SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ NR 3 IM. HUGONA KOŁŁĄTAJA W SZAMOTUŁACH ROK SZKOLNY 2016/2017 POD HASŁEM BEZPIECZEŃSTWO jako uniwersalna wartość zapewniająca rozwój we wszystkich sferach życia Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 1
SPIS TREŚCI: WSTĘP str. 3 ROZDZIAŁ I Podstawa prawna str. 4 ROZDZIAŁ II Diagnoza problemów wychowawczych szkoły str. 4 ROZDZIAŁ III Cele szkolnej profilaktyki str. 5 ROZDZIAŁ IV Poziomy profilaktyki str. 6 ROZDZIAŁ V Ogólne zadania profilaktyki str. 6 ROZDZIAŁ VI Szczegółowe zadania profilaktyki str. 7 ROZDZIAŁ VII Monitorowanie i ewaluacja programu profilaktyki str. 11 ROZDZIAŁ VIII Postanowienia końcowe str. 11 Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 2
WSTĘP ROK SZKOLNY 2016/2017 POD HASŁEM BEZPIECZEŃSTWO jako uniwersalna wartość zapewniająca rozwój we wszystkich sferach życia Celem głównym będzie: Zwiększenie skuteczności działań: wychowawczych, edukacyjnych, informacyjnych i profilaktycznych wśród uczniów, ich rodziców (opiekunów) oraz nauczycieli i pracowników szkoły na rzecz bezpieczeństwa i tworzenia przyjaznego środowiska w szkole. Spodziewane efekty: - wzrost bezpieczeństwa na terenie szkoły - zapewnienie różnorodnej pomocy potrzebującym - lepsze relacje między: uczniami nauczycielami rodzicami - większa świadomość zagrożeń wynikających z uzależnienia od alkoholu, narkotyków, dopalaczy, papierosów, cyberprzestrzeni - umiejętność dokonywanie właściwych wyborów w trudnych sytuacjach życiowych - podwyższenie wyników w nauce wzrost frekwencji na zajęciach szkolnych - zwrócenie większej uwagi uczniów na dbałość o własne zdrowie - świadomy udział uczniów w różnych formach spędzania czasu wolnego Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 3
ROZDZIAŁ I PODSTAWA PRAWNA Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach, placówkach. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lipca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 lutego 2007r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznych przedszkoli oraz publicznych szkół. Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzoną w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z późniejszymi zmianami. Ustawa z dnia 7 września 1991r o systemie oświaty z późniejszymi zmianami. Konwencję o prawach dziecka, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. ROZDZIAŁ II DIAGNOZA PROBLEMÓW WYCHOWAWCZYCH SZKOŁY 1. Szkolny program profilaktyki został skonstruowany na podstawie diagnozy sytuacji dydaktyczno wychowawczej dokonanej w oparciu o: ankiety skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców, Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 4
obserwacje i spostrzeżenia dokonane w codziennej pracy z uczniami, wywiady środowiskowe, analizę dokumentacji szkolnej, informacje uzyskane od pracodawców, informacje uzyskane od różnych instytucji związanych z opieką nad młodzieżą (np. kuratorzy sądowi, OPS, PCPR, Policja, szkoły gimnazjalne, do których uczęszczali nasi uczniowie). 2. Zdiagnozowane problemy występujące w szkole: brak motywacji do nauki, wagary, ucieczki z lekcji, zaniedbania ze strony domu rodzinnego (np. emigracja zarobkowa rodziców), brak kultury osobistej, agresja słowna, wulgarne słownictwo, kłamstwa, uzależnienia, problemy zdrowotne i materialne, przedwczesna ciąża, cyberprzestrzeń. 3. Przyczyny występujących problemów: niewłaściwe środowisko rówieśnicze, patologie w rodzinie, brak motywacji ze strony rodziców, zaburzona komunikacja w rodzinie, brak autorytetów, negatywny wpływ mediów, anty-autorytety, niski poziom wiedzy z zakresu profilaktyki zdrowia, uzależnień i rozwiązywania konfliktów. ROZDZIAŁ III CELE SZKOLNEJ PROFILAKTYKI 1. Wspomaganie ucznia w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi, zdrowemu stylowi życia. 2. Ograniczenie i likwidowanie czynników ryzyka, które zaburzają prawidłowy rozwój ucznia: czynniki jednostkowe, czynniki rodzinne, czynniki rówieśnicze, czynniki szkolne, Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 5
czynniki środowiskowe. 3. Inicjowanie i wzmacnianie czynników chroniących, które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi ucznia: motywowanie uczniów do nauki i realizacji obowiązku szkolnego, nabywanie umiejętności efektywnego uczenia się, zapewnianie uczniom poczucia bezpieczeństwa, zrozumienia i wsparcia, kształtowanie umiejętności współżycia społecznego, nawiązywanie prawidłowych kontaktów w nowych środowiskach (szkoła, bursa, zakład pracy), radzenie sobie z przykrymi, negatywnymi emocjami, umiejętność rozwiązywania konfliktów osobistych i grupowych, zachowanie asertywne, edukacja w zakresie zachowań ryzykownych młodzieży, przygotowanie uczniów do prawidłowego zachowania w sytuacji zagrożeń, pedagogizacja rodziców i nauczycieli w zakresie psychologii i pedagogiki wychowawczej (oferta PPP), motywowanie rodziców i nauczycieli do zaangażowania w działania profilaktyki skierowanej do młodzieży. ROZDZIAŁ IV POZIOMY PROFILAKTYKI 1. Profilaktyka pierwszorzędowa skierowana będzie do: uczniów, nauczycieli, rodziców, pracodawców. 2. Profilaktyka drugorzędowa skierowana będzie do grupy podwyższonego ryzyka. ROZDZIAŁ V OGÓLNE ZADANIA PROFILAKTYKI 1. Działania informacyjne dostarczanie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie dokonania racjonalnych wyborów. 2. Działania edukacyjne pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych, takich jak: wytrwałość w dążeniu do celu, Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 6
umiejętność rozpoznawania i nazywania własnych emocji, umiejętność odczytywania nastrojów i emocji innych ludzi, umiejętność radzenia sobie ze stresem, umiejętność nawiązywania kontaktów z ludźmi, styl i sposób rozwiązywania konfliktów, asertywność w różnych sytuacjach życiowych, umiejętność dokonywania właściwych wyborów, 3. Działania alternatywne: pomoc w zaspakajaniu istotnych potrzeb psychicznych, osiąganie prawidłowych stanów emocjonalnych poprzez angażowanie się młodzieży w działalność sportową, charytatywną, społeczną, naukową, artystyczną. ROZDZIAŁ VI SZCZEGÓŁOWE ZADANIA PROFILAKTYKI PLANOWANE ZADANIA PROFILAKTYCZNE ADRESAT: UCZNIOWIE ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI REALIZUJĄCY TERMIN 1. Zdiagnozowanie i funkcjonowanie uczniów w szkolnej grupie rówieśników i środowisku domowym ankiety w klasie I rozmowy indywidualne obserwacje nauczyciele, psycholog PPP 2. Propagowanie i zachęcanie do korzystania z doradztwa psychologiczno pedagogicznego na terenie szkoły i poza nią korzystanie z ofert specjalistów wychowawcy klas, nauczyciele, specjaliści z PPP, inni specjaliści 3. Profilaktyka niepowodzeń szkolnych nawiązanie kontaktu z rodzicami i pracodawcami pomoc w organizacji pierwszego kontaktu ze specjalistą motywowanie do leczenia i terapii (szczególne przypadki) pomoc uczniom mającym trudności w nauce (np. konsultacje, specjaliści, nauczyciele Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 7
z nauczycielami przedmiotów) motywowanie uczniów do pomocy koleżeńskiej 4. Poprawa frekwencji uczniów na lekcjach diagnozowanie przyczyn nieobecności uczniów w szkole (ankieta, wywiad, arkusz obserwacji prowadzony przez wychowawcę) współpraca z rodzicami i pracodawcami organizowanie indywidualnych spotkań rodziców, dziecka, pedagoga szkolnego, pracodawcy - w zależności od potrzeb nauczyciele 5. Wychowanie do życia w rodzinie m.in.: ukazanie skutków przedwczesnej inicjacji seksualnej, ucieczek z domu kształtowanie umiejętności psychologicznych i społecznych pogadanki z uczniami zajęcia wychowanie do życia w rodzinie lekcje religii inne formy np. filmy, spektakle nauczyciele wdż, pozostali nauczyciele 6. Profilaktyka uzależnień: alkohol narkotyki leki (w tym anaboliki, sterydy) dopalacze papierosy media (m.in.internet,gdy komputerowe) hazard zajęcia i pogadanki z uczniami projekcja filmów profilaktycznych zajęcia z zaproszonymi specjalistami (PPP, Policja, inni) kierowanie młodzieży uzależnionej do specjalistów udostępnianie adresów instytucji profilaktycznych (gabloty szkolne) dyrekcja szkoły, specjaliści z PPP, Policji, inni specjaliści 7. Przeciwdziałanie agresji słownej wśród młodzieży pogadanki korzystanie z oferty PPP pedagog, psycholog Poradni Psychologiczno Pedagogicznej 8.Przestępstwa w Pogadanki Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 8
cyberprzestrzeni, a prawo karne. Zajęcia z przedstawicielem policji korzystanie z oferty PPP przedstawiciele Policji,inni 9. Profilaktyka chorób społecznych: AIDS raka piersi raka szyjki macicy cewy nerwowej zaburzeń odżywiania lęków, fobii, depresji pogadanki projekcje filmów ulotki informacyjne gazetki pokazy Wychowawcy, nauczyciele w szczególności biologii, edukacja dla bezpieczeństwa, higienistka szkolna, specjaliści 10. Uczenie zasad udzielania pomocy przedmedycznej, bezpiecznego zachowania się w szkole i poza nią pogadanki, prelekcje pokazy filmy godziny wychowawcze nauczyciel edukacja dla bezp., higienistka, policja 11. Promocja zdrowego i aktywnego stylu życia oferta kółek zainteresowań dodatkowe zajęcia sportowe, zawody sportowe wycieczki opiekunowie kół zainteresowań, nauczyciele wf, wychowawcy 12.Uwrażliwienie na potrzeby drugiego człowieka 13. Tolerancja w życiu: a) osobistym b) społecznym np. homofobia rozwój wolontariatu uczniowskiego działalność Szkolnego Koła CARITAS zachęcanie pełnoletniej młodzieży do honorowego oddawania krwi pogadanka, rozmowy z pedagogiem, ze specjalistami opiekunowie kół, pedagog szkolny Wychowawcy, pedagog szkolny PLANOWANE ZADANIA PROFILAKTYCZNE ADRESAT: NAUCZYCIELE ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI REALIZUJĄCY TERMIN 1. Poszerzenie wiedzy z tematyki profilaktyki wewnątrz szkoły: udział w spotkaniach zespołu wychowawców, wymiana zespół wychowawców, Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 9
doświadczeń konsultacje indywidualne z pedagogiem szkolnym zorganizowanie szkolenia dla nauczycieli poza szkołą: udział w spotkaniach i szkoleniach organizowanych przez Powiatowy Zespół ds. Profilaktyki współpraca z instytucjami działającymi na rzecz rodziny udział pedagoga w zespole samokształceniowym pedagogów szkolnych naszego powiatu samokształcenie psycholog PPP, inni specjaliści 2.Nabycie umiejętności prawidłowego zachowania się w sytuacji kryzysowej szkolenia przeprowadzenie ćwiczeń wicedyrektor Kłosowski, nauczyciel EdB PLANOWANE ZADANIA PROFILAKTYCZNE ADRESAT: RODZICE ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI REALIZUJĄCY TERMIN 1. Poradnictwo dla rodziców konsultacje indywidualne wywiadówki i drzwi otwarte prelekcje pedagog, nauczyciele, 2. Aktywizowanie rodziców do rozmów z dzieckiem Zachęcanie rodziców do współudziału w imprezach szkolnych (wigilie, wyjazdy do teatru, kina, przygotowania do studniówki) prelekcje dotyczące skutecznej komunikacji z dorastającym dzieckiem pedagog, nauczyciele, inni specjaliści Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 10
3. Indywidualne rozmowy z rodzicami w przypadku zaistniałych problemów wywiady z rodzicami analiza dokumentacji lekarskiej i psychologicznej ciągła i systematyczna obserwacja dziecka pomoc w organizacji pierwszego kontaktu ze specjalistą psycholog PPP, pedagog PLANOWANE ZADANIA PROFILAKTYCZNE ADRESAT: PRACODAWCY ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI REALIZUJĄCY TERMIN 1. Utrzymanie stałego kontaktu z pracodawcami zapoznanie pracodawców z programem profilaktyki i wychowawczym szkoły zapraszanie na wywiadówki i uroczystości szkolne pisemne informacje o ocenach i zachowaniu uczniów indywidualne kontakty nauczycieli z pracodawcami nauczyciele, kierownik szkolenia praktycznego ROZDZIAŁ VII MONITOROWANIE I EWALUACJA PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Regularne i systematyczne sprawdzanie realizacji zadań zawartych w programie profilaktyki. 2. Stwierdzenie, w jakim stopniu zamierzone zadania są realizowane. 3. Wykorzystanie efektów ewaluacji do pracy w następnym roku szkolnym. Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 11
ROZDZIAŁ VIII POSTANOWIENIA KOŃCOWE 1. Program profilaktyki jest spójny z programem wychowawczym szkoły. 2. Ramowe plany wychowawcze uwzględniają Szkolny Program Profilaktyki. 3. Z treścią programu profilaktyki szkoły zapoznaje się uczniów, rodziców i pracodawców. 4. Niniejszy program obowiązuje w roku szkolnym 2016/2017. Zatwierdzony uchwałą Rady Pedagogicznej Nr / /2016/2017 w dniu 14.09.2016 roku. Zatwierdzony na posiedzeniu Rady Rodziców w dniu... roku uchwałą Nr.../2016/2017 Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 12