Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Marii Grzegorzewskiej w Piekarach Śląskich

Transkrypt

1 Szkolny Program Profilaktyki Zespołu Szkół im. Marii Grzegorzewskiej w Piekarach Śląskich W wychowaniu chodzi o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem o to, ażeby bardziej był, a nie tylko więcej miałby, aby więc poprzez wszystko, co ma, co posiada, umiał bardziej i pełniej być człowiekiem, to znaczy, ażeby również umiał bardziej być nie tylko z drugimi, ale i dla drugich ( ). Jan Paweł II (przemówienie w UNESCO

2 PODSTAWA PROGRAMOWA A PROGRAM PROFILAKTYCZNY Rozporządzenie MEN i Sportu z r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. Nr 51/2002r., poz.458) Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez: 1. Szkolny zestaw programów nauczania, który obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego. 2. Program wychowawczy szkoły, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli. 3. Program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki tworzą wspólną całość. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak każdego nauczyciela. Rozporządzenie MEN i Sportu z r. zmieniająca rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. Nr 10/220r., poz.96) - Ust. 2 otrzymuje brzmienie: Program wychowawczy szkoły i program profilaktyki, o których mowa w ust. 1 pkt.1, uchwala Rada Pedagogiczna po zasięgnięciu opinii Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego. W myśl art. 54 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz z późn. zm.). b) programu profilaktyki dostosowanego do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, obejmującego wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców;" Przepisy prawa nie stanowią jednoznacznie, czy program wychowawczy powinien być tworzony na okres jednego roku szkolnego, czy na dłuższy okres (np. na etap edukacyjny). Wiele zależy od tego, jakie przedsięwzięcia podejmuje szkoła, jakie jest środowisko i jakie potrzeby zakresie wychowania są dominujące. Biorąc jednak pod uwagę fakt, że art. 53, ust. 3 cytowanej ustawy stanowi, że rada rodziców powinna być powoływana w drodze wyborów przeprowadzanych "na pierwszym zebraniu rodziców w każdym roku szkolnym", przyjąć można, że 2

3 program wychowawczy powinien być zatwierdzany (a więc również formułowany) w każdym roku szkolnym. Za tym przemawia również fakt, że szkoła ustalając program wychowawczy zobowiązana jest do wzięcia pod uwagę priorytetów określonych przez Ministra Edukacji Narodowej oraz Kuratora Oświaty (ten ostatni określa priorytety i przekazuje do wiadomości szkół do połowy sierpnia każdego roku, spójne z priorytetami MEN). Dodatkowo każdy rok oznacza, że do szkoły trafiają nowi uczniowie, a wraz z nimi nowe zasoby i być może nowe problemy. Nie oznacza to oczywiście, że program powinien ulec całkowitemu przeobrażeniu w każdym roku szkolnym. Przeciwnie. Zmiany wprowadzane do programu powinny wynikać z ewaluacji dotychczasowych działań oraz diagnozy nowoprzybyłych członków społeczności szkolnej (uczniów, ich rodziców, nowych nauczycieli czy pracowników). Przy konstruowaniu programu wychowawczego należy wziąć pod uwagę także wnioski wynikające ze sprawozdania dyrektora z realizacji planu nadzoru pedagogicznego opracowanego na rok szkolny). Nie oznacza to również, że szkoła ma tracić ze swojego pola widzenia cele i zadania stojące w dłuższej perspektywie. Szkoła ma wspierać ucznia w rozwoju i przygotowywać go do dobrego, satysfakcjonującego funkcjonowania w życiu, zatem musi uwzględniać fakt, że wychowanie jest długotrwałym i ciągłym procesem, nie zaś zbiorem dorocznych oddziaływań. Z tego względu opracowywanie wyników diagnozy i ewaluacji stanowi dobrą okazję do zastanowienia się, co jest do zrobienia przez cały okres, kiedy uczeń będzie pod wpływem naszych oddziaływań wychowawczych (czyli na danym etapie edukacyjnym). Być może z punktu widzenia określonych środowisk korzystniejsze okaże się opracowanie programu na okres edukacyjny. Warto również, żeby raz na jakiś czas szkoła przeprowadziła całościową diagnozę daje to możliwość bardziej rzetelnego zweryfikowania pracy wychowawczej szkoły niż cząstkowe ewaluacje. Można założyć, że tego rodzaju diagnoza będzie przeprowadzana jeden raz w ciągu etapu edukacyjnego. 3

4 Program profilaktyczny dla klas szkoły podstawowej i dla dzieci z upośledzeniem w stopniu umiarkowanym i znacznym Cele szczegółowe programu profilaktyki: 1. Bezpieczeństwo dziecka w domu, szkole, na ulicy oraz podczas zabaw. 2. Sposoby poszukiwania szczęścia - koleżeństwo, przyjaźń. 3. Elementy zdrowego stylu życia - jak radzić sobie ze stresem i agresją 4. Podejmowanie świadomych decyzji w sprawie używek i uczenie się, jak mówić "nie". 5. Rozbudzenie zainteresowania własnym rozwojem i zdrowiem. Zadania Zakładane cele Osiągnięcia ucznia 1. Życie i zdrowie to moje największe wartości 2. Szanuję każdego człowieka 3. Dlaczego agresja, stres - ukazanie uczniom wartości życia i zdrowia - zapoznanie uczniów ze zdrowym stylem życia - uświadomienie uczniów, że warto "inwestować" w swoje zdrowie - umacnianie poczucia własnej wartości. - uświadomienie uczniom, iż każdy człowiek zasługuje na szacunek - kształtowanie postaw życzliwości i dobroci wobec każdego człowieka - poznanie umiejętności potrzebnych w kontaktach z innymi ludźmi - uświadomienie uczniom pozytywne i negatywne znaczenie stresu radzenia sobie w sytuacjach stresowych - uświadomienie uczniom negatywnych skutków agresji - ukazanie uczniom schematu narastania agresji - uczeń wie, iż życie i zdrowie to największe wartości - uczeń wie, jak zdrowo żyć, jak unikać zagrożeń dla zdrowia i życia - uczeń wie, że ma być przyjacielem dla siebie, samoakceptacja własnej osoby - uczeń odnosi się z szacunkiem do każdego człowieka - uczeń umie życzliwie traktować innych ludzi - uczeń zna umiejętności potrzebne w kontaktach z innymi ludźmi - uczeń wie jakie są pozytywne i negatywne skutki stresu - uczeń wie jak zachować się w sytuacjach stresowych - uczeń zna negatywne skutki agresji - uczeń rozumie, iż agresja ma charakter 4

5 4. Bezpieczna droga do szkoły 5. Bezpiecznie korzystam z wszelkich urządzeń 6. Jestem ostrożny w kontaktach z nieznajomymi 7. Jak radzić sobie z oparzeniami, zranieniami, nagłym wypadkiem? 8. Rady na bezpieczne ferie i - uczenie radzenia sobie ze stresem oraz z przykrymi emocjami prowadzącymi do zachowań agresywnych - poznanie pięciu zasad bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię - wdrażanie do przestrzegania znaków drogowych bezpiecznego korzystania z niektórych urządzeń elektrycznych oraz innych urządzeń, z którymi styka się dziecko zachowania ostrożności w kontaktach z nieznajomymi rówieśnikami i dorosłymi - nauka mówienia "nie" w określonych sytuacjach - uwrażliwienie na niebezpieczeństwa tkwiące z w życiu społecznym zachowania się w niebezpiecznych sytuacjach - wyrabianie umiejętności udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach - wyrabianie nawyków higienicznych - doskonalenie umiejętności wzywania pogotowia ratunkowego - wyrabianie odporności emocjonalnej na sytuacje trudne - kształtowanie postaw bezpiecznego wypoczynku podczas ferii zimowych i narastający - uczeń potrafi radzić sobie z własnymi uczuciami i emocjami - uczeń zna zasady przechodzenia przez jezdnię - uczeń zna znaczenie poznanych znaków drogowych - uczeń zna i przestrzega zasad bezpieczeństwa podczas korzystania z urządzeń elektrycznych i innych urządzeń - uczeń zachowuje ostrożność w kontaktach z nieznajomymi, rówieśnikami i dorosłymi - uczeń potrafi powiedzieć "nie" w określonych sytuacjach - uczeń wie jak zachować się w różnych niebezpiecznych sytuacjach - uczeń potrafi być asertywnym w sytuacjach, kiedy ktoś namawia go do złego - uczeń potrafi pomóc w nagłych wypadkach zagrożenia zdrowia - uczeń zachowuje nawyki higieniczne - uczeń umie wezwać Pogotowie Ratunkowe, Policję, Straż Pożarną - uczeń wie, jak zachować się, by wakacje, ferie były bezpieczne i zdrowe 5

6 wakacje wakacji - uczeń zna przestrogi na wakacje, ferie i rozumie konieczność ich przestrzegania 9. Jak mam postąpić, gdy ktoś wyrządza mi krzywdę? - zapoznanie z prawami dziecka i człowieka radzenia sobie w trudnych sytuacjach (bójki, kłótnie, kradzieże) - uczeń rozumie swoje prawa i wie, gdzie może się zgłosić po pomoc - uczeń wie, jak się zachować w sytuacjach trudnych (bójki, kłótnie, kradzieże) 6

7 Program profilaktyczny dla klas gimnazjalnych Obszar: Różne formy agresji i przemocy: Działania i sposób realizacji Realizacja zajęć profilaktycznych Agresja. Techniki relaksacyjne dla uczniów kl. I, II, III Pogadanka Odpowiedzialność karna w świetle prawa klasy III Stała obserwacja zachowań uczniów na przerwach, lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych Konsultacje indywidualne dla uczniów i rodziców Osoby odpowiedzialne pedagog szkolny, psycholog Policjant, pedagog szkolny Wszyscy pracownicy szkoły pedagog szkolny Obszar: Ucieczki, wagary, brak motywacji do nauki, niskie potrzeby edukacyjne, drobne kradzieże, preorientacja zawodowa Działania i sposób realizacji Porady, konsultacje indywidualne dla uczniów i rodziców Pedagogizacja rodziców Stała kontrola frekwencji na wszystkich zajęciach Realizacja cyklu lekcji wychowawczych dotyczących w/w problemu. Stosowanie aktywnych metod nauczania, wykorzystywanie multimedialnych środków dydaktycznych. Zajęcia w klasach III Zajęcia aktywizujące uczniów Osoby odpowiedzialne Pedagog szkolny, wychowawcy klas Wychowawcy klas, pedagog Wychowawcy klas, nauczyciele, pedagog Wychowawcy klas, Nauczyciele przedmiotów Wychowawcy klas, nauczyciele, pedagog, psycholog 7

8 do samodzielnego poszukiwania przyszłej szkoły i wyboru zawodu Zajęcia dla klas III dotyczące preorientacji zawodowej pedagog szkolny, psycholog Obszar: Kontakty z używkami (papierosy, alkohol, środki odurzające): Działania i sposób realizacji Zajęcia profilaktyczne i socjoterapeutyczne w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy, zastępstw i zajęć z pedagogiem Konsultacje indywidualne dla uczniów i rodziców Osoby odpowiedzialne Wychowawcy, pedagog, pielęgniarka szkolna, ins. ds. nieletnich Pedagog szkolny, ins. ds. nieletnich Obszar: higiena, antykoncepcja Działania i sposób realizacji 1. Promowanie zdrowego stylu życia: dbanie o higienę osobistą i higienę pracy umysłowej, profilaktyka otyłości, zaburzeń odżywiania (anoreksja, bulimia), promowanie aktywności fizycznej, opieka nad uczennicą ciężarną, zapobieganie chorobom nowotworowym (w tym nowotworowi piersi) oraz zakaźnym (w tym AIDS). Osoby odpowiedzialne Nauczyciele, wychowawcy klas, pedagog, rodzice/ opiekunowie uczniów, pielęgniarka szkolna. Sposoby ewaluacji programu profilaktyki: monitoring obserwacja Niniejszy Program Profilaktyki został przyjęty do realizacji uchwałą Rady Pedagogicznej w dniu: