CHARAKTERYSTYKA OPTYMALIZACJI ODPORNEJ PROBLEMU NAJKRÓTSZEJ ŚCIEŻKI W OBSZARACH ZURBANIZOWANYCH

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "CHARAKTERYSTYKA OPTYMALIZACJI ODPORNEJ PROBLEMU NAJKRÓTSZEJ ŚCIEŻKI W OBSZARACH ZURBANIZOWANYCH"

Transkrypt

1 Studia Ekonomicne. Zesyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicnego w Katowicach ISSN Nr Daniel Kubek Politechnika Krakowska Wydiał Inżynierii Lądowej Instytut Zarądania w Budownictwie i Transporcie Zakład Transportu dkubek@pk.edu.pl CHARAKTERYSTYKA OPTYMALIZACJI ODPORNEJ PROBLEMU NAJKRÓTSZEJ ŚCIEŻKI W OBSZARACH ZURBANIZOWANYCH Strescenie: Niniejsy artykuł predstawia problematykę wynacania ścieżek dla pojadów porusających się w sieci drogowej miasta. Ścieżki te ostały wynacone w oparciu o optymaliację odporną, która uwględnia możliwość wystąpienia wahań od wartości ocekiwanej casów prejadu na odcinkach sieci drogowej. Porusone agadnienie popularnie nane jest jako problem najkrótsej ścieżki niepewnymi casami prejadów (robust shortest path problem). Odporny model matematycny problemu najkrótsej ścieżki ostał rowiąany a pomocą metody, która amienia oryginalny problem na deterministycny odpowiednik programowania liniowego. Odpowiednik ten jest uyskiwany pre pryjęcie ałożenia, że mienna decyyjna jest funkcją afinicną, która ależy od realiacji niepewności danych. Niepewność jest definiowana na podstawie odchylenia standardowego casu prejadu na poscególnym odcinku. Parametry te są wykorystane do opisu rodiny rokładów prawdopodobieństwa, godnie którymi wartość niepewności danych będie realiowana. Zalety stosowania optymaliacji odpornej ora charakterystyka problemu ostały apreentowane na recywistej sieci drogowej miasta Krakowa. Słowa klucowe: problem najkrótsej ścieżki, optymaliacja odporna, elastycne okna casowe. Wprowadenie Dynamika mienności casów prejadów w sieci transportowej miasta jest wysoka. Godiny scytu, lokaliacja danego odcinka drogi, warunki pogodowe, darenia losowe ora incydenty drogowe powodują, że estymacja casów prejadów na danych odcinkach może być odmienna od recywistej wartości. Brak

2 Charakterystyka optymaliacji odpornej uwględnienia tych cynników w procesie decyyjnym pry wynacaniu tras prejadu pojadów może powodować ponosenie więksych kostów transportowych. Wrost ten może być spowodowany brakiem pryjęcia ałożenia, że dane o ruchu drogowym, którymi dysponuje się, mogą być obarcone pewnym stopniem nieokreśloności lub niepewności. Pryjęcie deterministycnych, góry nanych wartości casów prejadów do wynacenia trasy dla pojadu może być kostowne nie tylko dla firmy wykonującej usługi transportowe w danym mieście, ale również może być kostowne dla całego systemu transportowego miasta. Chodi tu prede wsystkim o kosty ewnętrne transportu, tj. emisja spalin, emitowany hałas, więksona ajętość dróg, cy też kwestie wierunkowe danego miasta. Niniejsy artykuł predstawia problematykę wynacania ścieżek dla pojadów porusających się w sieci drogowej miasta. Ścieżki te ostały wynacone na podstawie optymiacji odpornej, która uwględnia możliwość wystąpienia wahań od wartości ocekiwanej casów prejadu na odcinkach sieci drogowej. Porusone agadnienie popularnie nane jest jako problem najkrótsej ścieżki niepewnymi casami prejadów (robust shortest path problem). Odporny model matematycny problemu najkrótsej ścieżki ostał rowiąany a pomocą metody, która amienia oryginalny problem na sereg deterministycnych odpowiedników. Są one uyskiwane pre pryjęcie ałożenia, że mienna decyyjna jest funkcją afinicną, która ależy od realiacji niepewności danych. Niepewność jest definiowana na podstawie odchylenia standardowego ora wariancji mienności casu prejadu na poscególnym odcinku. Parametry te są wykorystane do opisu rodiny rokładów prawdopodobieństwa, godnie którymi wartość niepewności danych będie realiowana. Zalety stosowania optymaliacji odpornej ora charakterystyka problemu ostały apreentowane na recywistej sieci drogowej miasta Krakowa. 1. Charakterystyka ruchu miejskiego Funkcjonowanie współcesnych miast jest nieroerwalnie wiąane funkcjonowaniem transportu. Dynamicny rowój miast powoduje równie dynamicny i niekontrolowany rowój transportu. Ten kolei generuje wiele problemów dla mieskańców, np. atłocenie, aniecyscenie powietra cy hałas. Jednym najważniejsych problemów miejskich jest wmożony ruch, który pry planowaniu dystrybucji wymusa uwględnienie wydłużonych casów dostaw. Godiny scytu, lokaliacja danego odcinka drogi, warunki pogodowe, darenia losowe ora incydenty drogowe powodują, że estymacja casów prejadów na

3 134 Daniel Kubek danych odcinkach może być odmienna od recywistej wartości. Brak uwględnienia tych cynników w procesie decyyjnym pry wynacaniu tras prejadu pojadów może powodować ponosenie więksych kostów transportowych. Wrost ten może być spowodowany brakiem pryjęcia ałożenia, że dane o ruchu drogowym, którymi się dysponuje, mogą być obarcone pewnym stopniem nieokreśloności lub niepewności. Pryjęcie deterministycnych, góry nanych wartości casów prejadów do wynacenia trasy dla pojadu może być kostowne nie tylko dla firmy wykonującej usługi transportowe w danym mieście, ale również dla całego systemu transportowego miasta. Chodi tu prede wsystkim o kosty ewnętrne transportu, tj. emisja spalin, emitowany hałas, więksona ajętość dróg, cy też kwestie wierunkowe danego miasta. Jak pokaano w pracy [Adamski i Kubek, 2014], nawet niewielkie miany w casach prejadu mogą powodować mianę aktualnego optymalnego rowiąania. 2. Problem najkrótsej ścieżki Zagadnienie najkrótsej ścieżki w sieci jest bardo popularnym problemem diediny badań operacyjnych, którego celem jest wynacenie optymalnej trasy w sieci. Dotychcas więksość prac naukowych o tematyce SPP akłada, że: kosty są stałe (modele deterministycne) [Kara şan, Pinar i Yaman, 2001], kosty są mienne w casie (modele dynamicne) [Dellaert, Woensel i Kok, 2013], kosty są pryjmowane pewnym prawdopodobieństwem (modele stochastycne) [Cheng, 2013]. Ostatnie podejście akłada, że kosty mogą być określone pewną doą niepewności. Ta kolei jest określona pre prawdopodobieństwo wystąpienia wartości kostu, np. casu podróży na danym odcinku drogi. Modele stochastycne pryjmują, że niepewność (tu prawdopodobieństwo wystąpienia kostu) występuje godnie pryjętym rokładem prawdopodobieństwa, który góry jest nany. Ostatni warunek jest ałożeniem nie do końca poprawnym, ponieważ nie ma całkowitej pewności, że pryjęty rokład prawdopodobieństwa kostów odpowiada dokładnie recywistym mianom na odcinkach sieci drogowej. Z tą niedogodnością radi sobie cwarte podejście do problemów optymaliacja odporna (robust optimiation). Zakłada ona, że niektóre dane modelu mogą się mieniać, jednak miany te nie są opisane pre konkretny rokład prawdopodobieństwa, tylko pre rodinę rokładów. Dodatkową prewagą tego podejścia w stosunku do podejścia stochastycnego jest mniejse apotrebowa-

4 Charakterystyka optymaliacji odpornej nie na moce obliceniowe komputera [Bertsimas, 2003]. Ostatnie lata wskaują, że podejście to jest cora cęściej stosowane w wielu problemach optymaliacyjnych [Gabrela, Murata i Thiele, 2014]. Zapreentowany poniżej model najkrótsej ścieżki elastycnymi oknami casowymi może powodeniem być aimplementowany w problematyce wynacania tras pojadom (vehicle routing problem, VRP), gdie głównym ałożeniem jest istnienie pełnej siatki połąceń pomiędy punktami w sieci drogowej. W recywistości nie każdy punkt jest połącony poostałymi, wobec cego problem ten możliwy jest do rowiąania pre stworenie sieci wirtualnymi odpornymi połąceniami, które ostałyby wynacone na podstawie aproponowanego poniżej podejścia. Dięki temu można uyskać pełną macier kostów pomiędy obsługiwanymi klientami ora odporne ścieżki, na baie których możliwe jest wykonanie optymaliacji sekwencji odwiedania. W konsekwencji doprowadi to do uyskania problemu odpornego VRP Model deterministycny Model matematycny problemu najkrótsej ścieżki elastycnymi oknami casowymi (shortest path problem with soft time windows, SPPSTW) można predstawić następująco (stworono na podstawie modelu apreentowanego w pracy [Desaulniers i Villeneuve, 2000]). Dany jest skierowany graf G = (V,A), gdie V = {1, 2,, n} onaca biór punktów grafu, A = {(i, j): i j V, i j} onaca biór skierowanych łuków (połąceń pomiędy i-tym a j-tym punktem). Każdy łuk (i, j) e bioru A charakteryuje się kostem prejadu T, który w dalsej cęści artykułu onaca cas prejadu pomiędy poscególnymi punktami grafu ora kostami operacyjnymi C, które są wiąane porusaniem się pojadu w sieci drogowej. W grafie istnieją dwa punkty {org, des} V, onacające odpowiednio pocątek ścieżki ora koniec ścieżki, które charakteryują się stałymi oknami casowym: TW i = [e i, l i ] (i) {org, des}. Okna te onacają, kiedy realiacja ścieżki powinna się ropocąć ora kiedy powinna się skońcyć. Możliwe jest niespełnienie warunku trafienia w okno casowe, w takich wypadkach będie nalicana umowna kara. Problem sprowada się do naleienia optymalnego połącenia pomiędy dwoma punktami sieci {org, des} V, uwględnieniem okna casowego pocątku i końca realiacji trasy. W problemie występują try mienne: { 0,1}, ( i, j) A onaca, cy łuk (i, j) najduje się w ścieżce, x ij

5 136 Daniel Kubek + y 1,2 R onaca odpowiednio cas odjadu punktu startu/cas pryjadu do punktu celu, + w 1,2,3,4 R onaca dewiacje od stałego okna casowego; w 1 to cas ocekiwania, w 4 to cas opóźnienia, a w 2 ora w 3 są dodatkowymi miennymi, które apewniają poprawność modelu, gdy pojad pryjedie do punktu celu o casie awierającym się w akresie stałego okna casowego. Konstrukcja ta jest apożycona metodyki programowania celowego w optymaliacji wielokryterialnej [Calvete i in., 2007]. Elastycność okien ostała wprowadona do modelu e wględu na fakt późniejsego występowania wahań w casach prejadów, jak również dlatego, że ałożenie to jest bliżse recywistości. Deterministycny model matematycny SPPSTW można predstawić następująco: ( DET ) min Q Cij xij + (1 Q) α 1 β 4 (1) i V j V 1 dla i = org xij x ji = 1 dla i = des (2) j= V j V 0 w. p. p y 1 + i V e j V T ij x ij org l org = y 2, ( i, j) A ( w + w ) (3) y 1 (4) x ij y y w1 w2 + w w 3 4 = a = b n { 0,1}, ( i, j) A, des des + y 1,2 R, (5) + w 1,2,3,4 R (6) Funkcja kryterialna (1) składa się dwóch cłonów: pierwsy odpowiada a minimaliację kostów operacyjnych pojadu, drugi a minimaliację casu ocekiwania w 1 na ropocęcie się okna casowego w punkcie celu lub casu opóźnienia w 4, które może wystąpić po pryjeźdie pojadu do celu. Zmienna parametr Q onaca wagę ważności kryterium minimaliacji kostów nad kryterium minimaliacji odchylenia od stałego okna casowego. Wagi α i β są karami a wystąpienie ocekiwania/spóźnienia. Pry niskiej akceptacji opóźnień β po-

6 Charakterystyka optymaliacji odpornej winno być nacnie więkse od α. Ogranicenie (2) apewnia poprawność prepływu w sieci drogowej. Warunek (3) określa cas pryjadu do punktu celu, a ogranicenie (4) apewnia, że cas ropocęcia realiacji ścieżki awiera się w oknie casowym startu. Ogranicenie (5) powala na wystąpienie casu ocekiwania lub opóźnienia w punkcie celu. Ostatni warunek definiuje naturę miennych Model odporny Predstawiony deterministycny model DET problemu można preformułować na problem optymaliacji odpornej popre ałożenie, że cas prejadu na poscególnych odcinkach sieci pryjmuje wartości akresu T = = {T ij [T ij med, T ij med + T ij dev ], (i, j) A}, gdie T ij med onaca ocekiwany cas prejadu, a T ij dev onaca możliwą dewiację casu od wartości ocekiwanej casu prejadu. Prediał mienności casu prejadu można również apisać jako biór: T = T() = {T ij :[T ij med, T ij med + ij T ij dev ], ij [0, 1] Σ ij ij Γ, (i, j) A}. Zbiór ten jest biorem niepewności casu prejadu każdego odcinka sieci, a stopień niepewności jest kontrolowany pre parametr Γ. Onaca on stopień konserwatymu rowiąania, cyli w jakim stopniu uyskane rowiąanie będie odporne na występujące odchyłki od wartości ocekiwanej. Jeśli pre J onacymy ilość elementów maciery kostów (licba odcinków w sieci), to parametr Γ będie pryjmował wartości akresu [0, J ]. Dla Γ = 0 model sprowadi się do deterministycnej wersji, jeśli kolei Γ = J, model doprowadi do modelu Soystera, cyli do wyboru scenariusa najlepsego najgorsych [Soyster, 1973]. Dodatkowa mienna ij onaca mienną nieokreśloną, która pryjmuje wartości akresu [0, 1] [Bertsimas, 2004]. Dodatkowa mienna jest macierą losowych współcynników nieokreśloności casu prejadu definiowanych w prestreni (Ω, F, P), dla których nie akłada się najomości rokładu prawdopodobieństwa P. Rokład ten jest opisany pre rodinę rokładów F. Zakłada się również, że cęść miennych decyyjnych jest funkcją afinicną nieokreślonych współcynników ij. Wobec takich ałożeń problem (DET) można amienić na problem odporny SPPSTW (robust shortest path problem with soft time windows, RSPPSTW), którego apis matematycny predstawia się następująco: ROB ) min Q Cij xij + (1 Q) α 1 β ) (7) i V j V ( w ( T ) + w ( T ) ( 4

7 138 Daniel Kubek j= V x ij x j V ji 1 dla i = org = 1 dla i = des 0 w. p. p y1 ( T ) T xij = y2 ( T ), ( i, j) A (9) + i V j V (8) e org y ( T ) l 1 org (10) x ij w y y 2 2 ( T ( T ) + w ( T 1 ) + w 3 ( T n { 0,1}, ( i, j) A, y T R R ) w 2 ) w T 4 ( T ( T ) = a ) = b R des des R n ) + 1,2 (, n ) + 1,2,3,4 ( ij [0,1] ( i, j) A (11) (12) Predstawiony powyżej model (ROB) akłada, że niepewne dane T są ależne afinicnie w dopuscalnej prestreniu niepewności. Takie sformułowanie problemu amienia również mienne ależne od niepewności danych na mienne typu pocekaj i obacˮ [Ben-Tal i in., 2004]. Zmienne y(t ) ora w(t ) mogą dostosowywać swoje wartości do realiowanych wartości współcynników nieokreśloności ij. Zmienna x ij jest mienną typu tu i teraˮ, cyli na jej wartości nie wpływają elementy niepewne modelu. Dięki astosowaniu liniowych współcynników nieokreśloności ora wprowadeniu miennych decyyjnych liniowo ależnych (linear decision rules) model (ROB) jest rowiąywalny i można uyskać rowiąanie co najmniej dopuscalne. Scegóły metody ora dowody równoważności obu preentacji problemu ostały apreentowane w pracach [Ben-Tal i in., 2004] ora [Goh i Sim, 2010]. 3. Charakterystyka optymaliacji odpornej problemu najkrótsej ścieżki Predstawiony model RSPPSTW ostał aimplementowany do wynacenia optymalnej trasy w recywistej sieci drogowej miasta Krakowa uwględnieniem recywistych natężeń ruchu na tej sieci. Charakterystykę mienności casów prejadów uyskano pry użyciu symulatora ruchu Aimsun Oprogramowanie to umożliwia wykonanie m.in. mikrosymulacji ruchu drogowego. Rys. 1 predstawia analiowaną sieć ora jej model w programie Aimsun.

8 Charakterystyka optymaliacji odpornej Dane o natężeniach ruchu na wlotach do analiowanej sieci ostały wprowadone na podstawie pomiaru ruchu wykonywanego w 2012 r. pre Zarąd Infrastruktury Komunalnej i Transportu w Krakowie. Pomiar wykorystany w analiie ostał wykonany w porannym scycie komunikacyjnym w dień powsedni. Dięki badaniom ruchu ora funkcjonalności symulatora możliwe jest uyskanie charakterystyki mienności casu prejadu na poscególnych odcinkach dla danej sieci. Wyniki otrymane symulatora ukaują, że w sieci występują odcinki, gdie różnicowanie casu prejadu jest nieduże, ale występują również takie, gdie mienność casu prejadu jest duża. Świadcą o tym wysoka wariancja ora odchylenie standardowe casu prejadu. Dla tych odcinków niepewność w modelu będie więksa wartość możliwej dewiacji T ij dev będie więksa. Rys. 1. Analiowany obsar centrum Krakowa ora jego model symulacyjny w Aimsun Źródło: Na podstawie Google Maps ora Kubek [ 2014] Wyniki symulacji Model wynacania odpornych tras ostał aimplementowany w środowisku optymaliacyjnym CPLEX 12.5, gdie uyskane rowiąanie ostało wynacone metodą optymaliacji dokładnej (algorytm Branch and Bound). Zapreentowana sieć drogowa ostała definiowana jako graf skierowany składający się 250 punktów ora 551 łuków skierowanych. Niepewność casów prejadów

9 140 Daniel Kubek ostała definiowana jako różnica pomiędy maksymalną wartością casu prejadu a jego wartością ocekiwaną. Duża różnica tych wartości onaca, że dany odcinek drogi charakteryuje się wysoką miennością casu podróży. Analię wykonano dla dwóch losowo wybranych punktów, którym prypisano losowe okna casowe maksymalną długością prediału 1,5 godiny. W celu pokaania alet stosowania modelu (ROB) okna casowe startu i celu mają cęść wspólną, tn. możliwe jest wynacenie takiej trasy w modelu (DET), że nie wystąpią opóźnienia ora wceśniejsy pryjad pojadu. Sytuacja ta jest dość cęsto spotykana w recywistej obsłude transportowej danego obsaru, gdie na wynaconym terenie najduje się biór klientów o podobnym oknie casowym obsługi. Parametr ważności kryterium pryjęto jako Q = 0.5, a wagi w kryterium opóźnień równe α,β = 1. W celach porównawcych oblicono ścieżkę na podstawie modelu (DET) ora modelu (ROB) poiomem konserwatymu Γ = 5. Rys. 2 predstawia uyskane rowiąania. Jak można auważyć, nawet pry niskim poiomie konserwatymu rowiąanie jest inne niż w prypadku wynaconego deterministycnie. Jednakże sama miana trasy nie świadcy jesce o wyżsości metody odpornej nad klasycnymi metodami. Rys. 2. Najkrótsa ścieżka na podstawie modelu deterministycnego (DET) linia ciągła ora wersji odpornej (ROB) linia prerywana

10 Charakterystyka optymaliacji odpornej W wiąku tym, że ruch drogowy to proces dynamicny, którego główną cechą jest niemożliwość dokładnego prewidenia jego parametrów, tj. casu prejadu, w dalsej analiie sprawdono otrymane rowiąanie metodą Monte Carlo. Dla 1000 losowo wybranych wartości miennej ij akresu [0, 1] sprawdono, jaki byłby kost ścieżki ora wartość opóźnienia dla rowiąania deterministycnego ora odpornego. Wyniki predstawia tabela 1, w której estawiono 3 prypadki: losowyˮ, wartość ocekiwanaˮ ora najgorsyˮ. Dla prypadku losowyˮ wskaano wartości średnie dla 1000 wyników analiy Monte Carlo. Prypadek wartość ocekiwanaˮ to sytuacja, gdy w recywistości nie wystąpiła realiacja niepewności, cyli nie wystąpiła dewiacja w casach prejadu. Ostatni prypadek to sytuacja, gdy w sieci drogowej wystąpiły maksymalne wahania od wartości ocekiwanej. Tabela 1. Porównanie wyników optymaliacji dla modeli DET i ROB Rowiąanie (DET) Rowiąanie (ROB) Prypadek Długość ścieżki [sek.] Opóźnienie [sek.] Długość ścieżki [sek.] Opóźnienie [sek.] Losowy 409,95 373,48 409,95 0,00 Wartość ocekiwana 333,48 0,00 333,79 0,00 Najgorsy 489,91 763,89 378,73 0,00 Jak można auważyć, rowiąanie deterministycne jest korystne tylko w prypadku sytuacji idealnej gdy recywista realiacja casów podróży w sieci drogowej będie w całości taka sama, jak ałożono to pry planowaniu ścieżki. Jednak gdy w sieci drogowej wystąpi niewielka dewiacja od ałożonych wartości danych, to rowiąanie klasycne może prynieść straty dla firmy transportowej, jak również dla całego systemu transportowego miasta. Świadcą o tym występujące opóźnienia dla ścieżki wynaconej metodą deterministycną ora wydłużony cas realiacji ścieżki pre pojad. Podsumowanie Predstawione podejście pokauje alety stosowania optymaliacji odpornej, dięki której możliwe jest bardiej dokładne opisanie recywistego obiektu, jakim jest mienny i niepewny ruch miejski. Dalse prace nad tą tematyką będą prowadone w kierunku uwględnienia dynamimu miany casu prejadu w casie, jak również propoycji integracji odpornych problemów najkrótsej ścieżki

11 142 Daniel Kubek problematyką wynacania tras w celu stworenia modeli odpornych VRP. Innym właściwym kierunkiem rowoju tej problematyki jest badanie, w jaki sposób należy definiować biór niepewności, aby uwględnić niepewność wystąpienia incydentu drogowego na danym odcinku. Literatura Adamski A., Kubek D. (2014), HITS: Advanced City Logistics Systems [w:] T. Marek (red.), Human Factors of a Global Society: A System of Systems Perspectiveˮ, CRC Press. Ben-Tal A., Goryashko A., Gusliter E., Nemirovski A. (2004), Adjustable robust solutions of uncertain linear programs, Mathematical Programmingˮ, Vol. 99. Bertsimas D., Sim M., (2003), Robust discrete optimiation and network flows, Mathematical Programmingˮ, Vol. 98. Bertsimas D., Sim M. (2004), Price of Robustness. Operations Researchˮ, Vol. 52, Iss. 1. Calvete H.I., Galé C., Oliveros M.J., Sánche-Valverde B. (2007), A goal programming approach to vehicle routing problems with soft time windows, European Journal of Operational Researchˮ, Vol. 177, Iss. 3. Cheng J., (2013), Distributionally robust stochastic shortest path problem, Electronic Notes in Discrete Mathematicsˮ, Vol. 41. Dellaert N., Woensel T., Kok T. (2013), Dynamic shortest path problems: Hybrid routing policies considering network disruptions, Computers & Operations Researchˮ, Vol. 40, Iss. 12. Desaulniers G., Villeneuve D. (2000), The Shortest Path Problem with Time Windows and Linear Waiting Costs, Transportation Scienceˮ, Vol. 34, Iss. 3. Gabrela V., Murata C., Thiele A. (2014), Recent advances in robust optimiation: An overview, European Journal of Operational Researchˮ, Vol. 235, Iss. 3. Goh J., Sim M. (2010), Distributionally Robust Optimiation and its Tractable Approximations, Operations Researchˮ, Vol. 58. Kara şan O.E., Pinar M.Ç., Yaman H. (2001), The robust shortest path problem with interval data. Technical report, Bilkent University. Kubek, D. (2014), Integration of robust shortest path with pickup and delivery vehicle routing problem, ICTTE: International conference on traffic and transport engineering, November 27-28, 2014 Belgrade, Serbia. Soyster A. (1973), Convex programming with set-inclusive constraints and application to inexact linear programming, Operation Researchˮ, Vol. 21.

12 Charakterystyka optymaliacji odpornej ANALYSIS OF ROBUST OPTIMIZATION FOR SHORTEST PATH PROBLEM IN URBAN AREAS Summary: The paper addresses the shortest path problem for vehicles traversing the road network of the city. The paths have been determinate based on the robust optimiation theory, which take into account the data uncertainty. The problem is known as robust shortest path problem. Formulation of robust mathematical model is solved by transforming the robust model into a deterministic counterpart. Deterministic counterpart is obtained by assumption that variables are affinely dependent on primitives uncertainty. Uncertainty set is defined as affine function of standard deviation of sections travel time. These parameters are used to describe a family of probability distributions under which the value of the uncertainty of the data will be implemented. The advantages, analysis and the characteristics of robust approach are presented on a real example the road network of Cracow. Keywords: shortest path problem, robust optimiation, soft time windows.

ZASTOSOWANIE GRANICZNYCH ZAGADNIEŃ ODWROTNYCH DO OKREŚLANIA DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ SUBSTANCJI CHEMICZNYCH NA POWIERZCHNI TERENU

ZASTOSOWANIE GRANICZNYCH ZAGADNIEŃ ODWROTNYCH DO OKREŚLANIA DOPUSZCZALNYCH STĘŻEŃ SUBSTANCJI CHEMICZNYCH NA POWIERZCHNI TERENU Zastosowanie granicnych agadnień INFRASTRUKTURA I EKOLOGIA TERENÓW WIEJSKICH INFRASTRUCTURE AND ECOLOGY OF RURAL AREAS Nr 9/2008, POLSKA AKADEMIA NAUK, Oddiał w Krakowie, s. 217 226 Komisja Technicnej

Bardziej szczegółowo

Optymalizacja (w matematyce) termin optymalizacja odnosi się do problemu znalezienia ekstremum (minimum lub maksimum) zadanej funkcji celu.

Optymalizacja (w matematyce) termin optymalizacja odnosi się do problemu znalezienia ekstremum (minimum lub maksimum) zadanej funkcji celu. TEMATYKA: Optymaliacja nakładania wyników pomiarów Ćwicenia nr 6 DEFINICJE: Optymaliacja: metoda wynacania najlepsego (sukamy wartości ekstremalnej) rowiąania punktu widenia określonego kryterium (musimy

Bardziej szczegółowo

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE

ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE P O L I T E C H N I K A W A R S Z A W S K A WYDZIAŁ BUDOWNICTWA, MECHANIKI I PETROCHEMII INSTYTUT INŻYNIERII MECHANICZNEJ ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE Optymaliacja transportu wewnętrnego w akładie mechanicnym

Bardziej szczegółowo

Automatyczna kompensacja mocy biernej z systemem monitorowania kopalnianej sieci 6 kv

Automatyczna kompensacja mocy biernej z systemem monitorowania kopalnianej sieci 6 kv dr inż MARIAN HYLA Politechnika Śląska w Gliwicach Automatycna kompensacja mocy biernej systemem monitorowania kopalnianej sieci 6 kv W artykule predstawiono koncepcję, realiację ora efekty diałania centralnego

Bardziej szczegółowo

Jakie nowe możliwości daje właścicielom i zarządcom budynków znowelizowana Ustawa termomodrnizacyjna

Jakie nowe możliwości daje właścicielom i zarządcom budynków znowelizowana Ustawa termomodrnizacyjna dr inż. Wiesław Sarosiek mgr inż. Beata Sadowska mgr inż. Adam Święcicki Katedra Podstaw Budownictwa i Fiyki Budowli Politechniki Białostockiej Narodowa Agencja Posanowania Energii S.A. Filia w Białymstoku

Bardziej szczegółowo

Nazwa przedmiotu: Techniki symulacji. Kod przedmiotu: EZ1C Numer ćwiczenia: Ocena wrażliwości i tolerancji układu

Nazwa przedmiotu: Techniki symulacji. Kod przedmiotu: EZ1C Numer ćwiczenia: Ocena wrażliwości i tolerancji układu P o l i t e c h n i k a B i a ł o s t o c k a W y d i a ł E l e k t r y c n y Nawa predmiotu: Techniki symulacji Kierunek: elektrotechnika Kod predmiotu: EZ1C400 053 Numer ćwicenia: Temat ćwicenia: E47

Bardziej szczegółowo

2015-01-15. Edycja pierwsza 2014/1015. dla kierunku fizyka medyczna, I rok, studia magisterskie

2015-01-15. Edycja pierwsza 2014/1015. dla kierunku fizyka medyczna, I rok, studia magisterskie 05-0-5. Opis różnicę pomiędy błędem pierwsego rodaju a błędem drugiego rodaju Wyniki eksperymentu składamy w dwie hipotey statystycne: H0 versus H, tak, by H0 odrucić i pryjąć H. Jeśli decydujemy, że pryjmujemy

Bardziej szczegółowo

MODEL ZAWIESZENIA MAGNETOREOLOGICZNEGO Z ODZYSKIEM ENERGII

MODEL ZAWIESZENIA MAGNETOREOLOGICZNEGO Z ODZYSKIEM ENERGII MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 896-77X 4, s. -, Gliwice MODEL ZAWIESZENIA MAGNETOREOLOGICZNEGO Z ODZYSKIEM ENERGII ŁUKASZ JASTRZĘBSKI, MARCIN WĘGRZYNOWSKI AGH Akademia Górnico-Hutnica, Katedra Automatyacji

Bardziej szczegółowo

PROGNOZA OSIADANIA BUDYNKU W ZWIĄZKU ZE ZMIANĄ SPOSOBU POSADOWIENIA THE PROGNOSIS OF BUILDING SETTLEMENT DUE TO CHANGES OF FOUNDATION

PROGNOZA OSIADANIA BUDYNKU W ZWIĄZKU ZE ZMIANĄ SPOSOBU POSADOWIENIA THE PROGNOSIS OF BUILDING SETTLEMENT DUE TO CHANGES OF FOUNDATION XXVI Konferencja awarie budowlane 213 Naukowo-Technicna ZYGMUNT MEYER, meyer@ut.edu.pl Zachodniopomorski Uniwersytet Technologicny w cecinie, Katedra Geotechniki MARIUZ KOWALÓW, m.kowalow@gco-consult.com

Bardziej szczegółowo

Document: Exercise-03-manual --- 2014/12/10 --- 8:54--- page 1 of 8 INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 3. Optymalizacja wielowarstwowych płyt laminowanych

Document: Exercise-03-manual --- 2014/12/10 --- 8:54--- page 1 of 8 INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 3. Optymalizacja wielowarstwowych płyt laminowanych Document: Exercise-03-manual --- 2014/12/10 --- 8:54--- page 1 of 8 PRZEDMIOT TEMAT KATEDRA MECHANIKI STOSOWANEJ Wydiał Mechanicny POLITECHNIKA LUBELSKA INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA NR 3 1. CEL ĆWICZENIA Wybrane

Bardziej szczegółowo

Metody dokładne w zastosowaniu do rozwiązywania łańcuchów Markowa

Metody dokładne w zastosowaniu do rozwiązywania łańcuchów Markowa Metody dokładne w astosowaniu do rowiąywania łańcuchów Markowa Beata Bylina, Paweł Górny Zakład Informatyki, Instytut Matematyki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Plac Marii Curie-Skłodowskiej 5, 2-31

Bardziej szczegółowo

Transformator Φ M. uzwojenia; siła elektromotoryczna indukowana w i-tym zwoju: dφ. = z1, z2 liczba zwojów uzwojenia pierwotnego i wtórnego.

Transformator Φ M. uzwojenia; siła elektromotoryczna indukowana w i-tym zwoju: dφ. = z1, z2 liczba zwojów uzwojenia pierwotnego i wtórnego. Transformator Φ r Φ M Φ r i i u u Φ i strumień magnetycny prenikający pre i-ty wój pierwsego uwojenia; siła elektromotorycna indukowana w i-tym woju: dφ ei, licba wojów uwojenia pierwotnego i wtórnego.

Bardziej szczegółowo

Wielokryteriowa optymalizacja liniowa (WPL)

Wielokryteriowa optymalizacja liniowa (WPL) arek isyński BO UŁ 007 - Wielokryteriowa optymaliaja liniowa (WPL) -. Wielokryteriowa optymaliaja liniowa (WPL) Zadaniem WPL naywamy następująe adanie optymaliaji liniowej: a a m L O L L O L L a a n n

Bardziej szczegółowo

STEROWANIE ADAPTACYJNE RUCHEM ROBOTA PODWODNEGO W PŁ ASZCZYŹ NIE PIONOWEJ

STEROWANIE ADAPTACYJNE RUCHEM ROBOTA PODWODNEGO W PŁ ASZCZYŹ NIE PIONOWEJ ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ ROK XLVII NR 4 (167) 2006 Jery Garus Akademia Marynarki Wojennej STEROWANIE ADAPTACYJNE RUCHEM ROBOTA PODWODNEGO W PŁ ASZCZYŹ NIE PIONOWEJ STRESZCZENIE W artykule

Bardziej szczegółowo

Modelowanie i obliczenia techniczne. Modelowanie matematyczne Metody modelowania

Modelowanie i obliczenia techniczne. Modelowanie matematyczne Metody modelowania Modelowanie i oblicenia technicne Modelowanie matematycne Metody modelowania Modelowanie matematycne procesów w systemach technicnych Model może ostać tworony dla całego system lb dla poscególnych elementów

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 10. Wyznaczanie współczynnika rozpraszania zwrotnego promieniowania beta.

Ćwiczenie 10. Wyznaczanie współczynnika rozpraszania zwrotnego promieniowania beta. Ćwicenie 1 Wynacanie współcynnika roprasania wrotnego promieniowania beta. Płytki roprasające Ustawienie licnika Geigera-Műllera w ołowianym domku Student winien wykaać się najomością następujących agadnień:

Bardziej szczegółowo

PRZESTRZEŃ WEKTOROWA (LINIOWA)

PRZESTRZEŃ WEKTOROWA (LINIOWA) PRZESTRZEŃ WEKTOROWA (LINIOWA) Def. 1 (X, K,, ) X, K - ciało : X X X ( to diałanie wewnętrne w biore X) : K X X ( to diałanie ewnętrne w biore X) Strukturę (X, K,, ) naywamy prestrenią wektorową : 1) Struktura

Bardziej szczegółowo

ROZMYTE MODELOWANIE CZASÓW WYKONANIA ROBÓT BUDOWLANYCH W WARUNKACH NIEPEWNOŚCI FUZZY MODELING OF CONSTRUCTION WORKS DURATION UNDER UNCERTAINTY

ROZMYTE MODELOWANIE CZASÓW WYKONANIA ROBÓT BUDOWLANYCH W WARUNKACH NIEPEWNOŚCI FUZZY MODELING OF CONSTRUCTION WORKS DURATION UNDER UNCERTAINTY 139 NBI IBDOV, JNUSZ KULEJEWSKI ROZMYTE MODELOWNIE CZSÓW WYKONNI ROBÓT BUDOWLNYCH W WRUNKCH NIEPEWNOŚCI FUZZY MODELING OF CONSTRUCTION WORKS DURTION UNDER UNCERTINTY Strescenie bstract Podcas realiacji

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WYTRZYMAŁOŚCIOWA STROPU BĘDĄCEGO W KONTAKCIE DWUPARAMETROWYM Z POKŁADEM PRZY EKSPLOATACJI NA ZAWAŁ

ANALIZA WYTRZYMAŁOŚCIOWA STROPU BĘDĄCEGO W KONTAKCIE DWUPARAMETROWYM Z POKŁADEM PRZY EKSPLOATACJI NA ZAWAŁ Górnictwo i Geoinżynieria Rok 3 Zesyt 008 Marian Paluch*, Antoni Tajduś* ANALIZA WYTRZYMAŁOŚCIOWA STROPU BĘDĄCEGO W KONTAKCIE DWUPARAMETROWYM Z POKŁADEM PRZY EKSPLOATACJI NA ZAWAŁ. Wstęp Zajmować będiemy

Bardziej szczegółowo

Zaproszenie do współpracy przy organizacji wydarzeń społecznych (CSR) w zakresie warsztatów edukacyjnych na PGE Narodowym

Zaproszenie do współpracy przy organizacji wydarzeń społecznych (CSR) w zakresie warsztatów edukacyjnych na PGE Narodowym Zaprosenie do współpracy pry organiacji wydareń społecnych (CSR) w akresie warstatów edukacyjnych na m WSTĘP Na podstawie Umowy dierżawy i powierenia arądania Stadionem m w Warsawie awartej pre PL.202+

Bardziej szczegółowo

HAMOWANIE REKUPERACYJNE W MIEJSKIM POJEŹDZIE HYBRYDOWYM Z NAPĘDEM NA KOŁA TYLNE

HAMOWANIE REKUPERACYJNE W MIEJSKIM POJEŹDZIE HYBRYDOWYM Z NAPĘDEM NA KOŁA TYLNE ELEKTRYKA 213 Zesyt 1 (225) Rok LIX Marcin FICE Politechnika Śląska w Gliwicach HAMOWANIE REKUPERACYJNE W MIEJSKIM POJEŹDZIE HYBRYDOWYM Z NAPĘDEM NA KOŁA TYLNE Strescenie. W artykule predstawiono wyniki

Bardziej szczegółowo

Transformator jednofazowy (cd) Rys. 1 Stan jałowy transformatora. Wartość tego prądu zwykle jest mniejsza niż 5% prądu znamionowego:

Transformator jednofazowy (cd) Rys. 1 Stan jałowy transformatora. Wartość tego prądu zwykle jest mniejsza niż 5% prądu znamionowego: Transformator jednofaowy (cd) W transformatore pracującym be obciążenia (stan jałowy) wartość prądu po stronie wtórna jest równy eru (Rys. 1). W takim prypadku pre uwojenie strony pierwotnej prepływa tylko

Bardziej szczegółowo

MES W ANALIZIE SPRĘŻYSTEJ UKŁADÓW PRĘTOWYCH

MES W ANALIZIE SPRĘŻYSTEJ UKŁADÓW PRĘTOWYCH MES W ANALIZIE SPRĘŻYS UKŁADÓW PRĘOWYCH Prykłady obliceń Belki Lidia FEDOROWICZ Jan FEDOROWICZ Magdalena MROZEK Dawid MROZEK Gliwice 7r. 6-4 Lidia Fedorowic, Jan Fedorowic, Magdalena Mroek, Dawid Mroek

Bardziej szczegółowo

DWUCZĘŚCIOWE ŁOŻYSKO POROWATE

DWUCZĘŚCIOWE ŁOŻYSKO POROWATE PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź, 1 14 maja 1999 r. Karol Kremiński Politechnika Warsawska DWUCZĘŚCIOWE ŁOŻYSKO POROWATE SŁOWA KLUCZOWE: łożysko śligowe, tuleja porowata, prepuscalność

Bardziej szczegółowo

SYMULACJA UKŁADU REDUKCJI DRGAŃ Z TŁUMIKIEM MAGNETOREOLOGICZNYM I ELEKTROMAGNETYCZNYM PRZETWORNIKIEM ENERGII

SYMULACJA UKŁADU REDUKCJI DRGAŃ Z TŁUMIKIEM MAGNETOREOLOGICZNYM I ELEKTROMAGNETYCZNYM PRZETWORNIKIEM ENERGII MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 9-77X 39, s. 77-, Gliwice SYMULACJA UKŁADU REDUKCJI DRGAŃ Z TŁUMIKIEM MAGNETOREOLOGICZNYM I ELEKTROMAGNETYCZNYM PRZETWORNIKIEM ENERGII BOGDAN SAPIŃSKI, PAWEŁ MARTYNOWICZ,

Bardziej szczegółowo

Planowanie badań eksperymentalnych na doświadczalnym ustroju nośnym dźwignicy

Planowanie badań eksperymentalnych na doświadczalnym ustroju nośnym dźwignicy Bi u l e t y n WAT Vo l. LXI, Nr 3, 01 Planowanie badań eksperymentalnych na doświadcalnym ustroju nośnym dźwignicy Marcin Jasiński Politechnika Wrocławska, Wydiał Mechanicny, Instytut Konstrukcji i Eksploatacji

Bardziej szczegółowo

W takim modelu prawdopodobieństwo konfiguracji OR wynosi. 0, 21 lub , 79. 6

W takim modelu prawdopodobieństwo konfiguracji OR wynosi. 0, 21 lub , 79. 6 achunek prawdopodobieństwa MP6 Wydiał Elektroniki, rok akad. 8/9, sem. letni Wykładowca: dr hab.. Jurlewic Prykłady do listy : Prestreń probabilistycna. Prawdopodobieństwo klasycne. Prawdopodobieństwo

Bardziej szczegółowo

Z opisu wynika, że czas realizacji operacji jest nie krótszy lub równy 12 miesięcy: Maksymalna ocena 10 pkt. Wnioskowana kwota pomocy wynosi:

Z opisu wynika, że czas realizacji operacji jest nie krótszy lub równy 12 miesięcy: Maksymalna ocena 10 pkt. Wnioskowana kwota pomocy wynosi: Lokalne kryteria wyboru operacji dla predsięwięcia 2.4 Promocja obsaru i rowój oferty w akresie turystyki (Publikacje akresu historii, kultury i turystyki): Kryteria stosowane w procedure Grantowej: oceny

Bardziej szczegółowo

ANALIZA ROZDZIAŁU SIŁ HAMOWANIA POJAZDU HYBRYDOWEGO Z NAPĘDEM NA KOŁA TYLNE W ASPEKCIE REKUPERACJI ENERGII

ANALIZA ROZDZIAŁU SIŁ HAMOWANIA POJAZDU HYBRYDOWEGO Z NAPĘDEM NA KOŁA TYLNE W ASPEKCIE REKUPERACJI ENERGII Zesyty Problemowe Masyny Elektrycne Nr 9/211 15 Marcin Fice, Rafał Setlak Politechnika Śląska, Gliwice ANALIZA ROZDZIAŁU SIŁ HAMOWANIA POJAZDU HYBRYDOWEGO Z NAPĘDEM NA KOŁA TYLNE W ASPEKCIE REKUPERACJI

Bardziej szczegółowo

MODEL MUNDELLA-FLEMINGA

MODEL MUNDELLA-FLEMINGA Danuta Miłasewic Uniwersytet Sceciński MODEL MUNDELLA-FLEMINGA 1. OPIS MODELU MUNDELLA-FLEMINGA Model ten, stworony na pocątku lat seśćdiesiątych XX wieku pre Roberta A. Mundella i Markusa Fleminga, opisuje

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 12 PRZYKŁAD ZASTOSOWANIA METOD WAP DO ANALIZY PROCESÓW GOSPODAROWANIA ZASOBAMI LUDZKIMI W PRZEDSIĘBIORSTWIE

ROZDZIAŁ 12 PRZYKŁAD ZASTOSOWANIA METOD WAP DO ANALIZY PROCESÓW GOSPODAROWANIA ZASOBAMI LUDZKIMI W PRZEDSIĘBIORSTWIE Marek Kunas ROZDZIAŁ 2 PRZYKŁAD ZASTOSOWANIA METOD WAP DO ANALIZY PROCESÓW GOSPODAROWANIA ZASOBAMI LUDZKIMI W PRZEDSIĘBIORSTWIE. Wprowaenie Celem głównym niniejsego opracowania jest prestawienie wybranych

Bardziej szczegółowo

Empiryczny model osiadania gruntów sypkich

Empiryczny model osiadania gruntów sypkich mpirycny model osiadania gruntów sypkich prof. dr hab. inż. Zygmunt Meyer, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologicny w cecinie, Katedra Geotechniki, al. Piastów 5, 7-3 cecin dr hab. Marek Tarnawski,

Bardziej szczegółowo

TRANSFORMATORY. Transformator jednofazowy. Zasada działania. Dla. mamy. Czyli. U 1 = E 1, a U 2 = E 2. Ponieważ S. , mamy: gdzie: z 1 E 1 E 2 I 1

TRANSFORMATORY. Transformator jednofazowy. Zasada działania. Dla. mamy. Czyli. U 1 = E 1, a U 2 = E 2. Ponieważ S. , mamy: gdzie: z 1 E 1 E 2 I 1 TRANSFORMATORY Transformator jednofaowy Zasada diałania E E Z od Rys Transformator jednofaowy Dla mamy Cyli e ω ( t) m sinωt cosωt ω π sin ωt + m m π E ω m f m 4, 44 f m E 4, 44 f E m 4, 44 f m E, a E

Bardziej szczegółowo

Analiza transformatora

Analiza transformatora ĆWICZENIE 4 Analia transformatora. CEL ĆWICZENIA Celem ćwicenia jest ponanie bodowy, schematu astępcego ora ocena pracy transformatora.. PODSTAWY TEORETYCZNE. Budowa Podstawowym adaniem transformatora

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN X 38, s , Gliwice 2009

MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN X 38, s , Gliwice 2009 MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 1896-771X 38, s. 19-114, Gliwice 9 ZASOSOWANIE MEODY HYBRYDOWEJ DO ROZWIĄZANIA ZAGADNIENIA ODWRONEGO WYKORZYSANEGO W WYZNACZANIU KIERUNKOWCH WŁAŚCIWOŚCI CIEPLNYCH CIAŁ OROROPOWYCH

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE SAMOZASILAJĄCEGO SIĘ UKŁADU REDUKCJI DRGAŃ

MODELOWANIE SAMOZASILAJĄCEGO SIĘ UKŁADU REDUKCJI DRGAŃ MODELOWANIE INśYNIERSKIE ISSN 896-77X 7, s. -, Gliwice 9 MODELOWANIE SAMOZASILAJĄCEGO SIĘ UKŁADU REDUKCJI DRGAŃ BOGDAN SAPIŃSKI, ŁUKASZ JASTRZĘBSKI, MARCIN WĘGRZYNOWSKI Katedra Automatyacji Procesów, Akademia

Bardziej szczegółowo

SZKOŁA GŁÓWNA SŁUŻBY POŻARNICZEJ KATEDRA TECHNIKI POŻARNICZEJ

SZKOŁA GŁÓWNA SŁUŻBY POŻARNICZEJ KATEDRA TECHNIKI POŻARNICZEJ SZKOŁA GŁÓWNA SŁUŻBY POŻARNICZEJ KATEDRA TECHNIKI POŻARNICZEJ ZAKŁAD ELEKTROENERGETYKI Ćwicenie: URZĄDZENIA PRZECIWWYBUCHOWE BADANIE TRANSFORMATORA JEDNOFAZOWEGO Opracował: kpt.dr inż. R.Chybowski Warsawa

Bardziej szczegółowo

Przedmowa 5. Rozdział 1 Przekształcenie Laplace a 7

Przedmowa 5. Rozdział 1 Przekształcenie Laplace a 7 Spis treści Predmowa 5 Rodiał 1 Prekstałcenie Laplace a 7 Rodiał 2 Wyprowadenie prekstałcenia Z 9 1. Prykładowe adania......................... 10 2. Zadania do samodielnego rowiąania............... 16

Bardziej szczegółowo

A = {dostęp do konta} = {{właściwe hasło,h 2, h 3 }} = 0, 0003. (10 4 )! 2!(10 4 3)! 3!(104 3)!

A = {dostęp do konta} = {{właściwe hasło,h 2, h 3 }} = 0, 0003. (10 4 )! 2!(10 4 3)! 3!(104 3)! Wstęp do rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycnej MAP037 wykład dr hab. A. Jurlewic WPPT Fiyka, Fiyka Technicna, I rok, II semestr Prykłady - Lista nr : Prestreń probabilistycna. Prawdopodobieństwo

Bardziej szczegółowo

BP 11/ TECHNIKA BEZPIECZEÑSTWA. light sources for households, photometric. Na rynku jest obecnie dostêpnych wiele rodza-

BP 11/ TECHNIKA BEZPIECZEÑSTWA. light sources for households, photometric. Na rynku jest obecnie dostêpnych wiele rodza- Centralny Instytut Ochrony Pracy Pañstwowy Instytut Badawcy Politechnika Ponañska - - light sources for hoholds, photometric Na rynku jest obecnie dostêpnych wiele roda- - mniej energii elektrycnej i maj¹

Bardziej szczegółowo

WIELOKRYTERIALNE PORZĄDKOWANIE METODĄ PROMETHEE ODPORNE NA ZMIANY WAG KRYTERIÓW

WIELOKRYTERIALNE PORZĄDKOWANIE METODĄ PROMETHEE ODPORNE NA ZMIANY WAG KRYTERIÓW Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu WIELOKRYTERIALNE PORZĄDKOWANIE METODĄ PROMETHEE ODPORNE NA ZMIANY WAG KRYTERIÓW Wprowadzenie Wrażliwość wyników analizy wielokryterialnej na zmiany wag kryteriów, przy

Bardziej szczegółowo

KONCEPCJA AKTYWNEJ ELIMINACJI DRGAŃ W PROCESIE FREZOWANIA

KONCEPCJA AKTYWNEJ ELIMINACJI DRGAŃ W PROCESIE FREZOWANIA KONCEPCJA AKTYWNEJ ELIMINACJI DRGAŃ W PROCESIE FREZOWANIA Andrej WEREMCZUK, Rafał RUSINEK, Jery WARMIŃSKI 3. WSTĘP Obróbka skrawaniem jest jedną najbardiej ropowsechnionych metod kstałtowania cęści masyn.

Bardziej szczegółowo

Ekoenergetyka Matematyka 1. Wykład 1.

Ekoenergetyka Matematyka 1. Wykład 1. Ekoenergetyka Matematyka 1. Wykład 1. Literatura do wykładu M. Gewert, Z. Skocylas, Analia matematycna 1; T. Jurlewic, Z. Skocylas, Algebra liniowa 1; Stankiewic, Zadania matematyki wyżsej dla wyżsych

Bardziej szczegółowo

Wybrane stany nieustalone transformatora:

Wybrane stany nieustalone transformatora: Wybrane stany nieustalone transformatora: Założenia: - amplituda napięcia na aciskach pierwotnych ma wartość stałą nieależnie od jawisk achodących w transformatore - warcie występuje równoceśnie na wsystkich

Bardziej szczegółowo

Informacje uzupełniające: Wyboczenie z płaszczyzny układu w ramach portalowych. Spis treści

Informacje uzupełniające: Wyboczenie z płaszczyzny układu w ramach portalowych. Spis treści S032a-PL-EU Informacje uupełniające: Wybocenie płascyny układu w ramach portalowych Ten dokument wyjaśnia ogólną metodę (predstawioną w 6.3.4 E1993-1-1 sprawdania nośności na wybocenie płascyny układu

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD BŁĘDÓW PRZY PROJEKTOWANIU POŚREDNIEGO OŚWIETLENIA ELEKTRYCZNEGO ZA POMOCĄ OPRAW KWADRATOWYCH

ROZKŁAD BŁĘDÓW PRZY PROJEKTOWANIU POŚREDNIEGO OŚWIETLENIA ELEKTRYCZNEGO ZA POMOCĄ OPRAW KWADRATOWYCH Andrej PAWLAK Krystof ZAREMBA ROZKŁAD BŁĘDÓW PRZY PROJEKTOWANIU POŚREDNIEGO OŚWIETLENIA ELEKTRYCZNEGO ZA POMOCĄ OPRAW KWADRATOWYCH STRESZCZENIE W wielkoowierchniowych instalacjach oświetlenia ośredniego

Bardziej szczegółowo

WPŁYW NACISKÓW POWIERZCHNIOWYCH I PRĘDKOŚCI POŚLIZGU NA REDUKCJĘ SIŁY TARCIA PRZY DRGANIACH NORMALNYCH

WPŁYW NACISKÓW POWIERZCHNIOWYCH I PRĘDKOŚCI POŚLIZGU NA REDUKCJĘ SIŁY TARCIA PRZY DRGANIACH NORMALNYCH MODELOWANIE INŻYNIERSKIE 07 nr 64, ISSN 896-77X WPŁYW NACISKÓW POWIERZCHNIOWYCH I PRĘDKOŚCI POŚLIZGU NA REDUKCJĘ SIŁY TARCIA PRZY DRGANIACH NORMALNYCH Marta Abrahamowic a, Marius Leus b Katedra Mechaniki

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie optymalizacji odpornej w problematyce wyznaczania tras pojazdom - charakterystyka oraz kierunki badań

Zastosowanie optymalizacji odpornej w problematyce wyznaczania tras pojazdom - charakterystyka oraz kierunki badań KUBEK Daniel 1 Zastosowanie optymalizacji odpornej w problematyce wyznaczania tras pojazdom - charakterystyka oraz kierunki badań WSTĘP W rzeczywistych problemach transportowych występowanie niepewności

Bardziej szczegółowo

PROPAGACJA PIORUNOWEGO ZABURZENIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO NAD ZIEMIĄ

PROPAGACJA PIORUNOWEGO ZABURZENIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO NAD ZIEMIĄ ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI RZESZOWSKIEJ 9, Elektrotechnika 34 RUTJEE,. 34 (/15, kwiecień-cerwiec 15, s. 187- Marius GAMRACKI 1 PROPAGACJA PIORUNOWEGO ZABURZENIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO NAD ZIEMIĄ W pracy

Bardziej szczegółowo

Przedmiot przedsięwzięcia i jego lokalizacja

Przedmiot przedsięwzięcia i jego lokalizacja Predmiot predsięwięcia i jego lokaliacja Predmiotem opisanego predsięwięcia jest opracowanie koncepcji programowo-prestrennej Trasy Mostu Północnego od węła ulicą Marymoncką do węła ulicą Modlińską wra

Bardziej szczegółowo

SPRAWOZDANIE (CZĘŚCIOWE*/KOŃCOWE*) 1) w okresie od... do..., określonego w umowie nr..., zawartej w dniu..., pomiędzy... a...

SPRAWOZDANIE (CZĘŚCIOWE*/KOŃCOWE*) 1) w okresie od... do..., określonego w umowie nr..., zawartej w dniu..., pomiędzy... a... SPRAWOZDANIE (CZĘŚCIOWE*/KOŃCOWE*) 1) wykonania adania publicnego... (nawa adania) w okresie od... do..., określonego w umowie nr..., awartej w dniu..., pomiędy... a.. (nawa organu lecającego) (nawa organiacji

Bardziej szczegółowo

3. Zapas stabilności układów regulacji 3.1. Wprowadzenie

3. Zapas stabilności układów regulacji 3.1. Wprowadzenie 3. Zapas stabilności układów regulacji 3.. Wprowadenie Dla scharakteryowania apasu stabilności roważymy stabilny układ regulacji o nanym schemacie blokowym: Ws () Gs () Ys () Hs () Rys. 3.. Schemat blokowy

Bardziej szczegółowo

WPŁYW BLISKOŚCI ZIEMI NA CHARAKTERYSTYKI AERODYNAMICZNE SAMOLOTU

WPŁYW BLISKOŚCI ZIEMI NA CHARAKTERYSTYKI AERODYNAMICZNE SAMOLOTU POLITECHNIKA RZESZOWSKA im. Ignacego Łukasiewica Wydiał Budowy Masyn i Lotnictwa Katedra Awioniki i Sterowania WPŁYW BLISKOŚCI ZIEMI NA CHARAKTERYSTYKI AERODYNAMICZNE SAMOLOTU Łukas WNUK Seminarium Dyplomowe

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE DŻOJSTIKA LINIOWEGO O REGULOWANEJ SILE OPORU RUCHU

MODELOWANIE DŻOJSTIKA LINIOWEGO O REGULOWANEJ SILE OPORU RUCHU MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 1896-771X 33, s. 81-86, Gliwice 2007 MODELOWANIE DŻOJSTIKA LINIOWEGO O REGULOWANEJ SILE OPORU RUCHU KRZYSZTOF KLUCZYŃSKI Instytut Technologii Mechanicnej, Politechnika Ponańska

Bardziej szczegółowo

PRZEKŁADNIK PRĄDOWY BROOKSA I HOLTZA I Z MODYFIKACJĄ BAYAJIANA I SKAETSA

PRZEKŁADNIK PRĄDOWY BROOKSA I HOLTZA I Z MODYFIKACJĄ BAYAJIANA I SKAETSA race Naukowe nstytutu Masyn, Napędów i omiarów Elektrycnych Nr 69 olitechniki rocławskiej Nr 69 tudia i Materiały Nr 33 03 Daniel DUA, disław NAOCK* pomiar prądu, pretwornik wielkości i wartości EKŁADNK

Bardziej szczegółowo

3. Zapas stabilności układów regulacji 3.1. Wprowadzenie

3. Zapas stabilności układów regulacji 3.1. Wprowadzenie 3. Zapas stabilności układów regulacji 3.. Wprowadenie Dla scharakteryowania apasu stabilności roważymy stabilny układ regulacji o nanym schemacie blokowym: Ws () Gs () Ys () Hs () Rys. 3.. Schemat blokowy

Bardziej szczegółowo

Badanie transformatora jednofazowego

Badanie transformatora jednofazowego BADANIE TRANSFORMATORA JEDNOFAZOWEGO Cel ćwicenia Ponanie budowy i asady diałania ora metod badania i podstawowych charakterystyk transformatora jednofaowego. I. WIADOMOŚCI TEORETYCZNE Budowa i asada diałania

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 5 BADANIE ZASILACZY UPS

ĆWICZENIE 5 BADANIE ZASILACZY UPS ĆWICZENIE 5 BADANIE ZASILACZY UPS Cel ćwicenia: aponanie budową i asadą diałania podstawowych typów asilacy UPS ora pomiar wybranych ich parametrów i charakterystyk. 5.1. Podstawy teoretycne 5.1.1. Wstęp

Bardziej szczegółowo

SERWONAPĘD PRĄDU STAŁEGO PODSTAWY TEORETYCZNE

SERWONAPĘD PRĄDU STAŁEGO PODSTAWY TEORETYCZNE Politechnika Resowska Katedra Elektrodynamiki i Układów Elektromasynowych SERWONAPĘD PRĄDU STAŁEGO PODSTAWY TEORETYCZNE. Ogólna charakterystyka układów serwonapędowych Jedną form realiacji sterowania procesu

Bardziej szczegółowo

URZĄD MIEJSKI W SŁUPSKU Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych. SPRAWOZDANIE (CZĘŚCIOWE*/KOŃCOWE*)1) z wykonania zadania publicznego...

URZĄD MIEJSKI W SŁUPSKU Wydział Zdrowia i Spraw Społecznych. SPRAWOZDANIE (CZĘŚCIOWE*/KOŃCOWE*)1) z wykonania zadania publicznego... SPRAWOZDANIE (CZĘŚCIOWE*/KOŃCOWE*)1) wykonania adania publicnego... (nawa adania) w okresie od... do..., określonego w umowie nr..., awartej w dniu..., pomiędy... a... (nawa organu lecającego) (nawa organiacji

Bardziej szczegółowo

MODELOWANIE ILO CIOWYCH CHARAKTERYSTYK SYSTEMÓW KOMPUTEROWYCH W STRATEGII INFORMATYZACJI ORGANIZACJI

MODELOWANIE ILO CIOWYCH CHARAKTERYSTYK SYSTEMÓW KOMPUTEROWYCH W STRATEGII INFORMATYZACJI ORGANIZACJI ODELOWANIE ILOCIOWYCH CHARAKTERYSTYK SYSTEÓW KOPUTEROWYCH W STRATEGII INFORATYZACJI ORGANIZACJI JAROSŁAW WTRÓBSKI Instytut Systemów Informatycnych Politechnika Sceciska Strescenie W artykule predstawiono

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRONIKI PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA

POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRONIKI PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA POLITECHNIKA WROCŁAWSKA WYDZIAŁ ELEKTRONIKI KIERUNEK: Automatyka i Robotyka (AiR) SPECJALNOŚĆ: Robotyka (ARR) PRACA DYPLOMOWA MAGISTERSKA Wyposażenie robota dwukołowego w cujniki ewnętrne Equipping a two

Bardziej szczegółowo

MIESZANY PROBLEM POCZĄTKOWO-BRZEGOWY W TEORII TERMOKONSOLIDACJI. ZAGADNIENIE POCZĄTKOWE

MIESZANY PROBLEM POCZĄTKOWO-BRZEGOWY W TEORII TERMOKONSOLIDACJI. ZAGADNIENIE POCZĄTKOWE Górnictwo i Geoinżynieria ok 33 Zesyt 1 9 Jan Gasyński* MIESZANY POBLEM POCZĄKOWO-BZEGOWY W EOII EMOKONSOLIDACJI. ZAGADNIENIE POCZĄKOWE 1. Wstęp Analia stanów naprężenia i odkstałcenia w gruncie poostaje

Bardziej szczegółowo

Graficzna prezentacja struktury empirycznych danych wielowymiarowych: opis i zastosowanie metody

Graficzna prezentacja struktury empirycznych danych wielowymiarowych: opis i zastosowanie metody PRZEGĄD PSYCHOOGICZNY, 007, TOM 50, Nr 3, 319-334 Graficna preentacja struktury empirycnych danych wielowymiarowych: opis i astosowanie metody Mikołaj Rybacuk*, Joanicjus Naarko Wydiał Zarądania Politechniki

Bardziej szczegółowo

Katedra Geotechniki i Budownictwa Drogowego. WYDZIAŁ NAUK TECHNICZNYCH Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

Katedra Geotechniki i Budownictwa Drogowego. WYDZIAŁ NAUK TECHNICZNYCH Uniwersytet Warmińsko-Mazurski Katedra Geotechniki i Budownictwa Drogowego WYDZIAŁ NAUK TECHNICZNYCH Uniwersytet Warmińsko-Maurski Mechanika Gruntów dr inż. Ireneus Dyka http://pracownicy.uwm.edu.pl/i.dyka e-mail: i.dyka@uwm.edu.pl

Bardziej szczegółowo

Umowa licencyjna na dane rynkowe - poufne

Umowa licencyjna na dane rynkowe - poufne ZAŁĄCZNIK NR 4 do UMOWY LICENCYJNEJ NA DANE RYNKOWE (obowiąujący od dnia 30 cerwca 2017) CENNIK Wsystkie Opłaty predstawione w Cenniku dotycą i będą nalicane godnie e Scegółowymi Zasadami Korystania i

Bardziej szczegółowo

Metoda oceny efektywności realizacji międzynarodowej usługi transportowej

Metoda oceny efektywności realizacji międzynarodowej usługi transportowej RÓŻOWICZ Jan 1 JAKOWLEWA Irena 2 Metoda oceny efektywności realiacji międynarodowej usługi transortowej WSĘP Jednym odstawowych agadnień międynarodowej usługi transortowej jest ocena efektywności realiacji

Bardziej szczegółowo

Języki interpretowane Interpreted languages PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Języki interpretowane Interpreted languages PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE Jęyki interpretowane Interpreted languages Informatyka Stacjonarne IO2_02 Obowiąkowy w ramach specjalności: Inżynieria oprogramowania II stopień Rok: I Semestr: II wykład, laboratorium 1W, 2L 3 ECTS I

Bardziej szczegółowo

Niniejsze zapytanie nie stanowi zapytania ofertowego w rozumieniu przepisów Prawa o Zamówieniach Publicznych.

Niniejsze zapytanie nie stanowi zapytania ofertowego w rozumieniu przepisów Prawa o Zamówieniach Publicznych. Zapytanie o informację na ofertę monitoringu mediów Narodowego WSTĘP Na podstawie Umowy dierżawy i powierenia arądania Stadionem m w Warsawie awartej pre sp. siedibą w Warsawie (dalej również jako lub

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie funkcji inżynierskich w arkuszach kalkulacyjnych zadania z rozwiązaniami

Zastosowanie funkcji inżynierskich w arkuszach kalkulacyjnych zadania z rozwiązaniami Tadeus Wojnakowski Zastosowanie funkcji inżynierskich w arkusach kalkulacyjnych adania rowiąaniami Funkcje inżynierskie występują we wsystkich arkusach kalkulacyjnych jak Excel w MS Office Windows cy Gnumeric

Bardziej szczegółowo

Wspieranie przedsiębiorców w ramach aktywizacji zawodowej. Częstochowa, luty 2018

Wspieranie przedsiębiorców w ramach aktywizacji zawodowej. Częstochowa, luty 2018 Wspieranie predsiębiorców w ramach aktywiacji awodowej Cęstochowa, luty 2018 Licba berobotnych arejestrowanych w Powiatowym Urędie Pracy w Cęstochowie na koniec grudnia 2017 r. Ogółem: 8 683 Miasto Cęstochowa

Bardziej szczegółowo

REGUŁY POLITYKI PIENIĘŻNEJ A PROGNOZOWANIE WSKAŹNIKA INFLACJI

REGUŁY POLITYKI PIENIĘŻNEJ A PROGNOZOWANIE WSKAŹNIKA INFLACJI gnieska Prybylska-Maur Uniwersye Ekonomicny w aowicach REGUŁY POLIYI PIENIĘŻNEJ PROGNOZOWNIE WSŹNI INFLCJI Wprowadenie Jednym rodaów poliyki pieniężne es poliyka opara na regułach poliyki pieniężne. en

Bardziej szczegółowo

Regulamin Promocji kredytu gotówkowego Oprocentowanie niższe niż najniższe - edycja świąteczna. Obowiązuje od 13.11.2014 r. do 30.04.2015 r.

Regulamin Promocji kredytu gotówkowego Oprocentowanie niższe niż najniższe - edycja świąteczna. Obowiązuje od 13.11.2014 r. do 30.04.2015 r. Regulamin Promocji kredytu gotówkowego Oprocentowanie niżse niż najniżse - edycja świątecna Obowiąuje od 13.11.2014 r. do 30.04.2015 r. 1. Organiator Promocji 1. Promocja Oprocentowanie niżse niż najniżse

Bardziej szczegółowo

OZNACZENIE NIERUCHOMOŚCI KTÓREJ DOTYCZY UWAGA (numery działek lub inne określenie terenu objętego uwagą) USTALENIA PROJEKTU PLANU DZIAŁKA OBRĘB 10/2,

OZNACZENIE NIERUCHOMOŚCI KTÓREJ DOTYCZY UWAGA (numery działek lub inne określenie terenu objętego uwagą) USTALENIA PROJEKTU PLANU DZIAŁKA OBRĘB 10/2, Załącnik Nr 2 do Uchwały Nr... Rady Krakowa dnia... O SPOSOBIE ROZPATRZE UWAG DO MIEJSCOWEGO ZAGOSPODAROWA PRZESTRZENNEGO OBSZARU PARK RZECZNY DRWINKA - PODEDWORZE W KRAKOWIE, W TYM UWAG ZGŁOSZONYCH W

Bardziej szczegółowo

OŚ PRIORYTETOWA V RPO WO OCHRONA ŚRODOWISKA, DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I NATURALNEGO KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE

OŚ PRIORYTETOWA V RPO WO OCHRONA ŚRODOWISKA, DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I NATURALNEGO KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE OŚ PRIORYTETOWA V RPO WO 2014-2020 OCHRONA ŚRODOWISKA, DZIEDZICTWA KULTUROWEGO I NATURALNEGO KRYTERIA MERYTORYCZNE SZCZEGÓŁOWE OPOLE, 28 stycnia 2016 r. Oś priorytetowa Diałanie Poddiałanie V Ochrona środowiska,

Bardziej szczegółowo

Sprawdzanie transformatora jednofazowego

Sprawdzanie transformatora jednofazowego Sprawdanie transformatora jednofaowego SPRAWDZANIE TRANSFORMATORA JEDNOFAZOWEGO Cel ćwicenia Ponanie budowy i asady diałania ora metod badania i podstawowych charakterystyk transformatora jednofaowego.

Bardziej szczegółowo

MOŻLIWOŚCI DIAGNOZOWANIA SYSTEMÓW NAWIGACJI INERCJALNEJ NA BAZIE ANALIZY WARTOŚCI BŁĘDÓW SCHULERA

MOŻLIWOŚCI DIAGNOZOWANIA SYSTEMÓW NAWIGACJI INERCJALNEJ NA BAZIE ANALIZY WARTOŚCI BŁĘDÓW SCHULERA Andrej SZELMANOWSKI Instytut Technicny Wojsk Lotnicych PRACE NAUKOWE ITWL Zesyt 33, s. 159 172, 2013 r. DOI 10.2478/afit-2013-0009 MOŻLIWOŚCI DIAGNOZOWANIA SYSTEMÓW NAWIGACJI INERCJALNEJ NA BAZIE ANALIZY

Bardziej szczegółowo

UZĘBIENIA CZOŁOWE O ŁUKOWO KOŁOWEJ LINII ZĘBÓW KSZTAŁTOWANE NARZĘDZIEM JEDNOOSTRZOWYM

UZĘBIENIA CZOŁOWE O ŁUKOWO KOŁOWEJ LINII ZĘBÓW KSZTAŁTOWANE NARZĘDZIEM JEDNOOSTRZOWYM MODELOWANIE INŻYNIESKIE ISSN 896-77X 40, s. 7-78, Gliwice 00 UZĘBIENIA CZOŁOWE O ŁUKOWO KOŁOWEJ LINII ZĘBÓW KSZTAŁTOWANE NAZĘDZIEM JEDNOOSTZOWYM PIOT FĄCKOWIAK Instytut Technologii Mechanicnej, Politechnika

Bardziej szczegółowo

PRZEKŁADNIE ZĘBATE CZOŁOWE ŚRUBOWE. WALCOWE (równoległe) STOŻKOWE (kątowe) ŚLIMAKOWE HIPERBOIDALNE. o zebach prostych. walcowe. o zębach.

PRZEKŁADNIE ZĘBATE CZOŁOWE ŚRUBOWE. WALCOWE (równoległe) STOŻKOWE (kątowe) ŚLIMAKOWE HIPERBOIDALNE. o zebach prostych. walcowe. o zębach. CZOŁOWE OWE PRZEKŁADNIE STOŻKOWE PRZEKŁADNIE ZĘBATE CZOŁOWE ŚRUBOWE WALCOWE (równoległe) STOŻKOWE (kątowe) HIPERBOIDALNE ŚLIMAKOWE o ebach prostych o ębach prostych walcowe walcowe o ębach śrubowych o

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE METOD TAKSONOMICZNYCH DO OCENY POZIOMU ROZWOJU SPOŁECZNO- EKONOMICZNEGO POWIATÓW WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO

ZASTOSOWANIE METOD TAKSONOMICZNYCH DO OCENY POZIOMU ROZWOJU SPOŁECZNO- EKONOMICZNEGO POWIATÓW WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI RZESZOWSKIEJ Nr 286 Ekonomia i Nauki Humanistycne. 19 (2/20) 20 Paweł HYDZIK 1 ZASTOSOWANIE METOD TAKSONOMICZNYCH DO OCENY POZIOMU ROZWOJU SPOŁECZNO- EKONOMICZNEGO POWIATÓW

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 13. Wyznaczanie ruchliwości i koncentracji nośników prądu w półprzewodnikach metodą efektu Halla. Cel ćwiczenia

Ćwiczenie 13. Wyznaczanie ruchliwości i koncentracji nośników prądu w półprzewodnikach metodą efektu Halla. Cel ćwiczenia Ćwicenie 13 Wynacanie ruchliwości i koncentracji nośników prądu w półprewodnikach metodą efektu alla Cel ćwicenia Celem ćwicenia jest aponanie się e jawiskiem alla, stałoprądowa metoda badania efektu alla,

Bardziej szczegółowo

Sprawozdanie należy wypełnić wyłącznie w białych pustych polach, zgodnie z instrukcjami umieszonymi przy poszczególnych polach oraz w przypisach.

Sprawozdanie należy wypełnić wyłącznie w białych pustych polach, zgodnie z instrukcjami umieszonymi przy poszczególnych polach oraz w przypisach. Załącnik nr 5 WZÓR SPRAWOZDANIE Z WYKONANIA ZADANIA PUBLICZNEGO, O KTÓRYM MOWA W ART. 18 UST. 4 USTAWY Z DNIA 24 KWIETNIA 2003 R. O DZIAŁALNOŚCI POŻYTKU PUBLICZNEGO I O WOLONTARIACIE (DZ. U. Z 2016 R.

Bardziej szczegółowo

V Narodowy Fundusz Inwestycyjny Victoria S.A. w likwidacji. Raport z badania bilansu otwarcia likwidacji na dzień 1 października 2006 r.

V Narodowy Fundusz Inwestycyjny Victoria S.A. w likwidacji. Raport z badania bilansu otwarcia likwidacji na dzień 1 października 2006 r. V Narodowy Fundus Inwestycyjny Victoria S.A. w likwidacji Raport badania bilansu otwarcia likwidacji na dień 1 paźdiernika 2006 r. AL 14 Sp. +48 (0) 22 523 Faks +48 {0} 22 523 Raport badania bilansu otwarcia

Bardziej szczegółowo

ZRÓŻNICOWANA EFEKTYWNOŚĆ EKSPLOATACYJNYCH DODATKÓW PRZECIWCIERNYCH DO OLEJÓW SMARNYCH

ZRÓŻNICOWANA EFEKTYWNOŚĆ EKSPLOATACYJNYCH DODATKÓW PRZECIWCIERNYCH DO OLEJÓW SMARNYCH PROBLEMY NIEKONWENCJONALNYCH UKŁADÓW ŁOŻYSKOWYCH Łódź, 15-16 maja 1997 r. Zbigniew Zalis Politechnika Opolska w Opolu ZRÓŻNICOWANA EFEKTYWNOŚĆ EKSPLOATACYJNYCH DODATKÓW PRZECIWCIERNYCH DO OLEJÓW SMARNYCH

Bardziej szczegółowo

ANALIZA WPŁYWU WARTOŚCI POCZĄTKOWYCH WEKTORA WAG NA PRACĘ BEZCZUJNIKOWEGO UKŁADU ADAPTACYJNEGO STEROWANIA DTC-SVM

ANALIZA WPŁYWU WARTOŚCI POCZĄTKOWYCH WEKTORA WAG NA PRACĘ BEZCZUJNIKOWEGO UKŁADU ADAPTACYJNEGO STEROWANIA DTC-SVM Prace Naukowe Instytutu Masyn, Napędów i Pomiarów Elektrycnych Nr 69 Politechniki Wrocławskiej Nr 69 Studia i Materiały Nr 33 2013 Piotr DERUGO*, Mateus DYBKOWSKI* DTC-SVM, ANFC, regulator adaptacyjny,

Bardziej szczegółowo

Termin, porządek obrad i treść projektów uchwał NWZA

Termin, porządek obrad i treść projektów uchwał NWZA Termin, porądek obrad i treść projektów uchwał NWZA Zarąd Fabryki Farb i Lakierów ŚNIEŻKA Spółka Akcyjna siedibą w Lubinie 34a wpisanej do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000060537, XII Wydiał

Bardziej szczegółowo

STUDENCKIE KOŁO ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ I WIEDZĄ UMCS

STUDENCKIE KOŁO ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ I WIEDZĄ UMCS Lublin, dn. 15.01.2014r. Sprawodanie diałalności Studenckiego Koła Jakością i Wiedą w roku 2013: A. Zrealiowane projekty B. Kostorys A. Zrealiowane projekty Lp. Data realiacji 1. 22-24 listopada Nawa predsięwięcia

Bardziej szczegółowo

PORÓWNANIE PEŁZANIA DREWNA PRZED I PO PORAśENIU PRZEZ MIKROORGANIZMY

PORÓWNANIE PEŁZANIA DREWNA PRZED I PO PORAśENIU PRZEZ MIKROORGANIZMY JAN KUBIK, j.kubik@po.opole.pl KAMIL PAWLIK, k.pawlik@po.opole.pl Politechnika Opolska PORÓWNANIE PEŁZANIA DREWNA PRZED I PO PORAśENIU PRZEZ MIKROORGANIZMY CREEP COMPARISON O WOOD BEORE AND ATER INECTION

Bardziej szczegółowo

ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Seria: TRANSPORT z. 83 Nr kol. 1904

ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Seria: TRANSPORT z. 83 Nr kol. 1904 ZESZYTY NAUKOWE POLITECHNIKI ŚLĄSKIEJ 2014 Seria: TRANSPORT. 83 Nr kol. 1904 Piotr CZECH 1 WYKORZYSTANIE ALGORYTMÓW GENETYCZNYCH ORAZ ANALIZY PCA DO DOBORU WEJŚĆ KLASYFIKATORÓW USZKODZEŃ KÓŁ ZĘBATYCH OPARTYCH

Bardziej szczegółowo

UKŁAD ZASILANIA SILNIKA BLDC Z UWZGLĘDNIENIEM SPECYFIKI NAPĘDU POJAZDU DROGOWEGO

UKŁAD ZASILANIA SILNIKA BLDC Z UWZGLĘDNIENIEM SPECYFIKI NAPĘDU POJAZDU DROGOWEGO Zesyty Problemowe Masyny Elektrycne Nr 3/212 (96) 7 Andrej Sikora, Adam Zielonka Politechnika Śląska, Gliwice UKŁAD ZASILANIA SILNIKA BLDC Z UWZGLĘDNIENIEM SPECYFIKI NAPĘDU POJAZDU DROGOWEGO BLDC MOTOR

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY Politechniki Śląskiej ROZPRAWA DOKTORSKA. Modelowanie dynamiki napędu hybrydowego

WYDZIAŁ MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY Politechniki Śląskiej ROZPRAWA DOKTORSKA. Modelowanie dynamiki napędu hybrydowego WYDZIAŁ MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY Politechniki Śląskiej ROZPRAWA DOKTORSKA mgr inż. Adam Stachura Modelowanie dynamiki napędu hybrydowego Promotor: prof. dr hab. inż. Arkadius MĘŻYK Gliwice 11 1. Wstęp...

Bardziej szczegółowo

matematyki i przedmiotów przyrodniczych w klasach I-III oraz w klasach VII VIII Szkoły Podstawowej.

matematyki i przedmiotów przyrodniczych w klasach I-III oraz w klasach VII VIII Szkoły Podstawowej. PROGRAM MIERZENIA JAKOŚCI KSZTAŁCENIA W ZAKRESIE EDUKACJI PRZYRODNICZEJ I MATEMATYCZNEJ NA LATA 2017-2020 W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. STEFANA CZARNIECKIEGO W RECZU I. CEL GŁÓWNY PROGRAMU Celem głównym aplanowanych

Bardziej szczegółowo

Dodawanie i mnożenie liczb zespolonych są działaniami wewnętrznymi tzn., że ich wynikiem jest liczba zespolona.

Dodawanie i mnożenie liczb zespolonych są działaniami wewnętrznymi tzn., że ich wynikiem jest liczba zespolona. Wykład - LICZBY ZESPOLONE Algebra licb espolonych, repreentacja algebraicna i geometrycna, geometria licb espolonych. Moduł, argument, postać trygonometrycna, wór de Moivre a.' Zbiór Licb Zespolonych Niech

Bardziej szczegółowo

Rurka Pitota Model FLC-APT-E, wersja wyjmowana Model FLC-APT-F, wersja stała

Rurka Pitota Model FLC-APT-E, wersja wyjmowana Model FLC-APT-F, wersja stała Pomiar prepływu Rurka Pitota Model FLC-APT-E, wersja wyjmowana Model FLC-APT-F, wersja stała Karta katalogowa WIKA FL 10.05 FloTec Zastosowanie Produkcja i rafinacja oleju Udatnianie i dystrybucja wody

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Automatyzacji Procesów

AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Staszica w Krakowie. Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki Katedra Automatyzacji Procesów AKADEMIA GÓRNICZO-HUTNICZA im. Stanisława Stasica w Krakowie Wydiał Inżynierii Mechanicnej i Robotyki Katedra Automatyacji Procesów ROZPRAWA DOKTORSKA Układy redukcji drgań tłumikami magnetoreologicnymi

Bardziej szczegółowo

Budowa atomów. Atomy wieloelektronowe Zakaz Pauliego Układ okresowy pierwiastków

Budowa atomów. Atomy wieloelektronowe Zakaz Pauliego Układ okresowy pierwiastków Novosibirsk Russia September 00 W-6 (Jarosewic) slajdy Na podstawie preentacji prof. J. Rutkowskiego Budowa atomów Atomy wieloelektronowe Zaka Pauliego Układ okresowy pierwiastków Atomy wieloelektronowe

Bardziej szczegółowo

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Karta (sylabus) modułu/predmiotu Budownictwo (Nawa kierunku studiów) Studia I Stopnia Predmiot: Regulacja rek River regulation Rok: IV Semestr: 7 MK_65 Rodaje ajęć i licba godin: Studia stacjonarne Studia

Bardziej szczegółowo

PROWIZJA I AKORD1 1 2

PROWIZJA I AKORD1 1 2 PROWIZJA I AKORD 1 1 1. Pracodawca może ustalić wynagrodenie w formie prowiji lub akordu. 2. Prowija lub akord mogą stanowić wyłącną formę wynagradania lub występować jako jeden e składników wynagrodenia.

Bardziej szczegółowo

Współczynniki DOP i miary dokładności w obserwacjach satelitarnych. dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie

Współczynniki DOP i miary dokładności w obserwacjach satelitarnych. dr hab. inż. Paweł Zalewski Akademia Morska w Szczecinie Współcynniki OP i miary dokładności w obserwacjac saeliarnyc dr ab inż Paweł Zalewski Akademia Morska w Scecinie Geomerycna ocena dokładności: - - Geomerycna ocena dokładności: - 3 - OP współcynniki geomerycnej

Bardziej szczegółowo

ZADANIA Z FUNKCJI ANALITYCZNYCH LICZBY ZESPOLONE

ZADANIA Z FUNKCJI ANALITYCZNYCH LICZBY ZESPOLONE . Oblicyć: ZADANIA Z FUNKCJI ANALITYCZNYCH a) ( 7i) ( 9i); b) (5 i)( + i); c) 4+3i ; LICZBY ZESPOLONE d) 3i 3i ; e) pierwiastki kwadratowe 8 + i.. Narysować biór tych licb espolonych, które spełniają warunek:

Bardziej szczegółowo