Temat: Alkohol przyczyny, problem, skutki

Transkrypt

1 Scenariusz 11 Temat: Alkhl przyczyny, prblem, skutki Cele: Uczeń: wie, c t jest alkhl, alkhlizm, ptrafi zdefiniwać t pjęcie, rzwija umiejętnść grmadzenia infrmacji z tekstów źródłwych na temat alkhlu, analizuje i przetwarza infrmacje, rzumie prblem zgubneg nałgu, ptrafi dpwiedni ustsunkwać się d prblemu szerząceg się alkhlizmu wśród dzieci i młdzieży, rzwija umiejętnści współdziałania w grupie. Uczestnicy: uczniwie klasy II liczba 25 sób Czas: 2 jednstki lekcyjne Metdy: praca w grupach, śnieżna kula, grupy tęczwe. Śrdki dydaktyczne: brystl, markery, teksty źródłwe alkhlizmie, klrwe karteczki, kartki xer. TOK LEKCJI CZĘŚĆ WSTĘPNA CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA I UCZNIA Pwitanie: Nauczyciel wita tych, którzy mają dbry humr i tych, którzy są smutni HEJ! Dzieci, które czują się pwitane machają ręką i krzyczą HEJ. UWAGI Zwróć uwagę czy każdy

2 CZĘŚĆ GŁÓWNA Pdział na grupy: Nauczyciel rzdaje klrwe karteczki dbierając uczniów słabszych ze zdlniejszymi pięć klrów; w ten spsób twrzą się grupy tęczwe. Liderzy grup lsują hasła (załącznik nr 1), p uzgdnieniu z grupą wpisują dpwiednie słwa d przyczepinej na tablicy krzyżówki (załącznik nr 2). Dwie grupy lsują dwa razy. Nauczyciel zapisuje temat i pdaje cele zajęć. Prsi uczniów aby indywidualnie zastanwili się nad hasłem krzyżówki, ptem w parach, na kńcu w grupach twrzą własną definicję słwa alkhl (metda śnieżnej kuli). Wspólnie knfrntujemy ułżne definicje z pisem encyklpedycznym. Nauczyciel rzdaje materiały źródłwe (załącznik nr 3) z pmcniczymi pytaniami (załącznik nr 4). Zadaniem każdej grupy jest napisanie artykułu prasweg na temat alkhlizmu w parciu teksty źródłwe. Nauczyciel głśn czyta materiały źródłwe, nad którymi będą pracwać uczniwie. Estetycznie wyknane prace będą d dyspzycji w biblitece szklnej (praca w grupach tęczwych). Ważnym elementem teg zadania jest współpraca uczniów w zesple nad twrzeniem własneg artykułu, samdzielnść pdejmwania decyzji. Prezentacja artykułów. uczeń pczuł się pwitany Dbry mment na pracę ucznia ze słwnikiem, encyklpedią Zwróć uwagę na t aby każdy miał kreślną pracę w grupie CZĘŚĆ KOŃCOWA Ewaluacja frma pracy dmwej (załącznik nr 5).

3 ZAŁĄCZNIK nr 1 1. Uczucie, które twarzyszy nam w niebezpiecznych sytuacjach? 2. Mżemy tak nazwać t, c łączy nas z sbą przyjazną, rdziną 3. Sugestia, język reklamy t namawianie, a inaczej 4. Złe sampczucie, ptrzeba sięgnięcia p alkhl t chrby alkhlwej. 5. Picie alkhlu, palenie papiersów pwduje 6. Od rdziny, przyjaciół mżemy liczyć w trudnych chwilach na 7. Swym nałgiem krzywdzimy też innych sprawiając im ZAŁĄCZNIK nr 2 1. S T R A C H 2. B L I S K O Ś Ć 3. K U S Z E N I E 4. O B J A W Y 5. C H O R O B Y 6. P O M O C 7. B Ó L

4 ZAŁĄCZNIK nr 3 "Chrba alkhlwa" "Uzależnienie d alkhlu" "Alkhlizm" jest t kreswe picie alkhlu w celu dznawania jeg działania psychiczneg, a czasem także dla uniknięcia złeg sampczucia, wynikające z jeg dstawienia. Isttą tej chrby jest więc psychiczne i fizyczne raz spłeczne uzależnienie d śrdka narktyczneg jakim jest alkhl. Osba, która sięga p alkhl częst rbi t pdczas różneg typu sptkań twarzyskich, pd presją grupy lub z własnej wli w ten spsób uzależnia się spłecznie. Dbre sampczucie p wypitym alkhlu pwduje craz większą chęć picia, stpniw przeradza się na w pragnienie i w żądzę uzależniając psychicznie. Craz częstsze zaglądanie d kieliszka i craz większe ilści spżywaneg alkhlu prwadzą w knsekwencji d wbudwania cząsteczek C2H5OH d cyklu metabliczneg rganizmu pwdując ubezwłasnwlnienie fizyczne. Uzależnienie fizyczne gdy częste używanie śrdka uzależniająceg pwduje wbudwanie jeg cząsteczki d biegu cyklów metablicznych rganizmu. Uzależnienie fizyczne pwduje, że sba uzależnina staje się bezwlna, gdyż rganizm wytwrzył już sztuczną ptrzebę bilgiczną, zachwanie hmestazy rganizmu wymaga dstarczania rganizmwi śrdka uzależniająceg. Uzależnienie psychiczne ten typ uzależnienia bjawia się psychicznym pragnieniem przyjmwania daneg śrdka uzależniająceg. Pczątkw jest t tylk pragnienie, ale częst przeradza się n w żądzę i wewnętrzny przymus brania ubezwłasnwlniając sbę uzależniną. Alkhlizm jest chrbą pstępującą (prgresywną) Objawy alkhlizmu nasilają się w miarę trwania chrby. Jeżeli chrba nie zstanie pwstrzymana, stan chreg będzie się stale pgarszał. W alkhlizmie mżna wyróżnić dmienne bjawy cechujące wczesną, średni zaawanswaną raz późną fazę chrby.

5 Alkhlizm jest chrbą śmiertelną Alkhlizm nie leczny jest chrbą zagrażającą życiu. Bez leczenia alkhlik skraca sbie życie średni lat. Alkhlicy częst giną śmiercią tragiczną w wypadkach samchdwych, wskutek sambójstwa, zabójstwa, w czasie bijatyk lub w wyniku utnięcia. Mit: Alkhlicy piją cdziennie Fakt: Isttnie, niektórzy alkhlicy nadużywają alkhlu cdziennie. Bardziej typwym spsbem picia w zaawanswanym stadium chrby alkhlwej jest jednak picie nieumiarkwane przerywane dłuższymi lub krótszymi kresami całkwitej abstynencji. Mit: Alkhlik upija się za każdym razem, gdy pije Fakt: Alkhlikiem jest sba, która utraciła zdlnść trafneg przewidywania czy i kiedy utraci kntrlę nad ilścią wypijaneg alkhlu. A zatem awanturnicze, lub inne spłecznie nieakceptwane zachwania jakie mgą wystąpić pdczas picia stanwią rezultat utraty kntrli nad alkhlem. Nie są t zachwania świadmie zamierzne przez tę sbę, c zresztą częst pwduje u tej sby knflikt wartści. Negatywne zachwania są efektem działania alkhlu, d któreg alkhlik nie mże się pwstrzymać z chwilą wypicia pierwszeg kieliszka. Niezdlnść d zachwania kntrli nad ilścią wypiteg alkhlu, nie zaś sam upicie się, stanwi zatem kryterium pzwalające dróżnić sbę z prblemem alkhlwym d sby pijącej twarzysk. Większść alkhlików t ludzie z marginesu Fakt: Wręcz przeciwnie, tylk 3-5% wszystkich alkhlików kńczy w przysłwiwym rynsztku. Przeważająca większść, czyli 95-97%, mieści się w przekrju całeg spłeczeństwa, ludźmi uzależninymi d alkhlu bywają przeważnie nrmalnie zatrudnieni, psiadający rdziny, prduktywni i pwszechnie szanwani bywatele. Mit: Alkhlikm brak silnej wli: mgliby przestać pić, gdyby naprawdę chcieli Fakt: Alkhlizm jest chrba charakteryzująca się utratą kntrli nad piciem. Prblem nie plega na braku silnej wli, lecz na uzależnieniu d alkhlu. Alkhlik nie chce pić tak jak pije, chce pić jak wszyscy. Gdyby t była kwestia wybru, alkhlik wybrałby taki spsób picia, aby nie mieć prblemu. Charakterystyka chrby alkhlwej.

6 Kncentracja życia wkół picia Obecnść alkhlu w życiu cdziennym staje się czymś bardz ważnym, duż uwagi i zabiegów jest skncentrwanych wkół kazji d wypicia i dstępnści alkhlu. Pstępujące zaniedbywanie alternatywnych d picia przyjemnści, zachwań i zaintereswań. Zawężenie repertuaru zachwań związanych z piciem alkhlu d 1-2 wzrców. Utrata kntrli nad piciem P wypiciu pierwszej prcji alkhlu, ujawnia się niemżnść skuteczneg decydwania ilści wypijaneg alkhlu i mmencie przerwania picia (trudnści w unikaniu rzpczęcia picia, trudnści w zakńczeniu picia alb prblemy z kntrlwaniem picia d wcześniej załżneg pzimu). Zaburzenia pamięci i świadmści P wypiciu pjawiają się dziury pamięciwe, całe fragmenty wydarzeń znikają z pamięci, mim próby brny pzrów rzumnści i ciągłści pstępwania, craz więcej rzeczy dzieje się pza świadmścią sby uzależninej. Skutki zdrwtne Oznaki głdu (przy dtruciu): drżenie, nudnści, wymity, bóle żłądka, pcenie się, nerwwść, pirytwanie, kszmary, halucynacje, knwulsje. Upśledzenie systemu trawienneg: pdrażnienie przewdu pkarmweg (zapalenie krężnicy, zapalenie przełyku, nieżyt żłądka), zapalenie trzustki, krwawienie układu pkarmweg, upśledzenie wątrby (żółtaczka alkhlwa, marskść), zniszczenie kmórek wątrbwych. Upśledzenie układu krążenia: nadciśnienie tętnicze, niewydlnść serca. Nwtwry: ust, gardła, przełyku, wątrby. Częste infekcje: żółtaczka wiruswa, suchty. Zaburzenia psychiczne i neurlgiczne:

7 zaburzenia charakteru: agresywnść, drażliwść, zły nastrój, słabienie wli i panwania nad sbą, bezsennść, niepkój, stany depresyjne z ryzykiem sambójstwa, utrata pamięci, słabienie uwagi, deliria i stany szaleństwa, ryzyk hspitalizacji w szpitalu psychiatrycznym, zapalenie wielnerwwe nóg ryzyk paraliżu, zapalenie nerwu wzrkweg ryzyk utraty wzrku. Skutki spłeczne Rezygnacja z kntrli nad swim życiem cdziennym: zaniedbania w wychwaniu i edukacji dzieci, niestabilnść związku (brak przumienia, kłótnie,...), utrata praw ( świadczenia), zadłużenie i bieda (faktury, czynsze nie zapłacne, sprawy sądwe). Utrata wszelkich więzi spłecznych, c mże prwadzić d marginalizacji: izlacja, utrata punktów. Zerwanie więzi rdzinnych: separacja, rzwód, utrata kntaktu i więzi z dziećmi. Sprawy sądwe: przemc w małżeństwie, przucenie rdziny, prwadzenie pjazdów w stanie nietrzeźwści, utarczki i bójki w miejscach publicznych Dzieci, które wychwują się w rdzinach, w których ktś nadużywa napjów alkhlwych, żyją z pczuciem zagrżenia, cierpią i uczą się szczególnych spsbów pstępwania, które im utrudniają życie. Są częst fiarami przemcy psychicznej i fizycznej, a nieraz stają się również fiarami nadużyć seksualnych. Jest ich w Plsce więcej niż 2 miliny Wiele dzieci stara się utrzymywać w tajemnicy picie rdziców, wstydzą się, mają pczucie, że są grsze, ale starają się chrnić dbre imię rdziny, bją się i mają zaburzenia

8 emcjnalne związane z lękiem. Ukrywają i tłumią swje uczucia, czują się samtnine, próbują za wszelką cenę pradzić sbie ze swją rzpaczą i bezradnścią. Niektóre dzieci birą na siebie nadmierną dpwiedzialnść za prblemy rdzinne i przejmują bwiązki drsłych, bardz się starają naprawiać swje błędy i zaniedbania, żeby zadwlić innych. Nie umieją się bawić. Niektóre dzieci starają się przystswać za wszelką cenę d nienrmalneg i zagrażająceg śrdwiska rdzinneg, wchłaniają w siebie destrukcję i chas. Inne źle się zachwują i pragną w ten spsób zwrócić uwagę na siebie; mają złe stpnie, piją alkhl i zażywają narktyki, ppełniają drbne wykrczenia. Niektóre dzieci, mim sweg cierpienia starają się być piekuńcze i przyjazne dla innych, są gtwe d pświęcania się, wkładają wiele wysiłku w pmaganiu tym, którzy cierpią i są zagubieni Dlaczeg nastlatki piją alkhl? 1. Umiarkwane picie alkhlu jest atrakcyjne dla wielu drsłych pnieważ: ułatwia przeżywanie przyjemnści, przynsi ulgę w przykrych mmentach życia, ułatwia dpędzanie smutnych myśli, uprzyjemnia sptkania z innymi ludźmi, jest częścią celebrwania urczystści i sukcesów. 2. Nastlatki tym wszystkim wiedzą i dznają pkusy skrzystania z tych atrakcji. Oprócz teg mają ważne i ddatkwe pwdy skłaniające d picia. 3. Nasze drastające dzieci częst sięgają p alkhl: aby czuć się drsłym, aby dpaswać się d tczenia, aby czuć się dbrze i być na luzie, aby wyrazić swją ptrzebę buntu i chęć zmierzenia się z ryzykiem, aby zaspkić ciekawść, pnieważ alkhl jest łatw dstępny. 4. Istnieją jednak bardz ważne pwdy, by nastlatki alkhlu nie piły. Dzięki zrzumieniu przyczyn sięgania p alkhl przez nastlatki rdzice mgą lepiej i skuteczniej pmagać swim dziecim w tym, żeby nie piły. Nauczycielewychwawcy mgą pmóc zrzumieć te przyczyny zarówn rdzicm, jak i dziecim.

9 ZAŁĄCZNIK nr 4 1. C t za prblem? 2. Jak g zdefiniwać? 3. Gdzie występuje? 4. Kg dtyka? 5. Jak się bjawia? 6. Skutki prblemu? 7. Jak zapbiegać? ZAŁĄCZNIK nr 5

10 Źródł: Scenariusze lekcji wychwawczych pświęcnych prblematyce zapbiegania i zwalczania przejawów patlgii spłecznej wśród dzieci i młdzieży (alkhlizmu i niktynizmu Gimnazjum), autr Małgrzata Sadwska, Zeszyt metdyczny RODN 2/2009, Radmski Ośrdek Dsknalenia Nauczycieli