PROGRAM PROFILAKTYKI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO W ORZYSZU rok szkolny 2016/2017 1
I. Główne założenia szkolnego programu profilaktyki: 1. Szkolny program profilaktyki ma za zadanie: a) wychowanie do wartości i podejmowania odpowiednich decyzji, b) wspieranie w sytuacjach trudnych, c) wzmacnianie mocnych stron osobowego rozwoju, d) budowanie poczucia wartości, e) kształcenie umiejętności komunikacyjnych, f) wzmacnianie więzi emocjonalnych w rodzinie, g) wypracowanie efektywnych sposobów radzenia sobie ze stresem. 2. Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do grupy niskiego ryzyka, polegającej na promowaniu zdrowego stylu życia i zapobieganiu zagrożeniom, w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. Jej celem jest opóźnianie inicjacji lub zachęcanie do abstynencji. W sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych pedagog i odwołują się do specjalistycznej pomocy (poprzez wskazanie, pomoc w organizacji pierwszego kontaktu ze specjalistą, nawiązanie kontaktu z rodzicami, motywowanie do podjęcia leczenia i terapii). II. Diagnoza problemów wychowawczych w Liceum Ogólnokształcącym w Orzyszu Liceum obejmuje uczniów pochodzących z różnych środowisk i wchodzących w różne grupy ryzyka, mających różnego rodzaju problemy edukacyjne. Przeprowadzane ankiety wśród uczniów oraz rodziców, obserwacja środowiska szkolnego umożliwiły wstępną diagnozę problemów wychowawczych, do których należy zaliczyć: 1. Wagary 2. Palenie papierosów, spożywanie alkoholu, zażywanie narkotyków, dopalaczy. 3. Używanie wulgaryzmów 4. Zachowania agresywne 5. Stres szkolny 6. Niezdrowy styl życia 2
Celem programu jest uruchomienie czynników chroniących młodzież przed zachowaniami ryzykownymi, czyli: ~ budzenie zainteresowań ~ budowanie pozytywnego stosunku do szkoły ~ zachęcanie do podejmowania aktywności (sport, nauka, twórczość, itp.) ~ budzenie ciekawości poznawczej ~ uczenie radzenia sobie z emocjami ~ wsparcie w trudnych sytuacjach ~ budowanie pozytywnej grupy rówieśniczej ~ budowanie autorytetów ~ wzmacnianie opieki ze strony nauczycieli. Program zakłada szkolenia nauczycieli wzmacniające ich umiejętności kontaktów interpersonalnych oraz pedagogizację rodziców i stałą współpracę z instytucjami wspierającymi działania szkoły. (Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, Policja). 3
Szczegółowy plan realizacji działań szkolnej profilaktyki OBSZAR PROBLEMOWY WAGARY 1. System poprawy ocen oraz kontrola frekwencji uczniów - poprawianie ocen podczas godzin lekcyjnych - prowadzenie statystyki w dzienniku elektronicznym i jej wykorzystywanie, - zajęcia wychowawcze na temat konsekwencji wagarów - korzystniejszy system poprawy ocen dla uczniów nieobecnych na sprawdzianach ograniczenie absencji, - poprawa frekwencji na zajęciach w wyniku wielostronnych działań (rodzice,, uczniowie) nauczyciele poszczególnych przedmiotów, 2. Współpraca z Policją, Żandarmerią Wojskową -pogadanka przeprowadzona przez funkcjonariuszy policji/ ŻW- spotkania w klasach - informacja na temat uczniów wagarujących kontakt z rodzicami; pedagog, 3. Pedagogizacja rodziców 4. Praca z młodzieżą 5. Rozwijanie zainteresowań. 6. Zaangażowanie uczniów w sprawy szkoły. - spotkania w czasie zebrań z rodzicami, - wykorzystanie dziennika elektronicznego - zajęcia z uczniami w czasie godzin wychowawczych na temat absencji szkolnej - stosowanie ciekawych metod pracy na lekcji, indywidualizacja wymagań - koła zainteresowań wykorzystujące techniki multimedialne prowadzone w sposób atrakcyjny dla uczniów - udział uczniów w przedsięwzięciach szkolnych poparty pozytywną oceną z wybranych przedmiotów i punktami za zachowanie - uświadomienie zagrożeń - współpraca rodziców ze szkołą w przeciwdziałaniu wagaromusprawiedliwienia nieobecności dostarczane na odpowiednich drukach, wzajemne kontakty telefoniczne (cotygodniowe-przy okazji lekcji wychowawczej) - uświadomienie zagrożeń występujących podczas wagarów - wyrobienie nawyku rezygnacji z wagarów - skierowanie aktywności ucznia na pozytywny tor - wyrobienie odpowiedzialności za sprawy szkolne - rozwijanie więzi ze szkołą pedagog, nauczyciele,, nauczyciele opiekun SU pedagog wywiadów ki szkolne 4
1.Dostarczenie informacji o mechanizmach i następstwach wczesnego picia alkoholu, zażywania narkotyków, dopalaczy i palenia papierosów (w tym e- papierosów) 2.Uczenie konstruktywnego odmawiania OBSZAR PROBLEMOWY PALENIE PAPIEROSÓW, SPOŻYWANIE ALKOHOLU, ZAŻYWANIE NARKOTYKÓW - dyskusje na godzinie wychowawczej (przeprowadzenie w klasach I-szych zajęć pt. Groźba nałogów w klasie II-ej zajęcia pt. Praca nad sobąpozbywanie się nałogów - kształtowanie trzeźwych obyczajów poprzez dostarczenie asertywnych wzorców oraz ukazywanie atrakcyjnego aspektu zdrowego stylu życia temat na godzinę wychowawczą -przekazanie rodzicom ulotki pt. Co należy wiedzieć i co należy zrobić, aby chronić dziecko przed narkotykami. - udział w kampaniach profilaktycznych na terenie szkoły i miasta - dyskusje na godzinie wychowawczej (tematy mieszczący się w tym obszarze) - zebrania z rodzicami, - uczeń zna realne konsekwencje wczesnego picia alkoholu, zażywania narkotyków i palenia papierosów, zdaje sobie sprawę z tego, że uzależnienia powodują szkody emocjonalne, edukacyjne, zdrowotne i prawne. - kształtowanie nabywania umiejętności odpierania presji. klas, nauczyciele,, rodzice, Samorząd Uczniowski klas, 3. Pomoc dla młodzieży z rodzin zagrożonych negatywnymi skutkami różnych dysfunkcji. - zgromadzenie informacji o rodzinach dysfunkcyjnych, - pomoc w rozwoju pozytywnego, realistycznego obrazu siebie, swoich możliwości i zdolności u młodego człowieka, - zachęcanie rodziców do współpracy, - praca indywidualna z uczniem, - nawiązanie efektywnej współpracy z uczniem i rodzicem, - efektywne radzenie sobie ucznia z sytuacjami problemowymi, - rodzina prawidłowo pełni funkcje wychowawcze, - uczeń rozpoznaje wyraża i akceptuje uczucia, a także radzi sobie z sytuacjami trudnymi, - uczeń i jego rodzina modyfikują niepożądane zachowania bez stosowania przemocy. klas,, rodzice 4. Pedagogizacja - przeprowadzenie - Wzrost świadomości rodziców, 5
rodziców prelekcji dla rodziców dotyczącej uzależnień wśród młodzieży na temat uzależnień wśród młodych ludzi w miarę potrzeb OBSZAR PROBLEMOWY UŻYWANIE WULGARYZMÓW 1. Zapoznanie uczniów z pojęciem kultury osobistej (od zasad higieny do świadomego odbioru kultury) 2. Sposób ubierania się jako komunikat: kim jestem. (wpływ subkultur i grup nieformalnych na modę młodzieżową). 3. Wulgaryzmy jako sposób uzewnętrzniania negatywnych emocji. 4. Wulgaryzmy jako przejaw agresji i stresu. 5. Wpływ rodziny, grupy rówieśniczej i mediów na język ucznia. 6. Uświadomienie uczniom zjawiska ubożenia języka przez stosowanie wulgaryzmów. 7. Jak egzystować w środowisku szkolnym bez wulgaryzmów? Pogadanka na temat: czym charakteryzuje się człowiek kulturalny ( przeprowadzenie w klasach I lekcji wychowawczej pt. Kultura osobista. Godzina wychowawcza na temat: mój wygląd świadczy o mnie ( zajęcia w klasach I pt: Higiena i estetyka życia ). Stroje na różne okazje, czyli między imieninami cioci a manifestowaniem siebie. Metoda: dyskusja tematyczna. - godzina wychowawcza na temat: nie ma złych emocji. - uświadomienie właściwych sposobów rozładowania emocji (np. przez rysunek artterapię, spacer, rozmowę). - godzina wychowawcza przypomnienie mechanizmu powstawania agresji i stresu; rola postawy asertywnej. - godzina wychowawcza na temat: jak ludzie wyrażają emocje. - lekcja wychowawcza Wulgaryzmy to nie dla mnie, Sztuka porozumiewania się - podsumowanie dotychczasowej pracy wychowawczej Rola eufemizmów w - uczeń nazywa i rozróżnia postawy uważane powszechnie za właściwe lub niewłaściwe; dostrzega istotne różnice. - uczeń zdaje sobie sprawę z faktu, że strój pełni rolę komunikatu i świadczy (zwłaszcza w pewnych sytuacjach) o kulturze osobistej. Umiejętnie dyskutuje, wyraża swoje poglądy. - uczeń wie, że nie ma emocji złych i dobrych, bo wszystkie są potrzebne w bogatym świecie uczuć. - uczeń rozumie, że z agresją można sobie poradzić, przeciwdziałać jej i rozładować we właściwy sposób, a skutki stresu znacznie złagodzić. uczeń spostrzega różnicę w sposobie wyrażania emocji w grupie rówieśniczej, na filmie akcji, w rodzinie i przez osoby uznawane powszechnie za autorytety. - uczeń dostrzega zagrożenie ubożenia słownictwa poprzez stosowanie wulgaryzmów - uczeń wie co to są eufemizmy, umie je zastosować w różnych sytuacjach. nauczyciele, nauczyciele, nauczyciel nauczyciel nauczyciel - nauczyciel, nauczyciel we współpracy z nauczycielem 6
wyrażaniu uczuć negatywnych. Próba wyszukania własnych sposobów na zastąpienie wulgaryzmów innymi sformułowaniami polonistą, współpraca z pedagogiem szkolnym. OBSZAR PROBLEMOWY ZACHOWANIA AGRESYWNE 1. Praca z uczniem. - godziny wychowawcze- ( przeprowadzenie w klasach I zajęć pt. Postawy agresji, w klasach II Radzenie sobie z własną i cudzą agresją - rozwiązywanie na bieżąco problemów, spotkania na lekcjach wychowawczych z policjantem - realizacja programu profilaktycznego dotyczącego zastępowania agresji. - uczeń zna definicję agresji, zna przyczyny i skutki zachowań agresywnych, - rozpoznaje objawy, - zauważa, spostrzega agresję, - zna uczucia ofiary i agresora, - zna techniki relaksacji, - wie, gdzie szukać pomocy i jak obronić się w sytuacji zagrożenia. pedagog 2. Praca z nauczycielem. 3. Pedagogizacja rodziców - szkolenia na Radach Pedagogicznych. - spotkania w czasie zebrań z rodzicami, - doskonalenie umiejętności rozpoznawania zachowań agresywnych i ich powodów - uświadomienie zagrożeń wynikających z rozwijającej się wśród młodzieży agresji, - umiejętność reagowania na takie zachowania, - współpraca rodziców ze szkołą w przeciwdziałaniu agresji. dyrekcja, pedagog współpraca z policją pedagog współpraca z policją w miarę potrzeb styczeń/ luty 2017 OBSZAR PROBLEMOWY STRES SZKOLNY 1. Ćwiczenie umiejętności radzenia sobie ze stresem 2. Alternatywy - godziny wychowawcze (przeprowadzenie zajęć w klasach I pt. ABC odpowiedniego zachowania, - program dla uczniów klas III LO Stres pod kontrolą - tworzenie grup wsparcia w miarę potrzeb - ukształtowanie umiejętności zapobiegania negatywnym skutkom stresu i redukowania napięcia emocjonalnego - kształtowanie aktywnej odpowiedzialnej postawy wobec zdrowia własnego i pedagog II semestr 7
3. Interwencja - opieka pedagoga - pomoc Poradni Psychologiczno- - Pedagogicznej kolegów - rozwiązywanie na bieżąco konkretnych problemów, pedagog OBSZAR PROBLEMOWY ZDROWY STYL ŻYCIA 1. Anoreksja 2. Bulimia 3. Otyłość zagrożenie dla zdrowia 4. Zagrożenie chorobami nowotworowym - prelekcje Jak odżywiają się nastolatki, - prelekcja, - plakaty, - omówienie przyczyn otyłości, - gimnastyka jako sposób na odchudzanie. - program RÓŻOWA WSTĄŻECZKA - uświadomienie mechanizmu zachorowania na anoreksję czy bulimię. - uświadomienie mechanizmu zachorowania na anoreksję czy bulimię. - umiejętność zdrowego odchudzania się, - zwiększenie poczucia własnej wartości. - pobudzanie świadomości dziewcząt i kształcenie umiejętności dbania o swój wygląd i higienę oraz odpowiedni wypoczynek, aktywne spędzanie czasu wolnego. - kształcenie wiadomości uczennic na temat budowy anatomicznej piersi, roli i faz rozwoju w życiu kobiety. - rozwijanie świadomości o konieczności regularnego samobadania piersi. nauczyciel biologii nauczyciel biologii nauczyciel biologii nauczyciel biologii do ustalenia 5. Dzień zdrowej żywności 6. Dzień sportu- W zdrowym ciele zdrowy duch Sprzedaż zdrowej żywności- warzyw oraz owoców. Zawody sportowe wśród uczniów Uświadomienie uczniom pozytywnych stron zdrowego odżywiania Wskazanie pozytywnych form spędzania czasu wolnego, integracja uczniów opiekun samorządu nauczyciele w-f październik 2016 czerwiec 2017 8
III. Ewaluacja programu profilaktyki Przebieg pracy profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów i innych obserwatorów służą dalszemu doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. Najlepszych efektów można się spodziewać, gdy ewaluacji programu dokonuje się na podstawie systematycznych obserwacji procesu profilaktycznego. Sposoby i środki ewaluacji: obserwacja zachowania uczniów obserwacja postępów w nauce i zachowaniu udział uczniów w konkursach i osiągane przez nich wyniki frekwencja na zajęciach szkolnych udział w zajęciach pozalekcyjnych ocena samopoczucia ucznia w szkole Narzędzia ewaluacji: ankieta obserwacja analiza dokumentacji szkolnej rozmowa wywiad Program profilaktyki będzie podlegał ewentualnemu uzupełnieniu po zakończeniu każdego roku szkolnego, oraz po konsultacjach dyrekcji z Radą Pedagogiczną, rodzicami i uczniami. 9