PROGRAM WYCHOWAWCZY. SZKOŁY SPECJALNEJ PRZYSPOSABIAJĄCEJ DO PRACY na lata 2012/ /2015

Transkrypt

1 W wychowaniu chodzi właśnie o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem, - o to, ażeby bardziej był, a nie tylko więcej miał, aby więc poprzez wszystko, co ma, co posiada, umiał bardziej i pełniej być człowiekiem, to znaczy, ażeby również umiał bardziej być nie tylko drugim, ale i dla drugich Jan Paweł II PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY SPECJALNEJ PRZYSPOSABIAJĄCEJ DO PRACY na lata 2012/ /2015 Specjalny Ośrodek Szkolno- Wychowawczy Zamość, ul. Śląska 45A

2 Podstawowe ukierunkowania szkolnego programu wychowawczego zostały określone w ustawach oświatowych, rozporządzeniach oraz innych aktach prawnych, takich jak: 1. Konstytucję Rzeczypospolitej Art. 48,53,54,70,72; 2. Konwencję o Prawach Dziecka Art. 3, 19 i Ustawę o Systemie Oświaty z dnia 7 września 1991 r. (Dz. U Nr 67 z późn. zm.). 4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół,(dz. U. Nr 51 poz. 458). 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009 r. Nr 4, poz.17) 6. Statut SOSW 7. Program ochrony zdrowia psychicznego. 8. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 9. Krajowy program przeciwdziałania narkomanii. 10. Rządowy program Bezpieczna i przyjazna szkoła 11. Rządowy program ograniczania przestępczości i aspołecznych zachowań pn. Razem Bezpieczniej 2

3 WSTĘP Wychowanie jest uczeniem się szczególnego rodzaju - uczeniem się postaw, rozwijaniem wrażliwości, także odkrywaniem swoich zdolności, możliwości, mocnych stron i budowaniem na nich własnej tożsamości i siły. Jest też uczeniem się konstruktywnego radzenia sobie z własnymi brakami, trudnościami i negatywnymi emocjami. Jest więc budowaniem człowieczeństwa. Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy w Zamościu jest placówką dla dzieci i młodzieży z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym i głębokim oraz z niepełnosprawnościami sprzężonymi i autyzmem. W skład Ośrodka wchodzą: 1) Przedszkole Nr 3 Specjalne 2) Szkoła Podstawowa Nr 11 Specjalna, 3) Gimnazjum Nr 8 Specjalne, 4) Zasadnicza Szkoła Zawodowa Nr 1 Specjalna, 5) Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy, 6) Internat. Misją naszego Ośrodka jest kształcenie, wychowanie oraz zapewnienie opieki dzieciom i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną, autyzmem, dążenie do ich maksymalnej samodzielności. Szkolne programy wychowawcze to dokumenty pozwalające scalać oddziaływania wychowawcze szkoły i środowiska uczniów. Stanowi wytyczne do pracy wychowawczej skierowane do Dyrekcji Szkoły, Rady Pedagogicznej, Samorządu Uczniowskiego, pracowników administracyjnych oraz organizacji i instytucji wspomagających pracę szkoły, przy współudziale rodziców. Realizacja założeń programowych wpłynie na spójność i wielokierunkowość oddziaływań wychowawczych skierowanych do uczniów. 3

4 CELE WYCHOWANIA Nadrzędnym celem wychowania jest: Wspomaganie wszechstronnego, indywidualnego rozwoju ucznia w dążeniu do jak najbardziej samodzielnego i społecznie akceptowanego funkcjonowania w środowisku oraz kształtowanie pozytywnego nastawienia do otoczenia. Cel ten realizowany będzie poprzez wyznaczone cele szczegółowe: 1. Przygotowanie do aktywnego uczestniczenia w różnych formach życia społecznego i podejmowania pracy. 2. Rozwijanie poczucia przynależności społecznej i narodowej, pielęgnowanie tradycji i zwyczajów kultury naszego regionu. 3. Kształtowane postawy świadomego, odpowiedzialnego uczestniczenia w dorosłym życiu, życiu rodziny - przy czynnym udziale rodziców/opiekunów. 4. Kształtowanie postawy troski o własne zdrowie w harmonii ze środowiskiem przyrodniczym. DIAGNOZA ŚRODOWISKA WYCHOWAWCZEGO TWORZONEGO PRZEZ SZKOŁĘ 1. Formalno-organizacyjne warunki funkcjonowania szkoły. Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy to kolejny etap kształcenia dla młodzieży upośledzonej umysłowo w stopniu umiarkowanym lub znacznym, która ukończyła swoją edukację w gimnazjum. W procesie edukacji duży nacisk kładzie się na kształcenie umiejętności praktycznych niezbędnych w codziennym funkcjonowaniu. Przygotowywani są do podejmowania różnych form pracy na zorganizowanym rynku pracy (warsztaty terapii zajęciowej, zakłady pracy chronionej, środowiskowe domy samopomocy) oraz na otwartym rynku pracy. Uczniowie wszystkich klas objęci są zajęciami rewalidacyjnymi, a także w razie potrzeb zajęciami specjalistycznymi, mają zapewnioną opiekę świetlicową w godzinach , pomoc pedagoga, psychologa oraz Rzecznika Praw Ucznia, opiekę pielęgniarki, możliwość korzystania z biblioteki. Uczniowie spoza terenu miasta mogą korzystać z internatu. 4

5 2. Strefa kultury i aktywności środowiskowej szkoły - wartości wychowawcze: wspomaganie naturalnego rozwoju ucznia poprzez zaspokajanie jego potrzeb, rozwijanie potencjałów i możliwości, budowanie wspierającej relacji nauczyciel-uczeń; kształtowanie sposobu myślenia i postaw ucznia uznawanych za pożądane, kreowanie i wskazywanie wzorców, kształtowanie i wzmacnianie postaw prospołecznych; profilaktyka zachowań ryzykownych poprzez diagnozowanie zagrożeń, wyposażanie uczniów w wiedzę i umiejętności pomagające w radzeniu sobie z tymi zagrożeniami, proponowanie alternatywnych sposobów funkcjonowania, ochronę przed bezpośrednimi niebezpieczeństwami; korekcja i kompensacja deficytów powstałych w toku wcześniejszego wychowania rozumiana jako diagnoza deficytów oraz konstruowanie sytuacji wychowawczej w taki sposób, by uczeń mógł zdobywać doświadczenia korygujące dotychczasowe urazy. 3. Diagnoza problemów wychowawczych (na podstawie analizy dokumentów oraz ankiet): Nauczyciele, uczniowie oraz rodzice wskazują najczęściej problemy w następujących obszarach: znajomość instytucji związanych z pomocą społeczną, poszukiwaniem pracy, problemami zdrowotnymi, uzyskiwaniem świadczeń rentowych; higiena osobista i wygląd zewnętrzny; uświadomienie z zakresu seksualności, przygotowanie do odpowiednich wzorców życia rodzinnego i rodzicielstwa. 5

6 CEL: Przygotowanie do aktywnego uczestniczenia w różnych formach życia społecznego i podejmowania pracy. Treści Przykładowe formy realizacji Odpowiedzialni Kształtowanie umiejętności niezbędnych w dorosłym życiu. 1. Akceptacja siebie jako osoby niepełnosprawnej. 2. Nawiązywanie prawidłowych relacji z ludźmi, umiejętność porozumiewania się z otoczeniem. 3. Umiejętność organizacji czasu wolnego i wypoczynku. 4. Planowania wydatków i dokonywanie zakupów. rozmowy i pogadanki o niepełnosprawności, spotkania z dorosłymi osobami niepełnosprawnymi, ćwiczenia w wyrażaniu własnych uczuć, nawiązywania rozmowy z innymi, poznawanie sposobów zwracania się o pomoc, wdrażanie do współdziałania w grupie i pomagania sobie nawzajem, stosowanie zasad dobrego komunikowania się, propagowanie kultury słowa wśród uczniów, organizowanie imprez klasowych i szkolnych, prezentowanie ciekawych form spędzania wolnego czasu, planowanie i organizowanie z wychowawcą różnych form wypoczynku, działalność w organizacjach szkolnych, udział w różnych formach aktywnego wypoczynku proponowanych przez środowisko szkolne i lokalne, wyjścia do placówek kulturalnych, udział w konkursach plastycznych, recytatorskich, wiedzy, itp., oraz zawodach sportowych organizowanych w szkole i w środowisku, planowanie i organizowanie zakupów, planowanie budżetu domowego, udział w kiermaszach-sprzedaż własnych wytworów na kiermaszach okolicznościowych, korzystanie z urządzeń komunikacyjnych (telefon, faks, go talk, komputer), korzystanie z AAC w kontaktach z otoczeniem, korzystanie z różnych źródeł informacji psycholog, pedagog Kształtowanie zdolności do empatii oraz umiejętności udzielania i korzystania ze wsparcia emocjonalnego, rozwijanie samodzielności w podejmowaniu decyzji oraz asertywności. kontynuowanie działań w kierunku eliminowania aroganckich i agresywnych zachowań wśród uczniów, dokonywanie realnej samooceny własnych możliwości i umiejętności, ćwiczenia różnych sytuacji kształcących umiejętności podejmowania decyzji. ćwiczenia w rozwiązywaniu sytuacji trudnych, nauka podejmowania decyzji, wyciąganie wniosków, próby dokonania oceny, indywidualne rozmowy z psychologiem, nauczycielem, kontakty indywidualne z Rzecznikiem Praw Ucznia, nauczyciel z funkcjonowania osobistego i społecznego, nauczyciel z zajęć kształtujących kreatywność, pedagog, psycholog, Rzecznik Praw Ucznia 6

7 Przygotowanie do podejmowania i wykonywania różnych form pracy korzystanie z telefonu zaufania, kształcenie umiejętności przeciwstawiania się negatywnym wpływom innych i nie uleganie presji otoczenia. wycieczki do zakładów pracy, organizowanie wystaw i kiermaszów wytworów pracy uczniów, organizowanie spotkań z pracownikami urzędów pracy, wyrabianie nawyków poszanowania pracy, psycholog 5. Cel: Rozwijanie poczucia przynależności społecznej i narodowej, pielęgnowanie tradycji i zwyczajów kultury naszego regionu. Treści Przykładowe formy realizacji Odpowiedzialni realizowanie na lekcjach treści patriotycznych, tj prezentacja symboli narodowych, utrwalanie podstawowych wiadomości o Polsce, udział w apelach, akademiach, uroczystościach szkolnych i lokalnych, Wychowanie patriotyczne odwiedzanie miejsc pamięci narodowej w mieście i regionie, zbieranie informacji na temat aktualnych wydarzeń w mieście, kraju, za granicą, opiekunowie SU, SKKT przybliżanie sylwetek wielkich Polaków, poznawanie ludzi zasłużonych dla miasta i regionu, organizowanie spotkań z ludźmi związanymi z wydarzeniami historycznymi naszego miasta i regionu, 7

8 Poznanie własnego regionu, kultury, tradycji regionalnych, organizacji i instytucji działających na danym terenie. Poznawanie i rozumienie swoich praw obywatelskich oraz umiejętność dbania o ich przestrzeganie. Poznanie osób i instytucji, do których można zwracać się o pomoc w rozwiązywaniu różnych spraw oraz trybu zwracania się o pomoc. poznawanie historii, tradycji, walorów przyrodniczych i krajobrazowych, dorobku kulturalnego miasta, regionu i kraju, poznanie dóbr kultury i zabytków najbliższego regionu poprzez wycieczki z przewodnikiem, uczestnictwo w rajdach PTTK, wycieczki tematyczne, korzystanie z różnych źródeł informacji, wyjścia do placówek kulturalnych działających na naszym terenie, zorganizowanie wigilii klas pdp z tradycyjnymi potrawami naszego regionu, zorganizowanie klasowych śniadań wielkanocnych z tradycyjnymi potrawami naszego regionu, utrwalanie nawyków społecznie akceptowanego zachowania w różnych sytuacjach poznawanie i przestrzeganie obowiązków i praw ucznia, poznawanie praw obywatela (np. zawartych w Konstytucji RP) ćwiczenia w podpisywaniu i wypełnianiu prostych druków, posługiwanie się dokumentami tożsamości w różnych sytuacjach poznawanie wybranych aktów prawnych np. Karty Praw Osób Niepełnosprawnych, wyszukiwanie informacji (np. korzystanie z pracowni multimedialnej) nt. organizacji wspierających osoby niepełnosprawne, poznawanie i/lub utrwalanie znajomości instytucji do których można się zwrócić w rozwiązywaniu spraw związanych: z pomocą społeczną (MCPR, PCPR), problemami zdrowotnymi, uzyskaniem świadczeń rentowych, poznawanie instytucji wydających dokumenty związane z niepełnosprawnością np.: Zespół ds. orzekania o niepełnosprawności, Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna, ZUS, organizowanie spotkań: z psychologiem szkolnym, z przedstawicielami: Policji, Sądu Rodzinnego, Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej, Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, Miejskiego Centrum Pomocy Rodzinie klasowy zespół nauczycieli psycholog, pracownicy MCPR, ZUS klasowy zespół nauczycieli przedstawiciele instytucji, 8

9 CEL: Kształtowanie postawy świadomego, odpowiedzialnego uczestniczenia w dorosłym życiu, życiu rodzin y- przy czynnym udziale rodziców /opiekunów. Treści Przykładowe formy realizacji Odpowiedzialni Wychowanie do życia w rodzinie spotkania z psychologiem szkolnym i pielęgniarką na temat seksualności człowieka, oglądanie filmów edukacyjnych, zapoznanie z chorobami cywilizacyjnymi oraz przenoszonymi drogą płciową, nauczyciele funkcjonowania promowanie odpowiednich wzorców życia rodzinnego, osobistego i społecznego, pielęgniarka, przygotowanie do macierzyństwa i ojcostwa zajęcia tematyczne, psycholog, podkreślanie wartości rodziny, pogłębienie więzi rodzinnych Współdziałanie z rodzicami, opiekunami ucznia. angażowanie rodziców w organizację imprez, uroczystości, wycieczek klasowych i szkolnych, kształtowanie postawy odpowiedzialności rodziców za przygotowanie dzieci do możliwie samodzielnego życia aktywny udział rodziców w realizowaniu treści indywidualnego programu edukacyjnego, organizowanie zebrań klasowych i szkolnych, udzielanie pomocy w zakresie gromadzenia dokumentacji ucznia, wspomaganie w procesie wychowawczym. pedagog, psycholog, specjaliści, rodzice CEL: Kształtowanie postawy troski o własne zdrowie w harmonii ze środowiskiem przyrodniczym. Treści Przykładowe formy realizacji Odpowiedzialni Wdrażanie do troski o zdrowie własne i innych, wyrabianie właściwych nawyków higienicznych, dbanie o estetykę wyglądu zewnętrznego. wycieczki do przychodni rejonowej, szpitala, poradni stomatologicznej, realizacja programów prozdrowotnych, uczestnictwo w inscenizacjach o treściach prozdrowotnych, nauka udzielania pierwszej pomocy przedlekarskiej, poszerzanie wiedzy profilaktycznej (realizacja Szkolnego Programu Profilaktyki) spotkania z pielęgniarką, konkursy plastyczne, pokazy zdrowego i estetycznego sporządzania posiłków, nakrywania do stołu, pielęgniarka, psycholog, pedagog 9

10 Kształtowanie postaw proekologicznych podawania posiłków, dbałość o higienę osobistą ze szczególnym zwróceniem uwagi na problemy związane z wiekiem dojrzewania, uświadamianie potrzeby ruchu i konieczności dbałości o zdrowie fizyczne i psychiczne, wyrabianie umiejętności dostosowania ubioru do pory roku, wieku, okoliczności, utrwalanie i przestrzeganie przepisów BHP i przeciwpożarowych, utrwalanie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, utrwalanie znajomości numerów telefonów alarmowych, wdrażanie do bezpiecznego i kulturalnego korzystania z komunikacji publicznej, utrwalanie zasad bezpieczeństwa w czasie wolnym od nauki, uczulanie na zachowanie ostrożności przy zawieraniu znajomości, poznawanie sposobów rozwiązywania sytuacji trudnych (przeciwstawianie się przemocy, korzystanie z rad i wskazówek nauczycieli, zwracanie się o pomoc w szkole i poza nią) współpraca z osobami i instytucjami takimi jak: słuchacze Zawodowego Studium Medycznego, ratownik medyczny, Edukator Zdrowia, Multimed, Straż Miejska, policja wycieczki tematyczne i krajoznawczo turystyczne, udział w akcjach na rzecz ochrony środowiska: Sprzątanie Świata, Dzień Ziemi troska o rośliny na terenie szkoły, spotkania z osobami, które zajmują się ochroną przyrody, wyrabianie nawyków oszczędnego gospodarowania wodą, energią, sortowania odpadów, pozyskiwania surowców wtórnych, uwrażliwianie na los zwierząt np. organizowanie pomocy dla schroniska, konkursy i wystawy związane z rozpoznawaniem i ochroną przyrody LOP, PTTK 10

11 BEZPIECZEŃSTWO UCZNIÓW W szkole działa system monitoringu wizyjnego. Zasady wykorzystania zapisów z monitoringu: 1. System monitoringu wizyjnego ma na celu zwiększenie poczucia bezpieczeństwa, kontrolę zachowania i zdrowia uczniów. 2. System monitoringu ma służyć podejmowaniu działań interwencyjnych. 3. Zapis w systemie monitoringu może być wykorzystany podczas stosowania konsekwencji przewidzianych w Statucie Szkoły. 4. W sytuacji pobicia, stosowania przemocy, kradzieży, uszkodzenia mienia itp. zapis w systemie zostanie wykorzystany do podjęcia odpowiednich działań przez Dyrektora Szkoły, wychowawców i nauczycieli oraz funkcjonariuszy Policji. CHARAKTERYSTYKA ABSOLWENTA jest świadomy przynależności narodowej, świadomie uczestniczy w życiu publicznym, potrafi korzystać z usług użyteczności publicznej, jest samodzielny, wykonuje podstawowe czynności w zakresie samodzielnej egzystencji, jest przygotowany do podejmowania różnych form pracy, posiada umiejętność radzenia sobie w trudnych sytuacjach, umie współpracować w grupie, potrafi komunikować się z otoczeniem, korzysta z dostępnych źródeł informacji, zna swoje prawa i przywileje wynikające z niepełnosprawności, zna i pielęgnuje tradycje związane z regionem, ma szacunek dla rodziny i kultywuje jej tradycje, dokonuje samooceny, potrafi wyrażać własną opinię, dba o swoje zdrowie fizyczne i psychiczne, jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo własne i innych, rozwija własne zainteresowania, zna różne formy wypoczynku, jest wrażliwy i tolerancyjny wobec innych, respektuje ogólnoludzki system wartości. 11

12 FORMY REALIZACJI 1. praca indywidualna, 2. praca w grupach, 3. praca w zespołach EWALUACJA W ewaluacji uwzględnia się opinię uczniów, rodziców i nauczycieli. Sposobami oceny założonych celów będą: 1. analiza dokumentów: program wychowawczy, księga protokołów Rady Pedagogicznej, dzienniki lekcyjne; 2. ankiety skierowane do: uczniów, nauczycieli, rodziców. Program opracowany przez nauczycieli Szkoły Przysposabiającej do Pracy - Agata Surmacz, Martyna Droździel Program Wychowawczy dla Szkoły Specjalnej Przysposabiającej do Pracy został zaopiniowany przez Radę Pedagogiczną w dniu r. i uchwalony przez Radę Rodziców w dniu r. 12