PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 11 SPECJALNEJ na lata 2012/ 2013-2013/2014-2014/2015 Specjalny Ośrodek Szkolno- Wychowawczy Zamość, ul. Śląska 45A
Podstawowe ukierunkowania szkolnego programu wychowawczego zostały określone w ustawach oświatowych, rozporządzeniach oraz innych aktach prawnych, takich jak: 1. Konstytucję Rzeczypospolitej Art. 48,53,54,70,72; 2. Konwencję o Prawach Dziecka Art. 3, 19 i 33. 3. Ustawę o Systemie Oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz. U Nr 67 z późn. zm.). 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół,(dz. U. Nr 51 poz. 458). 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 23.12.2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009 r. Nr 4, poz.17) 6. Statut SOSW 7. Program ochrony zdrowia psychicznego. 8. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 9. Krajowy program przeciwdziałania narkomanii. 10. Rządowy program Bezpieczna i przyjazna szkoła 11. Rządowy program ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań pn. Razem Bezpieczniej
WSTĘP Nie ma wychowawców i wychowanków, ale są spotykające się ze sobą osoby, które obdarowują się swoim człowieczeństwem (Milerski, Śliwerski). Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy w Zamościu jest placówką dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym i głębokim oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi i autyzmem. W skład Ośrodka wchodzą: 1) Przedszkole Nr 3 Specjalne 2) Szkoła Podstawowa Nr 11 Specjalna, 3) Gimnazjum Nr 8 Specjalne, 4) Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 Specjalna, 5) Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy, 6) Internat. Szkolne programy wychowawcze to dokumenty pozwalające scalać oddziaływania wychowawcze szkoły i środowiska uczniów. Stanowi wytyczne do pracy wychowawczej skierowane do Dyrekcji Szkoły, Rady Pedagogicznej, Samorządu Uczniowskiego, pracowników administracyjnych oraz organizacji i instytucji wspomagających pracę szkoły, przy współudziale rodziców. Realizacja założeń programowych wpłynie na spójność i wielokierunkowość oddziaływań wychowawczych skierowanych do uczniów. Wychowanie jest uczeniem się szczególnego rodzaju - uczeniem się postaw, rozwijaniem wrażliwości, także odkrywaniem swoich zdolności, możliwości, mocnych stron i budowaniem na nich własnej tożsamości i siły. Jest też uczeniem się konstruktywnego radzenia sobie z własnymi brakami, trudnościami i negatywnymi emocjami. Jest więc budowaniem człowieczeństwa. Rozpoczęcie nauki szkolnej to nowy etap w życiu dziecka i bardzo duży stres. Pierwszoklasista przestępuje progi nowego miejsca, w którym spędzać będzie wiele godzin przez najbliższe lata. To dla nauczycieli i wychowawców szczególny czas, w którym mogą wpłynąć na sposób kształtowania się młodej osobowości.
CELE WYCHOWANIA Nadrzędnym celem wychowania jest : Zapewnienie opieki dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem, dążenie do ich maksymalnej samodzielności. Cele szczegółowe w I etapie edukacyjnym: 1. Wychowanie do zgodnego współdziałania w grupie rówieśniczej i społeczności szkolnej. 2. Kształtowanie postaw patriotycznych. 3. Kształcenie umiejętności zachowania się w sytuacjach trudnych. 4. Wzbogacanie wiedzy i utrwalanie nawyków samoobsługi i higieny. 5. Budzenie zainteresowania środowiskiem przyrodniczym. 6. Wspomaganie funkcjonowania rodziny ucznia współpraca z rodzicami Cele szczegółowe w II etapie edukacyjnym: 1. Kształtowanie postaw patriotycznych: budzenie i utrwalanie związku z małą ojczyzną i społecznością lokalną, przybliżanie tradycji i obyczajów lokalnych. 2. Kształtowanie postaw prospołecznych. 3. Wyrabianie i promowanie nawyków z zakresu higieny i zdrowego stylu życia. 4. Budzenie zainteresowań środowiskiem przyrodniczym. 5. Wyrabianie i utrwalanie nawyków kulturalnego zachowania się. 6. Wspomaganie funkcjonowania rodziny ucznia współpraca z rodzicami.
DIAGNOZA ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO TWORZONEGO PRZEZ SZKOŁĘ 1. Formalno-organizacyjne warunki funkcjonowania szkoły. W Szkole Podstawowej Nr 11 Specjalnej funkcjonują: klasy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim. Zajęcia odbywają się podobnie jak w szkole masowej, w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego. Liczba uczniów w klasie może wynosić od 10 do 16. Po zakończonej nauce w klasie VI uczniowie piszą sprawdzian zewnętrzny. klasy dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym. Zajęcia odbywają się w oparciu o podstawę programową kształcenia ogólnego dla uczniów z upośledzeniem umysłowym w stopniu umiarkowanym lub znacznym. Liczba uczniów w klasie może wynosić od 6 do 8. Uczniowie wszystkich klas szkoły podstawowej objęci są zajęciami rewalidacyjnymi, a także w razie potrzeb zajęciami specjalistycznymi, mają zapewnioną opiekę świetlicową w godzinach 7.00 16.00, pomoc pedagoga, psychologa oraz Rzecznika Praw Ucznia, opiekę pielęgniarki, możliwość korzystania z biblioteki. Uczniowie spoza terenu miasta mogą korzystać z internatu. 2. Strefa kultury i aktywności środowiskowej szkoły - wartości wychowawcze: wspomaganie naturalnego rozwoju ucznia poprzez zaspokajanie jego potrzeb, rozwijanie potencjałów i możliwości, budowanie wspierającej relacji nauczyciel-uczeń; kształtowanie sposobu myślenia i postaw ucznia uznawanych za pożądane, kreowanie i wskazywanie wzorców, kształtowanie i wzmacnianie postaw prospołecznych;
profilaktyka zachowań ryzykownych poprzez diagnozowanie zagrożeń, wyposażanie uczniów w wiedzę i umiejętności pomagające w radzeniu sobie z tymi zagrożeniami, proponowanie alternatywnych sposobów funkcjonowania, ochronę przed bezpośrednimi niebezpieczeństwami; korekcja i kompensacja deficytów powstałych w toku wcześniejszego wychowania rozumiana jako diagnoza deficytów oraz konstruowanie sytuacji wychowawczej w taki sposób, by uczeń mógł zdobywać doświadczenia korygujące dotychczasowe urazy. 3. Diagnoza problemów wychowawczych (na podstawie analizy dokumentów oraz ankiet) : Nauczyciele, uczniowie oraz rodzice wskazują najczęściej problemy w następujących obszarach: samoobsługa i higiena osobista; radzenie sobie z emocjami, agresją słowną i fizyczną; pokonywanie sytuacji trudnych; spędzanie czasu wolnego, rozwój zainteresowań.
I ETAP EDUKACYJNY 1. Wychowanie do zgodnego współdziałania w grupie rówieśniczej i społeczności szkolnej. Miejsce dziecka w grupie rówieśniczej i nauka funkcjonowania w grupie. 1. Poczucie przynależności do klasy i szkoły. 2.Rozwijanie umiejętności działania w grupie rówieśniczej. - wybór samorządu klasowego - zabawy integrujące zespół klasowy Wychowawcy klas I-III Wychowawcy świetlicy -organizowanie imprez szkolnych i klasowych 3. Przestrzeganie norm grupy. 4. Współodpowiedzialność za działania grupy. -zapoznanie nowych uczniów z podstawowymi wymaganiami i normami życia szkolnego Formy spędzania wolnego czasu 1.Nabywanie umiejętności dokonywania samodzielnego wyboru aktywności zgodnie z zainteresowaniami - prowadzenie zajęć rozbudzających zainteresowania, np. plastycznych, muzycznych - udział w konkursach Wychowawcy Pedagog, psycholog Wychowawczy świetlicy Poznawanie i przestrzeganie norm dobrego zachowania w środowisku szkolnym i poza nim. 1. Okazywanie szacunku wobec innych osób 2. Nawykowe stosowanie zwrotów grzecznościowych. 3. Przestrzeganie Regulaminu Szkoły. - systematyczne nauczanie zasad kulturalnego zachowywania się w Ośrodku i poza nim poprzez: opowiadania, scenki rodzajowe, dramę, rozmowę nauczającą; - zapoznanie uczniów z Regulaminem Szkoły i konsekwencjami nieprzestrzegania jego wytycznych Wychowawcy klas I-III Wychowawcy świetlicy
2.Kształtowanie postaw patriotycznych. Kształtowanie postaw 1.Poznanie symboli narodowych Wychowawcy klas I-III patriotycznych 2.Kształtowanie umiejętności zachowania się wobec symboli narodowych - prezentacja symboli narodowych, nauka Hymnu Państwowego, postawy szacunku wobec Flagi i Godła Państwowego, -udział w szkolnych uroczystościach patriotycznych Wychowawcy świetlicy 3. Kształcenie umiejętności zachowania się w sytuacjach trudnych. Kształcenie umiejętności zachowania się w sytuacjach trudnych. 1. Znajomość i rozumienie pojęć stosownie do wieku: prawo, obowiązek, dobro, zło. - tworzenie klasowych regulaminów zachowań, - zabawy integrujące zespół klasowy, wychowawcy klas I-III katecheta 2. Dostrzeganie różnic między ludźmi i ich akceptowanie- rozwijanie tolerancji 3. Rozwijanie umiejętności zachowania, dystansu wobec niewłaściwych zachowań kolegów oraz wyrabianie nawyku odmawiania na niestosowne propozycje. - prowadzenie rozmów na temat akceptowania siebie i innych, współdziałania z innymi ludźmi, rozwiązywania konfliktów, - scenki dramowe i zabawy dotyczące emocji i zachowań niewłaściwych, pedagog psycholog 4.Radzenie sobie z emocjami, agresją słowną i fizyczną - spotkania z policjantem, - zapoznanie uczniów w jaki sposób należy szukać pomocy w sytuacjach trudnych.
4. Wzbogacanie wiedzy i utrwalanie nawyków samoobsługi i higieny. Samoobsługa, higiena osobista i higiena miejsca pracy 1.Kształtowanie nawyków z zakresu samoobsługi. -codzienny trening higieniczny, - spotkania z pielęgniarką szkolną, wychowawcy klas I-III psycholog 2.Wdrażanie nawyków higienicznych w odniesieniu do własnego ciała i ubioru. - pogadanki dla rodziców, pielęgniarka szkolna 3.Propagowanie higieny i kultury spożywania posiłków. 4. Kształtowanie umiejętności dbania o miejsce pracy - gazetki ścienne dotyczące higieny i zdrowia. 5.Budzenie zainteresowania środowiskiem przyrodniczym. Budzenie zainteresowania środowiskiem przyrodniczym. 1. Uczenie właściwego stosunku do przyrody - udział w akcji Sprzątanie świata, - udział w obchodach Dnia Ziemi, wychowawcy klas I-III LOP 2. Udział w działaniach na rzecz ochrony środowiska - dbanie o zieleń w klasie i wokół szkoły, dokarmianie ptaków.
6.Wspomaganie funkcjonowania rodziny ucznia współpraca z rodzicami Ukazanie roli rodziny w 1.Ukazywanie roli domu rodzinnego i pozycji - lekcje tematyczne, - wychowawca życiu człowieka dziecka w rodzinie- jego praw i obowiązków. 2.Współdziałanie szkoły z domem rodzinnym. 3.Organizacja pomocy dla rodzin w trudnych sytuacjach życiowych. - zebrania z rodzicami, spotkania indywidualne (pedagogizacja, spotkania informacyjne, rozmowy doradczo wspierające), - współpraca z pracownikami pomocy społecznej, - katecheta - pedagog - psycholog 4.Aktywizowanie rodziców do udziału w życiu szkoły. - działalność Rady Rodziców, - współudział rodziców w organizacji uroczystości klasowych i szkolnych, - dyrektor Ośrodka - rodzice
II ETAP EDUKACYJNY 1. Kształtowanie postaw patriotycznych: budzenie i utrwalanie związku z małą ojczyzną i społecznością lokalną, przybliżanie tradycji i obyczajów lokalnych Wychowanie patriotyczne - wychowawcy i obywatelskie 1. Poznawanie symboli narodowych oraz miejsc pamięci narodowej w naszym mieście i regionie. 2.Kształtowanie szacunku dla własnego regionu i Ojczyzny, symboli narodowych, religijnych oraz pamiątek historycznych. 3.Poznawanie i kultywowanie zwyczajów i obrzędów regionalnych. - zajęcia dydaktyczne, akademie szkolne, wycieczki do miejsc pamięci, prezentacja symboli narodowych w klasach, nauka hymnu państwowego i pieśni patriotycznych, - udział w rocznicowych, historycznych uroczystościach szkolnych i lokalnych, - wycieczki po mieście i regionie, - konkursy plastyczne. - nauczyciele przedmiotów: historii, języka polskiego, muzyki, religii - rodzice 2. Kształtowanie postaw prospołecznych. Rozwijanie samorządnej - wybór samorządu klasowego i szkolnego, - wychowawcy klas działalności uczniów. 1.Rozwijanie poczucia odpowiedzialności za sprawy klasy i szkoły, ustalenie obowiązków uczniów. 2.Przestrzeganie zasad obowiązujących w szkole na zajęciach i w czasie przerw. 3.Przestrzeganie regulaminu szkoły, stosowanie zasad szkolnej demokracji. - zapoznanie z pracą Rzecznika Praw ucznia, np. w przypadku naruszenia praw i obowiązków ucznia, - współudział uczniów w organizacji i przebiegu imprez i uroczystości szkolnych, - realizacja tematyki na godzinach wychowawczych, - opiekunowie SU - psycholog, pedagog - Rzecznik Praw Ucznia
- organizowanie apeli porządkowych, - konsekwentne egzekwowanie reguł obowiązujących w szkole. 3. Promowanie i wyrabianie nawyków z zakresu higieny i zdrowego stylu życia. Wychowanie 1. Promowanie zdrowego stylu życia i - wychowawcy prozdrowotne aktywnego wypoczynku. 2. Propagowanie codziennych nawyków związanych z higieną osobistą oraz estetyką ubioru i wyglądu ucznia. 3. Przestrzeganie bezpieczeństwa i higieny pracy. - promowanie w klasach zasad zdrowego odżywiania się, właściwego odpoczynku, profilaktyki, - zawody sportowe, - zajęcia gimnastyki korekcyjnej, - gry i zabawy ruchowe na zajęciach w-f, - nauczyciele przedmiotów: przyrody, w-f, funkcjonowania w środowisku, wdż - rodzice - pielęgniarka 4. Poznawanie zasad bezpiecznego zachowania się w szkole i poza nią. - zajęcia pozalekcyjne, koła zainteresowań, - spotkania z pielęgniarką: pogadanki, prelekcje, pokazy na temat higieny osobistej, dojrzewania, - spotkania z policjantem, przedstawicielem Straży Miejskiej na temat zasad bezpiecznego zachowania
4. Budzenie zainteresowań środowiskiem przyrodniczym Kształtowanie postaw 1.Poznawanie najbliższego środowiska - udział w konkursach i akcjach ekologicznych, -wychowawcy klas ekologicznych przyrodniczego. np. Sprzątanie świata, Dzień Ziemi - nauczyciel przyrody 2.Dbanie o rośliny w salach lekcyjnych, na korytarzach i terenach zielonych wokół szkoły. 3.Uczenie właściwego stosunku do przyrody. 4.Udział w akcjach na rzecz ochrony środowiska. - organizowanie wycieczek krajoznawczych, -udział w zielonych lekcjach na terenie ścieżki przyrodniczej - LOP 5.Wyrabianie i utrwalanie nawyków kulturalnego zachowania się. Wychowanie kulturalne 1. Poznawanie i przestrzeganie norm dobrego zachowania w środowisku szkolnym, rodzinnym i miejscach publicznych. - udział w imprezach i uroczystościach klasowych i szkolnych - respektowanie właściwego zachowania się, - wychowawcy 2.Reprezentowanie klasy, szkoły na zewnątrz. 3.Udział w środowiskowych imprezach kulturalnych.. 4. Poznawanie form spędzania wolnego czasu, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień. 5.Rozwijanie zainteresowań czytelniczych. - pogadanki na temat zachowania w miejscach publicznych, - wyrabianie nawyku stosowania na co dzień zwrotów grzecznościowych, - udział w imprezach kulturalnych - kino, muzeum, wystawy, - nauczyciele przedmiotów
- zajęcia pozalekcyjne np. koła zainteresowań, zajęcia muzyczno- rytmiczne, - udział w konkursach i występach, udział w zawodach sportowych. 6. Wspomaganie funkcjonowania rodziny ucznia współpraca z rodzicami Ukazanie roli rodziny w 1.Ukazywanie roli domu rodzinnego i pozycji - lekcje tematyczne, - wychowawca życiu człowieka. dziecka w rodzinie- jego praw i obowiązków. 2.Współdziałanie szkoły z domem rodzinnym. 3.Organizacja pomocy dla rodzin w trudnych sytuacjach życiowych. - zebrania z rodzicami, spotkania indywidualne (pedagogizacja, spotkania informacyjne, rozmowy doradczo wspierające), - współpraca z pracownikami pomocy społecznej, - katecheta - pedagog - psycholog 4.Aktywizowanie rodziców do udziału w życiu szkoły. - działalność Rady Rodziców, - współudział rodziców w organizacji uroczystości klasowych i szkolnych, - dyrektor Ośrodka - rodzice
BEZPIECZEŃSTWO UCZNIÓW W szkole działa system monitoringu wizyjnego. Zasady wykorzystania zapisów z monitoringu: 1. System monitoringu wizyjnego ma na celu zwiększenie poczucia bezpieczeństwa, kontrolę zachowania i zdrowia uczniów. 2. System monitoringu ma służyć podejmowaniu działań interwencyjnych. 3. Zapis w systemie monitoringu może być wykorzystany podczas stosowania konsekwencji przewidzianych w Statucie Szkoły. 4. W sytuacji pobicia, stosowania przemocy, kradzieży, uszkodzenia mienia itp. zapis w systemie zostanie wykorzystany do podjęcia odpowiednich działań przez Dyrektora Szkoły, wychowawców i nauczycieli oraz funkcjonariuszy Policji. ABSOLWENT SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 11 SPECJALNEJ - przestrzega zasad bezpieczeństwa w szkole i na ulicy, - zna swoje obowiązki i prawa, - z szacunkiem i kulturą odnosi się do kolegów i innych osób, potrafi współpracować w grupie, - dba o czystość i higienę osobistą, troszczy się o własne zdrowie, - potrafi zachować porządek, dba o mienie własne, innych i szkoły, - posługuje się zdobytą wiedzą i umiejętnościami w życiu codziennym, - jest ciekaw poznawania przyrody, przyjmuje właściwą postawę wobec niej, - ciekawie i zgodnie z zainteresowaniami spędza wolny czas, - przyjmuje właściwą postawę w rodzinie, - zna symbole narodowe, przyjmuje postawę szacunku wobec nich, - ma poczucie przynależności do swojej rodziny, szkoły, miejscowości, miasta, kraju, - zna przykładowe polskie tradycje i zwyczaje. FORMY REALIZACJI 1. praca indywidualna, 2. praca w grupach, 3. praca w zespołach
EWALUACJA W ewaluacji uwzględnia się opinię uczniów, rodziców i nauczycieli. Sposobami oceny założonych celów będą: 1. analiza dokumentów: program wychowawczy, księga protokołów Rady Pedagogicznej, dzienniki lekcyjne; 2. ankiety skierowane do: uczniów, nauczycieli, rodziców. Opracowanie programu : Kamila Frańczuk Dorota Herc Barbara Skiba Program Wychowawczy dla Szkoły Podstawowej Nr 11 Specjalnej został zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną w dniu 14.09.2012 r. i uchwalony przez Radę Rodziców w dniu 28.09.2012 r.