PUBLICZNE GIMNAZJUM W MAŁOMICACH IM. JANA PAWŁA II SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na rok szkolny 2015/16 Opracowanie: mgr Edyta Oleksy
1.Podstawę prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych stanowią: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej-art. 72 Konwencja o Prawach Dziecka-art.3, art.19, art.33 Ustawa z dnia 7 września 1991r. O systemie Oświaty ( Dz. U. Z 1996r. Nr 67, poz.329 z późniejszymi zmianami), Rozporządzenie MENiS z dnia 26.02.2002r. W sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U.z2002r. Nr10, poz. 96), Rozporządzenie MENiS z dnia 31.01.2002r. Zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół publicznych (Dz.U. z 2002r. Nr. 10, poz.96), Rozporządzenie MENiS z dnia19.07.2002r. zmieniające rozporządzenie W sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zwartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. Nr 121 z 31.07.2002r., poz.12037). Podstawa programowa kształcenia ogólnego zakłada między innymi, że [...] nauczyciele w swojej pracy wychowawczej, wspierając w tym zakresie obowiązki rodziców, winni zmierzać do tego, aby w szczególności uczniowie : - znajdowali w szkole środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego ( w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, estetycznym, moralnym, duchowym), - poszukiwali i dążyli do osiągnięcia celów życiowych i wartości wyższych, które pomogą im określić ich własne miejsce w świecie,
- przygotowywali się do rozpoznawania wartości moralnych, dokonywania wyborów i hierarchizacji wartości oraz mieli możliwość doskonalenia się. Aby to osiągnąć konieczne jest propagowanie zdrowego stylu życia, upowszechnienie wśród młodzieży modelu życia i spędzania wolnego czasu bez uzależnień. Obserwacja rzeczywistości pokazuje stale wzrastające zagrożenia płynące z różnych źródeł, które za pomocą mediów docierają do wszystkich środowisk. Potencjalnie zagrożonym rozwojem nałogowego stylu życia jest każdy człowiek, szczególnie dzieci i młodzież, które są w fazie wybierania i kształtowania wartości oraz kształtowania charakteru. Dobrym sposobem na rozpoznanie podejmowania zachowań problemowych u uczniów jest kontakt i stała obserwacja przez nauczycieli zmian, jakie pojawiają się w codziennych zachowaniach uczniów oraz rozmowach z rodzicami. Na podstawie przeprowadzonej w czerwcu 2015r. ewaluacji programu badań wśród uczniów i wychowawców gimnazjum stwierdzono, że największymi problemami wychowawczymi w naszym środowisku młodzieży są: - brak motywacji do nauki - palenie papierosów i spożywanie alkoholu - wzrost zagrożenia agresją słowną i fizyczną - wagary - eksperymentowanie ze środkami psychoaktywnymi
Zdaniem wychowawców klas, nauczycieli i pedagoga szkolnego tematykę związaną z w/w problemami należy kontynuować w roku szkolnym 2015/16 Na podstawie analizy poszczególnych problemów określono cele szkolnego programu profilaktyki: - uczeń nabywa odpowiedzialną postawę, umiejętności i wiedzę zgodnie z założeniami niniejszego programu, - zwiększa się świadomość zagrożeń wynikających z przyjmowania środków psychoaktywnych, - zmniejsza się liczba uczniów pijących alkohol, używających wulgaryzmów, zachowujących się agresywnie, - wzrasta zainteresowanie młodzieży nauką. - zmniejsza się liczba uczniów opuszczających lekcje bez usprawiedliwienia. Czynniki wpływające na występowanie wymienionych postaw: - moda, - ciekawość, - brak pomysłów na ciekawe spędzenie wolnego czasu, - problemy osobiste i rodzinne, - problemy szkolne - brak właściwych relacji: nauczyciel-uczeń, uczeń-nauczyciel - nieodpowiednie wzory postaw nastolatków rozpowszechniane w Internecie.
PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH Cel I: Profilaktyka uzależnień. Zadania Formy realizacji (metody) Termin realizacji Osoba odpowiedzial na Ewaluacja 1. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności uczniów za zdrowie swoje i innych. - Zajęcia w ramach godzin wychowawczych dotyczące nikotynizmu, substancji psychoaktywnych, alkoholu, zagrożeniach wynikających z ich zażywania. Projekcje filmów, spektakl teatralny, zajęcia warsztatowe ze specjalistami cały okres realizacji programu wychowawcy klas, pedagog szkolny, psycholog wpisy w dziennikach lekcyjnych 2.Uświadomienie uczniom wpływu na ich zachowania reklamy jawnej i ukrytej. - Zajęcia w ramach godzin wychowawczych, uwrażliwienie na problem reklamy ukrytej i jawnej oraz projekcja filmów o tematyce uależnień. jw. jw. obserwacje
3. Propagowanie zdrowego stylu życia, upowszechnianie wśród młodzieży modelu życia i spędzania wolnego czasu bez alkoholu. - Gazetki ścienne, - Ulotki - Włączenie się w ogólnopolskie akcje prozdrowotne np. " Dzień bez papierosa - Konkurs plastyczny pod hasłem: Znajdź właściwe rozwiązanie nie pal jw. wychowawcy, pedagog szkolny, nauczyciel plastyki pogadanki i obserwacje - udział w akcjach woluntarystycznych 4. ZPOBIEGANIE CHĘCI SPOŻYWANIA ALKOHOLU I INNYCH SUBSTANCJI PSYCHOAKTYWNYCH - Udział w programie Szkoła wolna od uzależnień - Diagnoza wstępna: sprawdzenie poziomu spożycia alkoholu, stosunku uczniów do używek i innych substancji psychoaktywnych (badania ankietowe uczniów) - Podjęcie działań zaproponowanych przez autorów programu j.w dyrekcja szkoły, pedagog szkolny, psycholog, wychowawcy wyniki diagnozy wtórnej
5. Pomoc młodzieży, która nadużywa alkoholu. Nawiązanie współpracy z instytucjami wspierającymi szkołę w profilaktyce. - Wskazanie miejsc w których można uzyskać profesjonalną pomoc np. POMARAŃCZOWA LINIA 0 0801 14 00 68, - Współpraca z psychologiem - Współpraca z PPP, OPS, Urzędem Miejskim w Małomicach, Sanepidem, lekarzami pedagog szkolny w miarę potrzeb tablica informacyjna, poradniki, broszury - Nawiązanie współpracy z Ośrodkiem Profilaktycznym Profil w Żarach w ramach realizacji programu dla młodzieży FreD goes net 6. Promowanie zdrowego stylu życia - spotkanie ze specjalistą ds. żywienia dietetykiem - udział w akcjach promujących zdrowe odżywianie wychowawcy klas, nauczyciele wych-fiz., pedagog szkolny, opiekun PCK wpisy w dziennikarz lekcyjnych
7. Wsparcie (konsultacje) ze strony specjalistów. - Korzystanie z doświadczeń specjalistów poprzez: kierowanie do specjalistycznych placówek zajmujących się profilaktyką i terapią, według potrzeb pedagog sprawozdanie z pracy pedagoga szkolnego - Pozyskiwanie współpracowników z Poradni Pedagogiczno - Psychologicznej, 8. Upowszechnienie wśród uczniów znajomości zachowań asertywnych. - Uczenie umiejętności odpierania nacisków zewnętrznych skłaniających do zażywania narkotyków w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy klasy. cały rok pedagog szkolny, wychowawcy klas zapis w dzienniku lekcyjnym 9. Dbałość o rozwój wiedzy i umiejętności zawodowych nauczycieli dotyczących problematyki związanej z zażywaniem narkotyków, dopalaczy - Zorganizowanie form doskonalenia zawodowego na temat zapobiegania zażywania dopalaczy, skutków zdrowotnych i społecznych - Spotkanie z przedstawicielem Rejonowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej - Współpraca z Urzędem Miejskim w Małomicach według planu pracy szkoły dyrektor szkoły zapis w księdze protokołów
10. Pedagogizacja rodziców w zakresie profilaktyki uzależnień. - Uwrażliwienie rodziców na postawy i zachowanie dzieci, zakupy środków dokonywanych przez Internet - Dostarczenie informacji, jak powinni zachować się w sytuacjach wymagających interwencji poprzez: *ulotki (pobrane ze strony KBPN) cały rok wychowawcy klas, pedagog zaproszony prelegent zapisy w dziennikach lekcyjnych *pogadanki, * udostępnianie stron internetowych *spotkanie ze specjalistą uzależnień
Cel II. Profilaktyka i działania przeciwko zjawisku agresji i przemocy. Zadania Formy realizacji Termin realizacji Osoba odpowiedz ialna Ewaluacja 1.Rozbudzanie wrażliwości i poczucia odpowiedzialności za relacje międzyludzkie i wdrażanie do poszanowania zasad obowiązujących w szkole - zorganizowanie apelu wychowawczego mającego na celu przypomnienie uczniom procedur dotyczących aspektów bezpiecznego zachowania się na terenie szkoły i poza szkołą - gazetki tematyczne w klasach wrzesieńpaździernik cały rok dyrekcja, pedagog szkolny - wpisy w dziennikach obserwacje 2.Uświadomienie uczniom skutków prawnych związanych z występowaniem agresji i działań związanych z cyberprzemocą - spotkanie uczniów z przedstawicielem policji, specjalistą d. nieletnich - projekcja filmów o w/w tematyce wg. potrzeb pedagog szkolny, wychowawc y lista obecności 3.Kształtowanie umiejętności konstruktywnego rozwiązywania problemów i łagodzenia konfliktów - udział uczniów w zajęciach warsztatowych na temat technik rozładowywania agresji - udział w spektaklu profilaktycznym wg. możliwości zaproszonyc h gości pedagog szkolny, specjalista dziennik lekcyjny
4. Przeciwdziałanie objawom dyskryminacji - zajęcia warsztatowe w klasach - indywidualne i grupowe spotkania z pedagogiem, psychologiem - projekcja filmów o tematyce związanej z dyskryminacją wg potrzeb wszyscy dziennik lekcyjny, dziennik pedagoga, psychologa 4. Zapoznanie uczniów z podstawowymi regułami prawa cywilnego i karnego - spotkania z policjantem wg potrzeb pedagog szkolny dziennik lekcyjny 5. Działania skierowane do nauczycieli - udział w różnych formach doskonalenia zawodowego na temat agresji - organizowanie cyklicznych spotkań zespołów wychowawczych w celu eliminowania zachowań agresywnych u uczniów raz w miesiącu przewod. zespołu wychow. - wpis w zeszycie protokołów 7. Działania skierowane do rodziców - udział w spotkaniach ze specjalistami na temat zachowań agresywnych dzieci wg potrzeb dyrektor - współpraca z wychowawcami i nauczycielami
Cel III: Wypełnianie przez uczniów spełniania obowiązku szkolnego. Zadania Formy realizacji Termin realizacji Osoba odpowiedzial na Ewaluacja 1. Przeprowadzenie wywiadu pedagogicznego na temat opuszczania godzin lekcyjnych. - Przeprowadzenie pogadanki na temat niebezpieczeństw i skutków związanych z wagarowaniem, - Indywidualne rozmowy z uczniami często opuszczającymi zajęcia, - Indywidualne rozmowy z rodzicami tych uczniów rok szkolny wychowawca klasy wychowawca klasy, pedagog szkolny dziennik lekcyjny, dziennik pedagoga szkolnego - Zapoznanie rodziców ze skutkami prawnymi nierealizowania przez dziecko obowiązku szkolnego - Wdrożenie procedury postępowania w przypadku uczniów notorycznie spóźniających się na zajęcia
2. Konsekwentne rozliczanie uczniów z nieobecności na zajęciach lekcyjnych - Bieżące reagowanie na nieobecność uczniów, - Postępowanie według obowiązującej w szkole procedury w sytuacji nierealizowania przez ucznia obowiązku szkolnego rok szkolny wychowawcy, nauczyciel, pedagog szkolny dziennik lekcyjny - Współpraca z rodzicami, - Współpraca z pedagogiem szkolnym i instytucjami wspierającymi szkołę w tym zakresie 3. Zapobieganie trudnościom adaptacyjnym nowych uczniów w danym zespole klasowym. - Przeprowadzanie zajęć integrujących zespół klasowy, - Angażowanie wszystkich uczniów w przedsięwzięcia na rzecz klasy, szkoły, środowiska. wrzesień w miarę potrzeb wychowawca klasy dziennik lekcyjny VII. OCZEKIWANE EFEKTY. 1. Uczniowie mają szeroką wiedzę o: - problemach uzależnień i ich skutkach, - wpływie środków odurzających na różne formy aktywności człowieka (nauka, praca, sport), - skutkach prawnych, społecznych i ekonomicznych używania środków odurzających,
- placówkach interwencyjnych dla osób zagrożonych lub uzależnionych, - placówkach i formach pomocy dla młodzieży uzależnionej, - możliwościach alternatywnych spędzania czasu wolnego, - aktach prawnych regulujących życie szkoły, - zagrożeniach zdrowotnych, - relacjach rówieśniczych, - zna przepisy regulujące życie społeczne, - ma świadomość odpowiedzialności za podejmowane decyzje 2. Zmiany w postawach i zachowaniu. Uczeń: - posiada ukształtowane zasady moralne i rozróżnia zagrożenia, jakie człowiek napotyka w swym życiu, - przyjął prawidłową postawę wobec używania środków odurzających, - zmienił postawę wobec odurzających się rówieśników, - rozumie istotę presji rówieśników i potrafi się jej przeciwstawić, - nawiązuje przyjaźń z rówieśnikami zachowującymi wolność od środków odurzających, - ma poczucie własnej wartości i wie jak pracować nad jej podnoszeniem, - posiada prawidłową motywację do pokonywania trudności,
- zna zasady dobrej komunikacji, - potrafi określić i nazwać pozytywne i negatywne emocje - zna sposoby rozwiązywania konfliktów i osiągania kompromisu, - rozumie istotę zachowań asertywnych. 3. Aktywność alternatywna uczniów. Uczeń: - włącza się do realizacji programów profilaktycznych, - angażuje się w programy wsparcia rówieśniczego i pomocy koleżeńskiej, - uczestniczy w formach aktywności wykluczających używanie środków odurzających, - pełni funkcje społeczne w szkole, - podejmuje działania o charakterze wolontarystycznym. 4. Pozytywne zmiany w funkcjonowaniu szkolnym. Uczeń: - osiąga pozytywne wyniki w nauce, - podejmuje wartościowe działania edukacyjne, np.: konkursy, olimpiady, turnieje, konkursy, - uczestniczy w zajęciach sportowych lub innych nadobowiązkowych działaniach pozalekcyjnych, - nie opuszcza zajęć szkolnych,
- pomaga słabszym uczniom w nauce, - przestrzega postanowień statutu. DZIAŁANIA SKIEROWANE DO RODZICÓW. ZADANIA FORMY REALIZACJI 1. Informowanie rodziców o pracach szkoły. - Zapoznanie rodziców ze Statutem Szkoły (w tym WSO), Programem Wychowawczym, Programem Profilaktyki - Organizacja Dni Otwartych Szkoły.
2. Informowanie rodziców o funkcjonowaniu dziecka w szkole. - Informowanie o wynikach w nauce i zachowaniu na zebraniach rodzicielskich, - Indywidualne spotkania rodziców z wychowawcą, - Indywidualne spotkania rodziców z pedagogiem, - Pisma informujące o obniżonej frekwencji, - Indywidualne rozmowy rodziców z dyrektorem szkoły. 3. Współpraca z rodzicami. - Pomoc rodziców w organizowaniu imprez szkolnych, - Systematyczna współpraca z Radą Rodziców. 4. Pedagogizacja rodziców. - Spotkania ze specjalistami zajmującymi się profilaktyką,
FORMY WSPÓŁPRACY Z RODZICAMI W ROZWIĄZYWANIU PROBLEMÓW MŁODZIEŻY. Szkoła współpracuje z rodzicami w realizacji działań wychowawczych i profilaktycznych. 1. Zbiorowe formy współpracy: - Spotkania, tzw. wywiadówki (dotyczą przekazania informacji o osiągnięciach uczniów w nauce i zachowaniu, - Spotkania poświęcone pedagogizacji rodziców (dotyczące problemów wychowania i profilaktyki) 2. Indywidualne formy współpracy (stanowią uzupełnienie i wzbogacają kontakty zbiorowe): - konsultacje rodziców z wychowawcą, nauczycielem przedmiotu, pedagogiem, dyrektorem, - korespondencje (za pomocą pism informujących, dziennika Librus), - rozmowy telefoniczne. Ewaluacja programu dokonywana będzie na koniec roku szkolnego za pomocą ankiet skierowanych do: uczniów, wychowawców klas, sprawozdania pedagoga szkolnego.