Sylabus na rok 2013/2014 (1) Nazwa przedmiotu Farmakologia (2) Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Instytut Położnictwa i Ratownictwa Medycznego Katedra: Położnictwa (3) Kod przedmiotu - (4) Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów Położnictwo Studia I stopnia Stacjonarne (5) Rodzaj przedmiotu Nauki podstawowe (6) Rok i semestr studiów I rok I sem. (7) Imię i nazwisko koordynatora przedmiotu (8) Imię i nazwisko osoby prowadzącej ( osób prowadzących) zajęcia z przedmiotu Dr n. farm. Jan A. Rutowski specjalista I i II farmakologii/analityk kliniczny I Dr n. farm. Jan A. Rutowski specjalista I i II farmakologii/analityk kliniczny I (9)Cele zajęć z przedmiotu 1. Przygotowanie studenta do interpretowania i rozumienia wiedzy dotyczącej: - farmakoterapii w chorobach poszczególnych układów i narządów; 2. Przygotowanie studenta w zakresie umiejętności do: - postępowania w trakcie stosowania farmakoterapii; - przestrzegania zasad podczas stosowania leków 3. Kształtowanie postawy studenta do: - pogłębiania wiedzy z zakresu farmakologii, - przekonania o roli i znaczeniu farmakoterapii, - odpowiedzialności położnej w opiece nad podopiecznym leczonym farmakologicznie (10) Wymagania wstępne Opanowanie materiału na poziomie szkoły średniej z zakresu przedmiotu biologia, a w szczególności podstaw fizjologii człowieka. (11) Efekty kształcenia Wiedza Student: A_W29 charakteryzuje poszczególne grupy środków leczniczych, główne mechanizmy ich działania, ich przemiany w ustroju i działania uboczne; A_W30 omawia podstawowe zasady farmakoterapii; A_W31 charakteryzuje poszczególne grupy leków i ich zastosowanie lecznicze oraz zasady leczenia krwią i środkami krwiozastępczymi; A_W32 omawia zasady farmakoterapii i fitoterapii w położnictwie, neonatologii i ginekologii oraz wpływ leków na płód, w tym teratogenne i embriotoksyczne działanie leków; Umiejętności Student: A_U13 szacuje niebezpieczeństwo toksykologiczne w określonych grupach wiekowych oraz w różnych stanach klinicznych; A_U14 uczestniczy w planowaniu algorytmu postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w różnych stanach klinicznych; 1
A_U15 ocenia szkodliwość dawki promieniowania jonizującego i stosuje się do zasad ochrony radiologicznej. Kompetencje społeczne Student: D_K02 systematycznie aktualizuje wiedzę zawodową i kształtuje swoje umiejętności, dążąc do profesjonalizmu; D_K04 wykazuje odpowiedzialność za pacjenta i wykonywanie zadań zawodowych; D_K05 przestrzega praw pacjenta; D_K06 rzetelnie i dokładnie wykonuje powierzone obowiązki zawodowe; D_K08 współdziała w zespole interdyscyplinarnym w rozwiązywaniu dylematów etycznych z zachowaniem zasad kodeksu etyki zawodowej; (12) Forma(y) zajęć, liczba realizowanych godzin Łączna liczba godzin: 60, w tym: Farmakologia wykład 25 godz. (I rok, sem. I) Farmakologia ćwiczenia 20 godz. (I rok, sem. I) Farmakologia samokształcenie - 15 godz. (I rok, sem. I) (13) Treści programowe Treści merytoryczne wykładów Czas (godz.) 1. Elementy farmakologii ogólnej. Mechanizmy działania leków. Losy 2 leków w organizmie, biotransformacja leków. Podstawy farmakokinetyki i farmakodynamiki leków. Receptura. Postacie leków. Dawki, sposoby obliczania. Drogi podawania leków. Sposoby zapisywania leków na recepcie. 2. Farmakologia poszczególnych układów. 2 3. Farmakoterapia układu wewnątrzwydzielniczego. 2 4. Leki stosowane w chorobach serca i układu krążenia. 2 5. Leki stosowane w wybranych chorobach układu pokarmowego. 2 6. Farmakoterapia chorób układu oddechowego. 2 7. Antybiotyki, podział, mechanizm działania. Sulfonamidy. 2 8. Hormony gonadotropowe i płciowe. 2 9. Farmakoterapia niepłodności. 2 10. Leki stosowane w anestezjologii. Leki uzależniające. 1 11. Leki przeciwbólowe narkotyczne i nienarkotyczne. 1 12. Farmakoterapia i fitoterapia w położnictwie, neonatologii i ginekologii. 1 13. Szczepionki i surowice. 2 14. Witaminy i mikroelementy. Preparaty wielowitaminowe. 1 15. Krew i środki krwiozastępcze. Leki stosowane w chorobach krwi i 2 zaburzeniach układu krzepnięcia (skazy krwotoczne DIC). 16. Immunofarmakologia. Chemioterapia i radioterapia. 1 Razem 25 2
Treści merytoryczne ćwiczeń Czas. (godz.) 1. Elementy farmakologii ogólnej. Postacie leków. Dawki, sposoby obliczania. Drogi podawania leków. Sposoby zapisywania leków na 4 recepcie. Środki dezynfekcyjne 2. Teratogenne i embriotoksyczne działanie leków. Przenikanie leków przez barierę łożyskową. 4 3. Leki stosowane w ciąży i w porodzie fizjologicznym. Niedokrwistość w okresie ciąży farmakologia krwi. Leki oksytotyczne i tokolityki. Leki 4 znieczulające miejscowo. Prowadzenie porodu w znieczuleniu zewnątrzoponowym. Leki a karmienie piersią. 4. Antykoncepcja. Hormonalna terapia zastępcza. 4 5. Krew i środki krwiozastępcze. 4 Razem 20 (14) Metody dydaktyczne Wykład: informacyjno-problemowy z prezentacją multimedialną Ćwiczenia: Praca w grupach, omawianie i rozwiązywanie zadań/problemów praktycznych związanych z farmakoterapią, dyskusja, możliwość przedstawiania własnych referatów i/lub prezentacji przez studentów. Samokształcenie: zrobienie prezentacji (15) Sposób(y) i forma(y) zaliczenia Wykład: zaliczenie: testy sprawdzające wiedzę lub/i pytania otwarte Ćwiczenia: zaliczenie z oceną (ocena średnia ważona ocen cząstkowych za poszczególne elementy zajęć ćwiczeniowych) Samokształcenie: realizacja zleconego zadania - zaliczenie z oceną (16) Metody i kryteria oceny Wykłady, Ćwiczenia: 1. pełne uczestnictwo i aktywność w ćwiczeniach 2. zaliczenia pisemne cząstkowe (przewidziane są 2 kolokwia w czasie trwania przedmiotu obejmujące obszary A,B,C,D kolokwia odbywają się po zakończeniu danego działu tematycznego) Zakres ocen: 2,0 5,0 Egzamin końcowy odbywa się w obecności egzaminatora. Egzamin składa się z 20 pytań testowo-opisowych obejmujących obszary A,B,C,D z całości materiału. Kryteria oceniania jak w przypadku zaliczeń cząstkowych. Egzamin poprawkowy ma analogiczną formę ustną. Student losuje 3 pytania, za które maksymalnie może uzyskać 3 punkty. Student uzyskuje ocenę pozytywną w przypadku uzyskania 50%+1 punktów. Wykłady, ćwiczenia: 1. zaliczenie testowe oraz pytania otwarte: A: Pytania z zakresu wiadomości do zapamiętania; 3
B: Pytania z zakresu wiadomości do rozumienia; C: Rozwiązywanie zadania pisemnego typowego; D: Rozwiązywanie zadania pisemnego nietypowego; - za niewystarczające rozwiązanie zadań tylko z obszaru A i B = ocena 2,0 - za rozwiązanie zadań tylko z obszaru A i B możliwość uzyskania max. oceny 3,0 - za rozwiązanie zadań z obszaru A + B + C możliwość uzyskania max. oceny 4,0 - za rozwiązanie zadań z obszaru A + B + C + D możliwość uzyskania oceny 5,0 Ocena wiedzy: Kolokwium pisemne i/lub ustne 5.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 90%-100% 4.5 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 80%-89% 4.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 70%-79% 3.5 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 60%-69% 3.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia na poziomie 50%-59% 2.0 wykazuje znajomość każdej z treści kształcenia poniżej 50% Ocena umiejętności 5.0 student aktywnie uczestniczy w zajęciach, jest dobrze przygotowany, potrafi ocenić szkodliwość metod leczenia oraz uczestniczy w planowaniu postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w różnych stanach chorobowych. 4.5 student aktywnie uczestniczy w zajęciach, z niewielką pomocą prowadzącego, w dobrym stopniu potrafi ocenić szkodliwość metod leczenia oraz uczestniczy w planowaniu postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w różnych stanach chorobowych. 4.0 student aktywnie uczestniczy w zajęciach, z większą pomocą prowadzącego, jest poprawiany, w dobrym stopniu potrafi ocenić szkodliwość metod leczenia oraz uczestniczy w planowaniu postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w różnych stanach chorobowych. 3.5 student uczestniczy w zajęciach, jego zakres przygotowania nie pozwala na poprawną ocenę szkodliwości metod leczenia oraz uczestnictwo w planowaniu postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w różnych stanach chorobowych. 3.0 student uczestniczy w zajęciach, wykształcił umiejętności oceny szkodliwości metod leczenia oraz uczestnictwo w planowaniu postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w różnych stanach chorobowych na poziomie dostatecznym 4
(17) Całkowity nakład pracy studenta potrzebny do osiągnięcia założonych efektów w godzinach oraz punktach ECTS 2.0 student biernie uczestniczy w zajęciach, wypowiedzi są niepoprawne merytorycznie, nie potrafi ocenić szkodliwość metod leczenia oraz uczestniczyć w planowaniu postępowania diagnostycznego i terapeutycznego w różnych stanach chorobowych. Aktywność Liczba godzin/ nakład pracy studenta wykład 25 ćwiczenia 20 Przygotowanie do ćwiczeń 10 udział w konsultacjach 3 samokształcenie 15 zajęcia praktyczne --- praktyki zawodowe --- przygotowanie do egzaminu 15 udział w egzaminie 2 SUMA GODZIN 90 LICZBA PUNKTÓW 3 ECTS (18) Język wykładowy Język polski (19) Praktyki zawodowe w ---- ramach przedmiotu (20) Literatura Literatura podstawowa: 1. Janiec W.(red.): Kompendium farmakologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL Warszawa 2001. 2. Rajtar-Cynke G.(red.): Farmakologia podręcznik dla studentów I absolwentów Wydziałów Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2002. 3. Wielosz M.: Receptura. Wydawnictwo Lubelskiego Towarzystwa Naukowego, Lublin 2000. 4. Obuchowicz E. Farmakologia dla studentów i absolwentów kierunków medycznych. Katowice : "Śląsk" Wydawnictwo Naukowe, 2011. Literatura uzupełniająca: 1. Danysz A.(red.): Kompendium farmakologii i farmakoterapii dla lekarzy, farmaceutów i studentów. Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, Wrocław 2002. 2. Kostowski W.(red.): Farmakologia. Podstawy farmakoterapii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2001. 3. Krupińska J., Janiec W.: Farmakodynamika. Wydawnictwo 5
Lekarskie PZWL, Warszawa 1995. 4. Olszanecki R., Wołkow P., Jawień J. red. nauk. Ryszard Korbut Farmakologia. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, cop. 2012. Podpis koordynatora przedmiotu Podpis kierownika jednostki 6