RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYśKOWYCH W POWIECIE GLIWICKIM

Transkrypt

1 P o w i a t o w y U r ząd P r a c y w G l i w i c a c h RANKNG ZAWODÓW DEFCYTOWYCH NADWYśKOWYCH W POWECE GLWCKM ZA ROK 2008 POWATOWY RAPORT ROCZNY /P/2008 CZĘŚĆ Gliwice 2009

2 SPS TREŚC str Wstęp ZałoŜenia ogólne do monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych Analiza i diagnoza Bezrobocie i oferty pracy Zawody deficytowe i nadwyŝowe Podsumowanie Wniosi Załącznii Załączni nr 1. T-/P-1. Bezrobotni według zawodów w powiecie gliwicim. Stan na oniec rou Załączni nr 2. T-/P-2. Napływ bezrobotnych według zawodów w powiecie gliwicim w 2008 rou. Załączni nr 3. T-/P-3. Oferty pracy według zawodów w powiecie gliwicim w 2008 rou Załączni nr 4. T-/P-4. Zawody deficytowe i nadwyŝowe w powiecie gliwicim w 2008 rou Załączni nr 5. T-/P-7. Raning zawodów generujących długotrwałe bezrobocie w powiecie gliwicim w 2008 rou Załączni nr 6. T-/P-11. Raning zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w powiecie gliwicim w 2008 rou ze względu na wsaźni szansy uzysania oferty Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 2

3 WSTĘP Ustawa z dnia 20 wietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy w artyule 9.1. mówi, iŝ do zadań samorządu powiatu w zaresie polityi rynu pracy naleŝy m.in.: opracowywanie analiz rynu pracy i badanie popytu na pracę, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych oraz doonywanie ocen dotyczących rynu pracy na potrzeby powiatowej rady zatrudnienia oraz organów zatrudnienia (pt 9). Opierając się na powyŝszych zapisach ustawy oraz systemie statystyczno-sprawozdawczym z rynu pracy (sprawozdania: MPiPS-01, MPiPS-02, MPiPS-04, MPiPS-05 i MPiPS-06) wprowadzono do pratyi działania powiatowych [ ] urzędów pracy oraz szół ponadgimnazjalnych jednolitej metody, słuŝącej bieŝącej oordynacji szolenia bezrobotnych oraz ierunów ształcenia zawodowego z potrzebami rynu pracy, o nazwie: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝowych 1. WdroŜenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych pozwala w szczególności na: oreślenie ierunów i natęŝenia zmian zachodzących w struturze zawodowo-walifiacyjnej na loalnych, regionalnych i rajowym rynu pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych strutur zawodowo-walifiacyjnych w uładzie loalnym, regionalnym i rajowym, oreślenie odpowiednich ierunów szolenia bezrobotnych, zapewniając więszą efetywność organizowanych szoleń, bieŝącą oretę poziomu, strutury i treści ształcenia zawodowego (dotyczy władz oświatowych oraz dyrecji szół), usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wsazanie zawodów deficytowych i nadwyŝowych, usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzysanie informacji o planowanych ofertach pracy na ro przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla atywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. 1 Zalecenia metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych Departament Rynu Pracy Ministerstwa Gospodari, Pracy i Polityi Społecznej, Warszawa 2003 Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 3

4 . ZAŁOśENA OGÓLNE DO MONTORNGU ZAWODÓW DEFCYTOWYCH NADWYśKOWYCH 2 Prezentowana w opracowaniu metoda wyorzystuje istniejące w tym zaresie dotychczasowe doświadczenia w raju, w tym w szczególności: Wojewódziego Urzędu Pracy w Poznaniu, Międzygminnego Ośroda Doradztwa i Orientacji Zawodowej Gliwic, Zabrza, Knurowa i Pysowic (esperyment gliwici), 3 projet prof. M. Kabaja opubliowany w siąŝce pt. Strategie i programy przeciwdziałania bezrobociu (Wydawnictwo Nauowe SCHOLAR, Warszawa 1997), Krajowego Urzędu Pracy w zaresie pilotaŝowego wdroŝenia monitoringu zawodów w wybranych województwach, Międzyresortowego Zespołu do Prognozowania Popytu na Pracę, działającego przy Rządowym Centrum Studiów Strategicznych, w zaresie analizy dorobu metodologicznego oraz efetywności pratycznej monitoringu rynu pracy według zawodów, stosowanego w róŝnych ośrodach w raju 4. Jednocześnie przy opracowaniu zasad organizacji i funcjonowania systemu monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych przyjęto załoŝenie o masymalnym wyorzystaniu informacji zbieranych w ramach obowiązującej sprawozdawczości o rynu pracy. Podstawowe definicje monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝowych, to proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania popytu na pracę i podaŝy zasobów pracy w przeroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funcjonowania systemów: szolenia bezrobotnych oraz ształcenia zawodowego. zawód deficytowy, to zawód, na tóry występuje na rynu pracy wyŝsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. 2 Rozdział ten został opracowany na podstawie Zaleceń metodycznych do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych, przesłanych wszystim urzędom pracy przez Departament Rynu Pracy Ministerstwa Gospodari, Pracy i Polityi Społecznej w rou J.Rittau, A.Kaspere, R.Rewowsi Monitoring rynu pracy Gliwic, Knurowa i Pysowic z uwzględnieniem zawodów deficytowych i nadwyŝowych; Gliwice Międzygminny Ośrode Doradztwa i Orientacji Zawodowej Gliwic, Zabrza, Knurowa i Pysowic Gliwice Szerzej: B.Łuaszewicz Analiza dorobu metodologicznego oraz efetywności pratycznej monitoringu rynu pracy według zawodów, stosowanego w róŝnych ośrodach w raju; Studia i materiały Tom X, Rządowe Centrum Studiów Strategicznych Warszawa 2002 Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 4

5 zawód nadwyŝowy, to zawód, na tóry występuje na rynu pracy mniejsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. zawód wyazujący równowagę (zrównowaŝony), to zawód, dla tórego liczba ofert pracy równowaŝy liczbę osób poszuujących pracy. Źródła informacji monitoringu Podstawowymi źródłami informacji do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych są dane zgromadzone w powiatowych urzędach pracy, dotyczące osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy według zawodów i specjalności, a taŝe zgłoszonych ofert pracy według Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD) oraz informacje oparte na badaniach sondaŝowych w załadach pracy dotyczących obecnego stanu zatrudnienia oraz przewidywanych przyjęć i zwolnień pracowniów według zawodów w ciągu najbliŝszego rou, ja równieŝ informacje oparte na badaniach sondaŝowych w szołach ponadgimnazjalnych w zaresie przewidywanej liczby absolwentów według zawodów w danym rou szolnym. SZCZEGÓŁOWE ZALECENA METODYCZNE DO OPRACOWANA ROCZNEGO RAPORTU POWATOWEGO (RAPORT /P) Źródła informacji Źródłem informacji do opracowania części 1 RAPORTU /P/2008 są: Wygenerowane przy pomocy omputerowego programu Syriusz dane z załącznia 3 Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności za 2008 rou i załącznia 2 Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy. Stan za 2008 rou do sprawozdania MPiPS-01. PowyŜsze dane zawarte są w tabelach załączonych do raportu. Miernii stosowane do monitoringu 1) Średnia miesięczna nadwyŝa (deficyt) podaŝy siły roboczej w zawodzie ( N ) gdzie: N = B O (1) B - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w danym rou, O - średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w zawodzie w danym rou, przy czym wielości te są obliczane według wzorów: B 12 1 = i= B 12 i (2) 12 Oi 1 O = i= (3) 12 Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 5

6 gdzie: B - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie i O i - liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie 2) Wsaźni intensywności nadwyŝi (deficytu) zawodów ( W, ) gdzie: O, O W n, = dla B B są oreślone wzorami (2) i (3) Przyjęto, Ŝe zawody o wsaźniu: W, < 0,9 to zawody nadwyŝowe, n O 0 i n B 0 (4) 0,9 W, 1,1 to zawody zrównowaŝone (wyazujące równowagę na rynu pracy), n Ponadto: n W, > 1,1 to zawody deficytowe - w przypadu, jeŝeli wsaźni intensywności jest równy 0 lub MAX tzn. liczba bezrobotnych albo liczba ofert pracy jest równa 0, to dla oreślenia, czy zawód jest deficytowy lub nadwyŝowy bierze się pod uwagę średnią miesięczną nadwyŝę (deficyt) podaŝy siły roboczej ( N ), tzn. dla: N > 1, zawód jest nadwyŝowy, N < -1, zawód jest deficytowy, -1 N 1, zawód jest zrównowaŝony - zawody, tóre pojawiły się w statystyach, dla tórych zawalifiowane do zawodów wyazujących równowagę, O =0 i B =0, zostały 3) Wsaźni szansy uzysania oferty w zawodzie ( W, ) gdzie: s PO W s, = (5) PB PO - średnia miesięczna liczba ofert pracy w zawodzie w rou, będąca w dyspozycji powiatowego urzędu pracy, obliczana według wzoru: POt 1 + O PO = (6) 12 Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 6

7 przy czym POt 1 - liczba ofert pracy w zawodzie, będąca do dyspozycji powiatowego urzędu pracy w ońcu poprzedniego rou (t-1) O - liczba ofert pracy w zawodzie, zgłoszona do powiatowego urzędu pracy w danym rou oraz PB - średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w zawodzie w rou obliczany metodą uproszczoną według wzoru: PBt 1 + PB PB = (7) 2 przy czym: PBt 1 - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu poprzedniego rou PB - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu danego rou. 4) Wsaźni długotrwałego bezrobocia w zawodzie ( W, ) gdzie: d B d, W d, =.100% (8) B B, - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie, pozostających bez pracy powyŝej 12 miesięcy, według stanu na oniec danego rou, B - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie według stanu na oniec danego rou. d Przyjęto następujące załoŝenia dotyczące podziału zawodów według wyształcenia: wyształcenie wyŝsze - grupy wielie 1 i 2, wyształcenie średnie - grupy wielie 3, 4 i 5, wyształcenie zasadnicze zawodowe - grupy wielie 6,7,8 i 9 Przyjęto równieŝ, Ŝe oreślenie absolwent odnosi się do osób, tóre nie później niŝ 12 miesięcy temu. uończyły nauę, Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 7

8 . ANALZA DAGNOZA 1. BEZROBOCE OFERTY PRACY W powiecie gliwicim na oniec rou 2008 liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy wynosiła ponad 2150, z czego 66% stanowiły obiety. Zmniejszył się odsete osób długotrwale bezrobotnych (pozostających w rejestrach urzędu pracy łącznie przez ores ponad 12 miesięcy w oresie ostatnich 2 lat). Stanowiły one 21% ogółu bezrobotnych (w 2007 rou - 30%). Ponad 68% tej grupy osób to obiety (patrz Tabela 1). Tabela 1. Strutura bezrobocia w powiecie gliwicim na oniec rou 2008 ogółem absolwenci w tym powyŝej 12 miesięcy obiety razem obiety razem obiety liczba bezrobotnych odsete w stosunu do ogółu bezrobotnych 100% 66% 2% 1% 21% 14% odsete obiet w stosunu 100% 66% 100% 58% 100% 68% do danej grupy bezrobotnych źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Tabela 2. Raning i strutura 10 zawodów o najwięszej liczbie bezrobotnych w powiecie gliwicim na oniec rou 2008 od nazwa ogółem obiety absolwenci w tym* osoby długotrwale bezrobotne razem obiety razem obiety Bez 25,82% 26,56% 30,19% 38,71% 12,99% 10,58% Sprzedawca 9,34% 13,95% 1,89% 3,23% 12,77% 18,27% Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] 2,51% 3,47% 5,66% 6,45% 1,52% 2,24% Ślusarz 2,28% 0,42% 0,00% 0,00% 3,68% 0,96% Sprzątacza 2,04% 3,12% 0,00% 0,00% 3,90% 5,77% Kucharz 1,95% 2,90% 0,00% 0,00% 2,81% 4,17% Krawiec 1,49% 2,05% 0,00% 0,00% 0,43% 0,64% Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 1,35% 1,84% 0,00% 0,00% 2,16% 2,88% Techni mechani 1,21% 0,28% 0,00% 0,00% 0,43% 0,00% Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 1,11% 1,20% 0,00% 0,00% 2,60% 3,53% Razem 10 zawodów 49,09% 55,81% 37,74% 48,39% 43,29% 49,04% * procenty w odniesieniu do danej grupy bezrobotnych źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Zdecydowanie najwięszą grupę zarejestrowanych bezrobotnych - podobnie ja w poprzednich latach - stanowią osoby bez (prawie 26%). Znaczny odsete (ponad 9%) stanowią osoby o zawodzie Sprzedawca Dziesięć zawodów o najwięszej liczbie zarejestrowanych Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 8

9 bezrobotnych (przyjmując, Ŝe osoby bez tworzą na potrzeby statystyi grupę bez ) generuje prawie 50% zarejestrowanych bezrobotnych. Równocześnie w tych zawodach zarejestrowanych jest ponad 43% osób długotrwale bezrobotnych. Szczególnie widoczne to jest w przypadu obiet, tóre stanowią prawie 50% ogółu obiet w tej grupie (patrz Tabela 2).. Tabela 3. Strutura i raning 10 zawodów o najwięszej liczbie osób długotrwale bezrobotnych w powiecie gliwicim na oniec rou 2008 Kod Nazwa Liczba bezrobotnych ogółem długotrwale Odsete bezrobotnych długotrwale w stosunu do ogółu zarejestrowanych bezrobotnych długotrwale Wsaźni długotrwałego bezrobocia Bez ,0% 11% Sprzedawca ,8% 29% Sprzątacza ,9% 41% Ślusarz ,7% 35% Kucharz ,8% 31% Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym ,6% 50% Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] ,2% 34% Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] ,5% 13% Murarz ,5% 32% Magazynier ,5% 58% źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Tabela 4. Raning zawodów* według wsaźnia długotrwałego bezrobocia w powiecie gliwicim na oniec 2008 rou Liczba bezrobotnych Odsete bezrobotnych długotrwale w Wsaźni Kod l.p. Nazwa stosunu do ogółu długotrwałego ogółem długotrwale zarejestrowanych bezrobocia bezrobotnych długotrwale Magazynier ,5% 58% Robotni torowy ,3% 50% Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym ,6% 50% Bez ,0% 11% Techni budownictwa % 0% Organizator obsługi turystycznej [zawód szolny: Techni obsługi turystycznej] % 0% Eletromonter [eletry] załadowy % 0% Cuierni % 0% * w raningu umieszczono zawody, w tórych zarejestrowano co najmniej 10 osób bezrobotnych źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Spośród 474 zawodów zidentyfiowanych na rynu pracy w powiecie gliwicim na oniec 2008 rou, dla 51 wsaźni długotrwałego bezrobocia wyniósł 100%. Ale aŝ 86% z nich, to zawody, Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 9

10 w tórych zarejestrowano tylo 1 osobę bezrobotną. W przypadu pozostałych 14% zawodów liczba zarejestrowanych bezrobotnych mieści się przewaŝnie pomiędzy 2 a 4 osobami (patrz Załączni 5). DuŜa liczba osób długotrwale bezrobotnych nie mających, nie przełoŝyła się na wysoi wsaźni długotrwałego bezrobocia. W grupie zawodów, w tórych zarejestrowano co najmniej 10 osób bezrobotnych, tylo dla czterech zawodów wsaźni długotrwałego bezrobocia wyniósł 0% (patrz Tabela 4). Tabela 5. Strutura i raning 5 zawodów o najwięszej liczbie bezrobotnych absolwentów w powiecie gliwicim na oniec rou 2008 Liczba bezrobotnych Odsete absolwentów Kod Nazwa do ogółu do liczby ogółem absolwentów zarejestrowanych bezrobotnych absolwentów w zawodzie Bez ,19% 3% Specjalista bezpieczeństwa i higieny pracy 4 4 7,55% 100% Asystent eonomiczny [zawód szolny: ,66% Techni eonomista] 6% Techni ochrony środowisa ,66% 30% Socjolog 3 3 5,66% 100% Razem dla 5 zawodów 54,72% * głównie absolwenci liceów ogólnoształcących i profilowanych źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Tylo 2% ogólnej liczby bezrobotnych stanowili absolwenci szół lub uczelni - osoby do 12 miesięcy od dnia uończenia naui (patrz Tabela 1). Pomimo fatu, iŝ absolwenci zarejestrowani są w 26 zawodach, to tylo 5 z nich generuje aŝ 55% bezrobotnych w tej grupie. Uwidacznia się tutaj znacząca przewaga grupy absolwentów bez czyli głównie absolwentów liceów ogólnoształcących lub profilowanych (patrz Załączni 1 i Tabela 5). Wyres Bezrobotni i oferty pracy w powiecie gliwicim w latach liczba bezrobotnych liczba ofert półrocze 2005 półrocze 2005 półrocze 2006 półrocze 2006 półrocze 2007 półrocze 2007 półrocze 2008 półrocze 2008 źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 10

11 Tabela 6. Raning i strutura 10 zawodów o najwięszej liczbie ofert pracy w powiecie gliwicim w rou 2008 Kod Odsete ofert w Nazwa Liczba ofert stosunu do ogółu ofert Robotni gospodarczy ,16% Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 62 5,27% Kierowca samochodu cięŝarowego 61 5,18% Robotni budowlany 55 4,67% Sprzątacza 35 2,97% Spawacz ręczny gazowy 31 2,63% Kucharz 30 2,55% Sprzedawca 28 2,38% Ślusarz 23 1,95% Eletromonter instalacji eletrycznych 23 1,95% Razem dla 10 zawodów 46,73% źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Od rou 2005 utrzymuje się spade liczby bezrobotnych. Po oresie wzrostu liczby ofert pracy w latach , w 2008 rou ich liczba zdecydowanie zmalała. Najwięsze zapotrzebowanie dotyczyło zawodów: robotni gospodarczy (ponad 17% wszystich ofert), pracowni biurowy i ierowca samochodu cięŝarowego (patrz Tabela 6). Trzy zawody: ierowca samochodu cięŝarowego, pracowni biurowy i sprzedawca utrzymują się w pierwszej dziesiątce zawodów o najwięszym zapotrzebowaniu na rynu pracy od 2005 rou. Tabela 7. Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy w Gliwicach w 2008 rou Secja PKD zarejestrowani w 2008r. Bezrobotni stan w ońcu 2008r. zgłoszone w 2008r. Oferty pracy stan w ońcu 2008r. Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo Rybactwo Górnictwo Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię eletryczną, gaz, wodę Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocyli oraz artyułów uŝytu osobistego i domowego Hotele i restauracje Transport, gospodara magazynowa i łączność Pośrednictwo finansowe Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne Eduacja Ochrona zdrowia i pomoc społeczna Działalność usługowa omunalna, społeczna i indywidualna, poz Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowniów Organizacje i zespoły esterytorialne Działalność nie zidentyfiowana źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 11

12 Analizując struturę osób bezrobotnych oraz ofert pracy w rou 2008 według secji Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD) widać, Ŝe najwięsza liczba osób bezrobotnych była ostatnio zatrudniona w załadach pracy naleŝących do secji Przetwórstwo przemysłowe (ponad 29% ogółu bezrobotnych) oraz Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów mechanicznych, motocyli oraz artyułów uŝytu osobistego i domowego (ponad 27%). Najwięsze zapotrzebowanie na pracowniów wystąpiło w secjach: Przetwórstwo przemysłowe (prawie 15% wszystich ofert), Działalność usługowa omunalna, społeczna i indywidualna, pozostała (ponad 14%) i Eduacja (ponad 14%) - patrz Tabela ZAWODY DEFCYTOWE NADWYśKOWE Analizując dane uzysane z systemu Syriusz 5 dla powiatu gliwiciego, dotyczące zawodów deficytowych i nadwyŝowych (patrz Załączni 4), zidentyfiowano w 2008 rou 238 elementarnych grup zawodowych oraz 558 zawodów/specjalności. W 79% (440) zawodów wystąpiły rejestracje bezrobotnych, natomiast w 34% (192) zarejestrowano oferty pracy. Wyres 2. Zmiana strutury zawodów deficytowych i nadwyŝowych na rynu pracy powiatu gliwiciego w latach od 2005 do 2008 zawody 100% 4% 5% 8% 6% deficytowe 80% 60% 77% 75% 76% 77% wyazujące równowagę 40% 20% 19% 19% 16% 17% nadwyŝowe 0% źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Spośród zidentyfiowanych zawodów wyodrębniono zawody deficytowe i nadwyŝowe oraz wyazujące równowagę 6. Zawody wyazujące równowagę stanowią 77% ogólnej liczby zawodów (patrz Wyres 2). Nie wpływają one w zdecydowany sposób na zmiany na rynu pracy. W 54% z tych zawodów odnotowano w badanym oresie pojedyncze rejestracje bezrobotnych przy 5 Patrz: Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 12

13 całowitym brau ofert albo odwrotnie, pojedyncze rejestracje ofert pracy przy całowitym brau zarejestrowanych bezrobotnych. Zawody deficytowe stanowiły niecałe 6% wszystich zawodów. Zawody nadwyŝowe stanowiły 17% wszystich zawodów (patrz Tabela 8). Spośród nich najwięszą grupą zarejestrowanych bezrobotnych były osoby bez (patrz Tabela 2). Tabela 8. Strutura zawodów według poziomu wyształcenia w powiecie gliwicim w 2008 rou poziom wyształcenia zawody ogółem deficytowe równowaŝne nadwyŝowe wyŝsze 26% 1,1% 21,5% 3,0% średnie techniczne 26% 1,3% 18,6% 6,5% zasadnicze zawodowe 48% 3,4% 37,1% 7,3% bez 0,18% 0,18% razem zawodów 100% 5,7% 77,2% 17,0% źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Prawie 60% zawodów deficytowych, czyli poszuiwanych na rynu pracy, to zawody na poziomie wyształcenia zasadniczego zawodowego. Wśród zawodów nadwyŝowych najwięszy odsete równieŝ stanowią zawody na poziomie wyształcenia zasadniczego zawodowego (patrz Tabela 9). Tabela 9. Strutura zawodów deficytowych i nadwyŝowych według poziomu wyształcenia w powiecie gliwicim w rou 2008 poziom wyształcenia zawody deficytowe równowaŝne nadwyŝowe wyŝsze 19% 28% 18% średnie 22% 24% 38% zasadnicze zawodowe 59% 48% 43% bez - - 1,05% razem zawodów 100% 100% 100% źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Spośród 30 najbardziej nadwyŝowych zawodów aŝ 19, to zawody na poziomie wyształcenia wyŝszego i średniego (patrz Tabele 10 i 11). Pięć zawodów: Eonomista (241102), Techni budownictwa (311204), Techni ochrony środowisa (311209), Techni eletry (311302), Asystent 6 Patrz str. 6 Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 13

14 eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] (341902) oraz grupa osób bez są w czołówce zawodów nadwyŝowych od ońca 2005 rou. Kod Tabela 10. Raning zawodów nadwyŝowych w powiecie gliwicim w rou 2008 (według wsaźnia intensywności nadwyŝi (deficytu) równego zero) Nazwa liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych nadwyŝa podaŝy siły roboczej wsaźni intensywności nadwyŝi (deficytu) Bez 0 89,75 89, Techni mechani 0 5,42 5, Krawiec 0 4,92 4, Górni esploatacji podziemnej 0 3,83 3, Pozostali mechanicy monterzy maszyn i urządzeń 0 3,25 3, Techni eletry 0 2,75 2, Techni ochrony środowisa 0 2,33 2, Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 0 2,00 2, Pedagog 0 1,75 1, Techni Ŝywienia i gospodarstwa domowego 0 1,67 1, MasaŜysta [zawód szolny: Techni masaŝysta] 0 1,67 1, Fryzjer [zawody szolne: Fryzjer, Techni usług fryzjersich] 0 1,67 1, Szwacza 0 1,67 1, Pozostali technicy technologii Ŝywności 0 1,50 1, Organizator obsługi turystycznej [zawód szolny: Techni obsługi turystycznej] 0 1,50 1,50 0 źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Kod Tabela 11. Raning zawodów nadwyŝowych w powiecie gliwicim w rou 2008 (według wsaźnia intensywności nadwyŝi (deficytu) róŝnego od zera) Nazwa liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych nadwyŝa podaŝy siły roboczej wsaźni intensywności nadwyŝi Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] 0,08 9,33 9,25 0, Techni eletroni 0,08 3,42 3,33 0, Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 0,08 3,42 3,33 0, Techni budownictwa 0,08 3,33 3,25 0, Cuierni 0,17 3,50 3,33 0, Kucharz małej gastronomii 0,17 3,00 2,83 0, Pozostali specjaliści do spraw eonomicznych i zarządzania gdzie indziej nieslasyfiowani 0,08 1,42 1,33 0, Eonomista 0,25 4,00 3,75 0, Techni informaty 0,17 2,58 2,42 0, Specjalista administracji publicznej 0,08 1,08 1,00 0, Techni teleomuniacji 0,08 1,08 1,00 0, Kosmetycza [zawód szolny: Techni usług osmetycznych] 0,17 1,92 1,75 0, Toarz 0,25 2,83 2,58 0, Sprzedawca 2,33 26,17 23,83 0, Malarz budowlany 0,08 0,83 0,75 0,1 źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 14

15 W Tabelach 12 i 13 przedstawiono wszystie (32) zawody deficytowe uszeregowane malejąco według wsaźnia intensywności deficytu/nadwyŝi. WyróŜnione zostały zawody na poziomie wyształcenia wyŝszego i średniego. Kod Tabela 12. Raning zawodów deficytowych w powiecie gliwicim w rou 2008 (przy zarejestrowanych bezrobotnych) Nazwa liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych nadwyŝa (deficyt) podaŝy siły roboczej wsaźni intensywności deficytu Robotni gospodarczy 16,83 1,33-15,50 12, Kierowca samochodu cięŝarowego 5,08 0,75-4,33 6, Spawacz ręczny gazowy 2,58 0,50-2,08 5, Sprzedawca w stacji paliw 0,33 0,08-0, GarmaŜer 0,83 0,25-0,58 3, Zbrojarz 0,75 0,25-0, Pilarz 0,50 0,17-0, Nauczyciel muzyi 0,25 0,08-0, Asystent usług pocztowych 0,25 0,08-0, Pozostali operatorzy maszyn do producji wyrobów z tworzyw sztucznych 0,42 0,17-0,25 2, Pomocniczy robotni szlarniowy 0,42 0,17-0,25 2, Spawacz ręczny łuiem eletrycznym 1,17 0,50-0,67 2, Bruarz 0,75 0,33-0,42 2, Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 1,42 0,67-0,75 2, Pozostali prawnicy gdzie indziej nieslasyfiowani 0,33 0,17-0, Monter pojazdów i urządzeń transportowych 0,33 0,17-0, Asystent banowości 0,17 0,08-0, Robotni budowlany 4,58 2,50-2,08 1, Pozostali spawacze i porewni 0,83 0,50-0,33 1, Specjalista do spraw adr 0,42 0,25-0,17 1, Sanitariusz szpitalny 0,42 0,25-0,17 1, Pozostali operatorzy maszyn gdzie indziej nieslasyfiowani 1,00 0,67-0,33 1, Pomoc uchenna 1,67 1,25-0,42 1, Pozostali specjaliści do spraw finansowych 0,33 0,25-0,08 1, Nauczyciel języa obcego 0,75 0,58-0,17 1, Cieśla 0,75 0,58-0,17 1, Sortowacz 0,42 0,33-0,08 1, Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 5,17 4,42-0,75 1, Opieuna dziecięca 0,83 0,75-0,08 1,1111 źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) W Tabeli 13 zostały umieszczone zawody deficytowe, dla tórych zgodnie z prawami matematyi nie jest moŝliwe obliczenie wsaźnia intensywności deficytu/nadwyŝi, dlatego teŝ zawody zostały uszeregowane malejąco według wsaźnia nadwyŝa podaŝy siły roboczej 7. 7 Patrz: str. 6 Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 15

16 Kod Tabela 13. Raning zawodów deficytowych w powiecie gliwicim w rou 2008 (przy brau zarejestrowanych bezrobotnych) Nazwa liczba ofert pracy Średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych nadwyŝa podaŝy siły roboczej wsaźni intensywności nadwyŝi (deficytu) Eletromonter instalacji eletrycznych 1,92 0-1,92 MAX Kontroler wewnętrzny 1,67 0-1,67 MAX Hostessa 1,67 0-1,67 MAX źródło: dane PUP w Gliwicach (system omputerowy SYRUSZ) 3. PODSUMOWANE W powiecie gliwicim na oniec rou 2008 liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy wynosiła ponad 2150, z czego 66% stanowiły obiety Od rou 2005 utrzymuje się spade liczby bezrobotnych. Po oresie wzrostu liczby ofert pracy w latach , w 2008 rou ich liczba zdecydowanie zmalała. Najwięszą grupę zarejestrowanych bezrobotnych podobnie ja w ońcu 2005 rou - stanowią osoby bez (26%), Prawie połowę wszystich bezrobotnych, stanowią osoby zarejestrowane w dziesięciu zawodach: sprzedawca, ślusarz, ucharz, sprzątacza, asystent eonomiczny [zawód szolny: techni eonomista], pracowni biurowy [zawód szolny: techni prac biurowych], rawiec, techni mechani, robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym, murarz oraz osoby nie posiadające. Zmniejszył się odsete osób długotrwale bezrobotnych (pozostających w rejestrze urzędu pracy łącznie przez ores ponad 12 miesięcy w oresie ostatnich 2 lat). Stanowiły one 21% ogółu bezrobotnych (w 2005 rou - 33%). Ponad 68% tej grupy osób to obiety. Tylo 2% ogólnej liczby bezrobotnych stanowią absolwenci szół lub uczelni. Grupa absolwentów bez stanowi ponad 30% wszystich absolwentów. W więszości są to absolwenci liceów ogólnoształcących lub profilowanych. W rou 2008 zarejestrowano w Powiatowym Urzędzie Pracy 1177 ofert pracy z załadów pracy powiatu gliwiciego. Najwięsze zapotrzebowanie (prawie 11% wszystich ofert) dotyczyło Robotni gospodarczy. Poszuiwani byli równieŝ pracownicy biurowi i ierowcy samochodów cięŝarowych. Spośród 10 zawodów o najwięszym zapotrzebowaniu na rynu, dla trzech (ierowca samochodu cięŝarowego, pracowni biurowy, sprzedawca) utrzymuje się ono od 2005 rou.. Najwięsza liczba osób bezrobotnych była ostatnio zatrudniona w załadach pracy naleŝących do secji Przetwórstwo przemysłowe (ponad 29% ogółu bezrobotnych) oraz Handel hurtowy Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 16

17 i detaliczny; naprawa pojazdów mechanicznych, motocyli oraz artyułów uŝytu osobistego i domowego (ponad 27%). Najwięsze zapotrzebowanie na pracowniów wystąpiło w secjach: Przetwórstwo przemysłowe (prawie 15% wszystich ofert), Działalność usługowa omunalna, społeczna i indywidualna, pozostała (ponad 14%) i Eduacja (ponad 14%) Na podstawie wygenerowanych danych zidentyfiowano w 2008 rou dla powiatu gliwiciego 238 elementarnych grup zawodowych oraz 558 zawodów/specjalności. Spośród nich wyodrębniono zawody deficytowe (czyli poszuiwane na rynu pracy) i nadwyŝowe (na tóre występuje na rynu pracy mniejsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie) oraz wyazujące równowagę. W 79% zawodów wystąpiły rejestracje bezrobotnych, natomiast w 34% zarejestrowano oferty pracy. Zawody deficytowe stanowiły 6% wszystich zawodów. Najbardziej deficytowymi zawodami są: robotni gospodarczy, ierowca samochodu cięŝarowego, spawacz ręczny gazowy. Prawie 60% zawodów deficytowych czyli poszuiwanych na rynu pracy, to zawody na poziomie wyształcenia zasadniczego zawodowego. Zawody nadwyŝowe stanowiły 17% ogólnej liczby zawodów. Wśród nich najwięszą grupą zarejestrowanych bezrobotnych były osoby bez. Kolejne miejsca zajmują: asystent eonomiczny, techni mechani oraz techni eletroni. Najwięszy odsete zawodów nadwyŝowych stanowią zawody na poziomie wyształcenia zasadniczego zawodowego. Spośród 30 najbardziej nadwyŝowych zawodów aŝ 19, to zawody na poziomie wyształcenia wyŝszego i średniego. Pięć zawodów: eonomista, techni budownictwa, techni ochrony środowisa, techni eletry, asystent eonomiczny [zawód szolny: techni eonomista] oraz grupa osób bez są w czołówce zawodów nadwyŝowych od ońca 2005 rou. Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 17

18 . WNOSK 1. Liczba bezrobotnych systematycznie spada od -półrocza 2005 rou i na oniec 2008 rou była 2,5 razy mniejsza niŝ w Najwięszą grupę zarejestrowanych bezrobotnych podobnie ja w ońcu 2005 rou - stanowią osoby bez (26%). Grupę tę charateryzuje znaczna flutuacja, o czym świadczy niewieli wsaźni długotrwałego bezrobocia. 3. NaleŜy zmienić struturę ształcenia w tym ształcenia zawodowego i ształcić w zawodach deficytowych, a nie nadwyŝowych. 4. W porównaniu z ońcem rou 2005, w dalszym ciągu wśród zawodów nadwyŝowych o wysoim wsaźniu intensywności nadwyŝi oraz znaczącej nadwyŝce podaŝy siły roboczej znajdowały się głównie zawody na poziomie wyształcenia średniego lub wyŝszego, natomiast wśród zawodów deficytowych o wysoim wsaźniu intensywności deficytu oraz znaczącym deficycie podaŝy siły roboczej znajdowały się zawody robotnicze. 5. Szczegółowe wniosi dotyczące monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych będzie moŝna sformułować dopiero po opracowaniu raportu rocznego zawierającego oprócz analizy zawodów deficytowych i nadwyŝowych za miniony ro alendarzowy równieŝ analizę zawodów deficytowych i nadwyŝowych w oparciu o badania sondaŝowe przeprowadzone w załadach pracy i szołach. Wynia to z definicji monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych, tóry naleŝy rozumieć jao proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania popytu na pracę i podaŝy zasobów pracy. Opracował: Andrzej Kaspere Powiatowy Urząd Pracy w Gliwicach 18