoką kulturą, społeczników Rozwijanie u uczniów zdolności empatii oraz uwrażliwianie na potrzeby i uczucia innych ludzi. Organizowanie pomocy dla potrzebujących w formie akcji charytatywnych, stałej pomocy np. koleżeńskiej w nauce. Przekazywanie wartości takich jak: człowiek jego zdrowie i godność w formie pogadanek na lekcjach wychowawczych, dyskusji klasowych, konkursów Przekazywanie norm moralnych prawo człowieka do wolności, poczucia bezpieczeństwa, dyskusje na temat tolerancji, rasizmu, terroryzmu, przemocy. Nauka odmawiania nauka asertywności w sytuacjach konfliktu i nacisku w formie np. symulacji, dramy. Współpraca z poradniami psychologicznopedagogicznymi w ramach eliminowania trudności w nauce i dysfunkcji. Wychowawcy, nauczyciele poszczególnych przedmiotów, dyrektor. Samorząd Uczniowski, wychowawcy klas. nauczyciele języka polskiego, ksiądz katecheta. Nauczyciele WOS, języka polskiego, religii, wychowawcy klas. ksiądz katecheta. nauczyciele języka polskiego i matematyki. TERMIN
3. Działania mające na celu wspomaganie rodziny w procesie wychowania. Wspieranie rodziców w trudnościach wychowawczych zaburzonych relacjach z dziećmi, komunikowaniu się rozmowy indywidualne. Udzielanie pomocy w ramach pedagogizacji rodziców konsultacje, porady specjalistyczne (ich propozycje). Organizowanie zebrań klasowych z udziałem rodziców, uczniów i wychowawcy. Wspólne ustalanie z rodzicami środków zaradczych dla danego ucznia np. dzienniczki obecności/zeszyty kontaktu, stałe kontakty telefoniczne, wspólna analiza zachowania. dyrektor. Dyrektor, pedagog/psycholog. dyrektor. Wychowawcy klas. TERMIN 4. Działania wspierające pracę nauczyciela. Udział i/lub organizowanie warsztatów doskonalących dla nauczycieli prowadzonych przez nauczycieli szkoły lub odpowiednie instytucje. Udostępnianie informacji o konferencjach szkoleniowych dla nauczycieli. Konsultacje w sprawach uczniów. Wzajemna wymiana doświadczeń na konferencjach RP referaty, dyskusja. Korzystanie w bibliotece szkolnej z materiałów działu poświęconego problemom dorastania i dojrzewania młodzieży oraz przeciwdziałania nałogom. Dyrektor, wszyscy nauczyciele. Dyrektor. Dyrektor, wychowawcy klas, wszyscy nauczyciele. Dyrektor, wychowawcy klas, wszyscy nauczyciele. Dyrektor. TERMIN
5. Działania szkoły mające na celu przeciwdziałanie szerzeniu się chorób zakaźnych o charakterze globalnym (np. wirus grypy AH5N1). Udział i/lub organizowanie zajęć i spotkań z uczniami jak i ich rodzicami mających na celu przekazanie informacji na temat procedur postępowania w sytuacji wystąpienia pandemii. Udostępnianie informacji o na temat etiologii chorób zakaźnych w postaci plakatów i gazetek informacyjnych. Spotkania prelekcyjne z pracownikami Sanepidu i lekarzami dotyczącymi sposobów postępowania w przypadku wystąpienia ognisk chorób zakaźnych. Przeszkolenie nauczycieli na temat działań w sytuacjach kryzysowych w przypadku wystąpienia pandemii choroby zakaźnej. Realizacja tematów na lekcjach biologii i godzinach wychowawczych dotyczących etiologii chorób zakaźnych i sposobów postępowania zmniejszających ryzyko zakażenia. Dyrektor, wszyscy nauczyciele. Opiekun samorządu szkolnego, wychowawcy klas. Dyrektor, wychowawcy klas, wszyscy nauczyciele. Dyrektor nauczyciele biologii TERMIN Wrzesień, październik szkolny 6. Działania mające na celu motywowanie ucznia do nauki -Stosowanie metod aktywizujących w pracy z uczniem -Nagradzanie uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności - rozmowy na temat skutecznych metod uczenia się, planowania nauki, gospodarowania wolnym czasem - wzbogacanie i doskonalenie warsztatu pracy nauczycieli wszyscy nauczyciele, wychowawcy klas Wszyscy nauczyciele Dyrektor CZAS szkolny
7. Działania mające na celu zmniejszenie poziomu absencji uczniów w szkole i zapobieganie trudnościom dydaktycznym i wychowawczym - przestrzeganie i egzekwowanie postanowień Statutu Szkoły - przeprowadzenie lekcji wychowawczych dotyczących wpływu frekwencji na poziom wiedzy ucznia - przeprowadzenie indywidualnych spotkań z rodzicami - diagnozowanie przyczyn absencji przez wychowawcę, pedagoga - indywidualne rozmowy interwencyjne pedagoga, wychowawców z rodzicami uczniów o wysokiej absencji w szkole - nagradzanie uczniów, klas z najwyższą frekwencją śródroczną i roczną - stworzenie programu poprawy frekwencji uczniów w szkole Wszyscy nauczyciele Wychowawcy klas CZAS EWALUACJA : Sprawozdanie końcoworoczne, zawierające wnioski z realizacji programu i nowe propozycje działań. METODY DZIAŁANIA: 1. pogadanki, 2. wykłady, 3. dyskusje, 4. widowiska słowno-muzyczne, 5. akcje profilaktyczne, 6. zajęcia warsztatowe, 7. spotkania z psychologiem, 8. udział w seminariach, 9. spotkana tematyczne 10. spotkania szkoleniowe 11. konkursy.
FORMY DZIAŁAŃ: 1. Dotyczące uczniów: - rozmowy indywidualne, - lekcje wychowawcze, - lekcje biologii, - lekcje podstaw przedsiębiorczości, - praca w grupach, - programy wychowawcze, 2. Dotyczące rodziców: - indywidualne rozmowy z rodzicami, - udział rodziców w wywiadówkach, - współpraca z Radą Rodziców i trójkami klasowymi - szeroko rozumiana pedagogizacja rodziców NARZĘDZIA: - ankiety, - wywiady - arkusze diagnostyczne SP. Dyrekcja. ŚRODKI, FORMY - śledzenie procedur prawnych dotyczących działalności profilaktycznej szkoły, - stosowanie metod dyscyplinujących uczniów, którzy sprawiają problemy wychowawcze (nagana dyrektora, podejmowanie decyzji o ewentualnym skreśleniu ucznia z listy uczniów po wcześniejszym zasięgnięciu opinii RP i Samorządu Uczniowskiego), - uwzględnienie w harmonogramie wewnętrznego doskonalenia nauczycieli tematyki profilaktyki, - organizowanie szkoleń dla RP z zakresu tematyki uzależnień, przemocy, agresji, sekt i innej tematyki wynikającej TERMINY harmonogramu zebrań i
Wychowawcy klas. Samorząd Uczniowski Rodzice/opiekunowie prawni, wychowawca klasy, pielęgniarka szkolna. Nauczyciele języka polskiego. Dyrektor. Rada Rodziców. Wychowawcy klas. Dyrektor. Rada Pedagogiczna. z pojawiających się problemów, - analiza dokumentacji uczniów nowoprzyjętych, - objęcie opieką uczniów wymagających wszelkiego rodzaju wsparcia, - kierowanie uczniów z deficytami rozwojowymi do poradni, - wnioskowanie o kierowanie uczniów z zaburzeniami dyslektycznymi do PPP współpraca z rodzicami/opiekunami prawnymi, - prowadzenie akcji profilaktycznych oraz realizacja programów z tego zakresu z nauczycielami i innymi wychowawcami, - informowanie RP o podjętych działaniach profilaktycznych, - wyszukiwanie i/lub tworzenie materiałów do lekcji wychowawczych, - realizacja programu profilaktycznego z uwzględnieniem programu wychowawczego szkoły na lekcjach wychowawczych, - indywidualne rozmowy z wychowankami, rodzicami, nauczycielami poszczególnych przedmiotów, - pedagogizacja rodziców (pogadanki, prelekcje), - współpraca z instytucjami i organizacjami podejmującymi działania profilaktyczne na terenie szkoły i poza nią, - współpraca z instytucjami pełniącymi funkcje opiekuńcze wobec uczniów i ich rodzin (MOPS, policją, pielęgniarką szkolną), - organizacja przeprowadzenia szkoleń z zakresu przepisów BHP w szkole, - przypomnienie zasad bezpiecznej nauki i pracy w szkole, - aktualizacja instrukcji ochrony ppoż., planów ewakuacji, - pomoc w organizacji działań profilaktycznych na terenie szkoły, - współtworzenie regulaminów, zatwierdzanie zmian statutowych, Wrzesień. harmonogramu zebrań z rodzicami, konferencji i Wrzesień, cały rok szkolny, według
Pielęgniarka szkolna. Pielęgniarka szkolna, wychowawcy klas. Dyrektor. Wszyscy nauczyciele i pracownicy szkoły, Rada rodziców. wewnątrzszkolnego systemu oceniania, - wykonywanie i interpretowanie badań przesiewowych, - współudział w przygotowaniu powszechnych badań lekarskich uczniów, - zbieranie i analiza wyników badań do oceny zdrowia i rozwoju uczniów, - współpraca z nauczycielami prowadzącymi indywidualne nauczanie uczniów przewlekle chorych, - sprawowanie opieki nad uczniami z problemami zdrowotnymi, szkolnymi, społecznymi, - edukacja zdrowotna uczniów, sprawowanie kontroli warunków higieniczno-sanitarnych w środowisku szkolnym, - pomoc w organizacji działań profilaktycznych na terenie szkoły, - wskazywanie zagrożeń i niebezpieczeństw pojawiających się w szkole i środowisku szkolnym. Osoby, instytucje i organizacje wspierające szkołę w podejmowanych działaniach profilaktycznych. Formy działań: 1. Dotyczące ucznia: - rozmowy indywidualne, - lekcje wychowawcze, - praca w grupach, - programy profilaktyczne. 2. Dotyczące rodziców: - indywidualne rozmowy z rodzicami, - udział rodziców w wywiadówkach, - przeprowadzanie wywiadów środowiskowych, - zajęcia profilaktyczne dla rodziców. Ewaluacja: Spotkania Rady Pedagogicznej poświęcone refleksjom indywidualnym i wnioskom grupowym, związanym z realizacją Programu Profilaktycznego oraz ewentualnymi propozycjami modyfikacji programu.
Zebrania Rady Rodziców poświęcone powyższej kwestii wnioski. Ankiety przeprowadzone wśród uczniów, nauczycieli i rodziców wnioski. Rozmowy z uczniami i nauczycielami wnioski. Rozwój współpracy rodziców i środowiska ze szkołą wnioski. Dyskusja nad sprawozdaniami z prac Samorządu Uczniowskiego wnioski. Modyfikacja programu na podstawie wniosków. Podsumowanie: Program profilaktyki jest programem otwartym, którego treści ulegać będą zmianom zależnym od aktualnych Diagnoza tych potrzeb dokonywana będzie na podstawie ankiet, rozmów z uczniami, nauczycielami i rodzicami.