Bożena Czyż-Bortowska, Biblioteka Pedagogiczna w Toruniu

Transkrypt

1 WYSZUKIWANIE PROGRAMÓW NAUCZANIA W PROGRAMIE INFORMACYJNO- WYSZUKIWAWCZYM SYSTEMU KOMPUTEROWEJ OBSŁUGI BIBLIOTEKI "SOWA" - scenariusz zajęć warsztatwych dla człnków Gruwy Satkształceniwej WUZ BP w Truniu Bżena Czyż-Brtwska, Bibliteka Pedaggiczna w Truniu 1 Uwagi wstęwne: Warsztaty przewidziane są dla pracwników pedaggicznych i pracwników bsługi (magazyn) Bibliteki Pedaggicznej w Truniu. Celem zajęć jest siągnięcie przez nich umiejętnści wyszukiwania wybranych dkumentów w prgramie infrmacyjn-wyszukiwawczym według różnych kryteriów, zgdnych z atrybutami zastswanymi przy wprwadzaniu pisu dkumentu d kmputera. Zasadnść zrganizwania sbneg szklenia dtycząceg wyszukiwania prgramów nauczania wynika z dmienneg pracwania teg typu dkumentów, plegająceg na zastswaniu w pisie - prócz hasła przedmitweg - kreślnika i słwa kluczweg, które nie są wykrzystywane w naszej biblitece w pisie kmputerwym książek. Adresaci zajęć warsztatwych mają niewielkie dświadczenie w pracy z kmputerem i znają słab (lub wcale) prgram infrmacyjn-wyszukiwawczy w systemie "SOWA" Instruktrem jest człnek Grupy Samkształceniwej WUZ psiadający wiedzę i umiejętnści knieczne d przeprwadzenia zajęć. Czas zajęć: 4 gdziny Cel gólny: Dsknalenie zawdwe nauczycieli biblitekarzy i pracwników bsługi w Wydziale Udstępniania Zbirów w BP w Truniu w zakresie wykrzystywania elektrnicznych narzędzi infrmacji biblitecznej. Cele weracyjne: Uczestnik warsztatów p zajęciach: ptrafi psługiwać się kmputerem w pszukiwaniu infrmacji w bazie elektrnicznej książek zna prgram infrmacyjn-wyszukiwawczy w systemie SOWA ptrafi wyszukiwać dkumenty i ich pisy w prgramie infrmacyjn-wyszukiwawczym ptrafi wyszukiwać prgramy nauczania krzystając z zastswanych w pisie kluczy wyszukiwania Metdy: prezentacja ćwiczenia Przebieg zajęć: I. Otówienie wjęć związanych z systetet "SOWA": II. System Kmputerwej Obsługi Bibliteki "SOWA". Prgram infrmacyjn-wyszukiwawczy. Dkument i jeg atrybuty. Listy (wykazy) atrybutów. Egzemplarz dkumentu. Główne menu. Plecenie. Okienk główne. Pdkienk. Identyfikatr. Sygnatura. Prezentacja wrgratu infrtacyjn-wyszukiwawczeg 1. Włączenie kmputera. 2. Wejście d systemu SOWA. 3. Uruchmienie prgramu - wybranie plecenia "I : wrgrat infrtacyjn-wyszukiwawczy" z główneg menu systemu.

2 4. Pdstawwe funkcje prgramu: katalgwanie zbirów, czyli wprwadzanie pełnych danych wszystkich dkumentach; wyszukiwanie dkumentów z wykrzystaniem techniki przeglądania katalgu na ekranie mnitra, w dwlnie wybranym układzie; twrzenie zestawień katalgwych dkumentów w dwlnie wybranych układach. 5. Technika kienek i rzwijaneg menu kienk typu "tenu" - wewnątrz kienka wyświetlany jest spis pleceń dstępnych w danym mmencie; kienk typu "dane" - wewnątrz kienka wyświetlane są pla danych, które należy wypełnić kienk typu "wrzeglądanie" - wewnątrz kienka wyświetlane są pla danych, które mżna przeglądać. 6. Klawisze i ich funkcje w pruszaniu się p karttece: Strzałki - służą d przemieszczania się w karttece p wierszu. PGUP, PGDN - służą d przemieszczania się strnami wielkści kienka. TAB - znacza chęć pprawienia wskazaneg wiersza danych i najczęściej pwduje przejście d kienka "dane". DEL - pzwala usunąć wskazany wiersz danych. INS - pzwala wprwadzić nwy wiersz. ENTER - pwduje wybranie wskazanej pzycji kartteki i "zamknięcie" kienka. ESC - "zamyka" kienk bez dknania wybru. Zazwyczaj pd dlną krawędzią kienka wyświetlana jest lista nietypwych zleceń. 7. Główne kienk prgramu : katalg dkumentów (wg klejnści wprwadzenia): 8. Zlecenia prgramu dstępne na ekranie przez cały czas pracy prgramu, częst "przykrywane" przez inne kienka, udstępnia zlecenia prgramu w czterech klumnach. U : uprządkuj W : wybierz dkument INS : wprwadź P : pwiązania S : szukaj K : wybierz klekcję DEL : usuń ESC : kniec T : tekst Z : zestawienia TAB : ppraw I : pełne dane F1 : karta 2 III pierwsza grupa służy d przeglądania katalgu na ekranie - druga grupa służy d twrzenia i emisji zestawień - trzecia grupa służy d wprwadzania i mdyfikwania pisów. Katalgwanie wrgratów nauczania Przy katalgwaniu prgramów nauczania zastswan złżny pis katalgwy, który jest wykrzystywany w pisie dzieła wieltmweg lub serii wydawniczych. Na najwyższym pzimie wprwadza się dkument reprezentujący np. serię. Na niższym pzimie wprwadza się

3 dkumenty reprezentujące, np. części serii, a na klejnym pzimie pszczególne tytuły dzieł ukazujących się w serii. Prgramy nauczania d rku Ik. Knsekwencją przyjęteg rzwiązania jest kniecznść wprwadzania nwych dkumentów pd dpwiednią nazwą przyjętą dla pakietu prgramów : Prgramy nauczania d rku 1998 Prgramy nauczania - I etap - nauczanie zintegrwane Prgramy nauczania - II etap - klasy Ik-kI Prgramy nauczania - III etap - gimnazjum Prgramy nauczania - liceum Na pdstawie tych nazw mżna dnaleźć pakiet prgramów w katalgu tytułów (alfabetycznie) i bejrzeć jeg zawartść pprzez wybranie plecenia "P : pwiązania". Wyszukiwanie dkutentów (wrgratów nauczania) wwrzez wlecenie "U : uwrządkuj" 0. Wybór katalgu Uprządkuj 1. Wyszukiwanie O : klejnść wprwadzenia T : wg tytułów A : wg nazwisk K : wg kluczy S : wg sygnatur E : wg identyfikatrów F : wg daty knferencji L : wg dbirców lektur W : wg nazw wydawców Litera O : wyszukiwanie według klejnści wprwadzenie - mżna szybk dszukać statni wprwadzny dkument (nwy). Litera T : wyszukiwanie według alfabetyczneg prządku tytułów dkumentów (należy znać dkładny tytuł), np. : - "Mój świat : prgram kształcenia..." - "Matematyka 2001" - "Bilgia : klasa k..."

4 4 -"Muzyka: prgram..." Litera A : wyszukiwanie według prządku alfabetyczneg nazwiska autra prgramu, np.: - Kwalczyk Elżbieta - Kłdziński Leszek - Bernaczyk Leszek - Rmanwska Alicja Litera K : wyszukiwanie według prządku alfabetyczneg kluczy wyszukiwania : Typy kluczy B : ISBN H : Hasł prz. K : Sł. Klucz. N : Nazwiska O : Określnik S : Seria T : Temat BN U : UKD ISBN - nie używany w pszukiwaniu wybraneg dkumentu. Hasł wrzedtitwe - wyszukiwanie mał efektywne, trzeba przeglądać wiele strn z tym samym hasłem przedmitwym, by dtrzeć d pszukiwaneg dkumentu, np.: - Wychwanie fizyczne i kultura fizyczna... - Bilgia... - Gegrafia... - Nauczanie zintegrwane... Słw kluczwe - bardz efektywne wyszukiwanie (nie stswane w pisie książki). Przy wprwadzaniu pisu prgramów nauczania zastswan 6 słów kluczwych: - wrgrat nauczania - przy użyciu teg słwa dcieramy d prgramów nauczania' które bwiązywały przed wprwadzeniem refrmy szklnej (infrmacja ilści wprwadznych prgramów) ; jest przydatne przy twrzeniu klekcji, natmiast mał efektywne przy wyszukiwaniu pjedynczeg dkumentu; - refrta - przy użyciu teg słwa łatw wyłnić spśród wszystkich wprwadznych prgramów nauczania te, które dtyczą zrefrmwaneg nauczania; jest również przydatne przy twrzeniu klekcji, mał efektywne przy pszukiwaniu pjedynczeg dkumentu; - ścieżka edukacyjna; - blk wrzedtitwy;

5 5 - blk tetatyczny; - kształcenie zintegrwane. Słwa kluczwe są dsknałym narzędziem przy pszukiwaniu prgramów pprzez twrzenie klekcji, z zastswaniem pleceń : "D : dłącz d klekcji", "P : pzstaw w klekcji" i "U : usuń z klekcji". Dzięki nim mżna szybk wyłnić klekcję prgramów nauczania kreślneg przedmitu bez znajmści szczegółów pisu (nazwiska autra czy tytułu prgramu). Nazwisk - nie używane w pisie i przy wyszukiwaniu. Określnik - element hasła przedmitweg, dsknałe narzędzie wyszukiwania prgramów; d prgramu mżna dtrzeć pprzez każdy zastswany w pisie kreślnik, np. prgram nauczania bilgii w klasie Ik szkły pdstawwej patrzny hasłem : Bilgia - nauczanie - szklnictw pdstawwe - prgram mżna dszukać przez każdy z kreślników: nauczanie, szklnictw pdstawwe i prgram. Przy wprwadzaniu pisów prgramów nauczania zastswan następujące kreślniki: - nauczanie wczątkwe - szklnictw wdstawwe - szklnictw wnadwdstawwe - gitnazjut - liceut - wrgrat V. ki. Seria - nie używana w pisie i przy wyszukiwaniu. Tetat BN - nie używany w pisie i przy wyszukiwaniu. UKD - używany w pisie książek, nie stswany w pisie prgramów nauczania. Pwracamy d wyszukiwania dkumentów pprzez plecenie U : Uprządkuj! Litera S : wyszukiwanie według sygnatur; klucz częst wykrzystywany d ustalenia, jaki prgram kryje się pd kreślną sygnaturą; częst używany przy wyjaśnianiu braków w magazynie. Litera E : wyszukiwanie według identyfikatra; klucz nie używany, będzie wykrzystywany p skmputeryzwaniu wypżyczalni. Litera F : wyszukiwanie według daty imprezy; klucz nie stswany w pisie prgramów nauczania. Litera L : klucz nie stswany w pisie prgramów nauczania. Litera W : wyszukiwanie według alfabetyczneg prządku nazw wydawców; atrybut częst wykrzystywany przy szukaniu prgramów d zrefrmwaneg nauczania. Wyszukiwanie dkutentów wwrzez zastswanie funkcji "S : szukaj".

6 W ramach wybraneg katalgu (prządku) mżna szybk wyszukać dkument na pdstawie skrwidza alfabetyczneg. Skrwidz dtyczy daneg katalgu, tak więc np. jeśli katalg jest uprządkwany według tytułów mżna szybk znaleźć dkument związany z pdanym nazwiskiem. P wybraniu plecenia "S : szukaj" na ekranie ukazuje się kienk danych, w którym wpisuje się pczątkwe litery wyszukiwaneg hasła. Znaleziny zstanie pierwszy dkument figurujący w skrwidzu z pdanym hasłem, np. Tytuł 6 Wyszukanie dkumentu według tytułu Mój świat : prgram kształcenia... Sygnatura kii. Wyszukanie dkumentu według sygnatury Wyszukiwanie dkutentów/wrgratów nauczania wwrzez twrzenie klekcji Klekcja t zbiór dkumentów wybranych w celu wyknania zestawienia. Na pczątku jest pusta. Pdczas przeglądania katalgu mżna d niej dłączyć pprzez plecenie "W : wybierz dkument" tytuł, który chcemy umieścić w klekcji. T sam plecenie pwduje usunięcie dkumentu z klekcji. Grupwe dłączanie lub usuwanie dkumentów z klekcji realizuje plecenie "K : wybierz klekcję". Jeg użycie pwduje pjawienie się na ekranie kienka menu : Wybierz klekcję D : dłącz dkumenty U : usuń dkumenty A : pzstaw dkumenty Q : zapytanie frmalne ESC : rezygnacja Grupwe peracje w klekcji wyknywane są pprzez zastswanie pleceń : "D : dłącz d klekcji", "P : pzstaw w klekcji" i "U : usuń z klekcji". Na ekranie pjawia się kienk zawierające różne kryteria wybru dkumentów. Przy każdym pleceniu zawartść kienka jest taka sama. Dłącz d klekcji [Usuń z klekcji] [Pzstaw w klekcji] A : dkumenty pdaneg autra (nazwisk P : dkumenty pracwników (miejsce pracy) F : materiały dtyczące imprez U : dkumenty dla pdaneg klucza

7 7 W : dkumenty wydane w pdanym czasie O : dkumenty kreślneg typu T : zawierające w pisie pdany tekst L : lektury dla pdaneg przedmitu J : dkumenty w pdanym języku S : dkumenty ze składwanej klekcji C : wszystkie dkumenty N : dkumenty pdanym zakresie E : inwentarz z pdaneg zakresu R : Dkumenty przez kartteki wzrcwe kiii. ESC : rezygnacja Klekcję prgramów mżna twrzyć w dwlny spsób, mżna przeplatać peracje dłączania i usuwania raz stswać klejne różne kryteria. Klekcja staje się autmatycznie pusta p zakńczeniu pracy! Ćwiczenia w wyszukiwaniu wrgratów nauczania. 0. W katalgu tytułów dszukaj prgramy, które ukazały się przed wprwadzeniem refrmy szklnej. 1. W katalgu tytułów dszukaj prgramy nauczania w gimnazjum. 2. W katalgu tytułów dszukaj prgramy nauczania dla II etapu nauczania. 3. Utwórz klekcję wszystkich prgramów nauczania zgrmadznych w biblitece (wykrzystanie słwa kluczweg : prgram nauczania i refrma) - pdaj ich liczbę. 4. Ustal liczbę wprwadznych prgramów nauczania dla zrefrmwanej szkły (wykrzystanie słwa kluczweg : refrma). 5. Psługując się utwrzną klekcją, wyszukaj prgramy nauczania dla blków przedmitwych (wykrzystanie słwa kluczweg: blk przedmitwy). 6. Usuń wszystkie dkumenty z klekcji (plecenie U : usuń z klekcji, C : wszystkie dkumenty) 7. Sprawdź, jaki prgram kryje się pd sygnaturą K-2987 PR P (wykrzystanie plecenia U : uprządkuj raz S : sygnatura i S : szukaj). 8. Wyszukaj prgramy nauczania matematyki w klasie I gimnazjum wydane w rku 2000 (twrzenie klekcji z wykrzystaniem słwa kluczweg: prgram nauczania, hasła przedmitweg: matematyka, kreślnika: gimnazjum i plecenia W : dkumenty wydane w pdanym czasie). 9. Wyszukaj prgramy nauczania wydane przed rkiem pdaj ilść dkumentów (twrzenie klekcji z wykrzystaniem słwa kluczweg: prgram nauczania, plecenia A : pzstaw dkumenty raz plecenia W : dkumenty wydane w pdanym czasie). 10. Pzstaw w wybranej klekcji prgramy nauczania fizyki (wykrzystanie plecenia A : pzstaw dkumenty, U : dkumenty dla pdaneg klucza, H : hasł przedmitwe). 11. Odszukaj prgram nauczania blkweg numerze DKW /99 (wykrzystanie pleceń K : wybierz klekcję, D : dłącz d klekcji, U : dkumenty dla pdaneg klucza (blk przedmitwy), A : pzstaw dkumenty, T : zawierające w pisie pdany tekst). 12. Wyszukaj prgramy nauczania dla zrefrmwanej szkły wydane przez następujące wydawnictwa: Wydawnictwa Szklne i Pedaggiczne Juka (twrzenie klekcji z

8 8 IX. wykrzystaniem słwa kluczweg: refrma, plecenia A : pzstaw dkumenty, T : zawierające w pisie pdany tekst [w tym przypadku nazwa wydawnictwa]). Ewaluacja szklenia Sprawdzenie i cena wyknanych ćwiczeń Ocena spsbu szklenia przez uczestników zajęć Uwagi realizacji: W pierwszej części (prezentacja prgramu) - trwającej 2 gdziny - zajęcia mgą być realizwane dla 2 sób. Część druga warsztatów (ćwiczenia) - trwająca 2 gdziny - plega na samdzielnym wprwadzeniu danych d bazy i sprawdzeniu wyników przez instruktra p zakńczeniu pracy, przy kmputerze mże pracwać tylk jedna sba. Wskazane są ddatkwe gdzinne ćwiczenia w wyszukiwaniu dkumentów zrealizwane najdalej za tydzień p dbytym szkleniu. Zajęcia mgą dbywać się w Wypżyczalni w czasie d gdz d W czasie samdzielnych ćwiczeń instruktr mże zastąpić biblitekarza w bsługiwaniu czytelników (szklenie nie zakłóci nrmalneg trybu pracy w Wydziale Udstępniania Zbirów).