PROGRAM WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II W BĘDARGOWIE NA ROK SZKOLNY 2017/2018 1
SPIS TREŚCI: 1. Podstawa prawna programu wychowawczo- profilaktycznego szkoły. s. 3-4 2. Wizja absolwenta Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Będargowie. s. 5-6 3. Czym jest program wychowawczo-profilaktyczny. s.6 4. Diagnoza środowiska szkolnego i sytuacji wychowawczej. s.6-7 5. Zadania programu wychowawczo-profilaktycznego. s.7-8 6. Sposób realizacji celów programu. s.8-15 7. Ewaluacja programu. s.16 8. Załącznik nr 1 Zwyczaje i obyczaje szkolne s. 17 2
1. Podstawa prawna programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły - Ustawa z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59 ze zm.). - Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej 1997 Art.48, ust.1. Rodzice mają prawo do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami. Wychowanie to powinno uwzględniać stopień dojrzałości dziecka, a także wolność jego sumienia i wyznania oraz jego przekonania. Art.53, ust.3. Rodzice mają prawo do zapewnienia dzieciom wychowania i nauczania moralnego i religijnego zgodnie ze swoimi przekonaniami. - Konkordat Art.12 Uznając prawo rodziców do religijnego wychowania dzieci oraz zasadę tolerancji, państwo gwarantuje, że szkoły publiczne i ponadpodstawowe oraz przedszkola prowadzone przez organy administracji państwowej i samorządowej, organizują zgodnie z wolą zainteresowanych, naukę religii w ramach planu zajęć szkolnych i przedszkolnych. - Preambuła Ustawy o systemie oświaty 7.09.1991r. Oświata w Rzeczypospolitej Polskiej stanowi wspólne dobro całego społeczeństwa, kieruje się zasadami zawartymi w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, a także wskazaniami zawartymi w Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich i Politycznych oraz Konwencji o Prawach Dziecka. Nauczanie i wychowanie respektując chrześcijański system wartości za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego 3
rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji tolerancji, sprawiedliwości i wolności. Nauczyciel w swoich działaniach dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych ma obowiązek kierowania się dobrem uczniów, troską o ich zdrowie, postawę moralną i obywatelską z poszanowaniem godności osobistej ucznia. - Ustawa o systemie oświaty Art.12 Publiczne przedszkola, szkoły podstawowe i gimnazja organizują naukę religii na życzenie rodziców, publiczne szkoły ponadgimnazjalne na życzenie bądź rodziców, bądź samych uczniów; po zasięgnięciu pełnoletności o pobieraniu nauki religii decydują uczniowie. Art.72, ust.1. Rzeczpospolita zapewnia ochronę praw dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją. - Jan Paweł II homilia do młodzieży Człowieka trzeba mierzyć miarą serca, sercem W wychowaniu chodzi głównie o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem o to, ażeby bardziej był, a nie tylko więcej miał ażeby poprzez wszystko, co ma, co posiada, umiał bardziej i pełniej być człowiekiem to znaczy, ażeby również umiał bardziej być nie tylko z drugim, ale także i dla drugich. 4
2. Wizja absolwenta Szkoły Podstawowej im. Jana Pawła II w Będargowie Pragniemy, aby absolwenci naszej szkoły: 1. pracowali nad własnym rozwojem, budując swój system wartości, rozwijali swoje pasje i zainteresowania; 2. mieli szacunek dla rodziny i świadomość, że jest ona najważniejsza dla prawidłowego rozwoju i szczęścia nie tylko pojedynczych ludzi ale i dla całego społeczeństwa; 3. umieli rzetelnie pracować, mieli szacunek dla pracy innych ludzi, byli zaradni i odpowiedzialni; 4. byli aktywni i twórczy potrafili zaprezentować i obronić własne zdanie szanując innych, którzy mają odmienne poglądy; 5. odpowiedzialnie funkcjonowali w demokratycznym społeczeństwie i właściwie rozumieli ideały demokracji, tolerancji, wolności; 6. potrafili i chcieli podejmować wybory sprzyjające zachowaniu szeroko pojętego zdrowia; 7. znali i szanowali historię, kulturę i tradycję regionu i kraju; 8. potrafili samodzielnie i krytycznie myśleć oraz korzystać z różnych źródeł informacji, umieli oprzeć się presji rówieśników, mody i negatywnym wzorcom upowszechnianym przez mass media; 9. byli wrażliwi na otaczającą ich przyrodę i piękno natury oraz postrzegali świat jako sacrum, gdzie wszystko jest powiązane, a człowiek jest odpowiedzialny za zachowanie tej harmonii; 10.mieli szerokie zainteresowania i pasje poznawcze 11. znali zagrożenia wynikające z korzystania z nowinek technicznych: dostęp do internetu, komputery, telefony komórkowe; 12. znali podstawowe zasady bezpieczeństwa, umieli zachować się w sytuacji zagrożenia zdrowia i życia; 13. umieli eliminować zachowania agresywne, potrafili prawidłowo reagować na przemoc w stosunku do siebie i innych ludzi, kształtowali w sobie postawy troski i bezpieczeństwa własnego i innych; 5
14. propagowali zdrowy tryb życia, kształtowali w sobie nawyki dbania o zdrowie i higienę osobistą oraz znali sposoby aktywnego spędzania czasu wolnego i praktykowali je; 15. potrafili zdefiniować swoje mocne i słabe strony, znali swoje możliwości 16. znali zagrożenia wynikające z zażywania środków psychoaktywnych, narkotyków, palenia papierosów, picia alkoholu i potrafili być asertywni; 3. Czym jest program wychowawczo-profilaktyczny. Program wychowawczo-profilaktyczny obejmuje treści i działania o charakterze wychowawczym skierowane do uczniów, oraz treści i działania o charakterze profilaktycznym dostosowane do potrzeb rozwojowych uczniów, przygotowane w oparciu o przeprowadzoną diagnozę potrzeb i problemów występujących w danej społeczności szkolnej, skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Działalność wychowawczo-profilaktyczna w szkole polega na prowadzeniu działań z zakresu promocji zdrowia oraz wspomaganiu ucznia i wychowanka w jego rozwoju ukierunkowanym na osiągnięcie pełnej dojrzałości w sferze: fizycznej ukierunkowanej na zdobycie przez ucznia i wychowanka wiedzy i umiejętności pozwalających na prowadzenie zdrowego stylu życia i podejmowania zachowań prozdrowotnych, psychicznej ukierunkowanej na zbudowanie równowagi i harmonii psychicznej, ukształtowanie postaw sprzyjających wzmacnianiu zdrowia własnego i innych ludzi, kształtowanie środowiska sprzyjającego rozwojowi zdrowia, społecznej ukierunkowanej na kształtowanie postawy otwartości w życiu społecznym. 4. Diagnoza środowiska szkolnego i sytuacji wychowawczej Każdego roku przeprowadzana jest diagnoza środowiska, analizuje się potrzeby i zasoby szkoły z obszaru wychowania i profilaktyki w szkole na podstawie: spostrzeżeń wychowawcy na temat klasy, 6
ankiety skierowanej do rodziców na temat ich oczekiwań dotyczących realizacji treści profilaktycznych i wychowawczych, ankiety skierowanej do uczniów na temat ich oczekiwań dotyczących nauczania i wychowania, obserwacji bieżących zachowań uczniów na terenie szkoły, analizy uwag wpisanych do dzienników klas. analizy dziennika pedagoga szkolnego. W wyniku przeprowadzonej diagnozy wyróżniono następujące obszary wymagające szczególnej uwagi w procesie wychowawczo-dydaktycznym: występuje konieczność rozszerzenia działań na rzecz profilaktyki uzależnień (a zwłaszcza uzależnienie od komputera, internetu, telefonu komórkowego) w niektórych przypadkach nierespektowane są przez uczniów normy społeczne, występują zachowania agresywne, w tym agresja słownaprzemoc werbalna, cyberprzemoc zachodzi konieczność rozszerzenia działań na rzecz profilaktyki przemocy. Przy opracowaniu programu wychowawczo-profilaktycznego szkoły uwzględniono: dotychczasowe doświadczenia szkoły, propozycje dotyczące treści o charakterze wychowawczym i profilaktycznym, autorstwa rodziców, uczniów i nauczycieli, analizę sytuacji wychowawczej, w tym zagrożeń uzależnieniami, przewidywane zmiany w szkole i środowisku uczniów, które w najbliższej przyszłości będą miały wpływ na proces wychowania. 5. Zadania programu wychowawczo-profilaktycznego 1. Kształtowanie poczucia tożsamości narodowej, przynależności do społeczności szkolnej, lokalnej i regionalnej. 2. Zaznajamianie z zagrożeniami bezpieczeństwa i zdrowia oraz uczenie prawidłowej reakcji na te zagrożenia. 3. Kształtowanie zachowań sprzyjających zdrowiu. 4. Kształtowanie nawyków kulturalnego zachowania, wrażliwości na potrzeby innych, uczciwości, efektywnej współpracy, komunikowania się z 7
rówieśnikami i dorosłymi. 5. Monitorowanie sytuacji uczniów. 6. Edukacja proekologiczna. 6. Sposób realizacji celów programu Zadania programu Spodziewane efekty Metody realizacji Termin Osoby odpowiedzialne i współpracujące Kształtowanie poczucia tożsamości narodowej, przynależności do społeczności szkolnej, lokalnej i regionalnej Poznanie przez uczniów symboli narodowych, poznawanie przez uczniów najbliższej okolicy, stolicy i innych miast polskich, poznawanie sylwetek słynnych Polaków, patrona szkoły Uczestnictwo w uroczystościach o charakterze szkolnym i państwowym, ( w załączeniu Zwyczaje i obyczaje szkolne zał. 1) prowadzenie kroniki szkolnej, konkurs wiedzy o patronie szkoły, pogadanki w czasie godziny wychowawczej Cały rok, według kalendarza imprez Nauczyciele, wychowawcy, pedagog szkolny Zaznajamianie z zagrożeniami bezpieczeństwa i zdrowia Znajomość zasad bezpiecznego poruszania się po drogach Przeprowadzenie egzaminu na kartę rowerową, Cały rok, według potrzeb Pedagog szkolny, wychowawcy, nauczyciele, 8
oraz uczenie prawidłowej reakcji na te zagrożenia i ulicach ze szczególnym zwróceniem uwagi na bezpieczną drogę do szkoły, znajomość zasad bezpieczeństwa pożarowego, wdrażanie uczniów do przestrzegania podstawowych zasad bezpiecznego zachowania się w czasie lekcji, przerw, zajęć pozalekcyjnych, w drodze do szkoły i ze szkoły, uczenie prawidłowych zachowań w razie np. pożaru, wypadku, kradzieży, zapoznanie dzieci z właściwym zachowaniem na wypadek alarmu, udzielanie pierwszej pomocy, prowadzenie zajęć wychowania komunikacyjnego, spotkania z policjantami, spotkania ze strażakami spotkania z ratownikami medycznymi lekcje o tematyce bezpieczeństwa ( Bezpieczni w szkole, w drodze do szkoły i domu), zaproszeni goście Kształtowanie zachowań sprzyjających zdrowiu Korygowanie wad postawy, kształtowanie nawyku dbania o własne zdrowie, zwracanie uwagi na utrzymanie higieny ciała, stosowanie zasad zdrowego stylu życia, odżywiania, wdrażanie uczniów do umiejętnego organizowania Realizacja zajęć z gimnastyki korekcyjnej, lekcje przedmiotowe i zajęcia realizujące edukację zdrowotną, pogadanki na godzinach wychowawczych, organizacja czynnego wypoczynku w czasie Cały rok, w zależności od potrzeb nauczyciel wychowania fizycznego, pielęgniarka, pedagog szkolny, nauczyciele wychowawcy, 9
warsztatu pracy i zachowania higieny psychicznej, ukazywanie szkodliwości tzw. używek dla rozwoju psychofizycznego człowiekaprofilaktyka uzależnień, kształcenie umiejętności krytycznego wyboru informacji medialnych, zagrożeń ze strony mediów, skutków uzależnień od telewizji, internetu, gier komputerowych, zapoznanie z optymalnym rozkładem posiłków w ciągu doby, przedstawienie pozytywnego albo szkodliwego wpływu niektórych pokarmów na zdrowie człowieka, poznanie zasad zdrowego odżywiania się i ich wpływu na zdrowie i kondycję fizyczną, motywowanie uczniów do uczenia i właściwego zachowania poprzez przestrzeganie systemu nagród i kar, wolnym, konkursy/działania dotyczące zdrowego stylu życia, organizowanie kół zainteresowań, lekcje wychowania fizycznego i zajęcia szkolnego koła sportowego, organizowanie zajęć w terenie, wycieczek pieszych, rowerowych, spotkania z pielęgniarką, projekcja filmów na temat profilaktyki uzależnień tablice informacyjne, gazetki ścienne, PCK organizowanie warsztatów zajęcia dydaktycznowyrównawcze, korekcyjokompensacyjne, zajęcia logopedyczne, socjoterapia, zajęcia wspierające rozwój, pomoc w odrabianiu lekcji 10
likwidowanie deficytów rozwojowych w szczególności u dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi Kształtowanie nawyków kulturalnego zachowania, wrażliwości na potrzeby innych, uczciwości, efektywnej współpracy, komunikowania się z rówieśnikami i dorosłymi Wdrażanie do poszanowania odmienności innych w sferze wiary, poglądów, upodobań i zainteresowań, wyglądu zewnętrznego, sytuacji materialnej itd., uczenie wrażliwości na potrzeby innych, przyswajanie sobie podstawowych zasady tolerancji, organizowanie pomocy koleżeńskiej, eliminowanie ściągania, wyręczania się innymi, wykorzystywania innych, poznanie elementarnych norm współżycia społecznego w grupie rówieśniczej, eliminacja zachowań agresywnych i przemocy w szkole i poza nią, wdrażanie metod radzenia sobie w sytuacjach trudnych, Kontakty z rodzicami, spektakle profilaktyczne, pogadanki, dyskusje lekcje na temat kultury osobistej, konsultacje z rodzicami i dziećmi, uwrażliwianie uczniów na zachowania swoje i kolegów- dostrzeganie osób niepełnosprawnych, w podeszłym wieku, samotnych i ich potrzeb, stosowanie na co dzień wewnątrzszkolnego systemu nagród i kar oraz klasowych reguł i ustaleń, wprowadzenie zeszytów wychowawczych dla uczniów ze szczególnymi problemami w dostosowaniu się do norm funkcjonowania szkolnego, Dni Otwarte Szkołypierwsza środa miesiąca, zebrania z rodzicami :, lekcje wychowawcze, zajęcia z pedagogiem szkolnym; Nauczyciele wychowawcy, nauczyciele, pedagog szkolny 11
podejmowanie działań mających na celu wzmocnienie motywacji do własnego rozwoju wolontariat organizowanie zbiórek dla potrzebujących, Monitorowanie sytuacji uczniów Wspieranie dzieci w trudnej sytuacji materialnej oraz dzieci zaniedbanych środowiskowo Rozmowy indywidualne z wychowawcami, uczniami, rodzicami, Bezpłatne śniadania, paczki okolicznościowe, stypendia socjalne, zasiłki, wzmożona współpraca z Radą Rodziców; Na bieżąco w zależności od potrzeb Wychowawcy, pedagog szkolny, Rada Rodziców, rodzice Edukacja proekologiczna Umiejętność obserwowania przyrody, uświadomienie odpowiedzialności za środowisko, poznanie współzależności między człowiekiem, a środowiskiem naturalnym Wycieczki po okolicy, do parku, lasu, spotkania z leśniczym, dokarmianie ptaków i zwierząt, udział w akcjach: Sprzątanie świata, Dzień Ziemi wrzesień w miarę potrzeb nauczyciele, wychowawcy, pedagog szkolny, leśniczy Program wychowawczo-profilaktyczny jest realizowany w oparciu o współpracę rodziców, uczniów i nauczycieli. Współpraca z rodzicami jest realizowana poprzez: 1. Indywidualne spotkania nauczycieli z rodzicami według potrzeb. 12
2. Zapoznanie rodziców z: zadaniami i zamierzeniami dydaktyczno-wychowawczymi w danej klasie i szkole, przepisami dotyczącymi zasad oceniania klasyfikowania i promowania uczniów, organizacją opieki psychologiczno-pedagogicznej, harmonogramem zajęć pozalekcyjnych organizowanych przez szkołę. 3. Udział rodziców w podejmowaniu różnych decyzji istotnych dla pracy szkoły. Rodzice: wspierają dziecko we wszystkich jego poczynaniach i zapewniają mu poczucie bezpieczeństwa, wspierają wychowawców i nauczycieli w podejmowanych przez nich działaniach, służą wiedzą, doświadczeniem i pomocą, aktywnie uczestniczą w życiu szkoły, współpraca z rodzicami rozpoczyna się z chwilą przyjęcia dziecka do szkoły i może mieć formę poniżej wymienionych działań: a) udział rodziców w opracowywaniu rocznego planu wychowawczego szkoły i jego opiniowaniu, b) opiniowanie przez rodziców budżetu szkoły, c) spotkania organizacyjne na początku roku szkolnego (informacje o organizacji roku szkolnego i planach szkoły), d) spotkania klasowe (informacje o uczniach co dwa miesiące), e) wspólne działania w sprawach remontowych, budowlanych (praca na rzecz szkoły), f) rozpoznawanie oczekiwań rodziców (ankieta), g) prowadzenie pedagogizacji rodziców z uwzględnieniem ich oczekiwań, h) wykorzystywanie rodziców ekspertów (fachowców), i) przekazywanie informacji o dziecku, j) indywidualne spotkania z rodzicami, 13
k) spotkania z rodzicami przed wizytacją, l) pomoc trójek klasowych przy organizowaniu imprez środowiskowych i szkolnych zawartych w kalendarzu imprez, m) zapraszanie rodziców na imprezy szkolne, n) listy pochwalne i gratulacyjne do rodziców, o) prowadzenie lekcji otwartych, p) udział przedstawicieli rodziców w konkursie na dyrektora szkoły, q) podstawowe informacje dla rodziców na korytarzu szkolnym dotyczące: organizacji roku szkolnego, planu lekcji, działalności kółek i organizacji szkolnych, organizowanych imprez szkolnych i pozaszkolnych, terminach wywiadówek, lekcji otwartych, r) pomoc socjalna rodzicom, s) służenie literaturą pedagogiczno psychologiczną, t) przekazywanie informacji pisemnych (kart ocen), wpisy bieżące w zeszycie, u) pomoc rodziców w organizacji wyjazdów, wycieczek dzieci. dbają o właściwą formę spędzania czasu wolnego przez dzieci (np. czuwają nad bezpiecznym korzystaniem z internetu), zapewniają dziecku poczucie bezpieczeństwa. Wychowawcy i nauczyciele: starają się poznać sytuację rodzinną i osobistą ucznia, opracowują i realizują szkolny program wychowawczo-profilaktyczny, prowadzą dokumentację nauczania, wspierają rozwój uczniów i usamodzielnianie się, dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptację ucznia w klasie, wnioskują o objęcie pomocą psychologiczno-pedagogiczną uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych, informują rodziców o proponowanych formach pomocy psychologiczno--pedagogicznej, 14
integrują oddział, wykorzystują potencjał grupy do wspierania jej członków, oceniają zachowania uczniów, promują osiągnięcia klasy i pojedynczych uczniów, inspirują pracę zespołową w klasie, przydzielają zespołom zadania na rzecz klasy, szkoły i środowiska oraz wspólnie oceniają stopień ich realizacji, współpracują z dyrekcją szkoły, współdziałają z instytucjami pracującymi na rzecz dziecka, policją, poradnią psychologiczno-pedagogiczną, sądami rodzinnymi, udzielają pomocy w przezwyciężaniu niepowodzeń szkolnych w oparciu o rozpoznane potrzeby uczniów, wspierają swoją postawą i działaniami pedagogicznymi rozwój psychofizyczny uczniów, ich zdolności i zainteresowania, informują o potrzebach związanych z problemami w nauce oraz o przejawianych zdolnościach, inspirują uczniów do twórczych poszukiwań, aktywności i samodzielności, kształcą i wychowują dzieci w duchu patriotyzmu, reagują na przejawy nietolerancji, dyskryminacji i innych negatywnych zachowań, wspólnie z pedagogiem zabiegają o różne formy pomocy wychowawczej i materialnej dla uczniów, dostosowują wymagania edukacyjne do specyficznych potrzeb ucznia, współtworzą atmosferę życzliwości i zrozumienia, budzą szacunek swoją wiedzą, kompetencją i postawą, proponują uczniom pozytywne formy wypoczynku dostępne w szkole i poza nią. Uczniowie: współorganizują imprezy i akcje szkolne, znają i przestrzegają norm zachowania obowiązujących członków społeczności szkolnej, akceptują innych uczniów i szanują ich prawa, współtworzą społeczność szkolną i wykorzystują swe prawo do samorządności, kierują swym rozwojem i stają się coraz bardziej samodzielni, mają szacunek do kultury, języka i tradycji narodowej, uczestniczą w opiniowaniu dokumentów szkolnych statutu, programu wychowawczo-profilaktycznego. 15
7. Ewaluacja programu Przebieg pracy wychowawczo-profilaktycznej i jej efekty poddawane są systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje na temat działania programu i jego efektów pochodzą od uczniów, rodziców i nauczycieli oraz służą doskonaleniu pracy i pomocy w opracowaniu kolejnej wersji programu. Sposoby i środki ewaluacji: obserwacja i analiza zachowań uczniów, obserwacja postępów w nauce, frekwencja na zajęciach dydaktycznych, udział w konkursach. Narzędzia ewaluacji: obserwacja, ankieta, analiza szkolnej dokumentacji. Pod koniec roku szkolnego 2017/2018 przeprowadzona będzie ewaluacja programu za pomocą ankiet. Osobami ankietowanymi będą rodzice, nauczyciele oraz uczniowie naszej szkoły. Uzyskane wyniki posłużą do analizy przeprowadzonych działań, ich skuteczności oraz potrzeby wprowadzenia ewentualnych zmian. 16
Załącznik nr 1 Zwyczaje i obyczaje szkolne Szkoła Podstawowa im. Jana Pawła II w Będargowie posiada własny ceremoniał szkolny. Związany jest z funkcjonowaniem szkoły w określonych uroczystościach i imprezach: 1.) Rozpoczęcie roku szkolnego 2.) Pasowanie na ucznia klasy I 3.) Pasowanie uczniów klasy I na czytelników biblioteki szkolnej 4) Święto Dziewczyny i Chłopaka 5) 16 października Dzień Patrona Święto Szkoły 6.) Święta narodowe uroczyste akademie środowiskowe lub apele 7.) Andrzejkowe wróżby 8.) Mikołajki w szkole 9.) Wigilia szkolna uroczystość środowiskowa, Jasełka, Wigilia w lesie 10.) Zabawa środowiskowa choinkowa paczki od Mikołaja, prezentacje klasowe 11.) Dzień Babci i Dziadka 12.) Walentynki 13) Dzień Kobiet impreza środowiskowa 14.) Powitanie wiosny 15.) Uroczystości okolicznościowe ( Dzień Ziemi, topinambur, Przygoda z Książką) 16.) Majówka Będargowska 17
17.) Dzień Matki i Ojca ( Dzień Rodzica) 18.) Dzień Dziecka i Dzień Sportu 19.) Pożegnanie absolwentów szkoły 20.) Zakończenie roku szkolnego Wyżej wymienione uroczystości i imprezy odbywają się według scenariusza przedstawionego przez osobę odpowiedzialną w danym roku szkolnym za jej przeprowadzenie i zatwierdzonego przez dyrektora szkoły. 18