1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ W PODGÓRZU Opracowany na podstawie programów rządowych: Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie 2006 2016 Rządowy program na lata 2014 2016 Bezpieczna i Przyjazna Szkoła Rządowy Program Ograniczania Przestępczości i Aspołecznych Zachowań Razem Bezpieczniej Podgórze 2015/2016
2 Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Podgórzu na rok szkolny 2015/2016 Zatwierdzony uchwałą Nr.. Komitetu Rodzicielskiego przy Szkole Podstawowej w Podgórzu dnia. Pozytywnie zaopiniowany przez: Radę Pedagogiczną Szkoły Podstawowej w Podgórzu Uchwałą Nr. z dnia. Samorząd Uczniowski:
3 SPIS TREŚCI Wstęp ----------------------------------------------------------------------------------- str. 4 1. Cele programu profilaktyki: a) główne-------------------------------------------------------------------------- str. 6 b) szczegółowe------------------------------------------------------------------ str. 6 2. Zadania, cele i osiągnięcia uczniów---------------------------------------- str. 8 3. Formy i sposoby realizacji----------------------------------------------------- str. 9 4. Oczekiwane efekty-------------------------------------------------------------- str. 10 5. Ewaluacja programu------------------------------------------------------------ str. 10
4 WSTĘP Profilaktyka jest ciągłym procesem - chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na pojawiające się zagrożenia. Jej celem jest ochrona dziecka, ucznia, wychowanka przed zakłóceniami rozwoju, czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określonych jako zachowania ryzykowne. Wszystkie zadania mają na celu wyposażenie młodego człowieka w umiejętności budowania dobrych relacji i pozytywnych więzi opartych na skutecznej komunikacji. Poza tym nieodzownym elementem działań profilaktycznych jest poznanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach trudnych, wyrażania swoich potrzeb, emocji i opinii. Wspierają one pracę nad harmonijnym rozwojem osobowości i zdrowym stylem życia. Program profilaktyki został opracowany w oparciu o: Program Wychowawczy Szkoły Plany pracy wychowawców klas Statut Szkoły Rozporządzenia MEN oraz akty prawne zobowiązujące szkołę do prowadzenia działań profilaktycznych Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.) Akty prawne Konwencji Praw Dziecka Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. Nr 61, poz. 624) z późniejszymi zmianami. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 30 sierpnia 2012, poz. 977) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz.U. Nr 26, poz. 226). Ustawa z dnia 10 czerwca 2010r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.z dnia 13 lipca 2010r.) Uchwała nr 130/2014 Rady Ministrów z dnia 8 lipca 2014 w sprawie przyjęcia Rządowego Programu na lata 2014-2016 Bezpieczna i Przyjazna Szkoła
5 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. z 7 maja 2013r, poz. 532) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 marca 2011.r. w sprawie Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011-2016 (Dz. U. z 2011r.Nr78, poz. 428) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 maja 2011.r. w sprawie sposobu realizacji środków służących zapewnieniu skutecznego wykonania programu Owoce w szkole (Dz. U. z 2011.r.Nr 103, poz.594) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2015 r. w sprawie grup środków spożywczych przeznaczonych do sprzedaży dzieciom i młodzieży w jednostkach systemu oświaty oraz wymagań, jakie muszą spełniać środki spożywcze stosowane w ramach żywienia zbiorowego dzieci i młodzieży w tych jednostkach (Dz.U. 2015 poz. 1256) Programy rządowe: Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie 2006 2016 Rządowy program na lata 2014 2016 Bezpieczna i Przyjazna Szkoła Rządowy Program Ograniczania Przestępczości i Aspołecznych Zachowań Razem Bezpieczniej Szkolny Program Profilaktyki jest realizowany przez wychowawców klas, nauczycieli przedmiotów, wychowawców świetlicy a w miarę możliwości pedagoga szkolnego, psychologa i pielęgniarkę. Program dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów naszej szkoły, potrzeb środowiskowych i jest realizowany wspólnie z instytucjami wspierającymi pracę wychowawczo profilaktyczną szkoły takich jak: Komenda Policji, Powiatowa Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Małej Wsi, Gminne Centrum Kultury MultiOsada w Małej Wsi, Warsztaty Terapii Zajęciowej przy DPS w Zakrzewie, UKS Borowik Adresatem naszego programu są uczniowie, nauczyciele i rodzice. Praca profilaktyczna w szkole została zaplanowana na trzech związanych ze sobą poziomach : 1. Profilaktyka wśród dzieci i młodzieży 2. Profilaktyka wśród nauczycieli 3. Profilaktyka wśród rodziców
6 1. CEL GŁÓWNY PROGRAMU PROFILAKTYKI: korygowanie zaburzonych zachowań uczniów oraz przeciwstawianie się zjawiskom patologicznym w życiu szkolnym i pozaszkolnym, zwiększenie skuteczności działań wychowawczych i profilaktycznych na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkole. 2. CELE SZCZEGÓŁOWE: Wzmacnianie bezpieczeństwa w szkole poprzez realizację polityki oświatowej państwa na rok szkolny 2015/2016 Profilaktyka uzależnień (uzależnienie od telewizji, gier komputerowych, papierosów, narkotyków, alkoholizmu). Skuteczne zwalczanie przejawów agresji wśród dzieci. Podejmowanie świadomych decyzji w sprawie używek i uczenie się jak mówić nie Elementy zdrowego stylu życia jak radzić sobie ze stresem i agresją Kształtowanie pożądanych cech osobowości i kultury osobistej uczniów Eliminowanie wulgaryzmów w życiu szkoły i poza szkołą. Rozbudzenie zainteresowania własnym rozwojem i zdrowiem Proponowanie pozytywnych wzorców zachowania i zdrowego stylu życia. ZADANIA ZAKŁADANE CELE OSIĄGNIĘCIA UCZNIA 1. Życie i zdrowie to moje największe wartości - ukazanie uczniom wartości życia i zdrowia - zapoznanie uczniów ze zdrowym stylem życia - uświadamianie uczniom konkretnych zagrożeń niesionych przez używki, w tym dopalacze - wyrabianie przekonania, że warto inwestować w zdrowie -propagowanie prawidłowego odżywiania, -zapewnienie uczniom dostępu do wody pitnej - uczeń wie, iż życie i zdrowie to największe wartości - uczeń wie jak zdrowo żyć, jak unikać zagrożeń dla życia i zdrowia - uczeń wie, że ma być przyjacielem dla siebie, samoakceptacja własnej osoby -uczeń wie jak prawidłowo się odżywiać, by być zdrowym i uniknąć otyłości 2. Szanuję każdego człowieka - uświadomienie uczniom, iż każdy człowiek zasługuje na szacunek - kształtowanie postaw życzliwości i dobroci wobec każdego człowieka - wyrabianie umiejętności - uczeń odnosi się z szacunkiem do każdego człowieka - życzliwie odnosi się do rówieśników, młodszych kolegów i uczniów niepełnosprawnych
7 3. Dlaczego agresja i stres? 4. Bezpieczna droga do szkoły Bezpieczne zachowanie się w czasie dowozu środkami transportu do i ze szkoły 5. Bezpiecznie korzystam z wszelkich urządzeń 6. Jestem ostrożny w kontaktach z potrzebnych w kontaktach z innymi - uświadomienie uczniom pozytywnego i negatywnego znaczenia stresu - kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach stresowych - uświadomienie uczniom negatywnych skutków agresji - ukazanie uczniom schematu narastania agresji - uczenie radzenia sobie ze stresem oraz z przykrymi emocjami prowadzącymi do zachowań agresywnych - poznanie pięciu zasad bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię - wdrażanie do przestrzegania znaków drogowych -poznanie zasad zachowania się w środkach transportu (autobus szkolny). - zachęcanie do noszenia odblasków - kształtowanie umiejętności bezpiecznego korzystania z niektórych urządzeń elektrycznych oraz innych urządzeń, z którymi styka się dziecko - kształtowanie umiejętności zachowania - zdaje sobie sprawę z tego, że uczniom niepełnosprawnym i młodszym należy pomagać - uczeń umie życzliwie traktować innych ludzi - uczeń posiada umiejętności potrzebne w kontaktach z innymi ludźmi - uczeń wie, jakie są pozytywne i negatywne skutki stresu - uczeń wie jak zachować się w sytuacjach stresowych - uczeń zna negatywne skutki agresji - uczeń rozumie, iż agresja ma charakter narastający - uczeń potrafi radzić sobie z własnymi uczuciami i emocjami - uczeń zna zasady zachowania się na drodze - uczeń zna znaczenie poznanych znaków drogowych -uczeń wie jak zachować się w środkach transportu - uczeń zna i przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas korzystania z urządzeń elektrycznych i innych urządzeń - uczeń zachowuje ostrożność w kontaktach z nieznajomymi,
8 nieznajomymi 7. Jak radzić sobie z oparzeniami, zranieniami, nagłym wypadkiem? 8. Rady na bezpieczne ferie i wakacje 9. Jak mam postąpić gdy ktoś wyrządza mi krzywdę 10. Bezpieczeństwo dzieci w sieci internetowej ostrożności w kontaktach z nieznajomymi, rówieśnikami i dorosłymi - nauka mówienia nie w określonych sytuacjach - uwrażliwienie na niebezpieczeństwa tkwiące w życiu społecznym - kształtowanie umiejętności zachowania się w niebezpiecznych sytuacjach - wyrabianie umiejętności udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach - wyrabianie nawyków higienicznych - doskonalenie umiejętności wzywania pogotowia ratunkowego - wyrabianie odporności emocjonalnej na sytuacje trudne - kształtowanie postaw bezpiecznego wypoczynku podczas ferii zimowych i wakacji - zapoznanie z prawami dziecka i człowieka - kształtowanie umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach (bójki, kłótnie, kradzieże) - Zapoznanie uczniów z zagrożeniami związanymi z korzystaniem z Internetu. - Przedstawienie rodzajów zagrożeń, jakie niesie ze sobą korzystanie z Internetu (uzależnienie od Internetu i gier rówieśnikami i dorosłymi - uczeń potrafi powiedzieć nie w określonych sytuacjach - uczeń wie, jak zachować się w różnych sytuacjach - uczeń potrafi być asertywnym w sytuacjach, kiedy ktoś namawia go do złego - uczeń potrafi pomóc w nagłych wypadkach zagrożenia zdrowia - uczeń zachowuje nawyki higieniczne - uczeń umie wezwać Pogotowie Ratunkowe, Policję, Straż Pożarną -uczeń stara się powściągać emocje w sytuacjach trudnych - uczeń wie, jak zachować się, by wakacje, ferie były bezpieczne i zdrowe - uczeń zna przestrogi na wakacje, ferie i rozumie konieczność ich przestrzegania - uczeń rozumie swoje prawa i wie, gdzie może zgłosić się po pomoc - uczeń wie jak się zachować w sytuacjach trudnych (bójki, kłótnie, kradzieże) - uczeń rozpoznaje zagrożenia oraz zna sposoby ochrony przed nimi - uczeń potrafi bezpiecznie korzystać z Internetu - uczeń zna programy antywirusowe.
9 komputerowych, kontakt z osobami niebezpiecznymi, dostęp do treści sprzecznych z normami wychowania, nieumiejętność odróżniania rzeczywistości wirtualnej od świata realnego, przestępczość, nieuczciwość). 3. FORMY I SPOSOBY REALIZACJI Słowo żywe: rozmowy, pogadanki, dyskusje, burza mózgów, zajęcia edukacyjne, godziny wychowawcze, prelekcje, spotkania z psychologiem, pedagogiem szkolnym, pielęgniarką, policjantem, członkami AA, przedstawicielem Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Małej Wsi, rozmowy z rodzicami, rozmowy z uczniami, szczere rozmowy rodziców z dziećmi, spotkania z katechetą, wywiady, szkolenia Programy komputerowe, filmy edukacyjne, prezentacje multimedialne Słowo drukowane: broszury, ulotki, ankiety, współpraca z biblioteką, celem wyrobienia w uczuciach nawyku sięgania po książkę, jako unikalną formę kontaktu z dorobkiem kultury, myśli i słowa, co jest szczególnie ważne w dobie ekspansji mediów elektronicznych. Metody aktywizujące jednostkę i środowisko: quizy, konkursy, apele, scenki rodzajowe, teatrzyki małych form, działalność kół zainteresowań, pomoc koleżeńska, udział w konkursach przedmiotowych szkolnych i pozaszkolnych, szkolenia rodziców, nauczycieli. Formy plastyczne: gazetki, plakaty, wystawki. Imprezy rozrywkowe: wieczornice, ogniska, przedstawienia szkolne, zabawy kształtujące zachowania i nawyki ( trening asertywności ), wycieczki, filmy edukacyjne, programy edukacyjne, dyskoteki szkolne, zawody sportowe, rajdy rowerowe i piesze, biwaki, zabawy integracyjne, psychodramy, scenki rodzajowe, przedstawienia, wyjazdy na basen, wyjazdy do teatru, kina muzeum, współpraca Gminne Centrum Kultury Multi Osada w Małej Wsi i Stowarzyszeniem Pomocowym Bliżej siebie w Zakrzewie, UKS Borowik Dni otwarte w szkole: każdy ostatni wtorek miesiąca.
10 4. OCZEKIWANE EFEKTY Wszelkie działania prowadzone w ramach programu profilaktyki uzależnień mają zmierzać do tego, że: Uczniowie zostaną przygotowani do poprawnego funkcjonowania w środowisku rodzinnym, rówieśniczym i w szerszej społeczności. Uczniowie znają własne prawa i szanują prawa innych Uczniowie wykształcą w sobie umiejętność mówienia NIE na wszelkie patologiczne propozycje zachowań. 5. EWALUACJA PROGRAMU 1. Uzyskiwanie informacji zwrotnych od odbiorców programu. 2. Analiza informacji dokonywana przez realizatorów programu profilaktycznego. 3. Sposoby ewaluacji : Obserwacje tematyczne i swobodne wypowiedzi ustne ankiety dla uczniów, rodziców i nauczycieli.