Swiebodzice Zespół Szkół Ogólnokształcących w Świebodzicach tel. (0 74) 66 50 952 58-160 Świebodzice ul. Marii Skłodowskiej-Curie 9 fax. (0 74) 66 50 953 email: loswiebodzice@wp.pl www.loswiebodzice.net PROGRAM PRFILAKTYKI NA LATA 2011-2015 ROK SZKOLNY 2011/2012 Strona 1 Program profilaktyki na lata 2011 2015 /2012
Podstawa Prawna: 1. Konstytucja RP - Art. 72. 2. Konwencja o Prawach Dziecka Art. 3, 19, 33. 3. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku (z późniejszymi zmianami) Rozdz. I Art. 1, 4, 31, 39. 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 27 lutego 2002 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51; poz.446) 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 roku w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61 z 19 czerwca 2001r.; poz 624) 6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 10; poz. 96) I. Diagnozowanie środowiska: 1. Narzędzia badawcze, dzięki którym dokonano diagnozy środowiska: a) obserwacja zachowania uczniów b) rozmowy z rodzicami i uczniami c) wywiad z pedagogiem szkolnym d) wywiady z wychowawcami klas, nauczycielami i personelem szkoły e) analiza frekwencji f) analiza dokumentacji indywidualnej uczniów g) analiza ankiet ewaluacyjnych poprzedniego programu Zgodnie z przeprowadzonymi obserwacjami, wywiadami z rodzicami, nauczycielami w szkołach ponadgimnazjalnych dominującymi zagrożeniami są: niepowodzenia szkolne, przemoc - impulsywność, wandalizm, wulgaryzm, problemy zdrowotne brak właściwego odżywiania się, zaburzenia natury psychicznej (zaburzenia nastroju, depresje, zaburzenia jedzenia, nerwice), Strona 2 Program profilaktyki na lata 2011 2015 /2012
uzależnienia - alkohol, narkotyki, i in., przynależność do patologicznych grup rówieśniczych, ryzykowne zachowania seksualne, przestępczość (włamania, kradzieże, rozboje), zaburzone relacje z rówieśnikami i rodziną. W środowiskach uczniów szkół ponadgimnazjalnych ponadto obserwuje się zagrożenia tkj.: stagnacja ekonomiczna, utrata pracy i zarobków, rodziny dysfunkcyjne zdezintegrowane, rodziny uzależnione od alkoholu, przemoc w rodzinie, rodzina maltretująca dzieci, rodziny z zaburzeniami psychicznymi, rodziny zaniedbane, niewydolne wychowawczo, problemy zdrowotne (brak właściwego odżywiania), brak zainteresowania problemami dziecka, zaburzona więź emocjonalna z dzieckiem. Z badań pilotażowych przeprowadzonych wśród uczniów i nauczycieli Liceum w czerwcu 2011 r. wynika, że dominującymi problemami zdaniem uczniów są wagary, brak motywacji do nauki, uzależnienie od komputerów, palenie papierosów, nieumiejętność radzenia sobie ze stresem, nietolerancja, trudności w kontaktach z rówieśnikami, brak zainteresowania rodziców. Wymienione problemy znajdują potwierdzenie w wynikach badania przeprowadzonego wśród nauczycieli. Dominujące problemy zdaniem nauczycieli to duża absencja, brak motywacji do nauki, uzależnienie od komputera, rozwody, nieumiejętność radzenia sobie ze stresem, trudności w kontaktach z rówieśnikami, niewydolność wychowawcza rodziców. Wobec intrygujących wyników badań pilotażowych oraz zmienności problemów i samych uczniów sugeruje się coroczne przeprowadzanie badań w miesiącu grudniu, by drugi semestr był czasem na wzmożenie reakcji na aktualne problemy uczniów oraz zaplanowanie konkretnych działań na rok następny. II. Zachowania ryzykowne: 1. Zebrane materiały pozwoliły wyłonić następujące zachowania ryzykowne: - absencja uczniów na zajęciach edukacyjnych - możliwość uzależnień - rozwój poprawnych relacji w szkole - brak znajomości zasad zdrowego stylu życia - nieumiejętność radzenia sobie ze stresem - agresja, przemoc, przestępczość Strona 3 Program profilaktyki na lata 2011 2015 /2012
III. Spodziewane efekty 1. Szkoła jest uważana za bezpieczną przez rodziców i uczniów. 2. Biblioteka zaopatrzona jest w materiały dotyczące prowadzenia godzin wychowawczych. 3. Szkoła posiada stały kalendarz zajęć profilaktycznych. 4. Uczniowie i ich rodzice mają możliwość korzystania z pomocy profesjonalnych instytucji i są tego świadomi. 5. Nauczyciele chętnie poszerzają swoją wiedze na temat rozwoju współczesnej młodzieży. 6. Uczniowie biorą udział w codziennym życiu szkoły, angażują się we wszelkie działania inicjowane przez kadrę. 7. Liczba wagarów maleje. 8. Klasy pierwsze szybko adaptują się do nowego środowiska i odnoszą sukcesy w nauce. 9. Uczniowie integrują się podczas inicjowanych akcji kulturalnych (wypracowują zasady współżycia i tolerancji). 10. Uczniowie wyposażeni są w wiedzę z zakresu profilaktyki ( są świadomi zagrożeń wynikających z sięgania po środki zmieniające świadomość) 11. Uczniowie znają zasady zdrowego trybu życia. 12. W szkole panuje atmosfera zaufania oraz wzajemnej pomocy. 13. Uczniowie mają możliwość pracować nad swoją postawą w szkole i są do tego motywowani. IV. Profilaktyczne działania szkoły mające na celu eliminację wyodrębnionych problemów 1. Doskonalenie umiejętności i pogłębianie wiedzy nauczycieli i wychowawców klas oraz pedagoga szkolnego w zakresie prowadzenia działań profilaktycznych 2. Współpraca z samorządem uczniowskim i włączenie go w realizację programu wychowawczego 3. Systematyczne organizowanie zajęć profilaktycznych przez pedagoga szkolnego i wychowawców klas dla uczniów Strona 4 Program profilaktyki na lata 2011 2015 /2012
4. Pedagogizacja rodziców- przekazywanie wiedzy na temat zagrożeń, włączanie ich w życie szkoły 5. Współpraca z policją i strażą miejską natychmiastowe informowanie o problemach uczniów oraz o zagrożeniach płynących z położenia szkoły 6. Współpraca z władzami miasta w zakresie pomocy materialnej dla uczniów 7. Współpraca z poradnią psychologiczno-pedagogiczną w zakresie kierowania uczniów ze specjalnymi trudnościami w uczeniu się oraz z trudnościami wieku dojrzewania 8. Zaproponowanie uczniom ciekawych możliwości spędzania wolnego czasu w szkole 9. Zachęcanie uczniów do udziału w różnorodnych akcjach na rzecz szkoły i środowiskadziałania wolontariackie i charytatywne. 10. Bezpośrednia ingerencja każdego z pracowników szkoły w zakresie dbania o poziom kulturalny uczniów 11. Wprowadzenie korekt do statutu szkolnego pozwalających na skuteczniejsze egzekwowanie wymaganych form zachowań uczniów 12. Ewaluacja programu wychowawczego Ewaluacja. Każde warsztaty zorganizowane dla uczniów przez osoby zewnętrzne powinny zostać poddane ewaluacji całościowej lub częściowej za pomocą krótkiej ankiety skierowanej do uczniów i rozmowy z wychowawcą. Monitorowane powinno być występowanie zachowań ryzykownych poprzez bieżącą obserwację nauczycieli, wychowawców i psychologa oraz coroczne badania ankietowe przeprowadzane w miesiącu grudniu i czerwcu. Corocznie należy również składać sprawozdania z realizacji konkretnych podpunktów programu profilaktyki przez osoby odpowiedzialne. Za bieżącą ewaluację programu profilaktyki odpowiedzialny jest pedagog. Wychowawcy zobowiązani są do sporządzenia raportu dotyczącego ilości i tematyki przeprowadzonych godzin wychowawczych, natomiast pedagog szkolny zobowiązany jest do sporządzenia raportu dotyczącego ilości i tematyki przeprowadzonych godzin wychowawczych oraz programów profilaktycznych na podstawie raportów wychowawców. Strona 5 Program profilaktyki na lata 2011 2015 /2012
Kierunki działań profilaktycznych i interwencyjnych Harmonogram działań 1. Zapobieganie absencji uczniów Cel szczegółowy: zwiększenie frekwencji i podniesienie wyników w nauce Kontrola frekwencji i wyników w nauce uczniów i szybka interwencja w razie potrzeby Indywidualne rozmowy z uczniami niesystematycznie uczęszczającymi na zajęcia lekcyjne i ich rodzicami. Wychowawca, pedagog Wychowawca, pedagog Konsekwentne przestrzeganie programu poprawy frekwencji Wychowawca, pedagog 2. Profilaktyka uzależnień Cel szczegółowy: zmniejszenie ryzyka uzależnień od alkoholu Rozmowy z uczniami na godzinach wychowawczych (o skutkach spożywania alkoholu w okresie dorastania; kulturze picia z uczniami pełnoletnimi; o objawach uzależnienia; o zapisach w Statucie Szkoły); Wychowawca, pedagog październik Warsztaty profilaktyczne nt. uzależnień od alkoholu. Wychowawca, pedagog październik strona 1 z 12
Konsultacje indywidualne wobec osób prezentujących zachowania ryzykowne; Przekazywanie informacji o instytucjach, miejscach pomocy dla rodziców i uczniów borykających się z trudnościami; pedagog pedagog 2. Profilaktyka uzależnień Cel szczegółowy: zmniejszenie ryzyka uzależnień od nikotyny Rozmowy z uczniami na godzinach wychowawczych (o skutkach palenia papierosów); Lekcja poświęcona skutkom palenia papierosów dla organizmu człowieka; Aktywny udział uczniów w ogólnopolskiej akcji Dzień bez papierosa ; Podejmowanie inicjatyw społecznych promujących niepalenie (np. Mam haka na raka); Promowanie wewnątrzszkolnej mody na niepalenie zorganizowanie konkursu miedzy klasowego na reklamę społeczną Moda na niepalenie wychowawcy klas nauczyciel biologii, chemii Pielęgniarka szkolna wybrani nauczyciele Pedagog, opiekun SU październik październik 31 maja maj strona 2 z 12
2. Profilaktyka uzależnień Cel szczegółowy: zmniejszenie ryzyka uzależnień od narkotyków Konsultacje indywidualne wobec osób prezentujących zachowania ryzykowne; klas Cały rok Warsztaty profilaktyczne nt. uzależnień od narkotyków (dopalaczy) Przekazywanie informacji o instytucjach, miejscach pomocy dla rodziców i uczniów borykających się z trudnościami; pedagog, zaproszeni goście Pedagog, wychowawcy klas listopad cały rok 2. Profilaktyka uzależnień Cel szczegółowy: zmniejszenie ryzyka uzależnień od komputera i telefonów komórkowych Rozmowy z uczniami na godzinach wychowawczych oraz technologii informacyjnej (o przyczynach, objawach uzależnienia i negatywnym wpływie na relacje z ludźmi) Konsultacje indywidualne wobec osób prezentujących zachowania ryzykowne wychowawcy klas, nauczyciel informatyki listopad cały rok strona 3 z 12
Przekazywanie informacji o instytucjach, miejscach pomocy dla rodziców i uczniów borykających się z trudnościami; Kampania Fonoholizm cały rok marzec 3. Poprawne relacje w szkole Cel szczegółowy: Rozwijanie umiejętności pozytywnej komunikacji między ludźmi Prezentowanie pozytywnej komunikacji z uczniami oraz konstruktywnych sposobów rozwiązywania konfliktów; dyrekcja i nauczyciele Rozmowy na godzinach wychowawczych w odpowiedzi na trudności komunikacyjne i konflikty w klasie oraz z nauczycielami, warsztaty tematyczne; Warsztaty integracyjne dla klas I; Warsztaty rozwijające umiejętności komunikacji interpersonalnej i rozwiązywania konfliktów Sztuka asertywności - warsztaty wychowawcy klas, pedagog wrzesień listopad listopad strona 4 z 12
3. Zdrowy styl życia Cel szczegółowy: Propagowanie zdrowego sposobu odżywiania Warsztaty nt. zaburzeń odżywiania się dla uczniów klas pierwszych (anoreksja, bulimia, otyłość); Spotkania z dietetykiem dla uczniów; Pogadanki nt. anoreksji, bulimii, otyłości towarzyszące okresowym pomiarom wagi i wzrostu; Zainteresowanie młodzieży stworzeniem projektu promocji zdrowych nawyków odżywiania się; pedagog pedagog pielęgniarka nauczyciel biologii luty luty luty luty Propagowanie czytelnictwa czasopism promujących zdrowy tryb życia; bibliotekarz cały rok Cel szczegółowy: Promowanie dbałości o zdrowie fizyczne i psychiczne Dbałość o właściwy rozwój fizyczny, organizowanie szkolnych imprez sportowych (Dzień Sportu); nauczyciele w-f nauczyciele w-f czerwiec Zapewnienie uczniom aktywnego udziału w różnego typu zawodach sportowych na różnych szczeblach; nauczyciele w-f strona 5 z 12
organizowanie pozalekcyjnych zajęć sportowych; organizowanie wycieczek pieszych, autokarowych, rajdów; nauczyciele w-f wychowawcy klas pogadanki o chorobach XXI wieku: AIDS, nowotwory, zawał serca; udział w akcji Różowa wstążeczka pogadanki nt. profilaktyki raka piersi i szyjki macicy aktywne uczestnictwo w ogólnopolskiej akcji Dzień Wiedzy o Aids ; uczenie alternatywnych form spędzania czasu wolnego; tworzenie sytuacji sprzyjających rozwojowi zainteresowań przez organizowanie zajęć dodatkowych oraz kół zainteresowań; warsztaty wspomagające umiejętność radzenia sobie ze stresem dla uczniów klas maturalnych nauczyciele biologii, wychowawcy klas pielęgniarka, pedagog zaproszeni goście n-le biologii wychowawcy klas n-le przedmiotów; pedagog marzec kwiecień kwiecień kwiecień strona 6 z 12
przedwczesna inicjacja seksualna Włącz ABS Absolutnie Bezpieczny Seks Profilaktyka chorób zakaźnych w tym grypa A/H1N1 pielęgniarka czerwiec listopad 4. Agresja, przemoc, przestępczość Cel szczegółowy: Przeciwdziałanie agresji, przemocy i przestępczości. Warsztaty nt. odpowiedzialności karnej wśród młodzieży w tym plagiat Konsultacje (terapia) indywidualne wobec osób z rodzin nadużywających alkoholu, stosujących przemoc, dopuszczających się nadużyć seksualnych, zagrożonych bezrobociem, eurosieroctwem itp. Współpraca z Centrum Interwencji Kryzysowej Cyberprzemoc Pedagog, zaproszeni goście Pedagog Pedagog Pedagog, zaproszeni goście grudzień cały rok cały rok styczeń strona 7 z 12