1 Definicja dyskretnej transformacji Fouriera (DFT) 2 Odmiany DFT. 3 Motylek dwupunktowej DFT. 5 Złożoność obliczeniowa bezpośrednio obliczanej DFT
|
|
- Urszula Bednarczyk
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zakres zagadień Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji DFT, FFT oraz DTTs DCTs i DSTs) Adam Dąbrowski Politechika Pozańska ydział Iformatyki i Zarządzaia KatedraSterowaiaiIżyieriiSystemów Pracowia Układów Elektroiczych i Przetwarzaia Sygałów marca Defiicja dyskretej trasformacji Fouriera DFT) Odmiay DFT Motylek dwupuktowej DFT Twierdzeie Parsevala-Rayleigha dla DFT Złożoość obliczeiowa bezpośredio obliczaej DFT Szybka trasformacja Fouriera FFT) 7 Rozmieszczeie próbek DFT a płaszczyźie zespoloej 8 Rozkład sygału a harmoicze 9 Optycza trasformacja Fouriera Obliczaie DFT w środowisku Matlab Dwu- i wielowymiarowa DFT Stadardowa i optycza trasformata D DFT Dyskreta trasformacja cosiusowa DCT) Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Defiicja dyskretej trasformacji Fouriera DFT - discrete Fourier trasformatio DFT sygału x),,,...,, polega a obliczeiu próbek X k) w tzw. dziedziie częstotliwości X k) x) k, k,,..., oraz e j π. ależy zauważyć, że założoo okres próbkowaia T s i próbki sygału zapisao jako x) zamiast xt s ). Moża także pisać zamieie x i X k. IDFT - iverse discrete Fourier trasformatio Przekształceie odwrote do DFT jest określoe wzorem,,...,. x) X k) k Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Dwupuktowa dyskreta trasformacja Fouriera x), x), e j π DFT wariat X ) x) ) +, X ) x) ) DFT wariat DFT wariat X ) + ), X ) ) X ) + ), X ) ) Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Odmiay dyskretej trasformacji Fouriera DFT / IDFT wariat współczyik / występuje w IDFT) X k) x) k, x) X k) k DFT / IDFT wariat współczyik / występuje w DFT) X k) x) k, x) X k) k DFT / IDFT wariat sprawiedliwy ze współczyikami / ) X k) x) k, x) X k) k Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Graf motylek ) dwupuktowej DFT wariat x) X ) x) X ) Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Twierdzeie Parsevala-Rayleigha dla DFT DFT wariat brak elegackiej iterpretacji X k) ) E x) X k) DFT wariat X k) to widmowa gęstość mocy średiej a jedocześie X ) to składowa stała tj. składowa DC sygału) P E x) X k), P DC X ) Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Sprawdzeie słuszości twierdzeia Parsevala-Rayleigha x), x), E + +, P E/ / DFT wariat X ), X ), X ) + X ) E DFT wariat X ) ) ), X ), X ) + X ) + P DFT wariat X k) to widmowa gęstość eergii) E x) X k) DFT wariat X ), X ) ) ), X ) + X ) + E Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 7 / Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 8 /
2 Złożoość obliczeiowa DFT sygału zespoloego Dla zespoloego ciągu x) rówaie DFT przyjmuje postać X k) { ) Rx)R k Ix)I k + )} +j Rx)I k +Ix)R k Rówaie to pokazuje, że dla każdej wartości X k) koiecze jest wykoaie możeń rzeczywistych oraz sumowań liczb rzeczywistych. Poieważ koiecza jest zajomość wartości X k) dla różych wartości k, więc bezpośredie obliczeie dyskretej trasformaty Fouriera ciągu x) wymaga wykoaia możeń liczb rzeczywistych oraz ) sumowań takich liczb, co odpowiada możeiom liczb zespoloych i ) sumowaiom liczb zespoloych. iosek Złożoość obliczeiowa -puktowej DFT jest proporcjoala do. Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 9 / yjaśieie złożoości obliczeiowej FFT Załóżmy, że obliczamy K -puktową DFT. Dekompoujemy ją sukcesywie a przekształceia o miejszej liczbie puktów. ajpierw rozkładamy ją a dwa /-puktowe przekształceia. skutek tego pojawia się końcowy etap obliczeia próbek -puktowej DFT co wymaga operacji sumowań zespoloych). Liczbę operacji redukujemy )) ) z ) do + +. drugim kroku rozkładamy każde /-puktowe przekształceie DFT a dwa /-puktowe. wyiku wykoujemy więc ) + ) ) + + operacji. Postępujemy tak dalej K razy. Zauważmy, że pierwszy czło maleje do ), a drugi rośie do K ). Zatem ostateczie liczba operacji to K log ). Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / FFT z podpróbkowaiem czasu kotyuacja Idea szybkiej trasformacji Fouriera FFT fast Fourier trasformatio) systemach przetwarzaia sygałów obliczaie przekształceia Fouriera odbywa się wielokrotie. Duża złożoość obliczeiowa spowodowałaby więc zacze opóźieie działaia systemu. O wiele bardziej efektywą metodą obliczaia DFT są algorytmy szybkiej trasformacji Fouriera FFT fast Fourier trasformatio). Jest to ideale rozwiązaie dla zastosowań wykorzystywaych w przetwarzaiu sygałów. Złożoość obliczeiowa -puktowej FFT zmiejsza się z do wielkości log. Jeśli będziemy chcieli obliczyć trasformatę -puktową 8 ), liczba operacji zmaleje z około 8) w przypadku trasformaty wyzaczoej bezpośredio ze wzoru defiicyjego) do około dla FFT). Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / FFT z podpróbkowaiem czasu -puktową DFT rozkładamy a dwa przekształceia. Pierwsze z ich zawiera jedyie próbki parzyste sygału wejściowego, drugie atomiast próbki ieparzyste X k) parzyste x) k + ieparzyste x) k. Po podstawieiu r dla parzystych i r + dla ieparzystych otrzymujemy X k) r r xr) kr + xr) r xr + ) kr+) ) kr + k r kr xr + ) ). Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Graf -puktowej FFT z podpróbkowaiem czasu a podstawie rówości otrzymuje się X k) e j π r xr) kr e j π / + k r xr + ) kr Azatem X k) Gk)+Hk) k Gk) -puktowe przekształceie DFT parzystych próbek x), Hk) -puktowe przekształceie DFT ieparzystych próbek x).. x) X ) x) X ) x) X ) x) X ) Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Graf 8-puktowej FFT z podpróbkowaiem czasu x) X ) 8 x) X ) 8 x) X ) 8 x) X ) 8 x) X ) 8 x) X ) 8 x) X ) 8 x7) X 7) 8 7 Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / FFT z podpróbkowaiem częstotliwości Zapiszmy wyrażeie defiiujące DFT dzieląc blok próbek liczba parzysta) a połowy: X k) x) k + x) k + x) k x) k + k x + ) k+ ) x + ) k. Otrzymae wyrażeia ie są jeszcze -puktowymi trasformatami Fouriera, poieważ występują w ich czyiki k,aiek. Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca /
3 FFT z podpróbkowaiem częstotliwości kotyuacja iedząc, że k )k,możemyzapisać X k) x)+ ) k x + ) k. Dla parzystych wskaźików k r otrzymujemy X r) x)+x + ) r atomiast dla ieparzystych wskaźików k r + uzyskujemy X r + ) x) x + ) r. Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 7 / Graf 8-puktowej FFT z podpróbkowaiem częstotliwości x) X ) x) X ) X ) x) x) X ) 8 x) X ) 8 x) X ) x) 8 X ) 8 x7) X 7) Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 9 / Rozmieszczeie próbek DFT a płaszczyźie zespoloej FFT z podpróbkowaiem częstotliwości kotyuacja Pamiętając, że r postaci: X k) r, uzyskae zależości moża zmodyfikować do x)+x + ) k dla k parzystego X k) x) x + ) k dla k ieparzystego. Zatem pierwszy etap tworzeia algorytmu FFT z podpróbkowaiem ) częstotliwości polega a wyzaczeiu ciągu x)+x + oraz ciągu ) x) x + przemożoego przez współczyik k,aastępie obliczeiu /-puktowych trasformacji obu ciągów. astępych etapach dekompouje się kolejo trasformacje /-puktowe do /-puktowych, te zaś do /8-puktowych itd., kończąc a motylkach trasformacji -puktowych. Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 8 / Rozmieszczeie próbek DFT a płaszczyźie zespoloej prowadźmy ozaczeie ) z k k e j π k ówczas wzór a próbki DFT przyjmuje postać X k) x)zk iosek Próbki dyskretej trasformacji Fouriera są obliczae w puktach z k, k,,...,, rówomierie rozmieszczoych a okręgu jedostkowym a płaszczyźie zespoloej. Sąsiedie pukty z k są oddaloe od siebie o kąt π. Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Aaliza rozmieszczeia i zaczeia próbek DFT Iz π/ Rz k k X ) jest próbką DFT dla k ) reprezetującą składową stałą sygału. przypadku DFT w wariacie jest to wręcz po prostu składowa DC sygału. próbka X ) reprezetuje składową sygału o częstotliwości zormalizowaej π/, czyli o częstotliwości aturalej π/t s )ω s /, T s okres próbkowaia. ależy zauważyć, że jest to częstotliwość pierwszej harmoiczej sygału. Tę samą częstotliwość fizyczą tj. pozbawioą zaku) co próbka X ) reprezetuje rówież próbka X ). Istotie częstotliwość π )/ π π/ pełi tę samą rolę co częstotliwość π/, a fizyczie tę samą rolę co Ω π/ lub ω ω s /. Podobie składowe X ) i X ) reprezetują tę samą częstotliwość zormalizowaą Ω Ω częstotliwość drugiej harmoiczej sygału) i ogólie składowe X k) i X k) reprezetują tę samą częstotliwość zormalizowaą Ω k kω częstotliwość k-tej harmoiczej sygału). Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Rozkład sygału a harmoicze Pierwsza harmoicza x ) sygału x) jest wyrażoa wzorem x ) X )e j π + X )e j π Ogólie k-ta harmoicza x k ) sygału x) k < /) jest wyrażoa wzorem x k ) X k)e kj π ) + X k)e kj π ) Maksymala możliwa częstotliwość harmoiczej, występująca w przypadku, gdy liczba jest liczbą parzystą) przy k ) ),to częstotliwość zormalizowaa π π lub częstotliwość aturala ω s /. Ta harmoicza składa się z próbek X /) aprzemieie różiących się zakiem i wyraża się wzorem ) ) x / ) X e jπ X ). Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Kocepcja optyczej trasformacji Fouriera stadardowej trasformacie DFT próbka X ) reprezetująca składową o zerowej częstotliwości występuje skrajie po lewej stroie trasformaty. Posuwając się w prawo częstotliwości rosą do połowy trasformaty do częstotliwości π w przypadku trasformaty o parzystej liczbie próbek lub do wartości π π wprzypadku trasformaty o ieparzystej liczbie próbek), a astępie stopiowo maleją do wartości π, czyli do częstotliwości pierwszej harmoiczej dla ostatiej próbki X ) Celowe jest przesuięcie górej części trasformaty w dół poiżej składowej stałej X ), zastępując ozaczeie X ) ozaczeiem X ) i ogólie X k) ozaczeiem X k) dla k /. To postępowaie prowadzi do uzyskaia tzw. optyczej trasformaty Fouriera, w której środkowej części zajduje się składowa stała, a częstotliwości rosą, oddalając się od iej zarówo w prawo jak i w lewo. Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca /
4 Optycza DFT dla parzystej liczby próbek bloku Optycza DFT dla ieparzystej liczby próbek bloku Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Harmoicze sygału o próbkach rzeczywistych Jesli sygał x x) x)... x ) ma próbki rzeczywiste, to próbki X k) i X k) DFT sygału, k /, są sprzężoe X k) X R k)+jx I k) oraz X k) X R k) jx I k) Zatem -ta próbka x k ) k-tej harmoiczej sygału x) k < /) jest wyrażoa wzorem x k ) X k)e kj π ) + X k)e kj π ) X R k)+jx I k))e kj π ) +X R k) jx I k))e kj π ) X R k) cos k π ) X I k) si k π ) XR k)+x I k k) cos π ) ϕ tg ϕ X Ik) X R k) oraz XR k)+x I k) X k) Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 7 / Obliczaie DFT w środowisku Matlab Zadeklarujmy sygał x x) x) x) x) w postaci wektora >> x Obliczmy dyskretą trasformatę Fouriera X X ) X ) X ) X ) wektora x; dotegosłużypoleceiefft >> X fftx) X iosek systemie Matlab jest obliczaa stadardowa DFT w wariacie. Obliczmy z kolei optyczą wersję DFT; do tego służy poleceie fftshift >> Xoptic fftshiftx) Xoptic Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 9 / Rozkład sygału a harmoicze DFT wariat ) sygału x x) x) x) x), to wektor X X ) X ) X ) X ). Zatem x x DC X ) X ) X ) X ). Próbki pierwszej harmoiczej x wyzaczamy ze wzoru x ) X )e j π + X )e j π X )e j π + X )e j π j + j) cos π Stąd x x ) x ) x ) x ) Próbki drugiej harmoiczej x to x ) X )e j π e jπ cos π ) Stąd x x ) x ) x ) x ) Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Harmoicze sygału o próbkach rzeczywistych Jesli sygał x x) x)... x ) ma próbki rzeczywiste, to próbki X k) i X k) DFT sygału, k /, są sprzężoe X k) X R k)+jx I k) oraz X k) X R k) jx I k) Zatem -ta próbka x k ) k-tej harmoiczej sygału x) k < /) jest wyrażoa wzorem x k ) X k)e kj π ) + X k)e kj π ) X R k)+jx I k))e kj π ) +X R k) jx I k))e kj π ) X R k) cos k π ) X I k) si k π ) X k) cos k π ) ϕ tg ϕ X Ik) X R k) oraz XR k)+x I k) X k) Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 8 / Obliczaie DFT w środowisku Matlab Zadeklarujmy sygał x x) x) x) x) w postaci wektora >> x Obliczmy dyskretą trasformatę Fouriera X X ) X ) X ) X ) wektora x; dotegosłużypoleceiefft >> X fftx) X iosek systemie Matlab jest obliczaa stadardowa DFT w wariacie. Obliczmy z kolei optyczą wersję DFT; do tego służy poleceie fftshift >> Xoptic fftshiftx) Xoptic Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Sprawdzeie poprawości rozkładu sygału a harmoicze Dla przypomieia rozważamy sygał x x) x) x) x). Otrzymaliśmy rozkład x x DC + x + x x DC x x Dodając prawe stroy trzech powyższych wyrażeń w istocie otrzymujemy x Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca /
5 x x x Ilustracja rozkładu sygału a harmoicze Dwuwymiarowa DFT D DFT) x x x DC x x DC D DFT - two dimesioal discrete Fourier trasformatio DFT dwuwymiarowego sygału xm, ), m,,..., M,,,...,, jest bezpośredim uogólieiem jedowymiarowej DFT X k, l) M m k,,..., M, l,,...,. xm, ) km M l, x x D IDFT - two dimesioal iverse discrete Fourier trasformatio Przekształceie odwrote do D DFT jest określoe wzorem xm, ) M M l m,,..., M,,,...,. X k, l)m km, Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Odmiay dwuwymiarowej dyskretej trasformacji Fouriera D DFT / D IDFT wariat M X k, l) xm, ) km m M l D DFT / D IDFT wariat M X k, l) xm, ) km M m M, xm, ) X k, l)m km M M l D DFT / D IDFT wariat sprawiedliwy l M, xm, ) X k, l) km l X k,l) M xm,) M km l, xm,) M X k,l) km M M m l M M Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / D DFT obrazu kwadratowego pikseli D DFT / D IDFT wariat X k, l) xm, ) km m, xm, ) X k, l) km l D DFT / D IDFT wariat X k, l) xm, ) km m l l D DFT / D IDFT wariat sprawiedliwy X k, l) m xm, ) km l, xm, ) X k, l) km, xm, ) l l X k, l) km Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Obliczaie i złożoość obliczeiowa D DFT Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Stadardowa i optycza trasformata D DFT Dwuwymiarowa dyskreta trasformacja Fouriera ie wymaga specjalych algorytmów. Oblicza się ją w dwóch zagieżdżoych pętlach trasformacji jedowymiarowych. a przykład ajpierw oblicza się DFT każdej kolumy tablicy x, a astępie oblicza się DFT każdego wiersza. X k, l) m xm, ) l ) km, iosek Złożoość obliczeiowa D DFT wyzaczaej bezpośredio jest rówa ). atomiast złożoość obliczeiowa D DFT wyzaczaej za pomocą algorytmów FFT to log ) log. Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 7 / Obraz orygialy przykład Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 8 / Stadardowa i optycza trasformata D DFT przykład Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 9 / Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca /
6 Uwagi do przykładu Dwuwymiarowy przebieg harmoiczy Obrazy ilustrują wartości bezwzględe stadardowej D DFT po lewej stroie) i optyczej D DFT po prawej stroie) artości bezwzględe trasformat zormalizowao dzieląc je przez ich wartości maksymale w obrębie całego obrazu, czyli ich wartości sprowadzoo do przedziału <, > celu uzyskaia różych poziomów szarości a ie tylko praktyczie czeri dla większości pikseli obliczoo pierwiastek 8-go stopia ze zormalizowaych wartości bezwzględych trasformat a koiec tak wartości przeiesioo do przedziału <, > przez pomożeie ich przez Stosowe istrukcje w środowisku Matlab to: adamdftabsdoej8mej uit8*absadamdft)/maxadamfft)..); adamdftopticabsdoej8mej uit8*absfftshiftadamdft))/maxadamfft)..); Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Usuwaie zakłóceń harmoiczych za pomocą filtracji w dziedziie D-DFT Okres sygału D przy obliczaiu DFT Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Główa idea i główa zaleta zastosowaia DFT Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Główe wady DFT Główą ideą zastosowaia DFT jest domiemaie, że w dziedziie częstotliwości waże z puktu widzeia dokładości reprezetacji sygału) są jedyie małe częstotliwości i reprezetujące je współczyiki DFT, duże częstotliwości są zaś miej waże i odpowiadające im współczyiki w dziedziie częstotliwości moża reprezetować oszczędiej za pomocą miejszej liczby bitów tj. miej dokładie), co potecjalie prowadzi do kompresji daych. Główą zaletą DFT jest możliwość jej obliczaia za pomocą algorytmów FFT o radykalie zredukowaej złożoości obliczeiowej. Trudo ie poddać się iluzji, że zaleźliśmy doskoałą metodę stratej kompresji daych audio i wideo, a prawdopodobie i większości iych daych! Główą wadą DFT jest to, że przetwarzay blok próbek obraz) jest bezpośredio okresem rozważaego sygału. Zatem lewa stroa obrazu sąsiaduje z prawą, prawa z lewą, góra z dołem, a dół z górą. Poieważ te stroy ie muszą mieć ze sobą ic wspólego, możemy spodziewać się wyraźych krawędzi a graicach okresu sygału. Zatem do prawidłowej jego reprezetacji koiecze są ie tylko dokładie odwzorowae małe lecz także i duże częstotliwości poczyioe domiemaie o możliwości kompresji daych bierze w łeb. Dalszą ważą wadą DFT jest to, że choć blok próbek jest trasformoway do współczyików w dziedziie częstotliwości, co stwarza iluzję zachowaia tej samej liczby daych, to w rzeczywistości próbki sygału są zazwyczaj liczbami rzeczywistymi, a współczyiki trasformaty są liczbami zespoloymi. astępuje zatem dwukroty przyrost liczby daych. Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Pomysł elimiacji wad DFT Okres sygału D przy obliczaiu DFT i DCT Główą wadą DFT jest to, że przetwarzay blok próbek obraz) jest bezpośredio okresem rozważaego sygału. Zatem lewa stroa obrazu sąsiaduje z prawą, prawa z lewą, góra z dołem, a dół z górą. Poieważ te stroy ie muszą mieć ze sobą ic wspólego, możemy spodziewać się wyraźych krawędzi a graicach okresu sygału. Zatem do prawidłowej jego reprezetacji koiecze są ie tylko dokładie odwzorowae małe lecz także i duże częstotliwości poczyioe domiemaie o możliwości kompresji daych bierze w łeb. Dalszą ważą wadą DFT jest to, że choć blok próbek jest trasformoway do współczyików w dziedziie częstotliwości, co stwarza iluzję zachowaia tej samej liczby daych, to w rzeczywistości próbki sygału są zazwyczaj liczbami rzeczywistymi, a współczyiki trasformaty są liczbami zespoloymi. astępuje zatem dwukroty przyrost liczby daych. Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 7 / Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 8 /
7 ariaty dyskretej trasformacji cosiusowej DCT) ariat -szy dyskretej trasformacji cosiusowej DCT-I) DCT-I w przód) X k x + ) k x ) + ) π x cos k k,..., DCT-I wstecz DCT-I ze współczyikiem / )) x X + ) X )+ k,..., )) π X k cos k Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca 9 / ariat -gi dyskretej trasformacji cosiusowej DCT-II) DCT-II w przód) π X k x cos + ) ) k k,..., DCT-II wstecz DCT-III ze współczyikiem /) x X π + X k cos k + )) ) k,..., Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / ariat -ci dyskretej trasformacji cosiusowej DCT-III) DCT-III w przód) X k x π + x cos k + )) k,..., DCT-III wstecz DCT-II ze współczyikiem /) x π X k cos k + ) ) ),..., Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / ariat -ty dyskretej trasformacji cosiusowej DCT-IV) Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Obraz orygialy i trasformata D DCT przykład DCT-IV w przód) π X k x cos + ) k + )) k,..., DCT-IV wstecz DCT-IV ze współczyikiem /) x π X k cos k + ) + )),..., Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca / Adam Dąbrowski Politechika Pozańska)Podstawy Teorii Systemów, Sygałów i Iformacji marca /
Pierwiastki z liczby zespolonej. Autorzy: Agnieszka Kowalik
Pierwiastki z liczby zespoloej Autorzy: Agieszka Kowalik 09 Pierwiastki z liczby zespoloej Autor: Agieszka Kowalik DEFINICJA Defiicja : Pierwiastek z liczby zespoloej Niech będzie liczbą aturalą. Pierwiastkiem
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1, zima 2016/17
Egzami, 18.02.2017, godz. 9:00-11:30 Zadaie 1. (22 pukty) W każdym z zadań 1.1-1.10 podaj w postaci uproszczoej kresy zbioru oraz apisz, czy kresy ależą do zbioru (apisz TAK albo NIE, ewetualie T albo
Bardziej szczegółowoSzybka transformacja Fouriera (FFT Fast Fourier Transform)
Szybka trasformacja Fouriera (FFT Fast Fourier Trasform) Pla wykładu: 1 Trasformacja Fouriera, iloczy skalary 2 DFT - dyskreta trasformacja Fouriera 3 FFT szybka trasformacja Fouriera a) algorytm PFA b)
Bardziej szczegółowoZnajdowanie pozostałych pierwiastków liczby zespolonej, gdy znany jest jeden pierwiastek
Zajdowaie pozostałych pierwiastków liczby zespoloej, gdy zay jest jede pierwiastek 1 Wprowadzeie Okazuje się, że gdy zamy jede z pierwiastków stopia z liczby zespoloej z, to pozostałe pierwiastki możemy
Bardziej szczegółowo2 n < 2n + 2 n. 2 n = 2. 2 n 2 +3n+2 > 2 0 = 1 = 2. n+2 n 1 n+1 = 2. n+1
Tekst a iebiesko jest kometarzem lub treścią zadaia. Zadaie 1. Zbadaj mootoiczość i ograiczoość ciągów. a = + 3 + 1 Ciąg jest mootoiczie rosący i ieograiczoy poieważ różica kolejych wyrazów jest dodatia.
Bardziej szczegółowoc 2 + d2 c 2 + d i, 2
3. Wykład 3: Ciało liczb zespoloych. Twierdzeie 3.1. Niech C R. W zbiorze C określamy dodawaie: oraz możeie: a, b) + c, d) a + c, b + d) a, b) c, d) ac bd, ad + bc). Wówczas C, +, ) jest ciałem, w którym
Bardziej szczegółowo7 Liczby zespolone. 7.1 Działania na liczbach zespolonych. Liczby zespolone to liczby postaci. z = a + bi,
7 Liczby zespoloe Liczby zespoloe to liczby postaci z a + bi, gdzie a, b R. Liczbę i azywamy jedostką urojoą, spełia oa waruek i 2 1. Zbiór liczb zespoloych ozaczamy przez C: C {a + bi; a, b R}. Liczba
Bardziej szczegółowo9. Dyskretna transformata Fouriera algorytm FFT
Transformata Fouriera ma szerokie zastosowanie w analizie i syntezie układów i systemów elektronicznych, gdyż pozwala na połączenie dwóch sposobów przedstawiania sygnałów reprezentacji w dziedzinie czasu
Bardziej szczegółowoUKŁADY RÓWNAŃ LINOWYCH
Ekoeergetyka Matematyka. Wykład 4. UKŁADY RÓWNAŃ LINOWYCH Defiicja (Układ rówań liiowych, rozwiązaie układu rówań) Układem m rówań liiowych z iewiadomymi,,,, gdzie m, azywamy układ rówań postaci: a a a
Bardziej szczegółowoALGEBRA LINIOWA Informatyka 2015/2016 Kazimierz Jezuita. ZADANIA - Seria 1. Znaleźć wzór na ogólny wyraz ciągu opisanego relacją rekurencyjną: x
Iformatyka 05/06 Kazimierz Jezuita ZADANIA - Seria. Relacja rekurecyja kowecja sumacyja suma ciągu geometryczego. Zaleźć wzór a ogóly wyraz ciągu opisaego relacją rekurecyją: x sprowadzając problem do
Bardziej szczegółowoAlgorytmy I Struktury Danych Prowadząca: dr Hab. inż. Małgorzata Sterna. Sprawozdanie do Ćwiczenia 3 Algorytmy grafowe ( )
Poiedziałki 11.45 Grupa I3 Iformatyka a wydziale Iformatyki Politechika Pozańska Algorytmy I Struktury Daych Prowadząca: dr Hab. iż. Małgorzata Stera Sprawozdaie do Ćwiczeia 3 Algorytmy grafowe (26.03.12)
Bardziej szczegółowoRÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD 11
RÓWNANIA RÓŻNICZKOWE WYKŁAD Szeregi potęgowe Defiicja Fukcja y = f () jest klasy C jeżeli jest -krotie różiczkowala i jej -ta pochoda jest fukcją ciągłą. Defiicja Fukcja y = f () jest klasy C, jeżeli jest
Bardziej szczegółowoMetrologia: miary dokładności. dr inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie
Metrologia: miary dokładości dr iż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczeciie Miary dokładości: Najczęściej rozkład pomiarów w serii wokół wartości średiej X jest rozkładem Gaussa: Prawdopodobieństwem,
Bardziej szczegółowoSzybka transformacja Fouriera (FFT Fast Fourier Transform)
Szybka trasformacja Fouriera (FFT Fast Fourier Trasform) Pla wykładu:. Trasformacja Fouriera, iloczy skalary. DFT - dyskreta trasformacja Fouriera 3. FFT szybka trasformacja Fouriera a) algorytm PFA b)
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2B, lato 2015/16
Egzami,.9.6, godz. :-5: Zadaie. ( puktów) Wyzaczyć wszystkie rozwiązaia rówaia z 4 = 4 w liczbach zespoloych. Zapisać wszystkie rozwiązaia w postaci kartezjańskiej (bez używaia fukcji trygoometryczych)
Bardziej szczegółowoDamian Doroba. Ciągi. 1. Pierwsza z granic powinna wydawać się oczywista. Jako przykład może służyć: lim n = lim n 1 2 = lim.
Damia Doroba Ciągi. Graice, z których korzystamy. k. q.. 5. dla k > 0 dla k 0 0 dla k < 0 dla q > 0 dla q, ) dla q Nie istieje dla q ) e a, a > 0. Opis. Pierwsza z graic powia wydawać się oczywista. Jako
Bardziej szczegółowoMatematyka. Zakres podstawowy. Nawi zanie do gimnazjum. n/m Rozwi zywanie zada Zadanie domowe Dodatkowe Komunikaty Bie ce materiały
Lekcja 1. Lekcja orgaizacyja kotrakt Podręczik: W. Babiański, L. Chańko, D. Poczek Mateatyka. Zakres podstawowy. Wyd. Nowa Era. Zakres ateriału: Liczby rzeczywiste Wyrażeia algebraicze Rówaia i ierówości
Bardziej szczegółowoMATURA 2014 z WSiP. Zasady oceniania zadań
MATURA 0 z WSiP Matematyka Poziom rozszerzoy Zasady oceiaia zadań Copyright by Wydawictwa Szkole i Pedagogicze sp z oo, Warszawa 0 Matematyka Poziom rozszerzoy Kartoteka testu Numer zadaia Sprawdzaa umiejętość
Bardziej szczegółowoDefinicja interpolacji
INTERPOLACJA Defiicja iterpolacji Defiicja iterpolacji 3 Daa jest fukcja y = f (x), x[x 0, x ]. Zamy tablice wartości tej fukcji, czyli: f ( x ) y 0 0 f ( x ) y 1 1 Defiicja iterpolacji Wyzaczamy fukcję
Bardziej szczegółowoO liczbach naturalnych, których suma równa się iloczynowi
O liczbach aturalych, których suma rówa się iloczyowi Lew Kurladczyk i Adrzej Nowicki Toruń UMK, 10 listopada 1998 r. Liczby aturale 1, 2, 3 posiadają szczególą własość. Ich suma rówa się iloczyowi: Podobą
Bardziej szczegółowox 1 2 3 t 1 (x) 2 3 1 o 1 : x 1 2 3 s 3 (x) 2 1 3. Tym samym S(3) = {id 3,o 1,o 2,s 1,s 2,s 3 }. W zbiorze S(n) definiujemy działanie wzorem
9.1. Izomorfizmy algebr.. Wykład Przykłady: 13) Działaia w grupach często wygodie jest zapisywać w tabelkach Cayleya. Na przykład tabelka działań w grupie Z 5, 5) wygląda astępująco: 5 1 3 1 1 3 1 3 3
Bardziej szczegółowoI. Podzielność liczb całkowitych
I Podzielość liczb całkowitych Liczba a = 57 przy dzieleiu przez pewą liczbę dodatią całkowitą b daje iloraz k = 3 i resztę r Zaleźć dzieik b oraz resztę r a = 57 = 3 b + r, 0 r b Stąd 5 r b 8, 3 więc
Bardziej szczegółowoZadania z algebry liniowej - sem. I Liczby zespolone
Zadaia z algebry liiowej - sem. I Liczby zespoloe Defiicja 1. Parę uporządkowaą liczb rzeczywistych x, y azywamy liczbą zespoloą i ozaczamy z = x, y. Zbiór wszystkich liczb zespoloych ozaczamy przez C
Bardziej szczegółowoParametryzacja rozwiązań układu równań
Parametryzacja rozwiązań układu rówań Przykład: ozwiąż układy rówań: / 2 2 6 2 5 2 6 2 5 //( / / 2 2 9 2 2 4 4 2 ) / 4 2 2 5 2 4 2 2 Korzystając z postaci schodkowej (środkowa macierz) i stosując podstawiaie
Bardziej szczegółowo1.3. Największa liczba naturalna (bez znaku) zapisana w dwóch bajtach to a) b) 210 c) d) 32767
Egzami maturaly z iformatyki Zadaie. (0 pkt) Każdy z puktów tego zadaia zawiera stwierdzeie lub pytaie. Zazacz (otaczając odpowiedią literę kółkiem) właściwą kotyuację zdaia lub poprawą odpowiedź. W każdym
Bardziej szczegółowoTeoria. a k. Wskaźnik sumowania można oznaczać dowolną literą. Mamy np. a j = a i =
Zastosowaie symboli Σ i Π do zapisu sum i iloczyów Teoria Niech a, a 2,..., a będą dowolymi liczbami. Sumę a + a 2 +... + a zapisuje się zazwyczaj w postaci (czytaj: suma od k do a k ). Zak Σ to duża grecka
Bardziej szczegółowoStwierdzenie 1. Jeżeli ciąg ma granicę, to jest ona określona jednoznacznie (żaden ciąg nie może mieć dwóch różnych granic).
Materiały dydaktycze Aaliza Matematycza Wykład Ciągi liczbowe i ich graice. Graice ieskończoe. Waruek Cauchyego. Działaia arytmetycze a ciągach. Podstawowe techiki obliczaia graic ciągów. Istieie graic
Bardziej szczegółowoJak obliczać podstawowe wskaźniki statystyczne?
Jak obliczać podstawowe wskaźiki statystycze? Przeprowadzoe egzamiy zewętrze dostarczają iformacji o tym, jak ucziowie w poszczególych latach opaowali umiejętości i wiadomości określoe w stadardach wymagań
Bardziej szczegółowoMARIUSZ KAWECKI zbiór zadań dla zainteresowanego matematyką licealisty
MARIUSZ KAWECKI zbiór zadań dla zaiteresowaego matematyką licealisty Copyright by M. Kawecki 07 Spis treści Wstęp 3. Logika w praktyce 5. Liczby i działaia 0 3. Rówaia i układy rówań 6 4. Własości fukcji
Bardziej szczegółowoPOMIAR WSPÓŁCZYNNIKÓW CHARAKTERYZUJĄCYCH KSZTAŁT SYGNAŁÓW ELEKTRYCZNYCH
ĆWICZENIE NR POMIAR WSPÓŁCZYNNIKÓW CHARAKTERYZUJĄCYCH KSZTAŁT SYGNAŁÓW ELEKTRYCZNYCH.. Cel ćwiczeia Celem ćwiczeia jest pozaie metod pomiaru współczyików charakteryzujących kształt sygałów apięciowych
Bardziej szczegółowoZadania z Matematyka 2 - SIMR 2008/ szeregi zadania z rozwiązaniami. n 1. n n. ( 1) n n. n n + 4
Zadaia z Matematyka - SIMR 00/009 - szeregi zadaia z rozwiązaiami. Zbadać zbieżość szeregu Rozwiązaie: 0 4 4 + 6 0 : Dla dostateczie dużych 0 wyrazy szeregu są ieujeme 0 a = 4 4 + 6 0 0 Stosujemy kryterium
Bardziej szczegółowoRozmieszczenie liczb pierwszych
Rozmieszczeie liczb pierwszych Euler Pierwszy owoczesy wyik pochodzi od Eulera: TWIERDZENIE: Szereg p primes p est rozbieży. Szkic dowodu: Dla s > zachodzi rówość ( ) = s = i= ( + p s i ) + p 2s i +....
Bardziej szczegółowoKlucz odpowiedzi do zadań zamkniętych oraz schematy oceniania zadań otwartych. Matematyka. Poziom podstawowy
Klucz odpowiedzi do zadań zamkiętych oraz schematy oceiaia zadań otwartych Matematyka CZERWIEC 0 Schemat oceiaia Klucz puktowaia zadań zamkiętych Nr zad Odp 5 6 8 9 0 5 6 8 9 0 5 6 B C C B C C A A B B
Bardziej szczegółowoKolorowanie Dywanu Sierpińskiego. Andrzej Szablewski, Radosław Peszkowski
olorowaie Dywau ierpińskiego Adrzej zablewski, Radosław Peszkowski pis treści stęp... Problem kolorowaia... Róże rodzaje kwadratów... osekwecja atury fraktalej...6 zory rekurecyje... Przekształcaie rekurecji...
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1, zima 2016/ n 333))
46. Wskazać liczbę rzeczywistą k, dla której graica k 666 + 333)) istieje i jest liczbą rzeczywistą dodatią. Obliczyć wartość graicy przy tak wybraej liczbie k. Rozwiązaie: Korzystając ze wzoru a różicę
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2B, lato 2015/16
Egzami,.6.6, godz. 9:-: Zadaie. puktów) Wyzaczyć wszystkie rozwiązaia rówaia z i w liczbach zespoloych. Zapisać wszystkie rozwiązaia w postaci kartezjańskiej bez używaia fukcji trygoometryczych) oraz zazaczyć
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2014/15. n = Rozwiązanie: Stosując wzór na wartość współczynnika dwumianowego otrzymujemy
12. Dowieść, że istieje ieskończeie wiele par liczb aturalych k < spełiających rówaie ( ) ( ) k. k k +1 Stosując wzór a wartość współczyika dwumiaowego otrzymujemy ( ) ( )!! oraz k k! ( k)! k +1 (k +1)!
Bardziej szczegółowoRelacje rekurencyjne. będzie następująco zdefiniowanym ciągiem:
Relacje rekurecyje Defiicja: Niech =,,,... będzie astępująco zdefiiowaym ciągiem: () = r, = r,..., k = rk, gdzie r, r,..., r k są skalarami, () dla k, = a + a +... + ak k, gdzie a, a,..., ak są skalarami.
Bardziej szczegółowoSystemy wbudowane Sygnały 2015/16
Systemy wbudowae Sygały 015/16 Itrodukcja i droga do FFT Ewa Łukasik Ewa.Lukasik@cs.put.poza.pl Systemy wbudowae -> prof. A. Urbaiak Sygały dr iż. Ewa Łukasik Struktura wykładów Zakres materiału części
Bardziej szczegółowoPODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH
PODSTAWY OPRACOWANIA WYNIKÓW POMIARÓW Z ELEMENTAMI ANALIZY NIEPEWNOŚCI POMIAROWYCH POMIAR FIZYCZNY Pomiar bezpośredi to doświadczeie, w którym przy pomocy odpowiedich przyrządów mierzymy (tj. porówujemy
Bardziej szczegółowoMateriał ćwiczeniowy z matematyki Marzec 2012
Materiał ćwiczeiowy z matematyki Marzec 0 Klucz puktowaia do zadań zamkiętych oraz schemat oceiaia do zadań otwartych POZIOM PODSTAWOWY Marzec 0 Klucz puktowaia do zadań zamkiętych Nr zad 3 5 6 7 8 9 0
Bardziej szczegółowoKlucz odpowiedzi do zadań zamkniętych oraz schematy oceniania zadań otwartych. Matematyka. Poziom podstawowy
Klucz odpowiedzi do zadań zamkiętych oraz schematy oceiaia zadań otwartych Matematyka CZERWIEC 0 Klucz puktowaia zadań zamkiętych Nr zad Odp 5 6 8 9 0 5 6 8 9 0 5 6 B C C B C C A A B B C A B A A A B D
Bardziej szczegółowoTeoria obliczeń: ciągi, notacja 0. Wykład 7
Teoria obliczeń: ciągi, otacja 0 Wykład 7 Ο( log ) Σ Ciąg to fukcja określoa a zbiorze liczb aturalych N a, a,..., a 1, a, a 1,... N Ciąg opisuje się jako listę: 1 + w której dla każdej liczby aturalej
Bardziej szczegółowoPRZYKŁADY ROZWIAZAŃ STACJONARNEGO RÓWNANIA SCHRӦDINGERA. Ruch cząstki nieograniczony z klasycznego punktu widzenia. mamy do rozwiązania równanie 0,,
PRZYKŁADY ROZWIAZAŃ STACJONARNEGO RÓWNANIA SCHRӦDINGERA Ruch cząstki ieograiczoy z klasyczego puktu widzeia W tym przypadku V = cost, przejmiemy V ( x ) = 0, cząstka porusza się wzdłuż osi x. Rozwiązujemy
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 2, lato 2018/19
47. W każdym z zadań 47.-47.5 podaj wzór a fukcję różiczkowalą f :D f R o podaym wzorze a pochodą oraz o podaej wartości w podaym pukcie. 47.. f x 4x 5 54 f D f R 4x 555 fx + 47.. f x x+ f D f, + fx 9
Bardziej szczegółowoEGZAMIN MATURALNY Z INFORMATYKI MAJ 2011 POZIOM ROZSZERZONY WYBRANE: CZĘŚĆ I. Czas pracy: 90 minut. Liczba punktów do uzyskania: 20 WPISUJE ZDAJĄCY
Cetrala Komisja Egzamiacyja Arkusz zawiera iformacje prawie chroioe do mometu rozpoczęcia egzamiu. Układ graficzy CKE 2010 KOD WISUJE ZDAJĄCY ESEL Miejsce a aklejkę z kodem EGZAMIN MATURALNY Z INORMATYKI
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2012/13. Ciągi.
Jarosław Wróblewski Aaliza Matematycza 1A, zima 2012/13 Ciągi. Ćwiczeia 5.11.2012: zad. 140-173 Kolokwium r 5, 6.11.2012: materiał z zad. 1-173 Ćwiczeia 12.11.2012: zad. 174-190 13.11.2012: zajęcia czwartkowe
Bardziej szczegółowoCAŁKA NIEOZNACZONA. F (x) = f(x) dx.
CAŁKA NIEOZNACZONA Mówimy, że fukcja F () jest fukcją pierwotą dla fukcji f() w pewym ustaloym przedziale - gdy w kadym pukcie zachodzi F () = f(). Fukcję pierwotą często azywamy całką ieozaczoą i zapisujemy
Bardziej szczegółowo"Liczby rządzą światem." Pitagoras
"Liczby rządzą światem." Pitagoras Def. Liczbą zespoloą azywamy liczbę postaci z= x +yi, gdzie x, y є oraz i = -1. Zbiór liczb zespoloych ozaczamy przez ={ x + yi: x, y є } Ozaczeia x= Re z częśd rzeczywista
Bardziej szczegółowoKongruencje Wykład 4. Kongruencje kwadratowe symbole Legendre a i Jac
Kogruecje kwadratowe symbole Legedre a i Jacobiego Kogruecje Wykład 4 Defiicja 1 Kogruecję w ostaci x a (mod m), gdzie a m, azywamy kogruecją kwadratową; jej bardziej ogóla ostać ax + bx + c może zostać
Bardziej szczegółowoJarosław Wróblewski Analiza Matematyczna 1A, zima 2014/15. n 4n n 1
30. Obliczyć wartość graicy ( 0 ( ( ( 4 +1 + 1 4 +3 + 4 +9 + 3 4 +7 +...+ 1 4 +3 + 1 ( ( 4 +3. Rozwiązaie: Ozaczmy sumę występującą pod zakiem graicy przez b. Zamierzamy skorzystać z twierdzeia o trzech
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD 1 i 2
STATYSTYKA OPISOWA WYKŁAD i 2 Literatura: Marek Cieciura, Jausz Zacharski, Metody probabilistycze w ujęciu praktyczym, L. Kowalski, Statystyka, 2005 2 Statystyka to dyscyplia aukowa, której zadaiem jest
Bardziej szczegółowoArkusz ćwiczeniowy z matematyki Poziom podstawowy ZADANIA ZAMKNIĘTE. W zadaniach od 1. do 21. wybierz i zaznacz poprawną odpowiedź. 1 C. 3 D.
Arkusz ćwiczeiowy z matematyki Poziom podstawowy ZADANIA ZAMKNIĘTE W zadaiach od. do. wybierz i zazacz poprawą odpowiedź. Zadaie. ( pkt) Liczbę moża przedstawić w postaci A. 8. C. 4 8 D. 4 Zadaie. ( pkt)
Bardziej szczegółowoMETODY NUMERYCZNE dr inż. Mirosław Dziewoński
Metody Numerycze METODY NUMERYCZNE dr iż. Mirosław Dziewoński e-mail: miroslaw.dziewoski@polsl.pl Pok. 151 Wykład /1 Metody Numerycze Aproksymacja fukcji jedej zmieej Wykład / Aproksymacja fukcji jedej
Bardziej szczegółowoMatematyka I. Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna Semestr zimowy 2018/2019 Wykład 11
Matematyka I Bezpieczeństwo jądrowe i ochroa radiologicza Semestr zimowy 2018/2019 Wykład 11 Całka ozaczoa podstawowe pojęcia Defiicja podziału odcika Podziałem P odcika < a, b > a części azywamy zbiór
Bardziej szczegółowoTwierdzenie Cayleya-Hamiltona
Twierdzeie Cayleya-Hamiltoa Twierdzeie (Cayleya-Hamiltoa): Każda macierz kwadratowa spełia swoje włase rówaie charakterystycze. D: Chcemy pokazać, że jeśli wielomiaem charakterystyczym macierzy A jest
Bardziej szczegółowoAnaliza Matematyczna I dla Inżynierii Biomedycznej Lista zadań
Aaliza Matematycza I dla Iżyierii Biomedyczej Lista zadań Jacek Cichoń, WPPT PWr, 205/6 Logika, zbiory i otacja matematycza Zadaie Niech p, q, r będą zmieymi zdaiowymi. Pokaż, że:. = ( (p p)), 2. = (p
Bardziej szczegółowoWykład 19. Matematyka 3, semestr zimowy 2011/ grudnia 2011
Wykład 9 Matematyka 3, semestr zimowy 0/0 3 grudia 0 Zajmiemy się teraz rozwiięciem fukcji holomorficzej w szereg Taylora. Przypomijmy podstawowe fakty związae z szeregami potęgowymi o wyrazach rzeczywistych.
Bardziej szczegółowo16 Przedziały ufności
16 Przedziały ufości zapis wyiku pomiaru: sugeruje, że rozkład błędów jest symetryczy; θ ± u(θ) iterpretacja statystycza przedziału [θ u(θ), θ + u(θ)] zależy od rozkładu błędów: P (Θ [θ u(θ), θ + u(θ)])
Bardziej szczegółowoAnaliza algorytmów to dział informatyki zajmujcy si szukaniem najefektywniejszych, poprawnych algorytmów dla danych problemów komputerowych
Temat: Poprawo całkowita i czciowa algorytmu. Złooo obliczeiowa algorytmu. Złooo czasowa redia i pesymistycza. Rzd fukcji. I. Literatura 1. L. Baachowski, K. Diks, W. Rytter Algorytmy i struktury daych.
Bardziej szczegółowoa 1, a 2, a 3,..., a n,...
III. Ciągi liczbowe. 1. Defiicja ciągu liczbowego. Defiicja 1.1. Ciągiem liczbowym azywamy fukcję a : N R odwzorowującą zbiór liczb aturalych N w zbiór liczb rzeczywistych R i ozaczamy przez { }. Używamy
Bardziej szczegółowoSzeregi liczbowe. Szeregi potęgowe i trygonometryczne.
Szeregi iczbowe. Szeregi potęgowe i trygoometrycze. wykład z MATEMATYKI Automatyka i Robotyka sem. I, rok ak. 2008/2009 Katedra Matematyki Wydział Iformatyki Poitechika Białostocka Szeregi iczbowe Defiicja..
Bardziej szczegółowoWykład 11. a, b G a b = b a,
Wykład 11 Grupy Grupą azywamy strukturę algebraiczą złożoą z iepustego zbioru G i działaia biarego które spełia własości: (i) Działaie jest łącze czyli a b c G a (b c) = (a b) c. (ii) Działaie posiada
Bardziej szczegółowoChłodnictwo i Kriogenika - Ćwiczenia Lista 2
Chłodictwo i Kriogeika - Ćwiczeia Lista 2 dr hab. iż. Bartosz Zajączkowski bartosz.zajaczkowski@pwr.edu.pl Politechika Wrocławska Wydział Mechaiczo-Eergetyczy Katedra Termodyamiki, Teorii Maszy i Urządzeń
Bardziej szczegółowoStatystyka opisowa - dodatek
Statystyka opisowa - dodatek. *Jak obliczyć statystyki opisowe w dużych daych? Liczeie statystyk opisowych w dużych daych może sprawiać problemy. Dla przykładu zauważmy, że aiwa implemetacja średiej arytmetyczej
Bardziej szczegółowoZauważone błędy bardzo proszę zgłaszać mailem lub na ćwiczeniach. Z góry dziękuję :-)
Odpowiedzi do zadań z szeregów, cz I. Zauważoe błędy bardzo proszę zgłaszać mailem lub a ćwiczeiach. Z góry dziękuję :-. a +, wsk. skorzystać z rówości a b a b, astępie a+b wyciągąć ajwyższe potęgi z liczika
Bardziej szczegółowoFILTRY FILTR. - dziedzina pracy filtru = { t, f, ω } Filtr przekształca w sposób poŝądany sygnał wejściowy w sygnał wyjściowy: Filtr: x( ) => y( ).
FILTRY Sygał wejściowy FILTR y( ) F[x( )] Sygał wyjściowy - dziedzia pracy filtru { t, f, } Filtr przekształca w sposób poŝąday sygał wejściowy w sygał wyjściowy: Filtr: x( ) > y( ). Działaie filtru moŝe
Bardziej szczegółowo3. Regresja liniowa Założenia dotyczące modelu regresji liniowej
3. Regresja liiowa 3.. Założeia dotyczące modelu regresji liiowej Aby moża było wykorzystać model regresji liiowej, muszą być spełioe astępujące założeia:. Relacja pomiędzy zmieą objaśiaą a zmieymi objaśiającymi
Bardziej szczegółowoCharakterystyki liczbowe zmiennych losowych: wartość oczekiwana i wariancja
Charakterystyki liczbowe zmieych losowych: wartość oczekiwaa i wariacja dr Mariusz Grządziel Wykłady 3 i 4;,8 marca 24 Wartość oczekiwaa zmieej losowej dyskretej Defiicja. Dla zmieej losowej dyskretej
Bardziej szczegółowoRekursja 2. Materiały pomocnicze do wykładu. wykładowca: dr Magdalena Kacprzak
Rekursja Materiały pomocicze do wykładu wykładowca: dr Magdalea Kacprzak Rozwiązywaie rówań rekurecyjych Jedorode liiowe rówaia rekurecyje Twierdzeie Niech k będzie ustaloą liczbą aturalą dodatią i iech
Bardziej szczegółowoInternetowe Kółko Matematyczne 2004/2005
Iteretowe Kółko Matematycze 2004/2005 http://www.mat.ui.toru.pl/~kolka/ Zadaia dla szkoły średiej Zestaw I (20 IX) Zadaie 1. Daa jest liczba całkowita dodatia. Co jest większe:! czy 2 2? Zadaie 2. Udowodij,
Bardziej szczegółowoMateriał ćwiczeniowy z matematyki marzec 2012
Materiał ćwiczeiowy z matematyki marzec 0 Klucz puktowaia do zadań zamkiętych oraz schemat oceiaia do zadań otwartych dla iewidomych POZIOM PODSTAWOWY Klucz puktowaia do zadań zamkiętych Nr zad 3 4 6 7
Bardziej szczegółowoEgzamin maturalny z informatyki Poziom rozszerzony część I
Zadaie 1. Długość apisów biarych (7 pkt) Opisaa poiżej fukcja rekurecyja wyzacza, dla liczby aturalej 0, długość apisu uzyskaego przez sklejeie biarych reprezetacji liczb aturalych od 1 do 1. ukcja krok
Bardziej szczegółowoAlgorytmy I Struktury Danych Prowadząca: dr Hab. inż. Małgorzata Sterna. Sprawozdanie do Ćwiczenia 1 Algorytmy sortowania (27.02.
Poiedziałki 11.45 Grupa I3 Iformatyka a wydziale Iformatyki Politechika Pozańska Algorytmy I Struktury Daych Prowadząca: dr Hab. iż. Małgorzata Stera Sprawozdaie do Ćwiczeia 1 Algorytmy sortowaia (27.2.12)
Bardziej szczegółowoCiągi liczbowe wykład 3
Ciągi liczbowe wykład 3 dr Mariusz Grządziel semestr zimowy, r akad 204/205 Defiicja ciągu liczbowego) Ciagiem liczbowym azywamy fukcję odwzorowuja- ca zbiór liczb aturalych w zbiór liczb rzeczywistych
Bardziej szczegółowoRysunek 1: Fale stojące dla struny zamocowanej na obu końcach; węzły są zaznaczone liniami kropkowanymi, a strzałki przerywanymi
Aaliza fal złożoych Autorzy: Zbigiew Kąkol, Bartek Wiedlocha Przyjrzyjmy się drgaiu poprzeczemu struy. Jeżeli strua zamocowaa a obu końcach zostaie ajpierw wygięta, a astępie puszczoa, to wzdłuż struy
Bardziej szczegółowoFFT i dyskretny splot. Aplikacje w DSP
i dyskretny splot. Aplikacje w DSP Marcin Jenczmyk m.jenczmyk@knm.katowice.pl Wydział Matematyki, Fizyki i Chemii 10 maja 2014 M. Jenczmyk Sesja wiosenna KNM 2014 i dyskretny splot 1 / 17 Transformata
Bardziej szczegółowoMaciej Grzesiak Instytut Matematyki Politechniki Poznańskiej. Liczby zespolone
Maciej Grzesiak Istytut Matematyki Politechiki Pozańskiej Liczby zespoloe 1. Określeie liczb zespoloych Rówaie kwadratowe ie ma pierwiastków rzeczywistych gdy < 0, bo wzory ogóle wymagają wtedy obliczeia
Bardziej szczegółowo2. Schemat ideowy układu pomiarowego
1. Wiadomości ogóle o prostowikach sterowaych Układy prostowikowe sterowae są przekształtikami sterowaymi fazowo. UmoŜliwiają płya regulację średiej wartości apięcia wyprostowaego, a tym samym średiej
Bardziej szczegółowoPOMIAR WARTOŚCI SKUTECZNEJ NAPIĘĆ OKRESOWO ZMIENNYCH METODĄ ANALOGOWEGO PRZETWARZANIA SYGNAŁU
POMIAR WARTOŚCI SKTECZNEJ NAPIĘĆ OKRESOWO ZMIENNYCH METODĄ ANALOGOWEGO PRZETWARZANIA SYGNAŁ CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczeia jest zwróceie uwagi a ograiczeie zakresu poprawego pomiaru apięć zmieych wyikające
Bardziej szczegółowoI. Ciągi liczbowe. , gdzie a n oznacza n-ty wyraz ciągu (a n ) n N. spełniający warunek. a n+1 a n = r, spełniający warunek a n+1 a n
I. Ciągi liczbowe Defiicja 1. Fukcję określoą a zbiorze liczb aturalych o wartościach rzeczywistych azywamy ciągiem liczbowym. Ciągi będziemy ozaczać symbolem a ), gdzie a ozacza -ty wyraz ciągu a ). Defiicja.
Bardziej szczegółowoMetody Obliczeniowe w Nauce i Technice laboratorium
Marci Rociek Iformatyka, II rok Metody Obliczeiowe w Nauce i Techice laboratorium zestaw 1: iterpolacja Zadaie 1: Zaleźć wzór iterpolacyjy Lagrage a mając tablicę wartości: 3 5 6 y 1 3 5 6 Do rozwiązaia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 10/11. Holografia syntetyczna - płytki strefowe.
Ćwiczeie 10/11 Holografia sytetycza - płytki strefowe. Wprowadzeie teoretycze W klasyczej holografii optyczej, gdzie hologram powstaje w wyiku rejestracji pola iterferecyjego, rekostruuje się jedyie takie
Bardziej szczegółowoEgzamin maturalny z matematyki CZERWIEC 2011
Egzami maturaly z matematyki CZERWIEC 0 Klucz puktowaia do zadań zamkiętych oraz schemat oceiaia do zadań otwartych POZIOM PODSTAWOWY Poziom podstawowy czerwiec 0 Klucz puktowaia do zadań zamkiętych Nr
Bardziej szczegółowoKorelacja i regresja. Dr Joanna Banaś Zakład Badań Systemowych Instytut Sztucznej Inteligencji i Metod Matematycznych. Wykład 12
Wykład Korelacja i regresja Dr Joaa Baaś Zakład Badań Systemowych Istytut Sztuczej Iteligecji i Metod Matematyczych Wydział Iformatyki Politechiki Szczecińskiej Wykład 8. Badaie statystycze ze względu
Bardziej szczegółowoAnaliza I.1, zima wzorcowe rozwiązania
Aaliza I., zima 07 - wzorcowe rozwiązaia Marci Kotowsi 5 listopada 07 Zadaie. Udowodij, że dla ażdego aturalego liczba 7 + dzieli się przez 6. Dowód. Tezę udowodimy za pomocą iducji matematyczej. Najpierw
Bardziej szczegółowoZadania z analizy matematycznej - sem. I Szeregi liczbowe
Zadaia z aalizy matematyczej - sem. I Szeregi liczbowe Defiicja szereg ciąg sum częściowyc. Szeregiem azywamy parę uporządkowaą a ) S ) ) ciągów gdzie: ciąg a ) ciąg S ) jest day jest ciągiem sum częściowych
Bardziej szczegółowoO pewnych zastosowaniach rachunku różniczkowego funkcji dwóch zmiennych w ekonomii
O pewych zastosowaiach rachuku różiczkowego fukcji dwóch zmieych w ekoomii 1 Wielkość wytwarzaego dochodu arodowego D zależa jest od wielkości produkcyjego majątku trwałego M i akładów pracy żywej Z Fukcję
Bardziej szczegółowoInformatyka Stosowana-egzamin z Analizy Matematycznej Każde zadanie należy rozwiązać na oddzielnej, podpisanej kartce!
Iformatyka Stosowaa-egzami z Aalizy Matematyczej Każde zadaie ależy rozwiązać a oddzielej, podpisaej kartce! y, Daa jest fukcja f (, + y, a) zbadać ciągłość tej fukcji f b) obliczyć (,) (, (, (,) c) zbadać,
Bardziej szczegółowoMODELE MATEMATYCZNE W UBEZPIECZENIACH. 1. Renty
MODELE MATEMATYCZNE W UBEZPIECZENIACH WYKŁAD 2: RENTY. PRZEPŁYWY PIENIĘŻNE. TRWANIE ŻYCIA 1. Rety Retą azywamy pewie ciąg płatości. Na razie będziemy je rozpatrywać bez żadego związku z czasem życiem człowieka.
Bardziej szczegółowoPoziom rozszerzony. 5. Ciągi. Uczeń:
PIOTR LUDWIKOWSKI Materiał z wykładu z aalizy dla uczestików koerecji Podstawa programowa z kometarzami Tom 6 Edukacja matematycza i techicza w szkole podstawowej, gimazjum i liceum matematyka, zajęcia
Bardziej szczegółowo3. Wzory skróconego mnożenia, działania na wielomianach. Procenty. Elementy kombinatoryki: dwumian Newtona i trójkąt Pascala. (c.d.
Jarosław Wróblewski Matematyka dla Myślących 009/10 3 Wzory skrócoego możeia działaia a wielomiaach Procety Elemety kombiatoryki: dwumia Newtoa i trójkąt Pascala (cd) paździerika 009 r 0 Skometować frgmet
Bardziej szczegółowoPrzykładowe zadania dla poziomu rozszerzonego
Przkładowe zadaia dla poziomu rozszerzoego Zadaie. ( pkt W baku w pierwszm roku oszczędzaia stopa procetowa bła rówa p%, a w drugim roku bła o % iższa. Po dwóch latach, prz roczej kapitalizacji odsetek,
Bardziej szczegółowoDYSKRETNE PRZEKSZTAŁCENIE FOURIERA C.D.
CPS 6 DYSKRETE PRZEKSZTAŁCEIE FOURIERA C.D. Twierdzenie o przesunięciu Istnieje ważna właściwość DFT, znana jako twierdzenie o przesunięciu. Mówi ono, że: Przesunięcie w czasie okresowego ciągu wejściowego
Bardziej szczegółowoStatystyka opisowa. (n m n m 1 ) h (n m n m 1 ) + (n m n m+1 ) 2 +1), gdy n jest parzyste
Statystyka opisowa Miary statystycze: 1. miary położeia a) średia z próby x = 1 x = 1 x = 1 x i - szereg wyliczający x i i - szereg rozdzielczy puktowy x i i - szereg rozdzielczy przedziałowy, gdzie x
Bardziej szczegółowoG:\AA_Wyklad 2000\FIN\DOC\Fourier.doc. Drgania i fale II rok Fizyki BC. zawierają fazy i amplitudy.
Elemety aalizy ourierowskiej: W przypadku drgań było: () t A + A ( ω t + φ ) + A os( 2ω t + φ ) gdzie + A ω 0 os 2 2 os( ω t + φ ) +... 2π Moża zapisać jako: [ ] () t A + C exp( iω t) + C ( iω t) gdzie
Bardziej szczegółowoTECHNOLOGIE INFORMACYJNE I Laboratorium. Instrukcje do c wiczen
TECHNOLOGIE INFORMACYJNE I Laboratorium Istrukcje do c wicze Pla zajęć. Zajęcia orgaizacyje. Word edytor rówań 3. Word tabela, schematy blokowe, WordArt. Word3 edycja tekstu, formatowaie 5. Kolokwium 6.
Bardziej szczegółowo