Szkolny Program Wychowania Rok szkolny 2013/2014 LI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki w Warszawie
SZKOLNY PROGRAM WYCHOWANIA LI LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. TADEUSZA KOŚCIUSZKI W WARSZAWIE Podstawy prawne działań wychowawczych podejmowanych w szkole: 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej 2. Konwencja o prawach dziecka 3. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r. z późniejszymi zmianami (tekst jednolity Dz.U. z 2004 r., Nr 256 poz. 2572; obowiązuje od 17 grudnia 2004 r.). 4. Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity - Dz. U. z 2002r. Nr 147, poz.1231; Dz. U. z 2007r. Nr 70, poz. 473). 5. Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz.U. z 2005r. Nr 179, poz. 1485 z późniejszymi zmianami: Dz. U. z 2006r. Nr 7 poz. 47 i 48; Dz. U. z 2006r Nr 66 poz. 469; Nr 120 poz. 826). 6. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r. (tekst jednolity: Dz.U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 z późniejszymi zmianami) 7. Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z dnia 9 listopada 1995 r. (tekst jednolity: Dz.U. Nr 10. z 1996 r., poz. 55 z późniejszymi zmianami: 1997r. Nr 88, poz. 554 i Nr 121, poz. 770; 1999 r. Nr 96, poz.1107; 2003 r. Nr 229, poz. 2274). 8. Ustawa o zmianie ustawy o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 23 lipca 2008r. (Dz. U. z 2008r. Nr 180 poz. 1108). Ustawie o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 r. (Dz.U. Nr 111, poz. 535; z późniejszymi zmianami - Dz.U. Nr 113, poz. 731 z 1997 r., Dz.U. Nr 141, poz. 1183 z 2005 r.). 9. Ustawa z dnia 10 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2010 nr 125 poz. 842). 10. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych (Dz.U. 2013 nr 0 poz. 199). 11. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2013 nr 0 poz. 532). 12. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem (Dz. U. Nr 26. z 2003 r., poz. 226). 13. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 sierpnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz.U. 2012 nr 0 poz. 982). 2
Założenia ogólne 1 1. Wychodząc z założenia, że wychowanie stanowi, obok nauczania i kształcenia, integralny element szkolnej edukacji oraz kierując się doświadczeniami zdobytymi w trakcie realizacji dotychczasowego programu wychowawczego, szkoła skoncentruje się na kształtowaniu systemu wartości ucznia, przygotowując go w ten sposób do godnego pełnienia ról rodzinnych i obywatelskich. 2. Działania wychowawcze szkoły będą oparte o bazę podstawowych wartości sprzyjających rozwojowi dojrzałej osobowości zdolnej do współdziałania z innymi, rozumianymi jako mała grupa (rodzina, grupa zawodowa itp.) oraz szersza przestrzeń społeczna (ojczyzna, Unia Europejska, świat). 3. (uchylony). 4. Program wychowawczy będzie realizowany w roku szkolnym 2012/2013: a) W klasach pierwszych główny nacisk kładzie się na kształtowanie umiejętności społecznych uczniów obejmujących ich zdolności adaptacyjne, funkcjonowanie w grupie, budowanie trwałych więzi i relacji interpersonalnych. b) Program realizowany w klasach drugich dużą wagę przywiązuje do przygotowania do życia w rodzinie ze szczególnym uwzględnieniem psychologicznej problematyki relacji kobiety i mężczyzny, kształtowaniem postawy odpowiedzialności za własne postępowanie oraz świadomego rodzicielstwa. c) W klasach trzecich dużą wagę w działaniach wychowawczych przywiązuje się do preorientacji zawodowej ze szczególnym uwzględnieniem problematyki autoprezentacji, pokonywania stresu egzaminacyjnego, aktywnych skutecznych zachowań niezbędnych na rynku pracy. 1. Rozwój intelektualny: Cele ogólne programu wychowawczego 2 a) pomoc w odkrywaniu możliwości indywidualnych, b) budzenie ciekawości poznawczej, c) rozwijanie twórczego myślenia, d) umiejętność selekcji, analizy i syntezy informacji. 2. Rozwój emocjonalny: a) wyrabianie poczucia odpowiedzialności za własne zachowanie, b) kształtowanie postawy asertywnej, c) budzenie empatii, szczególnie wobec osób niepełnosprawnych, d) rozwijanie umiejętności samooceny, e) uczenie metod walki ze stresem, 3
f) rozwijanie zdolności do samorealizacji, samoakceptacji i samokontroli. 3. Rozwój społeczny: a) życie w rodzinie - kształtowanie prawidłowej oceny zjawisk interpersonalnych w rodzinie, - kształtowanie poczucia odpowiedzialności za życie płciowe człowieka, b) uczestnictwo w kulturze - zapoznanie z dorobkiem kulturalnym narodu, - kultywowanie tradycji religijnych przy zachowaniu tolerancji c) życie w społeczeństwie - kształtowanie postaw patriotycznych oraz szacunku dla tradycji narodu, państwa, środowiska lokalnego i szkoły przy zachowaniu szacunku dla innych kultur i religii, - kultywowanie tradycji związanych z patronem szkoły i jej historią, - kształtowanie myślenia refleksyjnego o tradycji oraz historii kraju, rodzinnego miasta i szkoły, - kształtowanie szacunku dla hymnu państwowego, godła oraz głównych świąt narodowo-państwowych, - łączenie tradycji narodowych i rodzinnych, poznawanie historii rodziny, - budowanie postawy tolerancji, poszanowanie godności osób o specyficznych i specjalnych potrzebach edukacyjnych. 4. Rozwój zdrowotny: a) poznanie zagrożeń cywilizacyjnych, b) kształtowanie samokontroli, c) wdrażanie do aktywnego sposobu spędzania czasu wolnego, d) kształtowanie zachowań chroniących zdrowie, e) funkcjonowanie w grupie: - integracja zespołu klasowego, - opracowanie zbioru zasad postępowania uczniów, - kształtowania prawidłowych postaw interpersonalnych. Sylwetka absolwenta 3 Absolwent naszego Liceum to osoba: twórcza, krytyczna, ciekawa świata, wrażliwa, kulturalna, tolerancyjna, przedsiębiorcza, otwarta na problemy innych i problemy otaczającego ją świata, dociekliwa, promująca zdrowy styl życia. Zadania ogólne programu wychowawczego 1. W ramach szkolnego programu wychowania będą realizowane następujące zadania ogólnoszkolne: 4 a) integrowanie społeczności szkoły wokół jej celów, 4
b) stworzenie warunków bezpieczeństwa fizycznego i psychicznego uczniów na terenie szkoły, c) wykorzystanie systemu oceniania jako środka do osiągania celów wychowawczych, promowanie postępu w uczeniu się i zachowaniu, prezentowanie osiągnięć uczniów, wzbogacanie system nagradzania uczniów, d) tworzenie atrakcyjnej oferty zajęć pozalekcyjnych, organizowanie imprez szkolnych: konkursy, przeglądy, debaty, dni sportu, dni przeciw przemocy itp., e) doskonalenie systemu diagnozy, profilaktyki i terapii pedagogicznej i psychologicznej, rozwijanie systemu pomocy materialnej dla uczniów, f) wspieranie samorządności uczniów, g) tworzenie warunków do wykorzystania zdobytych kompetencji w praktycznych sytuacjach, h) włączenie się do inicjatyw środowiska lokalnego. 2. W ramach szkolnego programu wychowania będą realizowane następujące zadania przez wychowawcy klasy: a) kształcenie nawyków przestrzegania zasad bezpieczeństwa oraz odpowiedniego zachowania się w różnych sytuacjach, b) diagnozowanie potrzeb zespołu i poszczególnych uczniów, c) koordynowanie pracy wychowawczej w zespole klasowym, d) integrowanie klasy, e) wykorzystywanie potencjału grupy do wspierania jej członków, f) wdrażanie do samooceny postępów w zachowaniu, g) promowanie osiągnięć uczniów klasy, h) kierowanie uczniów na badania psychologiczne, i) wnioskowanie o zorganizowanie pomocy dla ucznia, j) przygotowanie uroczystości klasowych, k) planowanie i prowadzenie lekcji wychowawczych zgodnie z planem pracy oraz z zakładanymi celami, l) zapoznawanie z prawami i obowiązkami ucznia, m) inspirowanie pracy zespołowej w klasie, n) współpraca z rodzicami uczniów, specjalistami ze szkoły i spoza niej. 3. W ramach szkolnego programu wychowania będą realizowane następujące zadania przez nauczycieli zajęć edukacyjnych: a) realizowanie treści programowych zgodnie ze specyfiką zajęć, służących realizacji celów wychowawczych, dostarczanie wiedzy, kształcenie umiejętności i postawy, b) współpraca z wychowawcą, realizowanie strategii wychowawczych klasy, respektowanie zasad, ustaleń, c) przygotowywanie uroczystości, zawodów, konkursów związanych z realizowanymi zagadnieniami, d) współorganizowanie wyjść do kina, teatru, na wystawę, organizowanie przedmiotowych wycieczek dydaktycznych, e) propagowanie osiągnięć edukacyjnych uczniów, f) inspirowanie pracy zespołowej w czasie lekcji, aktywizowanie uczniów w czasie lekcji, g) wyzwalanie aktywność pozalekcyjnej uczniów, h) stwarzanie sytuacji umożliwiających samoocenę i ocenę grupy, 5
i) wnioskowanie o diagnozę psychologiczną, uwzględnianie zaleceń specjalistów w pracy z uczniem, j) formułowanie oczekiwań wobec uczniów, dotyczących ich osiągnięć edukacyjnych i zachowania. 4. W ramach szkolnego programu wychowania będą realizowane następujące zadania przez specjalistów: a) współpraca z wychowawcami, nauczycielami zajęć edukacyjnych oraz ośrodkami pomagającymi dziecku i rodzinie, b) dostarczanie wiedzy, kształcenie umiejętności i postawy uczniów, nauczycieli, rodziców, c) diagnozowanie przyczyn trudności w nauce, zachowaniu, rozpoznawanie potrzeb i oczekiwań uczniów, d) wspomaganie wychowawców w diagnozie, planowaniu i realizacji programu wychowania, e) prowadzenie zajęć profilaktycznych, wychowawczych i terapeutycznych, f) współpraca z rodzicami uczniów oraz z przedstawicielami środowiska lokalnego, g) wypracowanie strategii działań w przypadku pojawienia się problemu. 5. W wyniku realizacji szkolnego programu wychowania uczeń poznaje siebie, swoje potrzeby, emocje, aspiracje i możliwości, zapoznaje się z cechami rozwoju fizycznego, uczy się dbać o własne bezpieczeństwo i zdrowie, oceniać osiągnięcia, planować doskonalenie oraz brać odpowiedzialność za własny rozwój. Uwagi dotyczące realizacji programu wychowawczego szkoły 1. Program wychowawczy szkoły będzie realizowany w ramach: 5 a) zajęć prowadzonych przez nauczycieli-wychowawców, b) zajęć prowadzonych przez nauczycieli zajęć edukacyjnych oraz wychowawców, c) godzin do dyspozycji wychowawcy, d) zajęć pozalekcyjnych prowadzonych przez szkołę, e) zajęć warsztatowych i ćwiczeń grupowych prowadzonych przez pedagoga i innych specjalistów. 2. Treści programu wychowawczego będą realizowane przez wszystkich nauczycieli wychowawców, nauczycieli zajęć edukacyjnych i specjalistów szkoły. 3. W zależności od wyników diagnozy sytuacji wychowawczej w szkole rada pedagogiczna z udziałem uczniów i rodziców ustala priorytety w pracy wychowawczej na okres 2-3 lat. 4. Na podstawie programu wychowawczego szkoły wychowawca z udziałem uczniów planuje zadania wychowawcze dla klasy na dany rok szkolny. Podstawą do planowania działań wychowawczych są przede wszystkim potrzeby wychowanków oraz diagnoza sytuacji wychowawczej klasy. Plan wychowawczy klasy jest przedstawiany rodzicom do zaopiniowania wraz z zaproszeniem do włączenia się w realizację zadań. 6
5. Wychowawca klasy może zwrócić się o pomoc w diagnozie, planowaniu pracy oraz realizacji zadań wychowawczych do specjalistów szkoły lub spoza niej. 6. Zadania wychowawcze w klasie realizują wszyscy nauczyciele uczący w danej klasie, uwzględniając specyfikę swoich zajęć edukacyjnych, różnorodność form aktywności uczniów, ich potrzeby i oczekiwania. Formy oceny programu wychowawczego 6 1. Program wychowania będzie podlegał ocenie po zakończeniu roku szkolnego. Ocena programu będzie przybierała następujące formy: a) ewaluacja bloków warsztatowych, b) pilotażowe ankiety wśród młodzieży pozwalające określić skuteczność proponowanych działań wychowawczych, c) ankiety wśród nauczycieli i wychowawców sondujące problemy związane z realizacją programu oraz jego bieżące oceny, d) spotkania z Radą Pedagogiczną i samorządem uczniowskim po zakończeniu roku szkolnego - dyskusja nad skutecznością realizacji programu. 7
Zagadnienia proponowane do realizacji w ramach programu wychowawczego w zależności od zapotrzebowania uczniów, rodziców i wychowawców danej klasy 7 KLASA I KLASA II KLASA III budowanie postawy tolerancji i otwartości dla inności; kultywowanie tradycji patriotycznych; sposoby efektywnego uczenia się; negatywne skutki niskiej frekwencji; jak sobie radzić z wystąpieniami publicznymi propagowanie zdrowego stylu życia; zaburzenia odżywiania i zagrożenia z tym związane; uzależnienia od substancji psychoaktywnych; wartości kierujące życiem człowieka; problemy ludzi niepełnosprawnych; asertywność; komunikacja interpersonalna; konstruktywna organizacja czasu wolnego; uzależnienia od telewizji, komputera, Internetu; podstawowa wiedza o HIV/AIDS; bezpieczne zachowania na wakacjach; stres i techniki radzenia sobie z nim; sztuka autoprezentacji (przygotowanie do prezentacji maturalnej i rozmowy kwalifikacyjnej); dalsza ścieżka kształcenia (informacje o wyższych uczelniach, pomoc w wyborze kierunku studiów); umiejętność poruszania się na rynku pracy (nauka pisania życiorysu i listu motywacyjnego); Program został przyjęty Uchwałą nr 14/13/14 przez Radę Pedagogiczną w dniu 30.08.2013 r. oraz przez Radę Rodziców w dniu 04.09.2013 r. 8