Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Krośnicach

PROGRAM PROFILAKTYKI Żyjmy zdrowo i bezpiecznie Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Krośnicach Prawdziwa cywilizacja nie polega na sile, ale jest owocem zwycięstw nad samym sobą, nad mocami niesprawiedliwości, egoizmu i nienawiści, które są zdolne zniekształcić prawdziwe oblicze człowieka". /Jan Paweł II/ Zatwierdzony Uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 15.09.2010 r. 1

I. WPROWADZENIE Profilaktyka to odpowiednie działanie, które ma na celu zapobieganie pojawieniu się lub rozwojowi danego zjawiska w konkretnej społeczności, profilaktyka może również polegać na promowaniu alternatywnych zjawisk w stosunku do tych, które usiłuje się wyrugować. Profilaktyka jest jednym ze sposobów reagowania na rozmaite zjawiska społeczne, które oceniane są jako szkodliwe i niepożądane. Negatywna ocena skłania do traktowania takich zjawisk w kategoriach zagrożeń i podejmowania wysiłków w celu ich eliminacji lub choćby ograniczenia. Program profilaktyczny naszej placówki dotyczy przeciwdziałania zachowaniom ryzykownym podejmowanych przez uczniów do których należą: - palenie tytoniu używanie alkoholu używanie narkotyków wagary - zachowania agresywne i przestępcze. Adresatami tego programu są uczniowie całego Zespołu Szkół w wieku 6-16 lat. W swoje działania chcemy włączyć również rodziców. Propozycje działań zostały zawarte w programie na podstawie diagnoz zagrożeń problemów uczniów naszej placówki. Diagnozy te przeprowadziliśmy w latach ubiegłych prowadząc ewaluację pracy naszej placówki oraz w trakcie realizacji programów profilaktycznych. W naszej szkole program profilaktyczny i zawarte w nim zadania będą realizowane w ramach: a) przedmiotów i bloków przedmiotowych b) ścieżek edukacyjnych c) godzin wychowawczych d) zajęć pozalekcyjnych e) zajęć świetlicowych f) godzin do dyspozycji dyrektora g) współpracy między różnymi instytucjami (szkoły, poradnie, policja, samorząd) Program jest tak skonstruowany, że cały czas począwszy od roku szkolnego 2010/2011 będzie monitorowany oraz prowadzona będzie ewaluacja zadań zawartych w naszym programie. 2

II. CELE PROGRAMU Celem programu profilaktyki jest wyposażenie dziecka w wiedzę i umiejętności nowych zachowań wobec współczesnych zagrożeń. Cele główne: - podniesienie poziomu bezpieczeństwa uczniów - dostarczenie informacji o alkoholu i innych substancjach uzależniających oraz o zagrożeniach towarzyszących ich zażywaniu -ograniczenie przyjmowania przez młodzież i dzieci środków odurzających, picia alkoholu, palenia papierosów - wskazywanie możliwości unikania zagrożeń i sposobów radzenia sobie z nimi - przeciwdziałanie agresji i przemocy w rodzinie i szkole - przedstawianie perspektyw zdrowego życia - pokazanie drogi do satysfakcji osobistych bez picia alkoholu, palenia papierosów czy zażywania substancji uzależniających - wskazywanie skutków zażywania substancji uzależniających (społecznych, ekonomicznych, moralnych i zdrowotnych) - kształtowanie w uczniach poczucia własnej wartości oraz motywowania do podejmowania w środowisku szkolnym różnych form aktywności zaspokajających potrzeby psychiczne, emocjonalne, społeczne i duchowe - wzrost kompetencji nauczycieli i rodziców w zakresie radzenie sobie w sytuacjach trudnych - rozszerzanie form pomocy dzieciom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej Cele szczegółowe: - wzmacnianie przekonań, że życie bez środków uzależniających jest ciekawsze i bardziej wartościowe - przekazanie podstawowych informacji o działaniu i konsekwencjach używania substancji uzależniających - uczenie różnych atrakcyjnych form pracy (gry edukacyjne, scenki) - zrozumienie mechanizmu i przyczyny powstawania agresji 3

- rozwój świadomości własnych wad i zalet - poznawanie sposobów rozwiązywania konfliktów - kształcenie umiejętności dokonywania wyborów - ćwiczenie umiejętności radzenie sobie z negatywnymi emocjami - ćwiczenie umiejętności asertywnych zachowań - kształcenie umiejętności komunikowania się - dostarczanie wiedzy na temat uzależnień oraz wpływu nikotyny, alkoholu i narkotyków na życie w rodzinie - nabycie praktycznych umiejętności umożliwiających samostanowienie i obronę własnych praw ze szczególnym uwzględnieniem mówienia "nie" - przeżywanie i uwzględnianie emocji i uczuć - funkcjonowanie w grupie - budowanie poczucia własnej wartości - troska o własne zdrowie - dostarczenie fachowej wiedzy o chorobie alkoholowej - promocja zdrowego stylu życia - gotowość do radzenia sobie w trudnych sytuacjach - wskazanie możliwości unikania zagrożeń i sposobów radzenia sobie z nimi - pokazywanie perspektyw zdrowego życia i drogi do satysfakcji osobistych bez zażywania alkoholu i innych substancji uzależniających - ukazanie negatywnych skutków picia i palenia - budowanie osobistego i grupowego systemu wsparcia poznawanie sposobów radzenia sobie ze stresem - zapoznanie z zasadami współżycia społecznego i relacji międzyludzkich - dostarczanie informacji o istocie wirusa HIV wywołującym AIDS - kształtowanie postaw tolerancyjnych - zapoznanie z zasadami umiejętnego reagowania w sytuacjach zagrożenia i udzielania pierwszej pomocy 4

III. SZCZEGÓŁOWY PLAN REALIZACJI DZIAŁAŃ SZKOLNEJ PROFILAKTYKI KLASY I-III SZKOŁY PODSTAWOWEJ Lp. Działania Zamierzone osiągnięcia uczniów Sposoby realizacji Odpowiedzialni Utrwalenie zachowań asertywnych, Uczeń: - warsztaty, -wychowawcy klas, -uczenie konstruktywnego rozwiązywania konfliktów, - uświadamianie uczniom konieczności dbania o własne zdrowie fizyczne i psychiczne. - nie ulega presji rówieśników, zachowuje własną autonomię, - konflikty rozwiązuje rzeczowo, nieinwazyjnie - potrafi opanować negatywne emocje, nie jest agresywny, - zajęcia o charakterze terapeutycznym, - treningi umiejętności, - zajęcia sportowe, pedagog szkolny, - psycholog/ lekarz - higienistka szkolna, - posiada umiejętności prawidłowego porozumiewania się, jest życzliwy, okazuje innym szacunek, - muzykoterapia - słucha bez uprzedzeń i osądzania, -odnosi sukcesy na miarę swoich możliwości - zielone szkoły, - wycieczki. -potrafi pokonywać trudności, łagodzi stres ćwiczeniami relaksujący - zna i rozumie zmiany zachodzące w organizmie podczas dojrzewania, - umie rozpoznać i prawidłowo zareagować na zły dotyk", 5

wie kogo zawiadomić - zna negatywny wpływ hałasu na psychikę człowieka, - bierze udział w zajęciach ruchowych, podczas których przestrzega zasad BHP, - potrafi skupić uwagę na wykonywanych czynnościach. Działania zmierzające do opóźnienia inicjacji nikotynowej, alkoholowej, Utrwalanie zasad higieny przyrządzania i spożywania posiłków. Uczeń: - zna zgubny wpływ nikotyny na organizm człowieka (palacza czynnego i biernego), - jest świadomy zagrożeń związanych ze spożywaniem alkoholu i środków psychoaktywnych, - apele profilaktyczne, - zajęcia prowadzone przez higienistkę szkolną, - zajęcia: technika, - konkursy. - Pedagog szkolny, - wychowawcy, - higienistka szkolna, - higienicznie spożywa posiłki, - potrafi wykonać proste, zdrowe posiłki i napoje - właściwie odżywia się - wie jakie są konsekwencje nieprawidłowej diety. Uczenie planowania dnia oraz zachowania właściwych proporcji między czynnym i Uczeń: - umie rozplanować dzień uwzględniając czas na naukę, - zajęcia prowadzone przez higienistkę, - Wychowawcy, 6

biernym wypoczynkiem. wypoczynek czynny i bierny, - potrafi organizować gry i zabawy ruchowe, - akcje plakatowe - pedagog szkolny - zna sposoby odpoczywania, -często spędza wolny czas z rodziną, - wykorzystuje czas na rozwijanie swoich zainteresowań. IV. Uczenie świadomego i umiejętnego korzystania ze współczesnych środków audiowizualnych Uczeń: - świadomie dobiera audycje telewizyjne i radiowe, - zajęcia komputerowe - lekcje wychowawcze, - Wychowawcy klas, - n -l biblioteki, - umie właściwie korzystać z komputera i Internetu, - zajęcia biblioteczne, - pedago szkolny, - posiada umiejętności oddzielenia postaci fikcyjnych od rzeczywistych, - ma poczucie dystansu do świata reklam i fikcji, -zna zagrożenia wynikające z długotrwałego oglądania telewizji, prac zabawy z komputerem. V. Ukazanie uczniom rodzajów zagrożeń, uświadomienie przyczyn i skutków wynikających z Uczeń: - zna rodzaje zagrożeń, - realizacja programu Szkoła bez przemocy przy współudziale pracowników policji, - Wychowawcy klas i świetlicy, 7

nierozważnego zachowania. -potrafi bezpiecznie poruszać się po drodze, - -pogadanki, - pedagog zkolny, -przewiduje skutki swoich działań, weryfikuje własne postępowanie - apele, - prac. KPP. - wie, jak zachować się, gdy jest zaczepiany przez nieznajomych - konkursy, - lekcje wychowawcze - umie zachować rozwagę w nawiązywaniu znajomości, - umie bawić się bezpiecznie, -Akcja Sprzątanie Świata", -wie jak zachować się, kiedy jest sam w domu, - zna zasady umiejętnego reagowania w sytuacjach zagrożenia i udzielenia pierwszej pomocy, - pamięta ważne telefony (policja, straż pożarna, pogotowie), - zna rodzaje służb dbających o zdrowie i bezpieczeństwo mieszkańców gminy Krośnice, - wie do kogo zwrócić się o pomoc w różnych sytuacjach zagrożenia, -pojmuje sens regulaminów i zasad bezpieczeństwa oraz umie je zastosować 8

- zna zagrożenia cywilizacyjne i sposoby zapobiegania degradacji środowiska naturalnego. VI. Utrwalanie zachowań związanych z zachowaniem higieny osobistej. Uczeń: - utrzymuje higienę osobistą, higienę jamy ustnej - zajęcia prowadzone przez higienistkę szkolną, - konkurs plastyczny - Wychowawcy, - pedagog szkolny, - -pamięta o higienie przed posiłkiem, -zajęcia w-f, -higienistka szkolna - - zna znaczenie snu, -zielone szkoły, wycieczki - aktywnie wypoczywa na świeżym powietrzu. VII. Udzielanie pomocy uczniom w celu odniesienia sukcesów na miarę ich możliwości. Uczeń: -uzupełnia wiadomości na zajęciach dydaktycznowyrównawczych, -zajęcia dydaktycznowyrównawcze -zajęcia logopedyczne - n- le prowadzący zajęcia -usprawnia funkcje na zajęciach korekcyjnokompensacyjnych, logopedycznych, - zajęcia o charakterze socjoterap. - uczy się społecznego funkcjonowania, - systematycznie realizuje obowiązek szkolny. - współpraca z pedagogiem i psychologiem 9

VIII. Wsparcie finansowomaterialne dla uczniów z rodzin o złej kondycji finansowej. Uczeń: - korzysta z obiadów refundowanych przez GOPS, -współpraca z GOPS-em, -Pedagog i psycholog szkolny, - wyjeżdża na zielone szkoły i wycieczki, - otrzymuje paczki świąteczne, przybory szkolne, odzież, - uczniowie objęci są programem MEN wyprawka szkolna". IX. Realizowanie programu profilaktycznowychowawczego. Uczeń: -zajęcia lekcyjne, - Pedagog i psycholog szkolny - pogłębia wiedzę z zakresu profilaktyki. -zajęcia pozalekcyjne. 10

OBSZAR PROBLEMOWY BEZPIECZEŃSTWO KLASY IV-VI SZKOŁY PODSTAWOWEJ i KLASY I-III GIMNAZJUM ZADANIA SZCZEGÓŁOWE FORUM REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY ODPOWIEDZIALNY 1) Bezpieczeństwo do i ze szkoły pogadanki, apele, lekcje wychowawcze uczeń potrafi bezp. Poruszać się po drodze dyrektor szkoły, wychowawcy, policja 2) Bezpieczne użytkowanie urządzeń elektr. lekcje wychowawcze, lekcje techniki, uczeń potrafi bawić się bezpiecznie, oraz korzystać z urządzeń elektronicznych na co dzień wychowawcy klas, nauczyciel techniki, 3) Bezpieczna szkoła udział w programie uczeń zna rodzaje zagrożeń, wie do kogo zwrócić się w różnych sytuacjach zagrożenia, przewiduje skutki swoich działań i weryfikuje własne postępowanie nauczyciele, dyr. Szkoły, policja 4) Bezpieczne ferie i wakacje pogadanki, organizowanie zajęć dla uczniów przez szkołę i świetlice wiejskie uczeń wie jak zachować się kiedy jest sam w domu, zna ważne numery telefonów, potrafi sensownie zagospodarować swój czas wolny Wychowawcy,działania GK/ds. RPA 5) Karty rowerowe i motorowerowe nauka znaków drogowych i przepisów ruchu drogowego, egzamin na kartę znajomość zasad przepisów ruchu drogowego nauczyciele techniki 11

6) Pierwsza pomoc spotkanie z pielęgniarką szkolną, lekarzem zna zasady umiejętnego reagowania w sytuacjach zagrożenia i udzielanie I pomocy higiena szkolna OBSZAR PROBLEMOWY-WAGARY ZADANIA SZCZEGÓŁOWE FORMY REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY ODPOWIEDZIALNI 1. System poprawy ocen - zapis w WSO korzystniejszy system poprawy ocen dla uczniów obecnych na sprawdzianach nauczyciele poszczególnych przedmiotów 2. Pedagogizacja rodziców spotkania w czasie zebrań z rodzicami - uświadomienie zagrożeń / ulotka/ - współpraca rodziców ze szkołą w przeciwdziałaniu wagarom Psycholog, pedagog, wychowawcy 3. Praca z młodzieżą -zajęcia z uczniami w czasie godzin wychowawczych (drama, burza mózgów) 4. Rozwijanie zainteresowań. -uświadomienie zagrożeń występujących podczas wagarów -wyrobienie nawyku rezygnacji z wagarów wychowawcy - kółka zainteresowań skierowanie aktywności ucznia na pozytywny tor" nauczyciele 5. Zaangażowanie uczniów w sprawy szkoły. 6.Upowszechnienie aktywizujących metod nauczania. - udział uczniów w przedsięwzięciach szkolnych -stosowanie metod aktywizujących, -informacja w holu szkoły o zajęciach pozalekcyjnych, czasie trwania, terminie spotkań. -wyrobienie odpowiedzialności za sprawy szkolne - rozwijanie więzi ze szkołą -osiąganie lepszych wyników w nauce, -zwiększenie motywacji do nauki, zwiększenie zdolności i motywacji do osiągania i stanowienia celu, -eliminowanie nieciekawych lekcji. opiekun SU pedagog psycholog wychowawcy nauczyciele 12

OBSZAR PROBLEMOWY - UŻYWKI ZADANIA SZCZEGÓŁOWE 1.Dostarczenie informacji o mechanizmach i następstwach wczesnego picia alkoholu, zażywania narkotyków i innych używek, palenia papierosów 2.Uczenie konstruktywnego odmawiania 3. Pomoc młodzieży z rodzin alkoholików i narkomanów. FORMY REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY ODPOWIEDZIALNI - dyskusje na godzinie wychowawczej, filmy, plansze, ulotki, - konkurs na plakat - kształtowanie trzeźwych obyczajów poprzez dostarczenie asertywnych wzorców oraz ukazywanie atrakcyjnego aspektu zdrowego stylu życia - - dyskusja na godzinie wychowawczej, - zebrania z rodzicami, - spotkanie z pedagogiem z Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. - zgromadzenie informacji o rodzinach dysfunkcyjnych, - stały kontakt z PPP, - umacnianie rodziny w jej prawidłowym funkcjonowaniu poprzez naprawę i ochronę więzi emocjonalnych, - zachęcanie rodziców do współpracy, - praca indywidualna z uczniem, - ukazanie potrzeby kontaktu z zaufanym dorosłym w sytuacjach zagrożenia własnego lub innych uzależnieniem. uczeń zna realne konsekwencje wczesnego picia alkoholu, zażywania narkotyków i palenia papierosów, zdaje sobie sprawę z tego, że uzależnienia powodują szkody emocjonalne, edukacyjne zdrowotne i prawne. kształtowanie postawy asertywności nabywania umiejętności odpierania presji. nawiązanie efektywnej współpracy z uczniem i rodzicem, efektywne radzenie sobie ucznia z sytuacjami problemowymi, rodzina prawidłowo pełni funkcje wychowawcze, uczeń rozpoznaje wyraża i akceptuje uczucia, a także radzi sobie z sytuacjami trudnymi, uczeń i jego rodzina modyfikuj ą niepożądane zachowania bez stosowania przemocy. wychowawcy klas, nauczyciel biologii, przyrody pedagog i psycholog szkolny, rodzice. wychowawcy klas, pedagog i psycholog szkolny. wychowawcy klas, pedagog i psycholog szkolny rodzice. 13

OBSZAR PROBLEMOWY - UŻYWANIE WULGARYZMÓW ZADANIA SZCZEGÓŁOWE 1. Zapoznanie uczniów z pojęciem kultury osobistej (od zasad higieny do świadomego odbioru kultury) 2. Sposób ubierania się jako komunikat: kim jestem", (wpływ subkultur i grup nieformalnych na modę młodzieżową). 3. Wulgaryzmy jako sposób uzewnętrzniania negatywnych emocji. 4. Wulgaryzmy jako przejaw agresji i stresu. 5. Wpływ rodziny, grupy rówieśniczej i mediów na język ucznia. 6. Uświadomienie uczniom zjawiska ubożenia języka przez FORMY REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY ODPOWIEDZIALNI cykl 2 godzin wychowawczych na temat: czym charakteryzuje się człowiek kulturalny. Metoda: burza mózgów; opracowanie wzorca, modelu. godzina wychowawcza na temat: mój wygląd świadczy o mnie. Stroje na różne okazje, czyli między imieninami cioci" a manifestowaniem siebie. Metoda: dyskusja tematyczna. - godzina wychowawcza na temat: nie ma złych emocji. - uświadomienie właściwych sposobów rozładowania emocji (np. przez rysunek - arteterapię, spacer, rozmowę). Metoda: dyskusja tematyczna godzina wychowawcza - przypomnienie mechanizmu powstawania agresji i stresu; rola postawy asertywnej. Metoda: mini wykład, godzina wychowawcza na temat: jak ludzie wyrażają emocje. Metoda: dyskusja tematyczna. -godzina wychowawcza na temat: zachwaszczony ogródek". Metoda: uczeń nazywa i rozróżnia postawy uważane powszechnie za właściwe lub niewłaściwe; dostrzega istotne różnice. uczeń zdaje sobie sprawę z faktu, że strój pełni rolę komunikatu i świadczy (zwłaszcza w pewnych sytuacjach) o kulturze osobistej. Umiejętnie dyskutuje, wyraża swoje poglądy. uczeń wie, że nie ma emocji złych i dobrych, bo wszystkie są potrzebne w bogatym świecie uczuć. uczeń rozumie, że z agresją można sobie poradzić, przeciwdziałać jej i rozładować we właściwy sposób, a skutki stresu znacznie złagodzić. uczeń spostrzega różnicę w sposobie wyrażania emocji w grupie rówieśniczej, na filmie akcji, w rodzinie i przez osoby uznawane powszechnie za autorytety. uczeń dostrzega zagrożenie ubożenia słownictwa poprzez stosowanie wulgaryzmów nauczyciel wychowawca nauczyciel wychowawca nauczyciel wychowawca policjant nauczyciel wychowawca nauczyciel - wychowawca nauczyciel wychowawca 14

stosowanie wulgaryzmów. 7. Jak egzystować w środowisku szkolnym bez wulgaryzmów? -projekt plastyczny (wulgaryzmy. jako osty zagłuszające inne rośliny). -podsumowanie dotychczasowej pracy wychowawczej (przypomnienie poprzednich zagadnień, ewaluacja). Rola eufemizmów w wyrażaniu uczuć negatywnych. Próba wyszukania własnych sposobów na zastąpienie wulgaryzmów innymi sformułowaniami Metoda: mini dyskusja. uczeń wie co to są eufemizmy, umie je zastosować w różnych sytuacjach. nauczyciel wychowawca we współpracy z nauczycielem polonistą. OBSZAR PROBLEMOWY - ZACHOWANIA AGRESYWNE ZADANIA FORMY REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY ODPOWIEDZIALNI SZCZEGÓŁOWE 1. Praca z uczniem. - praca w grupach (zabawy uczeń zna definicję agresji, zna przyczyny i skutki wychowawcy pedagog policjant integracyjne, odgrywanie scenek, burza mózgów, praca w małych grupach mini wykłady), - wypełnianie kwestionariuszy i ankiet, trening asertywności. zachowań agresywnych, rozpoznaje objawy, zauważa, spostrzega agresję, zna uczucia ofiary" i agresora, zna techniki relaksacji, wie, gdzie szukać pomocy i jak obronić się w sytuacji zagrożenia. 2. Praca z nauczycielem doskonalenie umiejętności rozpoznawania zachowań agresywnych 3. Pedagogizacja rodziców -warsztaty tematyczne - szkolenia na Radach Pedagogicznych - przeprowadzanie ankiet i wywiadów wśród rodziców, - spotkania w czasie zebrań z uświadomienie zagrożeń wynikających z rozwijającej się wśród młodzieży agresji, umiejętność reagowania na takie zachowania, dyrekcja pedagog - współpraca z policją i PPP wychowawcy pedagog - współpraca z policją 15

rodzicami, - spotkanie z psychologiem z PPP współpraca rodziców ze szkołą w przeciwdziałaniu agresji. OBSZAR PROBLEMOWY-STRES SZKOLNY ZADANIA SZCZEGÓŁOWE FORMY REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY ODPOWIEDZIALNI 1. Ćwiczenie umiejętności radzenia sobie ze stresem -sto pytań do ukształtowanie umiejętności zapobiegania negatywnym skutkom stresu i redukowania napięcia emocjonalnego wychowawca pedagog psycholog 2. Alternatywy - tworzenie grup wsparcia - w miarę potrzeb kształtowanie aktywnej i odpowiedzialnej postawy wobec zdrowia własnego i kolegów wychowawca w porozumieniu z samorządem klasowym 3. Interwencja - praca rzecznika praw ucznia, - opieka pedagoga i psychologa - pomoc poradni rozwiązywanie konkretnych problemów Wychowawca, rzecznik, pedagog psycholog 16

OBSZAR PROBLEMOWY - ZDROWY STYL ŻYCIA ZADANIA SZCZEGÓŁOWE FORMY REALIZACJI OCZEKIWANE EFEKTY ODPOWIEDZIALNI 1. Anoreksja - prelekcje Jak odżywiają się nastolatki", - film, spotkania z lekarzem uświadomienie mechanizmu zachorowania na anoreksję czy bulimię. wychowawca pielęgniarka nauczyciel biologii 2. Bulimia prelekcja, - spotkania z psychiatrą lub psychologiem uświadomienie mechanizmu zachorowania na anoreksję czy bulimię. wychowawca pielęgniarka, nauczyciel biologii 3. Otyłość - zagrożenie dla zdrowia - plakaty, - omówienie przyczyn otyłości, - gimnastyka jako sposób na odchudzanie. umiejętność zdrowego odchudzania się, zwiększenie poczucia własnej wartości. - pielęgniarka, - nauczyciele wf 17

IV. DZIAŁANIA 1. Działania skierowane do uczniów: - rozmowy z uczniami na aktualne i ważne dla nich tematy, dotyczące substancji uzależniających, życia seksualnego, zagrożeń cywilizacyjnych - indywidualnie z uczniami oraz z całymi grupami (klasami) młodzieży, w formie pogadanek, prelekcji, wykładów, dyskusji na lekcjach wychowawczych, podczas nauki innych przedmiotów, w czasie realizacji ścieżek edukacyjnych, a także podczas zajęć pozalekcyjnych, - zapewnienie młodzieży udziału w konkursach o charakterze profilaktycznym, - organizowanych przez szkołę oraz przez instytucje współpracujące ze szkołą (poradnię psychologiczno- pedagogiczną i inne), - zorganizowanie spektaklu teatru profilaktycznego, połączonego z dyskusją młodzieży z terapeutą uzależnień, - przeprowadzenie spotkań klasowych z psychologiem, dotyczących anoreksji i bulimii, ich przyczyn, oraz form pomocy a także poświęconych innym problemom młodzieży, - przeprowadzenie programu edukacji antynikotynowej, - przeprowadzenie programu dotyczącego profilaktyki AIDS i uzależnień, - wprowadzanie innych programów profilaktycznych wg potrzeb zespołów klasowych, - przygotowanie grupy liderów młodzieżowych, pomagających w zajęciach profilaktycznych z uczniami, - objęcie uczniów przejawiających zachowania agresywne pomocą pedagogicznopsychologiczną, - zorganizowanie szkolenia dotyczącego zasad udzielania pierwszej pomocy, - organizowanie (w miarę potrzeb i możliwości) spotkań młodzieży np. z policjantem z działu prewencji narkotykowej, psychologiem pracującym np. z uzależnionymi, ginekologiempołożnikiem omawiającym problemy dojrzewania itp.. 2. Działania skierowane do rodziców: - poruszanie tematyki ujętej w programie podczas klasowych spotkań z rodzicami i rozmów indywidualnych, - przekazywanie rodzicom informacji dotyczących profilaktyki uzależnień, przeciwdziałania agresji młodzieży, zaburzeń łaknienia, manipulacji i innych zagrożeń ze strony mediów oraz sposobów wspierania rozwoju dzieci w formie ulotek oraz wywieszania ich na tablicy ogłoszeń podczas wywiadówek, - zaproszenie psychologa na spotkanie z rodzicami poruszające przyczyny zaburzeń łaknienia (bulimii i anoreksji) oraz inne problemy młodzieży a także ukazujące dostępne formy pomocy, 18

- udzielanie rodzicom pomocy w dotarciu do odpowiednich instytucji i osób zajmujących się terapią młodzieży uzależnionej, chorej na anoreksję i bulimię oraz wykazującej inne zaburzenia rozwoju. 3. Działania skierowane do nauczycieli: - przeprowadzenie szkoleń Rady Pedagogicznej według potrzeb, - zachęcanie nauczycieli do poszerzania kwalifikacji niezbędnych przy poruszaniu problematyki ujętej w programie podczas warsztatów, szkoleń, konferencji i innych form doskonalenia dostępnych w naszym regionie, - udostępnianie ciekawych artykułów z prasy dotyczących problemów młodzieży, interesujących przykładów i form pracy wychowawczej i profilaktycznej na tablicy ogłoszeń w pokoju nauczycielskim, - udostępnianie spisu zasobów biblioteki (w tym posiadanej filmoteki) dotyczących wymienionych w programie dziedzin profilaktyki w pokoju nauczycielskim, - opracowanie i udostępnianie nauczycielom i wychowawcom scenariuszy ciekawych zajęć z dziedziny profilaktyki, - zaangażowanie w wymianę informacji (artykułów, scenariuszy, programów itp.) wszystkich nauczycieli. Powyższa lista działań może być rozszerzona o inne, nie wymienione wyżej, zwłaszcza w przypadku wystąpienia w środowisku ważnych dla młodzieży problemów; poszczególne punkty realizowane mogą być dogłębniej w razie zapotrzebowania danych zespołów klasowych. Niezbędne jest też systematyczne diagnozowanie problemów młodzieży i rodzajów zagrożeń, z jakimi ma do czynienia, aby oferta profilaktyczna szkoły była jak najbardziej adekwatna do potrzeb rozwojowych uczniów. 19

SZKOLENIE RODZICÓW W ZAKRESIE PROFILAKTYKI Lp. ZADANIA CELE ODPOWIE-DZIALNY TERMIN SPOSÓB REALIZACJI SPRAWDZENIA 1. Pogadanki wychowawców na zebraniach z rodzicami - Integrowanie środowisk rodzinnych i szkolnych w podejmowaniu działań wychowawczych, - - nauka społecznie akceptowanych sposobów rozwiązywania konfliktów, Wychowawcy klas Rok szkolny Zapisy w dziennikach lekcyjnych 2. Indywidualne rozmowy wychowawców z rodzicami stwarzającymi kłopoty wychowawcze. 3. Współpraca z rodzicami w zakresie integracji - promocja zdrowego stylu życia. - Współpraca wychowawcy z rodzicami w eliminowaniu agresji u dzieci, - udzielanie porad dotyczących sposobu wychowywania dzieci trudnych, - szukanie sposobów na eliminowanie sytuacji konfliktowych. - Wspólne dbanie o bezpieczeństwo dzieci podczas zajęć pozalekcyjnych, imprez szkolnych i środowiskowych Wychowawcy klas Rok szkolny. Zapisy w dziennikach lekcyjnych Rodzice i wychowawcy klas Rok szkolny. Zapisy w dziennikach lekcyjnych 20

V. PROCEDURY Procedury postępowania nauczycieli w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży demoralizacją zawarte są w Systemie Przeciwdziałania Zjawisku Demoralizacji będącym załącznikiem do programu VI. EWALUACJA PROGRAMU PROFILAKTYKI Przebieg pracy profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne pochodzące od uczniów i innych obserwatorów służą dalszemu doskonaleniu pracy i wyciąganiu wniosków na przyszłość. Najlepszych efektów można się spodziewać, gdy ewaluacji programu dokonuje się na podstawie systematycznych obserwacji procesu profilaktycznego. Sposoby i środki ewaluacji: obserwacja zachowania uczniów obserwacja postępów w nauce i zachowaniu udział uczniów w konkursach i osiągane przez nich wyniki frekwencja na zajęciach szkolnych udział w zajęciach pozalekcyjnych ocena samopoczucia ucznia w szkole Narzędzia ewaluacji: ankieta obserwacja analiza dokumentacji szkolnej rozmowa wywiad 21