PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ NR 12 WARSZAWA UL.SIENNICKA 15 na lata 2013-2016 (po zmianach obowiązujący od 1 września 2014r) 1
I WPROWADZENIE Zapewnienie bezpieczeństwa młodzieży stanowi podstawowe zadanie,przed którym stoją rodzice i nauczyciele. Uczniowie poddawani są bardzo agresywnym, starannie przygotowanym i skutecznym działaniom mediów promującym alkohol i nikotynę. Często w domu dotyka ich problem bezrobocia, braku środków finansowych, a w efekcie ucieczka w uzależnienia. Ogromny wpływ ma też środowisko rówieśnicze, które proponuje ucieczkę w zapomnienie. Kolejnym dużym zagrożeniem jest problem agresji wśród młodzieży, u źródeł którego leży doznawanie różnych form przemocy (fizycznej, psychicznej, seksualnej); uczucie opuszczenia, bezsilności; upokorzenia; złości,rozpaczy i zagrożenia oraz zachowania agresywne wobec naszych wychowanków ze strony rodziców, rówieśników, nauczycieli i innych osób z otoczenia. W obliczu istniejących zagrożeń młodzieży niezbędna jest wielokierunkowa pomoc. Naszym zadaniem jest nie tylko stworzenie warunków do prawidłowego rozwoju, ale cały czas czuwanie nad jego przebiegiem. W tym celu nieodzownym wydaje się tworzenie szkolnych programów profilaktyki, gdyż młodzież ma prawo do wzrastania w środowisku pozbawionym negatywnych konsekwencji stosowania środków psychoaktywnych. Natomiast wychowawcy współczesnego ucznia muszą nauczyć się, patrząc na dziecko, rozumieć jego reakcję, wysyłane sygnały i gesty. Muszą umieć właściwie odczytywać znaki młodzieńczego lęku, osamotnienia, buntu i potrafić i potrafić wyciągać z nich właściwe wnioski. Nie szybkie leczenie, ale systematyczne działania profilaktyczne są środkiem zabezpieczającym młodego człowieka przed sięgnięciem po różnego typu środki odurzające. Nie koncentrowanie się tylko nad instrumentalnymi zabiegami wokół kształtowania zachowań prospołecznych, ale skupienie się nad podstawowym obszarem, jakim jest dobry przykład dawany przez dorosłych (nauczycieli i rodziców) może odnieść właściwy skutek w naszych działaniach profilaktycznych. Aby rozpoznać problem i podjąć odpowiednie działania profilaktyczne w środowisku naszej młodzieży należy go zdiagnozować. W tym celu proponujemy przeprowadzenie anonimowej ankiety, która odzwierciedli stan zagrożenia co pozwoli opracować wnioski i dobrać odpowiedni sposób postępowania. W naszych działaniach skupimy się na profilaktyce stopnia pierwszego i drugiego. Profilaktyka pierwszego stopnia to promowanie zdrowego stylu życia i zapobieganie zagrożeniom oraz rozwijanie umiejętności radzenia sobie z wymogami życia. (Działania skierowane do całej społeczności uczniowskiej, nauczycieli i pracowników szkoły oraz rodziców uczniów) Profilaktyka drugiego stopnia to działania skierowane do uczniów podwyższonego ryzyka dysfunkcjonalności mające na celu pomóc im w jego redukcji.(te formę profilaktyki realizują nauczyciele, pedagog, i specjaliści współpracujący ze szkołą) 2
II Podstawa prawna programu 1. Rozporządzenie MENiS z dnia21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. 2001 nr 61 poz. 624 z późn. zm.) 2. Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 9 sierpnia 1994 r. 3. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. 4. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. 5. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. 6. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. III Cele programu Stworzenie warunków do bezpiecznego funkcjonowania szkoły Stworzenie warunków do powstania szkoły wolnej od uzależnień Aktywizacja uczniów w zakresie oddziaływań profilaktycznych Promowanie zdrowego stylu życia Dostarczanie i propagowanie informacji na temat zagrożeń Wskazanie sposobów unikania zagrożeń i radzenia sobie z nimi Kształtowanie postaw prospołecznych i właściwego zachowania uczniów Zapewnienie uczniom pomocy wychowawczej i terapeutycznej Pomoc rodzicom w procesie wychowania IV Działania szkoły w zakresie profilaktyki pierwszego stopnia a) Działania skierowane do młodzieży Zadania Forma realizacji Zapoznanie z obowiązującymi w szkole regulaminami zapoznanie uczniów na godzinach wychowawczych ze Statutem, ZWO, Programem wychowawczym, Programem Profilaktyki; zapoznanie na lekcjach organizacyjnych z regulaminami pracowni i wymaganiami edukacyjnymi 3
Podnoszenie poziomu świadomości prawnej uczniów i wyrabianie nawyku poszanowania prawa Zapoznanie z zagrożeniami XXI wieku Tworzenie bezpiecznego, wolnego od uzależnień środowiska wychowawczego szkoły przeprowadzenie godzin wychowawczych dotyczących praw obowiązków uczniów lekcje historii i WOS dotyczące praw człowieka spotkania ze Strażą Miejską na temat odpowiedzialności prawnej nieletnich podjęcie współpracy z Samorządem Uczniowskim w aktualizowaniu prawa wewnątrzszkolnego godziny wychowawcze o motywach sięgania po środki uzależniające; społeczne, ekonomiczne i psychiczne skutki uzależnień każdego rodzaju: środki uzależniające (w tym narkotyki) uzależnienie od Internetu i gier komputerowych godziny z pielęgniarką szkolną na temat higieny programy realizowane przez NZOZ Zdrowie edukacja zdrowotna na WF godziny wychowawcze, lekcje biologii dotyczące zasad właściwego odżywiania (omówienie bulimii i anoreksji), spotkania z dietetykiem, zaproszenie osób zajmujących się racjonalnym żywieniem gazetki dotyczące zagrożeń projekcje filmów przedstawienia o tematyce profilaktycznej organizowanie akcji anty-uzależnieniowych, zapoznanie z procedurami organizacji wycieczek szkolnych. zapoznanie uczniów z tymi punktami statutu, które dotyczą zakazu opuszczania szkoły podczas zajęć lekcyjnych i używania środków uzależniających; systematyczna kontrola boiska, toalet i pomieszczeń szkoły w ramach dyżurów nauczycieli; egzekwowanie od uczniów posiadania legitymacji szkolnej i dzienniczka; 4
Przeciwdziałanie sytuacjom stresowym Kształtowanie i wzmacnianie poczucia własnej wartości Doskonalenie umiejętności interpersonalnych Przygotowanie do zdawania egzaminów Zapoznanie z technikami relaksacyjnymi redukującymi napięcie przed egzaminami Propagowanie zdrowego stylu życia zajęcia integracyjne dla klas I spotkania z pedagogiem szkolnym realizowanie na godzinach wychowawczych tematyki efektywnego uczenia się organizowanie pomocy koleżeńskiej rozpoznawanie sytuacji rodzinnej ucznia poprzez przeprowadzanie ankiet, wywiadów spotkań z rodzicami oraz przeprowadzenie godzin wychowawczych na temat właściwych relacji w rodzinie eksponowanie na forum szkoły osiągnięć naukowych, sportowych i artystycznych uczniów organizowanie kół zainteresowań, konkursów umożliwiających rozwijanie talentów, zainteresowań i uzdolnień godziny wychowawcze dotyczące komunikacji werbalnej i pozawerbalnej poznanie zasad skutecznej komunikacji poznanie zasad poprawnego rozwiązywania konfliktów godziny wychowawcze, lekcje religii na temat hierarchii wartości i ideałów realizacja tematyki Jak zdać egzamin na wszystkich przedmiotach maturalnych i gimnazjalnych udział w dniach otwartych uczelni spotkania z psychologiem od poradnictwa zawodowego przygotowanie uczniów do właściwej oceny swoich możliwości pod kątem wyboru szkoły ponadgimnazjalnej i przedmiotów maturalnych realizacja na godzinach wychowawczych tematów związanych z radzeniem sobie ze stresem warsztaty dla klas maturalnych pod tym samym hasłem podjęcie współpracy w tym zakresie z Poradnią Ped.- Psych. udział w zajęciach sportowych organizowanych przez szkołę udział w zajęciach sportowych organizowanych poza placówką organizowanie imprez masowych biwaki, wycieczki, wyjścia do kina i teatru, konkursy, happeningi 5
Zapobieganie problemom w nauce Redukcja problemów wynikających z sytuacji ekonomicznej uczestnictwo w warsztatach i spotkaniach promujących wartości prozdrowotne udział w konkursach i olimpiadach zapobieganie chorobom(grypa, zatrucia, grzybica i inne) organizowanie pomocy koleżeńskiej konsultacje nauczycieli przedmiotów systematyczne informowanie rodziców o postępach w nauce indywidualizacja nauczania współpraca wychowawców i pedagoga z Ośrodkami Pomocy Społecznej zwolnienia z opłat na ubezpieczenie przyznawanie pomocy materialnej organizacja kiermaszów książek wypożyczanie na rok szkolny podręczników działalność charytatywna b) Działania skierowane do rodziców Zadania Formy realizacji Informowanie o: pracy szkoły funkcjonowaniu dziecka w szkole Włączenie rodziców do pracy na rzecz szkoły zapoznanie ze statutem, ZWO, Programem Wychowawczym, informowanie o organizacji roku szkolnego, planach lekcji, działalności kółek, terminach wywiadówek informowanie o wynikach w nauce i zachowaniu na spotkaniach z rodzicami rozmowy telefoniczne wizyty w domu prezentacja prac i wyników młodzieży podczas zebrań przy uzyskiwaniu informacji dotyczących ich potrzeb i oczekiwań spotkania z wychowawcami (indywidualne, grupowe) rozpoznawanie oczekiwań rodziców (ankiety) korzystanie z pomocy rodziców ekspertów 6
Doskonalenie wiedzy z zakresu wychowania i profilaktyki pomoc przy organizacji imprez klasowych i szkolnych zapraszanie rodziców na imprezy szkolne i klasowe spotkania z pracownikami instytucji działającymi na rzecz dzieci i młodzieży spotkania z pracownikami PPP, Sądu, Policji, Straży Miejskiej zajęcia z profilaktyki uzależnień pedagog, wychowawcy, prelegenci warsztaty zgodnie z zapotrzebowaniem wskazanie literatury psychologiczno-pedagogicznej wykorzystanie wiedzy rodziców ekspertów na spotkaniach z rodzicami c) Działania skierowane do nauczycieli Zadania Formy realizacji Stałe doskonalenie umiejętności wychowawczych i profilaktycznych Propagowanie kursów i szkoleń z zakresu profilaktyki Organizowanie spotkań z pracownikami instytucji działających na rzecz dzieci i młodzieży Wspieranie wychowawców w ich działaniach wychowawczoprofilaktycznych poznawanie przepisów określających pracę wychowawczą i profilaktyczną szkoły opracowywanie tematyki godzin wychowawczych z uwzględnieniem planów profilaktycznego i wychowawczego informowanie o kursach, szkoleniach w pokoju nauczycielskim informowanie o formach doskonalenia spotkania z pracownikami: Poradni Pedagogiczno - Psychologicznej Sądu dla Nieletnich Policji Osobami i instytucjami pracującymi z młodzieżą uzależnioną spotkania wychowawców z pedagogiem i rozwiązywanie problemów pojawiających się w klasach współpraca pedagoga z zespołami przedmiotowymi i komisjami 7
V Działania szkoły w zakresie profilaktyki drugiego stopnia Działania profilaktyczne stopnia drugiego odnoszą się do osób z grup podwyższonego ryzyka. Zaliczamy do nich osoby : żyjące w złych warunkach ekonomicznych wychowywane w rodzinach patologicznych doświadczające przemocy fizycznej i psychicznej doświadczające, przez dłuższy czas, bólu fizycznego (choroby, urazów) osoby w zachowaniu, których pojawiły się następujące symptomy - wagary - zachowania agresywne - porzucenie szkoły - utrzymują kontakty z rówieśnikami odurzającymi się lub grupami, w których normą są zachowania dysfunkcyjne - mają za sobą próby ze środkami odurzającymi - podjęły zbyt wcześnie inicjację seksualną W przypadku stwierdzenia zachowań nagannych pedagog lub dyrektor szkoły podejmują działania ukierunkowane na zminimalizowanie ich skutków, przezwyciężenie zachowań destrukcyjnych i obniżenie prawdopodobieństwa wystąpienia ich w przyszłości (profilaktyka objawowa) Są to: 1. działania interwencyjne (kierowanie do specjalistycznych poradni, lekarzy, na zajęcia grup terapeutycznych) 2. nagany dyrektora lub wychowawcy powstrzymanie zachowań sprzecznych z normami regulaminowymi i w ten sposób wpływanie na poprawę postępowania ucznia naruszającego zasady obowiązujące w szkole, 3. przegrupowanie indywidualne i grupowe (działania zmierzające do rozbicia grupy nieformalnej np. zmiana klasy, zmiana szkoły) W ramach wczesnej interwencji działania prowadzi : a) pedagog szkolny (indywidualne rozmowy, współpraca z rodziną, z wychowawcą, kierowanie do specjalistycznych poradni) b) grupa rówieśnicza (pomoc w nauce, wsparcie) c) profesjonaliści (pracownicy instytucji działających na rzecz dzieci i rodziny) d) Sąd dla Nieletnich 8
VI Przewidywane Efekty Podjętych Działań Profilaktycznych nauczyciele wszystkich przedmiotów posiadają wiedzę z zakresu profilaktyki oraz umiejętności postępowania w konkretnych przypadkach i stosowania różnorodnych form pomocy. zmniejsza się wskaźnik uczniów opuszczających zajęcia mniej jest przejawów agresji i przemocy, coraz więcej uczniów radzi sobie ze stresem oraz sytuacjami trudnymi uczniowie i rodzice korzystają ze wsparcia instytucji profesjonalnych uczniowie uczestniczą w działaniach (chętnie i aktywnie) promujących zdrowy styl życia (abstynencja tytoniowa, alkoholowa i narkotykowa), zanika moda na palenie i picie coraz więcej uczniów uprawia różne dyscypliny sportowe idą za tym sukcesy w lokalnych rozgrywkach i zawodach uczniowie są wyposażeni w wiedzę o środkach uzależniających rodzice aktywnie uczestniczą w działaniach na rzecz profilaktyki i wychowania swoich dzieci zdobywają wiedzę niezbędną do twórczej współpracy z wychowawcą, pedagogiem i dyrektorem szkoły Program profilaktyki na rok szkolny 2014/2015 został przyjęty bez zmian uchwałą Rady Pedagogicznej nr 12-2014 z dnia 15.09.2014r. Rada Rodziców na zebraniu w dniu 16.09. przyjęła program w całości dokonując uszczegółowienia niektórych punktów dotyczących działu: Zapoznanie z zagrożeniami XXI wieku Uchwała Rady Pedagogicznej nr 13-2014 z dnia 15 września 2014r Uchwała Rady Rodziców nr 2-2014_2015 z dnia 16 września 2014r 9