Europejski System Transferu Punktów Karta opisu przedmiotu Nazwa przedmiotu: Kierunek: Specjalność:- Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne Pielęgniarstwo Wymiar godzin: 195godzin Wykłady: 45godzin, Samokształcenie: 30godzin, Zajęcia praktyczne: 80godzin, Praktyka zawodowa: 40 godzin Kod Rok/semestr III / V Rodzaj przedmiotu: kierunkowy Liczba punktów ECTS 8 Prowadzący: dr n. med. Amelia Patrzała lek. med. Katarzyna Olszewska mgr Iwona Kaczmarek mgr Marlena Całuj Instytut: Nauk o Zdrowiu w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Gnieźnie Miejsce przedmiotu w programie studiów: przedmiot kierunkowy, Cele nauczania przedmiotu: W zakresie wiedzy student powinien: 1. Znać podstawowe pojęcia związane z komunikowaniem społecznym oraz terapeutycznym oraz znać specyfikę komunikowania się pielęgniarki z pacjentem z zaburzeniami psychicznymi w relacji terapeutycznej. 2. Znać objawy chorobowe oraz specyfikę opieki pielęgniarskiej nad pacjentem w wybranych jednostkach chorobowych (schizofrenia, CHAD, CHAJ, zaburzenia jedzenia, zaburzenia lękowe, uzależnienia od substancji psychoaktywnych, zaburzenia psychiczne wieku podeszłego. 3. Znać stany zagrożenia życia w Psychiatrii. 4. Znać specyfikę problemów pielęgnacyjnych wynikających z uzależnienia. Znać objawy oraz mechanizm uzależnienia od alkoholu i innych środków psychoaktywnych 5. Znać oraz charakteryzować grupy leków stosowanych w psychiatrii. Cel realizacji zajęć praktycznych: Po zrealizowanych zajęciach praktycznych Student powinien: 1. Znać specyfikę funkcjonowania oddziału psychiatrycznego (zasady bezpieczeństwa). 2. Nabyć umiejętność rozpoznawania i diagnozowania problemów pielęgniarskich, planowania oraz realizowania planu opieki pielęgniarskiej w stosunku do pacjenta z zaburzeniami psychicznymi. 3. Nabyć umiejętność komunikowania się pielęgniarki z pacjentem z zaburzeniami psychicznymi. 4. Określić problemy pielęgnacyjne oraz zasady postępowania w opiece nad pacjentem z zaburzeniami psychicznymi w wybranych jednostkach chorobowych. 1
5. Znać aspekty prawne związane z bezpieczeństwem oraz leczeniem farmakologicznym chorych psychiatrycznie. Opis treści kształcenia: 1. Istota i elementy komunikowania społecznego. 2. Zasady relacji oraz kontaktu terapeutycznego z pacjentem z zaburzeniami psychicznymi 3. Zachowania terapeutyczne, nieterapeutyczne oraz bariery w komunikowaniu się z pacjentem z zaburzeniami psychicznymi. 4. Pielęgnowanie pacjenta w wybranych jednostkach chorobowych (schizofrenia, CHAD, CHAJ, zaburzenia jedzenia, zaburzenia lękowe, zależenia, zaburzenia wieku podeszłego) z uwzględnieniem charakterystycznych problemów pielęgnacyjnych, celów opieki i interwencji pielęgniarskich. Opis treści kształcenia (wykłady Psychiatria klinika) 1. Podstawy psychopatologii: podstawowe pojęcia 2. Najczęstsze choroby psychiczne objawy, rozpoznawanie, postępowanie (schizofrenia, CHAD, CHAJ, zaburzenia jedzenia, zaburzenia lękowe, zaburzenia osobowości) 3. Zagrożenia życia w psychiatrii. - myśli, tendencje i zamachy samobójcze - zespoły polekowe: zespół neuroleptyczny i zespół serotoninowy 4. Wybrane zaburzenia psychiczne wieku podeszłego: zaburzenia depresyjne, zaburzenia lękowe, psychozy, zespoły otępienne 5. Specyfika psychiatrii dzieci i młodzieży 6. Zaburzenia psychiczne związane z intoksykacją alkoholową i uzależnieniem od alkoholu oraz zaburzenia psychiczne związane z uzależnieniem od innych substancji psychoaktywnych. 7. Zasady farmakoterapii w psychiatrii. Opis treści kształcenia w przebiegu zajęć praktycznych: 1. Zasady bezpieczeństwa na oddziale psychiatrycznym. 2. Zasady zastosowania przymusu bezpośredniego obowiązki pielęgniarki wchodzącej w skład zespołu terapeutycznego wynikające z ustawy o ochronie zdrowie psychicznego oraz opieka pielęgniarska w stosunku do chorego u którego zastosowano przymus bezpośredni 3. Utrwalenie zasad komunikowania się z pacjentem z zaburzeniami psychicznymi. - zasady relacji terapeutycznej oraz kontaktu z pacjentem z zaburzeniami psychicznymi 4. Pielęgniarska ocena stanu psychicznego chorego z zaburzeniami psychicznymi, ocena stanu psychicznego, wywiad pielęgniarski 5. Rola pielęgniarki w psychoedukacji pacjenta z zaburzeniami psychicznymi oraz jego rodziny. 6. Plan pielęgnacji oraz postępowanie w wybranych chorobach psychicznych. 7. Zagrożenia życia w psychiatrii postępowanie pielęgniarskie w oddziale psychiatrycznym. - myśli, tendencje i zamachy samobójcze - zespoły polekowe: zespół neuroleptyczny i zespół serotoninowy 2
Wymagane wiadomości: Charakterystyka podstawowych pojęć związanych komunikowaniem społecznym. Charakterystyka znaczenia empatii, asertywności i aktywnego słuchania w procesie komunikowania. Charakterystyka faz relacji terapeutycznej. Charakterystyka zachowań terapeutycznych. Charakterystyka barier w komunikowaniu się z pacjentem z zaburzeniami psychicznymi. Charakterystyka opieki pielęgniarskiej nad pacjentem w wybranych jednostkach chorobowych (schizofrenia, CHAD, CHAJ, zaburzenia jedzenia, zaburzenia wieku podeszłego, uzależnienia od substancji psychoaktywnych) z uwzględnieniem charakterystycznych problemów pielęgnacyjnych, celów opieki i interwencji pielęgniarskich. Charakterystyka podstawowych pojąć w psychiatrii Charakterystyka wyszczególnionych jednostek chorobowych Charakterystyka leków stosowanych w psychiatrii (grupy leków) Wymagane wiadomości do realizacji zajęć praktycznych z pielęgniarstwa psychiatrycznego: 1. Specyfika funkcjonowania oddziału psychiatrycznego, zasady bezpieczeństwa. 2. Prawo w praktyce pielęgniarki psychiatrycznej. 3. Zasady zastosowania przymusu bezpośredniego - obowiązki pielęgniarki wchodzącej w skład zespołu terapeutycznego wynikające z ustawy o ochronie zdrowia psychicznego oraz opieka pielęgniarska w stosunku do chorego u którego zastosowano przymus bezpośredni. 4. Relacje terapeutyczne pielęgniarki z pacjentem psychicznie chorym. 5. Bariery w komunikowaniu się z pacjentem z zaburzeniami psychicznymi. 6. Fazy komunikowania terapeutycznego. 7. Znajomość i zastosowanie standardów opieki pielęgniarskiej w wybranych zaburzeniach psychicznych. 8. Opieka pielęgniarska wobec pacjenta z rozpoznaniem złośliwego zespołu neuroleptycznego i zespołu serotoninowego. 9. Opieka pielęgniarska wobec pacjenta przejawiającego zachowania agresywne i gwałtowne. 10. Gromadzenia informacji o chorym psychicznie metodą : wywiadu, obserwacji, analizy i dokumentacji. 11. Rozpoznanie, planowanie, realizacja i ocena problemów pielęgnacyjnych u chorego psychicznie. 12. Opieka pielęgniarska wobec pacjenta z zaburzeniami odżywiania. 13. Uczestnictwo w farmakoterapii. 14. Uczestnictwo w zebraniach społeczności terapeutycznej terapii zajęciowej. 15. Plan pielęgnacji oraz postępowanie w wybranych jednostkach chorobowych. Opis treści kształcenia w przebiegu praktyk zawodowych: 1.Umiejętne nawiązywanie więzi terapeutycznej z pacjentem. 2. Rozpoznanie zaburzeń psychotycznych u chorych. 3. Stawianie diagnozy pielęgniarskiej. 4. Planowanie indywidualnej opieki pielęgniarskiej. 3
5. Zapewnienie bezpieczeństwa psychicznego i fizycznego pacjentowi. 6. Pomoc choremu w wykonywaniu codziennych czynności. 7. Uczestnictwo w psychoterapii. 8. Prowadzenie psychoedukacji chorych i rodzin. 9. Znajomość i zastosowanie standardów pielęgniarskich w wybranych zaburzeniach psychicznych. 10.Znajomość, zastosowanie i przestrzeganie przepisów ustawy o ochronie zdrowia psychicznego. 11. Uczestnictwo w farmakoterapii. 12. Podejmowanie się realizacji zaplanowanych działań pielęgniarskich. 13. Ocena sytuacji trudnych ( pacjent agresywny, z tendencjami samobójczymi). 14. Przestrzeganie reguł tajemnicy zawodowej i przepisów o ochronie danych osobowych. Samokształcenie: 1. Wpływ zaburzenia snu oraz rytmu dobowego na funkcjonowanie osób z chorobą psychiczną. 2. Samobójstwa. Mity i fakty. 3. Znaczenie dysleksji w psychiatrii dzieci i młodzieży 4. Dopalacze i inne środki psychoaktywne wśród młodzieży 5. Psychoterapia jako forma leczenia poza-farmakologicznego. Rola oraz zadania psychoterapii w Psychiatrii 6. Problem zaburzenia jedzenia wśród dzieci i młodzieży. 7. Zespół stresu pourazowego 8. Choroba psychiczna a choroba somatyczna 9. Skale jako narzędzie diagnostyczne. 10. Niedorozwój intelektualny problemy pielęgnacyjne Forma prowadzonych zajęć: - wykład - zajęcia praktyczne: w Oddziale Psychiatrycznym Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Aleksandra Piotrowskiego DZIEKANKA Gniezno - praktyka zawodowa: w Oddziale Psychiatrycznym Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych im. Aleksandra Piotrowskiego DZIEKANKA Gniezno Warunki zaliczenia zajęć praktycznych i praktyki zawodowej: - obecność na zajęciach praktycznych - obecność na praktykach zawodowych - omówienie procesu pielęgnowania pacjenta z zaburzeniami psychicznymi wybrana jednostka chorobowa (prezentacja ustna oraz pisemna). - zajęcia praktyczne kończą się zaliczeniem z oceną Metody oceny : przedmiot kończy się egzaminem Bibliografia : 1. Wilczek-Rużyczka E. (red.): Podstawy pielęgniarstwa psychiatrycznego. Czelej, 2007. 4
2. Townsend M.C.: Nursing Diagnoses in Psychiatric Nursing. F.A. Davis Company, Philadelphia 1997. 3. I. Krupka-Matuszczyk, M. Matuszczyk (red.): Psychiatria: podręcznik dla studentów pielęgniarstwa. Katowice: SUM, 2007. 4. Wilczek-Rużyczka E. Komunikowanie się z chorym psychicznie. Czelej, 2007. 5. Cecylia Ugniewka. Pielęgniarstwo Psychiatryczne i neurologiczne. PZWL, 1998 6. Grochowska D., Twardowska M.: Wybrane standardy w pielęgniarstwie psychiatrycznym. Naczelna Rada Pielęgniarek i Położnych, Warszawa 2002. 7. Bilikiewicz A. i wsp.: Psychiatria. T. 1, 2, 3. Urban & Partner, Warszawa 2002 8. Alasdair D. Cameron, red. wyd. pol. Sławomir K. Sidorowicz: Crash Course psychiatria. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2005, wyd. 1. 9. Jorge R. Petit, red. Wyd. Pol. Sławomir. K. Sidorowicz: Psychiatria Ratinkowa, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2007. 5