SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoły Podstawowej nr1 z Oddziałami Integracyjnymi im. M. Kopernika w Gołdapi 2016/2017 2017/2018
Program został opracowany w oparciu o wnioski z: ewaluacji szkolnego profilaktyki, rozmów i obserwacji zachowań uczniów, rozmów z rodzicami i wychowawcami. Działalność profilaktyczna w szkole i placówce polega na realizowaniu działań z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej z uwzględnieniem form i działań określonych w Krajowym Programie Przeciwdziałania Narkomanii oraz w Gminnym programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii. Działalność profilaktyczna obejmuje: w przypadku profilaktyki uniwersalnej wspieranie wszystkich uczniów i wychowanków w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczanie zachowań ryzykownych niezależnie od poziomu ryzyka używania przez nich środków i substancji szkodliwych; w przypadku profilaktyki selektywnej wspieranie uczniów i wychowanków, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych; w przypadku profilaktyki wskazującej wspieranie uczniów i wychowanków, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków i substancji uzależniających lub występowania innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia. 2
CELE PROGRAMU: minimalizowanie zjawiska przemocy i agresji wśród uczniów wyposażenie uczniów w wiedzę i umiejętności zapobiegające nałogom i zachowaniom ryzykownym (palenie papierosów, alkohol, środki odurzające, substancje psychotropowe, środki zastępcze, nowe substancje psychoaktywne) integracja uczniów i doskonalenie relacji koleżeńskich eliminacja zachowań nagannych w szkole i poza szkołą: kradzieże, włamania, akty wandalizmu udzielanie pomocy i wspieranie prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego ucznia kształtowanie właściwych postaw wobec zdrowia fizycznego i psychicznego oraz promowanie zdrowego stylu życia 3
FORMY I METODY REALIZACJI PROGRAMU: zajęcia i warsztaty profilaktyczne, psychoedukacyjne i integracyjne w klasach, spotkania informacyjne i edukacyjne dla rodziców, projekty, debaty, szkolenia, spektakle teatralne, udział w kampaniach społecznych, happeningi, pikniki edukacyjne, z wykorzystaniem aktywnych metod pracy spotkania uczniów z przedstawicielami policji, poradni psychologiczno-pedagogicznej, OPS i innych specjalistów, przygotowanie tematycznych gazetek ściennych dla uczniów i rodziców, ulotki, lapbook, prezentacje multimedialne, prezentacje na stronie www.sp1.edu.pl udział uczniów w integrujących imprezach pozalekcyjnych, wycieczkach, obozach, zielonych szkołach PLANOWANE EFEKTY PROGRAMU: ograniczenie aktów przemocy i agresji wśród uczniów, znajomość prawnych i społecznych konsekwencji takich zachowań zdobycie przez uczniów umiejętności wartościowego zagospodarowania czasu wolnego zwiększenie umiejętności dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo, podejmowanie przez uczniów zachowań prozdrowotnych wyeliminowanie ryzyka używania środków i substancji psychoaktywnych, wiedza na temat skutków ich używania 4
EWALUACJA PROGRAMU: Ewaluacja będzie dokonywana corocznie na podstawie wniosków z ankiet przeprowadzonych w czasie zajęć z uczniami i rodzicami, informacji zwrotnych dotyczących działań profilaktycznych zbieranych od uczestników zajęć, stałego monitorowania zachowań uczniów i sytuacji wychowawczej. Szkolny Program Profilaktyczny skierowany jest do uczniów, rodziców i nauczycieli. Realizowany będzie na wszystkich etapach edukacyjnych przez cały rok szkolny zgodnie z harmonogramem. Diagnoza środowiska szkolnego Na podstawie ewaluacji programu profilaktyki oraz obserwacji środowiska szkolnego zauważa się następujące problemy: - problem przemocy i agresji ( zaczepki, wyzywanie, przezywanie, drobne bójki) - brak dyscypliny u niektórych uczniów - niska kultura języka - niska motywacja do nauki - pojedyncze przypadki palenia papierosów - zaniedbanie obowiązków opiekuńczo- wychowawczych przez rodziców, przypadki przemocy w rodzinie. Diagnoza środowiska szkolnego została opracowana w oparciu o narzędzia badawcze: - ankiety do wychowawców klas, uczniów, rodziców uczniów - wywiady z uczniami, rodzicami, uczniami, nauczycielami - obserwacja zachowania uczniów - analiza frekwencji uczniów w dziennikach lekcyjnych, rodziców na zebraniach szkolnych, spotkaniach indywidualnych - informacja wychowawcza w dokumentacji wychowawców klasowych 5
Kierunki działań profilaktycznych - współpraca z PCPR, OPS, Policją, Sądem, stacją sanitarno-epidemiologiczną, pielęgniarką szkolną, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, z Urzędem Miejskim w Gołdapi - organizowanie w szkole zajęć profilaktyczno- edukacyjnych w ramach zajęć z wychowawcą, spektakli i warsztatów profilaktycznych, pogadanek, szkoleń - wzmacnianie kompetencji wychowawczych rodziców i doskonalenie ich wiedzy i umiejętności w zakresie profilaktyki - organizowanie w szkole imprez tematycznych ( konkursy, przedstawienia, projekty) - włączenie Samorządu Uczniowskiego do działań profilaktycznych - stopniowe wyposażenie biblioteki szkolnej w fachowe materiały i publikacje dotyczące profilaktyki i prezentacja ich na tablicy informacyjnej dla rodziców - doskonalenie kompetencji nauczycieli w zakresie profilaktyki używania środków i substancji, norm rozwojowych i zaburzeń zdrowia psychicznego wieku rozwojowego - promocja zdrowego stylu życia 6
KLASY I - III Realizatorami programu będą wychowawcy kl. I-III oraz pedagog szkolny. Program będzie realizowany przez cały rok szkolny. cele zadania treści forma realizacji wdrażanie do życia w szkole i w klasie wdrażanie do przestrzegania Statutu Szkoły dbałość o estetykę klasy, znajdujące się w niej sprzęty zaznajomienie z wybranymi treściami Statutu Szkoły, poznanie regulaminu klasy i norm zachowania, uczenie właściwych zachowań wobec personelu szkoły, zachęcanie do udzielania sobie pomocy, zachęcanie do zwracania się o pomoc w sytuacjach trudnych pogadanki, wspólne redagowanie regulaminu klasy, - zajęcia grupowe kształtowanie umiejętności zachowania się wobec pracowników szkoły -kształtowanie pozytywnych relacji miedzy uczniami, wyrabianie postaw wzajemnej pomocy, wybory do samorządu klasowego uczenie reagowania na takie zjawiska jak wyłudzanie, bicie, kradzieże -nauka tolerancji wobec innych kształtowanie spotkanie z pracownikiem policji ds. nieletnich wybór klasowego samorządu, analiza regulaminu szkoły, udział w apelu szkolnym 7
zaznajomienie z zagrożeniami zdrowia człowieka i kształtowanie prawidłowych reakcji na te zagrożenia umiejętności rozwiązywania konfliktów między uczniami Uczenie zdrowego stylu życia -poznanie, wdrażanie do przestrzegania zasad higieny osobistej -zachęcanie i organizowanie form czynnego wypoczynku (wycieczki połączone z aktywnością sportową) zachęcanie i uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych (zajęcia sportowe) uczenie postaw prozdrowotnych zapoznanie z czynnikami chorobotwórczymi ( bakterie, wirusy ) i substancjami szkodliwymi dla zdrowia (nikotyna, alkohol, leki, narkotyki) realizacja programu Czyste powietrze wokół nas pogadanki, realizacja edukacji prozdrowotnej, 8
Bezpieczeństwo na drodze, Podczas ferii zimowych i wakacji poznanie i wdrażanie do przestrzegania zasad bezpiecznego poruszania się na drodze, podczas zabaw zimowych i letnich ( w tym bezpieczeństwo nad wodą ) podstawy pierwszej pomocy przedmedycznej lekcje w terenie w ramach wychowania komunikacyjnego, spotkanie z policjantem, udział w akcji prowadzonej przez Policję: Ja, ty, on, na tej samej drodze konkursy plastyczne szkolenie dzieci z zakresu pierwszej pomocy prowadzone przez ratowników medycznych Kształtowanie umiejętności dbania o własne bezpieczeństwo w relacjach z innymi osobami uczenie reagowania na zjawiska przemocy, zachęcanie do szukania pomocy u osób dorosłych, przestrzeganie przed niebezpieczeństwami mogącymi grozić ze strony nieznanych osób, wyrabianie umiejętności mówienia nie w sytuacjach grożących zdrowiu dziecka uczenie rozwiązywania kwestii spornych bez użycia przemocy pogadanki, zajęcia lekcyjne, spotkania z policjantem zajęcia z psychologiem i socjoterapeutą z PPP Wdrażanie do właściwego zachowania się w rozmowach interpersonalnych Kształtowanie umiejętności właściwego zachowania propagowanie właściwego korzystania z telefonów komórkowych i sprzętu elektronicznego udział uczniów w programie Dzień Bezpiecznego Internetu, pogadanki funkcjonariusza policji 9
KLASY IV VI Realizatorami programu będą wychowawcy klas, nauczyciele przedmiotów, pedagog szkolny oraz zaproszeni specjaliści. Program realizowany będzie przez cały rok szkolny. Zapobieganie zachowaniom agresywnym cele zadania treści forma realizacji rozwijanie zdolności, talentów i predyspozycji każdego ucznia, efektywne wykorzystanie wolnego czasu wzmacnianie pozytywnego obrazu samego siebie i samooceny, kształtowanie postaw troski o bezpieczeństwo własne i innych, wdrażanie do współpracy jako formy zapobiegania zachowaniom agresywnym, kształtowanie postaw otwartości do świata kształtowanie umiejętności pozytywnego myślenia o sobie uświadomienie uczniom, że wszelkie zjawiska przemocy są naruszeniem dóbr i praw człowieka uczenie młodzieży rozwiązywania problemów bez użycia przemocy kształtowanie pozytywnych relacji między rówieśnikami zajęcia warsztatowe z pedagogiem, psychologiem (zaproszeni pracownicy PPP, OPS) planowanie czasu wolnego, tworzenie planu zapoznanie z Konwencją Praw Dziecka, warsztaty profilaktyczno - edukacyjne udział w przedstawieniach profi1aktycznych udział w warsztatach przypomnienie Konwencji Praw Dziecka, poznanie organizacji stojących na straży obrony praw człowieka, ćwiczenia Jak porozumiewać się z 10
wyrabianie umiejętności dobrego kontaktu między uczniami i nauczycielami, kształtowanie prawidłowych relacji: nauczyciel - uczeń, uczeń - nauczyciel innymi? zajęcia z wychowawcą, zajęcia pozalekcyjne, uroczystości klasowe, ustalenie norm postępowania kontrakt zawarty między uczniami a wychowawcą Motywowanie do prowadzenia zdrowego stylu życia dostarczanie informacji o pozytywnych wymiarach zdrowego życia, przekazanie informacji o szkodliwości używania środków odurzających, nowych substancji psychoaktywnych oraz substancji psychotropowych pokazanie możliwości poszukiwania dobrego życia bez pomocy używek docenienie znaczenia zdrowia poznanie zasad dotyczących higieny osobistej, zdrowego żywienia i higieny pracy oraz zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu spowodowanymi nieodpowiednim odżywianiem przedstawienie ciekawych form spędzania wolnego czasu, układania zasad bezpiecznego wypoczynku zapoznanie z rolą sportu, wypoczynku i rozwijania zainteresowań Realizacja programu Trzymaj formę pogadanki z pielęgniarką szkolną, pracownikiem Sanepidu realizacja materiału programowego z przyrody, zajęcia z wychowawcą konkurs plastyczny realizacja projektu profilaktycznego W naszej szkole każdy wie, co jest dobre, a co złe warsztaty prowadzone przez specjalistów z poradni PPP uczestnictwo w zajęciach pozalekcyjnych i innych formach pracy pozalekcyjnej, 11
uczenie się umiejętności obrony przed naciskami ze strony rówieśników negatywny wpływ środków odurzających na organizm człowieka uczenie się sztuki odmawiania wyrabianie umiejętności radzenia sobie ze stresem kształtowanie umiejętności właściwego zachowania się przygotowanie przedstawienia teatralnego pogadanki, zajęcia warsztatowe z pedagogiem szkolnym spotkania z policjantem pedagogizacja rodziców konkurs plastyczny udział w programach i warsztatach profilaktycznych pedagogizacja rodziców zajęcia z psychologiem propagowanie właściwego korzystania z telefonów komórkowych i sprzętu elektronicznego spotkanie z funkcjonariuszem policji udział w programie 12
Dzień Bezpiecznego Internetu udział uczniów w apelach 13