SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM NR 1 W RACIBORZU NA LATA: 2012/2013 2013/2014 2014/2015 Opracowany przez zespół: Katarzyna Adamek Iwona Keler Anna Kobylnik Bożena Machelska
Podstawy prawne: Podstawą prawną Szkolnego Programu Profilaktyki (SzPP) są następujące akty prawne: 1. Konstytucja RP Art.72 ust.1. 2. Konwencja o Prawach Dziecka (przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989r) Art. 3 pkt 1, Art. 19 pkt1, Art.33. 3. Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U nr 67 z późniejszymi zmianami). 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012r. sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych. 6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologicznopedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych w tym publicznych poradni specjalistycznych. 8. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 25 lipca 2005r (Dz. U nr 179 z 2005 poz. 1485 z późniejszymi zmianami). Założenia programowe są zgodne z: 1. Statutem Szkoły. 2. Koncepcją pracy szkoły. 3. Programem Wychowawczym szkoły. 4. Szkolnym zestawem programów nauczania. 5. Podstawami prawnymi. 1/8
Diagnoza obszarów problemowych: Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki zostało poprzedzone diagnozą potrzeb naszych uczniów, ich problemów, możliwości oraz uwarunkowań otoczenia. Narzędziem badawczym była ankieta skierowana do losowo wybranych uczniów Gimnazjum nr 1, ich rodziców oraz nauczycieli. Profilaktyka koncentruje się na wzmacnianiu czynników chroniących: 1) rozwijanie zainteresowań uczniów oraz przeciwdziałanie niepowodzeniom szkolnym (zainteresowanie nauką szkolną); 2) wspomaganie rozwoju moralnego uczniów (poszanowanie norm, wartości i autorytetów); 3) stwarzanie uczniom możliwości przynależenia do pozytywnych grup rówieśniczych: kół zainteresowań, zespołów sportowych, muzycznych, itp.; 4) wspomaganie rodziców w prawidłowym pełnieniu przez nich funkcji wychowawczych (silna więź emocjonalna z rodzicami). W naszej szkole istnieją następujące czynniki ryzyka: 1. Brak umiejętności społecznych. 2. Presja grupy rówieśniczej. 3. Patologie w środowisku lokalnym. 4. Wpływ mediów. 5. Brak umiejętności radzenia sobie z problemami okresu dorastania. 6. Problemy emocjonalne. 7. Agresja słowna. 8. Niewłaściwa dieta. 9. Palenie papierosów, spożywanie alkoholu Cele szkolnej profilaktyki: Celem programu profilaktycznego jest przygotowywanie młodego człowieka do dokonywania wyborów takich, aby nie szkodziły ani jemu samemu ani innym. Jest to pomoc w pracy nad samorozwojem i kształtowaniem systemu wartości młodzieży. Aby osiągnąć ten cel należy: 1. Wykształcić postawy sprzyjające podejmowaniu racjonalnych decyzji związanych z zażywaniem alkoholu i środków odurzających. 2. Przeciwdziałać agresji słownej i fizycznej. 3. Promować zdrowy styl życia. 4. Rozwijać zdolności interpersonalne uczniów. 2/8
5. Utrwalać postawy i zachowania społeczne warunkujące prawidłowy rozwój. 6. Kształtować odpowiedzialność za ochronę zdrowia własnego i innych. 7. Uczyć umiejętności radzenia sobie ze stresem. 8. Wzmacniać poczucie własnej wartości, wiary w siebie i swoje możliwości. 9. Rozwijać zainteresowania uczniów. 10. Rozwijać umiejętności wychowawcze rodziców. Ewaluacja: Metodyczna ocena skuteczności będzie odbywała się poprzez: obserwacje, rozmowy, ankiety, wystawy prac, zapisy w dziennikach szkolnych, protokoły z szkolnych rad pedagogicznych i spotkań z rodzicami. Plan działań profilaktycznych: 1. Profilaktyka zdrowia. 2. Przeciwdziałanie agresji i przemocy. 3. Profilaktyka uzależnień. 4. Komunikacja i umiejętności interpersonalne. 5. Zagospodarowanie czasu wolnego. Szkolny Program Profilaktyki jest dokumentem otwartym i może podlegać modyfikacjom w zależności od sytuacji i potrzeb grup tworzących społeczność szkolną: uczniowie, rodzice, nauczyciele. Sposób dokonywania ewentualnych zmian: na podstawie systematycznie przeprowadzonej diagnozy Rada Pedagogiczna może dokonywać zmian w treści SzPP. Metody wykorzystane w ewaluacji wynikać będą z charakteru działań, warunków i okoliczności, w których te działania są realizowane. 3/8
Kształtowanie czynnych postaw wobec zdrowia i bezpieczeństwa własnego i innych PROFILAKTYKA ZDROWIA wzbogacenie wiedzy na tematy lekcje wychowawcze, związane z higieną pracy i nauki, przedmiotowe, spotkania higieną psychiczną i osobistą z przedstawicielami służb zdrowia propagowanie zdrowego stylu życia rozwijanie zdolności do samokontroli, samoobserwacji i pielęgnacji zdrowia oraz do wspierania innych ludzi w tych zachowaniach zachęcanie uczniów do aktywnego i w pełni bezstresowego uczestnictwa w lekcjach wychowania fizycznego zapoznanie uczniów z ideą promocji zdrowia, przekazanie wiedzy na temat zależności między sposobem żywienia a wzrastaniem, samopoczuciem, występowaniem niektórych chorób zajęcia sportowe, zajęcia pozalekcyjne, wycieczki, respektowanie przepisów bhp na zajęciach szkolnych i pozaszkolnych spotkania z przedstawicielami służb zdrowia przedstawienie programu nauczania wraz z możliwością jego kształtowania przez uczniów, dostosowanie wymagań przedmiotowych do poziomu umiejętności uczniów, urozmaicanie zajęć lekcyjnych poprzez wprowadzanie nowych dyscyplin sportowych zajęcia z wychowawcą, spotkania z przedstawicielami służb zdrowia, projekcje filmów, konkursy wewnątrzszkolne 4/8
PRZECIWDZIAŁANIE AGRESJI I PRZEMOCY adaptacja uczniów klas pierwszych zajęcia integracyjne dla klas do nowych warunków szkolnych pierwszych Zapobieganie wszelkim objawom agresji wśród uczniów oraz kształtowanie systemów wartości pożądanych społecznie eliminowanie stereotypów wpływających na akceptację odmienności, innych kultur i narodowości wzbudzenie empatii i budowanie udanych relacji z ludźmi kształtowanie postawy odpowiedzialności za własną osobę i innych w różnych aspektach życia ukazanie uczniom czym jest przemoc i jakie są jej konsekwencje wykształcenie zdolności radzenia sobie z własnymi negatywnymi emocjami, przemocą z zewnątrz oraz nabycie umiejętności rozładowania negatywnej energii znajomość norm, reguł, zasad obowiązujących w klasie i poza szkołą, wpływających na dobre relacje z innymi świadomość, czym jest rodzina i co oznacza bycie jej członkiem, wzmacnianie więzi rodzinnych lekcje wychowawcze, spotkania z ciekawymi ludźmi lekcje z wychowawcą, rozmowy indywidualne pogadanki z przedstawicielem KPP, Straży Miejskiej, Straży Granicznej, praca uczniów na rzecz klasy i szkoły lekcje wychowawcze, zajęcia prowadzone przez pracowników PPP zajęcia sportowe, gry i zabawy, kółka zainteresowań prowadzone przez nauczycieli, wychowawców, pedagoga wypracowanie klasowych zasad funkcjonowania w grupie rówieśniczej, wyjścia i wycieczki klasowe lekcje wychowania do życia w rodzinie, pedagogizacja rodziców 5/8
Zapobieganie zjawiskom powszechnych zagrożeń narażających zdrowie młodzieży podejmowanie działań ograniczających występowanie uzależnień PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ wyposażenie uczniów w wiedzę na zajęcia z wychowawcą, temat szkodliwości palenia tytoniu, różnorodne, atrakcyjne spożywania alkoholu, zażywania zajęcia pozalekcyjne, narkotyków oraz innych środków spektakle profilaktyczne, psychoaktywnych, filmy edukacyjne z uwzględnieniem dopalaczy Profilaktyka zagrożeń związanych z korzystaniem z telefonii komórkowej, komputera i internetu. Zapoznanie uczestników z podstawowymi wiadomościami na temat zachowań krzywdzących Kształtowanie umiejętności prawidłowego odżywiania się. Profilaktyka zaburzeń odżywiania (anoreksja i bulimia) przygotowanie młodzieży do podejmowania samodzielnych, racjonalnych decyzji i wyborów, a także wyrobienie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych i kryzysowych uświadomienie uczniom właściwego korzystania z komputera i internetu, wyrobienie właściwego dystansu do świata fikcji i reklam omówienie procedur postępowania nauczycieli i metod współpracy z policją w sytuacjach związanych ze zjawiskami cyberprzemocy przekazywanie wiedzy o zasadach prawidłowego odżywiania się, dostarczenie informacji na temat zaburzeń odżywiania otyłości, bulimii i anoreksji, kształtowanie właściwego wizerunku własnego ciała lekcje z wychowawcą poświęcone szkodliwości zażywania środków psychoaktywnych, z zastosowaniem różnorodnych metod aktywizujących; realizacja programu profilaktycznego Życie bez nałogów zajęcia z wychowawcą, współpraca z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną, Powiatową Komendą Policji lekcje biologii, zajęcia z wychowawcą, pedagogiem, dietetykiem, pielęgniarką, współpraca z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną 6/8
ZAGOSPODAROWANIE CZASU WOLNEGO wyjazdy weekendowe np. turystyka piesza, górska, propagowanie kultury wyjazdy zimowe - fizycznej i turystyki narciarstwo, wyjścia na lodowisko, kręgielnię Wykształcenie u uczniów nawyku aktywnego spędzania czasu wolnego z wykorzystaniem zajęć szkolnych i pozaszkolnych zachęcanie uczniów do udziału w szkolnych i pozaszkolnych formach aktywności wykształcenie umiejętności samodzielnego planowania i przeprowadzania gier i zabaw rekreacyjno sportowych na sali gimnastycznej i na świeżym powietrzu rozwijanie przez uczniów własnych zainteresowań oraz ich przedstawianie na forum szkoły i miasta współorganizowanie przez uczniów imprez szkolnych i pozaszkolnych udział w różnorodnych formach aktywności, np. wycieczki pozaszkolne, wyjścia i imprezy kulturalne (teatr, dyskoteki, kino, koncert) projekty edukacyjne uroczystości i imprezy szkolne, wystawy, wernisaże, konkursy apele, uroczystości i zawody sportowe organizowane na terenie szkoły 7/8
KOMUNIKACJA I UMIEJĘTNOŚCI INTERPERSONALNE kształtowanie pozytywnych relacji między uczniami, Wspieranie osobowego rozwoju uczniów jako najważniejszego czynnika chroniącego przed zachowaniem ryzykownym rozwijanie umiejętności komunikacyjnych uczniów (porozumiewanie się, asertywność, rozwiązywanie konfliktów) wzmacnianie pozytywnego obrazu własnej osoby i adekwatnej samooceny uczniów pogłębianie i wzmacnianie naturalnych systemów wsparcia: koleżeństwo, przyjaźń, zaufanie i uczciwość rozmowy (pogadanki) na temat kulturalnego zachowania w domu, szkole i w miejscach publicznych zachęcanie uczniów do udziału w zajęciach pozalekcyjnych, w przygotowaniach do uroczystości szkolnych, w zajęciach prowadzonych przez pracowników PPP (podniesienie samooceny uczniów, docenienie wartości jaką jest życie) lekcje z wychowawcą i przedmiotowe przedstawienie negatywnych stron posługiwania się stereotypami; stosowanie rzeczywistych wartości w ocenie innych osób. lekcje z wychowawcą i przedmiotowe Uchwała Rady Rodziców z dnia 27.09.2012r. 8/8