Szkolny Program Profilaktyki 2014/2015 Szkoła Podstawowa im. Orląt Lwowskich w Nowinach ul. Białe Zagłębie 21 woj. świętokrzyskie 1
WSTĘP Profilaktykę rozumie się jako proces wspierający rozwój uczniów- ich zdrowie psychiczne i fizyczne, jak również pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu doświadczeń życiowych. Profilaktyka to także zdobywanie wiedzy o zagrożeniach oraz nabywanie umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. ZAŁOŻENIA Szkolnego Programu Profilaktyki A. Szkolny Program Profilaktyki został opracowany na potrzeby Szkoły Podstawowej w Nowinach. B. Program obejmuje w szczególności działania i środki stosowane w celu zapobiegania agresji, przemocy wśród uczniów. Dba o bezpieczeństwo dziecka w szkole, na ulicy oraz podczas zabaw. Propaguje zdrowy styl życia, uczy dzieci radzić sobie z trudnymi sytuacjami życiowymi. C. W programie przedstawiono także działania mające na celu zapobieganie takim zachowaniom problemowym jak brak kultury osobistej, wagary, brak zainteresowania nauką i znieczulica społeczna. D. Profilaktyka w naszej szkole powinna koncentrować się na wzmacnianiu czynników chroniących: rozwijaniu zainteresowań uczniów, stwarzaniu uczniom możliwości przynależenia do pozytywnych grup rówieśniczych, korzystania z oferty zajęć pozalekcyjnych, kół zainteresowań, zespołów muzycznych i sportowych, E. Działania realizowane w ramach SPP dotyczą także osób odpowiedzialnych za uczniów tj. rodziców, opiekunów i nauczycieli. F. Poszczególne elementy programu w razie potrzeby mogą ulegać modyfikacji. 2
PODSTAWA PROGRAMOWA A PROGRAM PROFILAKTYKI Rozporządzenie MEN i Sportu z 23 grudnia 2008r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2009r. Nr4 poz.17) Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez: 1. Szkolny zestaw programów nauczania, który obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego. 2. Program wychowawczy szkoły, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli. 3. Program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki tworzą wspólną całość. Rozporządzenie MEN i Sportu z 31.01.2002 r. zmieniająca rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. Nr 10/220 r., poz. 96) - Ust. 2 otrzymuje brzmienie: Program wychowawczy szkoły i program profilaktyki, o których mowa w ust. 1 pkt.1, uchwala Rada iczna po zasięgnięciu opinii Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego. 3
CELE PROGRAMU Uczniowie: - mają świadomość i wiedzę o zachowaniach wpływających na zdrowie, - potrafią dokonywać właściwych wyborów prozdrowotnych, -znają i stosują zasady bezpieczeństwa w szkole i poza nią, - potrafią rozpoznawać ryzykowne sytuacje i podejmować decyzje korzystne dla ich zdrowia i rozwoju, - wiedzą, jak oprzeć się presji grupy, - potrafią szukać pomocy w trudnych dla siebie sytuacjach życiowych. TREŚCI PROGRAMU 1. Umiejętność radzenia sobie z własną i cudzą agresją, trudnymi sytuacjami życiowymi. 2. Asertywność, umiejętność odmawiania (narkotyki, alkohol, nikotyna) 3. Wzrost świadomości zakażenia się wirusem HIV. 4. Osiąganie celów życiowych i wzrost zainteresowania nauką. 5. Propagowanie pozytywnych wzorców zachowań. 6. Bezpieczeństwo dziecka w szkole i poza nią. 7. Sposoby poszukiwania szczęścia koleżeństwo, przyjaźń. 8. Rozbudzanie zainteresowania własnym rozwojem i zdrowiem. 9. Przestrzeganie praw i obowiązków ucznia. 4
PRZEMOC, AGRESJA CZYNNIKI RYZYKA CELE ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI ODPOW. Nacisk kolegów. Uległość wobec grupy. Niskie poczucie własnej wartości. Samobójstwa wśród dzieci i młodzieży. Zwiększenie świadomości, że uczeń może skutecznie poradzić sobie z sytuacjami nacisku, przemocy, agresji. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z własną i cudzą agresją. Poszanowanie tożsamości własnej i rówieśników. Zwiększenie umiejętność radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem. Zwiększenie poczucia własnej wartości. Nauka rozpoznania nacisków ze strony kolegów. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacji przemocy. Dostarczenie uczniom wiedzy na temat sposobów radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem. Integracja zespołów klasowych. Zwiększenie samooceny i poczucia własnej wartości uczniów. Wyeliminowanie agresji słownej i zwracanie uwagi na pozytywną komunikację interpersonalną Zajęcia wychowawcze na temat radzenia sobie w sytuacjach trudnych. Zajęcia wychowawcze integrujące zespoły klasowe. Wykorzystanie elementów motywacji w systemie oceniania. Nagradzanie uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności. Wskazanie instytucji i osób, które mogą pomóc w trudnych sytuacjach życiowych. Wzmocnienie dyżurów nauczycieli. Apele związane z zachowaniem. Nagradzanie za właściwe zachowanie i karanie za nieprzestrzeganie ustalonych zasad. Lekcje do dyspozycji wychowawcy poświęcone agresji słownej i fizycznej. Świetlica Biblioteka Nauczyciele PCK 5
ZDROWIE UCZNIA. NARKOMANIA, ALKOHOL, HIV, AIDS Moda na używanie środków psychoaktywnych. Brak umiejętności zachowań asertywnych. Łatwość dostępu do środków psychoaktywnych. Ryzykowne zachowania powodujące zagrożenia wirusem HIV. Zapobieganie uzależnieniom. Zapoznanie dzieci z negatywnym wpływem alkoholu, nikotyny, narkotyków, dopalaczy i innych na młody organizm. Zapobiegania ryzykownym zachowaniom. Dostarczanie uczniom i rodzicom wiedzy na temat konsekwencji brania, picia, palenia. Wzmacnianie w uczniach umiejętności odmawiania. Utrudnianie uczniom dostępu do środków psychoaktywnych. Dostarczanie wiedzy o HIV i AIDS. Gromadzenie i udostępnianie materiałów nt. profilaktyki uzależnień. Lekcje wych. nt. uzależnień i asertywności. Gazetki informacyjne w klasach. Gazetki informacyjne w holu szkoły. Spektakle teatralne oraz spotkania z uzależnionymi. Obserwacja uczniów podczas przerw, lekcji, zajęć pozalekcyjnych, dyskotek szkolnych. Nie dopuszczać do przebywania na terenie szkoły osób obcych. Biblioteka Sam. klasowy Pielęgniarka Nauczyciele Pracownicy szkoły PCK Podnoszenie poziomu wiedzy na temat zagrożeń wynikających z używania substancji psychoaktywnych. Pogadanki, zajęcia warsztatowe, konkursy, lekcje wychowawcze, zajęcia wychowania do życia w rodzinie. Życie i zdrowie to moje największe wartości. Ukazanie uczniom wartości życia i zdrowia. Zapoznanie uczniów ze zdrowym stylem życia Uświadomienie uczniów, że warto "inwestować" w swoje zdrowie. Umacnianie poczucia własnej wartości. Przedstawienie podstawowych informacji na temat zagrożenia anoreksją i bulimią Wyjaśnianie, iż życie i zdrowie to największe wartości. Uświadamianie, jak zdrowo żyć, unikać zagrożeń dla zdrowia i życia - uczeń wie, że ma być przyjacielem dla siebie. Wzmacnianie poczucia wartości własnej osoby. Ukazanie negatywnych skutków nieprawidłowego odżywiania się Pogadanki, zajęcia warsztatowe, konkursy. Lekcje wych., wychowanie do życia w rodzinie. Lekcje w-f, zaj. świetlicowe. Zajęcia PCK. Spotkania z pielęgniarką szkolną, psychologiem i policjantem. 6
SŁABE WYNIKI W NAUCE Niska samoocena uczniów. Poziom absencji. Problemy rozwojowe. Brak celów życiowych. Wagary. Lenistwo. Trudna sytuacja rodzinna Osiąganie lepszych wyników nauce. Zwiększenie motywacji do nauki. Zwiększanie świadomości wśród rodziców na temat współpracy ze szkołą Upowszechnianie aktywizujących metod nauczania. Aktywizowanie uczniów. Prezentowanie osiągnięć uczniów. Dostosowanie oferty zajęć pozalekcyjnych do potrzeb uczniów. Zachęcanie do rozwoju zainteresowań. Organizowanie pomocy koleżeńskiej Konsultacje z rodzicami Stosowanie metod aktywizujących. Informacja w holu szkoły o zajęciach pozalekcyjnych, czasie ich trwania, terminie spotkań. Nagradzanie uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności. Organizowanie wycieczek dla uczniów wyróżniających się. Elementy motywacji w systemie oceniania. Konkursy przedmiotowe, czytelnicze i sportowe. Przegląd Dorobku Artystycznegowystawa prac, występy uczniów, prezentacja dyplomów i pucharów. Prezentacja pucharów-witryna w holu szkoły. Nagrody na koniec roku szkolnego. Monitorowanie absencji uczniów. Nagradzanie za 100% frekwencję. Nauczyciele Świetlica Biblioteka Organizacje szkolne Dyrektor, Sam. klasowe Zwrócenie szczególnej uwagi na systematyczne uczęszczanie dzieci do szkoły. Rozpoznawanie problemów rozwojowych uczniów. 7
ŚRODOWISKO SPOŁECZNE Brak umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. Słaba wrażliwość na krzywdę i cierpienie drugiego człowieka. Ukazanie alternatywnych sposobów organizowania życia. Uwrażliwienie na potrzeby drugiego człowieka. Pomoc uczniom z rodzin będących w trudnej sytuacji materialnej i życiowej. Dostarczanie wiedzy na temat alternatywnych sposobów organizowania życia. Uświadomienie uczniom ich własnych zdolności i zainteresowań oraz ograniczeń zdrowotnych przy wyborze dalszego kierunku kształcenia. Ukształtowanie umiejętności zaprezentowania własnej osoby. Nauczenie aktywności w pomaganiu ubogim i starszym. Przybliżenie problemów osób niepełnosprawnych. Informacja o ofercie kółek zainteresowań. Zajęcia warsztatowe, pogadanki. Zorganizowanie kwesty I ty możesz zostać św. Mikołajem. Zbiórka żywności na rzecz ludzi ubogich. Akcja Szlachetna paczka Różne akcje PCK. Sam. klasowy Biblioteka Nauczyciele PCK Dyskusja na lekcjach wychowawczych 1. Dlaczego ludzie są ubodzy? 2. Skromny, biedny, modny, czyli... nie oceniam ludzi po wyglądzie. Negatywne wzorce w mediach. Niski poziom kultury osobistej. Brak dyscypliny na lekcjach. Uczenie krytycznego stosunku do mediów, prawidłowego odbioru, np. reklam. Podniesienie kultury osobistej uczniów. Kształcenie właściwej postawy etycznej. Szacunek dla norm poprawnego zachowania. Wskazywanie zagrożenia i jednocześnie pozytywnej roli środków masowego przekazu. Respektowanie norm poprawnego zachowania. Zwiększenie częstotliwości kontaktu z domem ucznia sprawiającego kłopoty wychowawcze. Lekcje j. polskiego, informatyki, wych. do życia w rodzinie. Przypomnienie norm poprawnego zachowania: Wewnątrzszkolny system oceniania egzekwowanie ustalonych norm zachowania. Działania na rzecz rodziców: - pogadanki, - wywiadówki profilaktyczne, - spotkania - indywidualne rozmowy - kontakty ze specjalistami Nauczyciele Dyrektor 8
BEZPIECZEŃSTWO UCZNIA Bezpieczna droga do szkoły. Bezpiecznie korzystanie z wszelkich urządzeń. Radzenie sobie z oparzeniami, zranieniami, nagłym wypadkiem. Rady na bezpieczne ferie i wakacje. Poznanie pięciu zasad bezpiecznego przechodzenia przez jezdnię. Wdrażanie do przestrzegania znaków drogowych. Kształtowanie umiejętności bezpiecznego korzystania z niektórych urządzeń elektrycznych oraz innych urządzeń, z którymi styka się dziecko. Wyrabianie umiejętności udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach. Wyrabianie nawyków higienicznych. Doskonalenie umiejętności wzywania pogotowia ratunkowego. Wyrabianie odporności emocjonalnej na sytuacje trudne. Kształtowanie postaw bezpiecznego wypoczynku podczas ferii zimowych i wakacji. Zapoznanie z zasadami przechodzenia przez jezdnię. Ukazanie znaczenia znaków drogowych. Zaznajomienie z zasadami bezpieczeństwa podczas korzys- -tania z urządzeń elektrycznych i innych urządzeń. Nauczenie zasad pomocy w nagłych wypadkach zagrożenia zdrowia. Kształtowanie nawyków higieny. Zapoznanie z numerami alarmowymi: Pogotowia Ratunkowego, Policji, Straży Pożarnej. Ukazanie niebezpieczeństw i zagrożeń w czasie wakacji i ferii. Zajęcia warsztatowe, pogadanki. Organizowanie kursu pierwszej pomocy Przedstawienie zasad BHP na pierwszych zajęciach. Organizacja próbnych ćwiczeń ewakuacyjnych. Nauczyciele Biblioteka Świetlica PCK Dyrektor Szkolny Klub Bezpieczeństwa Ostrożność w kontaktach z nieznajomymi. Bezpieczne korzystanie z przerw międzylekcyjnych. Zapobieganie wypadkom. Kształtowanie umiejętności zachowania ostrożności w kontaktach z nieznajomymi rówieśnikami i dorosłymi. Nauka mówienia "nie" w określonych sytuacjach. Uwrażliwienie na niebezpieczeństwa tkwiące z w życiu społecznym. Kształtowanie umiejętności zachowania się w niebezpiecznych sytuacjach. Podnoszenie świadomości uczniów dotyczących skutków niebezpiecznych zabaw na przerwach. Uczulanie uczniów na zachowanie ostrożności w kontaktach z nieznajomymi, rówieśnikami i dorosłymi. Uczenie odpowiedniego zachowania uczniów w sytuacjach, kiedy ktoś namawia ich do złego. Zapoznawanie uczniów z planem ewakuacji szkoły. Uświadomienie uczniów jak sprawnie opuścić budynek na wypadek zagrożenia. 9
Bezpieczeństwo w sieci Zwiększanie świadomości na temat zagrożeń w Internecie. Kształtowanie umiejętności rozróżniania pozytywnych i negatywnych treści zawartych w sieci. Zapoznanie uczniów z zagrożeniami czyhającymi w Internecie. Dostarczanie uczniom wiedzy na temat różnorodnych treści umieszczanych w Internecie Lekcje wychowawcze, zajęcia warsztatowe, pogadanki, spotkania z policjantem. Świetlica Kształtowanie u uczniów tolerancji wobec innych (zachowań, postaw, poglądów). Ukazywanie konsekwencji wpływu negatywnych komentarzy, opinii na temat drugiego człowieka. Zwrócenie uwagi na niezamieszczanie w Internecie szczegółowych danych dotyczących swojej osoby. Uświadamianie uczniów o konieczności ochrony danych osobowych. Rozwijanie tolerancji. Nauka rozpoznawania pierwszych objawów uzależnienia od komputera i Internetu. Warsztaty i szkolenia dla uczniów i rodziców. Wskazywanie na umiejętne korzystanie z komputera i Internetu. Wskazywanie sposobów postępowania w sytuacji bycia ofiarą lub świadkiem cyberprzemocy. Ukazanie ścieżki postępowania w przypadku ujawnienia cyberprzemocy wśród uczniów. Pogadanki, lekcje wychowawcze. 10
PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW W wyniku działań profilaktycznych uczeń: - radzi sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagrożenia, - jest asertywny, - zna konsekwencje zażywania narkotyków, palenia, picia i wpływu używek na własne zdrowie, - prowadzi zdrowy styl życia, właściwie wykorzystuje czas wolny, - prawidłowo ocenia swoje możliwości i szanse na dalsze kształcenie, - zachowuje się bezpiecznie w szkole i poza nią, - umiejętnie korzysta z komputera i Internetu, - otwiera się na siebie i innych (mówi o swoich problemach, uczuciach i poprzez właściwe postawy własne niesie pomoc innym). - zna podstawowe zasady zachowania się, jest kulturalny. SPOSOBY REALIZACJI Treści SPP w większości realizuje się na godzinach wychowawczych i poszczególnych przedmiotach. Można je realizować podczas szkolnego festynu, zajęć pozalekcyjnych, wycieczek i zajęć terenowych oraz zajęć z pedagogiem i psychologiem. Nauczyciel sam decyduje o metodzie służącej do realizacji celu (przeważnie będą to zajęcia warsztatowe, pogadanki, dyskusje, burza mózgów ). Formą realizacji będzie też propaganda wizualna, czyli gazetki informacyjne, filmy, plakaty, ulotki informacyjne, wystawy i projekty. - dyrektor/ wicedyrektor szkoły - wychowawcy klas - nauczyciele pozostałych przedmiotów - pedagog szkolny - psycholog - rodzice - pielęgniarka szkolna WSPÓŁODPOWIEDZIALNI - pracownicy obsługi OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ 11
Sposoby ewaluacji programu profilaktyki: 1. Monitoring 2. Obserwacja 3. Ankietowanie Niniejszy Program Profilaktyki został przyjęty do realizacji uchwałą Rady icznej w dniu:... Rada Rodziców:... Samorząd Uczniowski:... 12