RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE ŻORSKIM W 2011 ROKU

Transkrypt

1 POWIATOWY URZĄD PRACY W ŻORACH RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE ŻORSKIM W 2011 ROKU Żory 2012

2 SPIS TREŚCI 1. WSTĘP ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH WNIOSKI

3 1. WSTĘP Zgodnie z art. 9, ust. 1 pt 9 Ustawy z dnia 20 wietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy opracowywanie analiz rynu pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych jest jednym z zdań samorządu powiatu w zaresie polityi rynu pracy. Analiza ierunów zmian zachodzących na loalnym ryu pracy, pozwala na oreślenie odpowiednich ierunów szoleń bezrobotnych w celu zwięszenia ich efetywności, usprawnia pracę poradnictwa zawodowego poprzez wsazanie zawodów deficytowych i nadwyżowych, ułatwia realizację programów atywizujących dla osób bezrobotnych, a taże usprawnia działania pośrednictwa pracy. Zebrane informacje pozwalają na przedstawienie zachodzących zmian dyretorom loalnych szół, organom samorządowym oraz instytucjom szoleniowym. Analizę przeprowadzono na podstawie zaleceń metodycznych do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych przeazanych przez Departament Rynu Pracy w Ministerstwie Gospodari i Pracy. Dane, tóre posłużyły do sporządzenia raportów obejmowały informacje z załącznia nr 2 i 3 do sprawozdania MPIPS-01 za 2011 r. Opracowanie słada się z trzech części. Pierwsza przedstawia struturę bezrobocia powiatu żorsiego. Druga część oreśla sytuację na loalnym rynu pracy w odniesieniu do ofert pracy. Trzeci zaś rozdział zawiera dane dotyczące strutury deficytu i nadwyżi zawodów w 2011 rou. Podstawowe definicje stosowane do monitoringu: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych to proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przeroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funcjonowania systemów: szolenia bezrobotnych oraz ształcenia zawodowego. Zawód deficytowy oreśla zawód, na tóry występuje na rynu pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Zawód nadwyżowy oreśla zawód, na tóry występuje na rynu pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. 3

4 2. ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW 2.1. Bezrobotni wg zawodów Tabela T-I/P-1 Bezrobotni wg zawodów bezrobotni ogółem (najliczniejsze zawody). Bezrobotni ogółem Sprzedawca 207 Bez zawodu 203 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 55 Robotni budowlany 53 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 44 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 42 Paowacz 37 Sprzątacza biurowa 34 Kucharz 33 Robotni gospodarczy 33 Kasjer handlowy 33 Na podstawie przeprowadzonej analizy stwierdzono, że najliczniejszą grupę w powiecie żorsim stanowią osoby posiadające walifiacje związane z handlem, ale ze względu na uierunowanie rozwoju miasta Żory na rozwój handlu, osoby w tych zawodach mają duże możliwości znalezienia pracy. Kolejną dużą grupą są osoby nie posiadające żadnego zawodu. Wśród nich znajdują się zarówno osoby z wyształceniem średnim ogólnoształcącym ja i podstawowym. Biorąc pod uwagę zapotrzebowanie pracodawców grupa ta ma najwięsze problemy ze znalezieniem pracy z powodu brau onretnych walifiacji. Analogiczna sytuacja dotyczy taże sprzątacze oraz robotniów gospodarczych, tórzy również znajdują się w wśród najliczniej reprezentowanych grup zawodowych na loalnym rynu pracy. Liczną grupę stanowią również robotnicy pomocniczy w przemyśle przetwórczym, pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle oraz paowacze. Są to jedna grupy niejednorodne, w sład tórych wchodzą osoby wyonujące bardzo zróżnicowane prace w załadach producyjnych wielu branż. Jedną z liczniejszych grup są również pracownicy biurowi, tórym ciężo znaleźć zatrudnienie, ze względu na szeroie pojęcie ich walifiacji zawodowych oraz zróżnicowane umiejętności. 4

5 Tabela T-I/P-1 Bezrobotni wg zawodów bezrobotne obiety (10 najliczniejszych zawodów). Bezrobotne obiety Sprzedawca 185 Bez zawodu 136 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 54 Sprzątacza biurowa 34 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 32 Paowacz 32 Kucharz 30 Kasjer handlowy 30 Krawiec 29 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 26 W przypadu bezrobotnych obiet sytuacja na rynu pracy ształtuje się w sposób analogiczny do grup osób bezrobotnych ogółem. Tabela T-I/P-1 Bezrobotni wg zawodów bezrobotni powyżej 12 m-cy (najliczniejsze zawody). Bezrobotni pow. 12 m-cy Sprzedawca 57 Prezes 15 Robotni budowlany 13 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 12 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 12 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 11 Kasjer handlowy 11 Sprzątacza biurowa 10 Analiza sytuacji osób długotrwale bezrobotnych jest podobna do ogólnej sytuacji występującej na loalnym rynu pracy. Z powodu długiej przerwy w pracy, sutującej dezatualizacją walifiacji i umiejętności, osoby te mają utrudniony powrót na ryne pracy. 5

6 2.2. Napływ bezrobotnych Napływ bezrobotnych jest analogiczny do ogólnej sytuacji panującej na rynu pracy. Najliczniejszy napływ osób bezrobotnych w 2011 rou dotyczył zawodów, przedstawionych w poniższej tabeli. Tabela T-I/P-2 Napływ bezrobotnych wg zawodów (10 najliczniejszych zawodów). Bezrobotni ogółem Bez zawodu 510 Sprzedawca 405 Robotni budowlany 109 Paowacz 84 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 80 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 77 Kasjer handlowy 74 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 74 Kucharz 64 Magazynier 59 Tabela T-I/P-2 Napływ bezrobotnych absolwentów wg zawodów. Bezrobotni absolwenci Bez zawodu 125 Sprzedawca 30 Fryzjer 14 Techni handlowiec 10 Kasjer handlowy 9 Techni informaty 9 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 8 Kucharz 7 Techni budownictwa 7 Mechani pojazdów samochodowych 6 W przypadu napływu bezrobotnych absolwentów sytuacja ształtuje się podobnie do ogólnej sytuacji na rynu pracy. Liczną grupę stanowią osoby bez zawodu. Są to 6

7 najczęściej absolwenci liceów ogólnoształcących, tórzy planują dalszą ontynuację naui na wyższych uczelniach, co powoduje, że są grupą mało atracyjną dla potencjalnych pracodawców Zawody generujące długotrwale bezrobocie Powyższy raning opracowano na podstawie wsaźnia: IBgdzie: W d,i = B d, I.100 B I B d, I - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie, pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy, według stanu w ońcu rou, B I - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie według stanu w ońcu rou. Przy czym: 0 oznacza bra osób długotrwale bezrobotnych w danym zawodzie, a wartości równe 1 oznaczają zawody generujące długotrwałe bezrobocie. Najwyższy wsaźni długotrwałego bezrobocia dotyczył następujących zawodów: Tabela T-I/P-8 Raning zawodów generujących długotrwałe bezrobocie. Nazwa grupy zawodu Wsaźni długotrwałego bezrobocia Monterzy sprzętu eletronicznego 1,0 Rolnicy upraw polowych 1,0 Operatorzy maszyn do producji wyrobów gumowych 1,0 Specjaliści ochrony zdrowia gdzie indziej nieslasyfiowani 1,0 Pracownicy do spraw rachunowości i sięgowości 1,0 Pracownicy do spraw redytów, pożycze i porewni 1,0 Średni personel w zaresie działalności artystycznej i ulturalnej gdzie indziej nieslasyfiowany Muzycy i porewni 1,0 Tynarze i porewni 1,0 Marynarze i porewni 1,0 Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń porewnych 1,0 1,0 7

8 3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW 3.1. Oferty pracy wg zawodów Tabela T-I/P-3 Oferty pracy wg zawodów (9 najliczniejszych zawodów). Oferty pracy zgłoszone w 2011 r. Sprzedawca 100 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 77 Pozostali operatorzy maszyn do producji wyrobów z tworzyw sztucznych Betoniarz zbrojarz 35 Robotni gospodarczy 34 Kierowca samochodu ciężarowego 33 Robotni budowlany 26 Magazynier 22 Operator wtrysari Najwięsze zapotrzebowanie pracodawcy zgłaszali w zawodach związanych z handlem. Zapotrzebowanie to wynia z charateru loalnego rynu pracy. Kolejną liczną grupą są zawody związane z różnorodnym pracami producyjnymi (pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle, pozostali operatorzy maszyn do producji wyrobów z tworzyw sztucznych, operator wtrysari). Na wzrost liczby ofert sładanych w tych zawodach duży wpływ miało powstanie na terenie powiatu nowych firm producyjnych. Taże oferty w zawodzie robotni gospodarczy czy robotni budowlany obejmują różne czynności wyonywane przez te osoby. Liczebność tej grupy zawyżana jest również przez liczne oferty prac refundowanych zgłaszane przez jednosti organizacyjne z terenu miasta Wsaźni szansy uzysania oferty Analizę ofert pracy ze względu na wielość wsaźnia szansy uzysania oferty przedstawia poniższa tabela. 8

9 Tabela T-I/P11 Raning zawodów ze względu na wsaźni szansy uzysania oferty. Farmaceuci Kierownicy biura Kierownicy do spraw producji przemysłowej Kondutorzy i porewni Wsaźni szansy uzysania oferty MAX MAX MAX MAX Operatorzy maszyn tacich i dziewiarsich 2,81 Operatorzy maszyn do producji wyrobów z tworzyw sztucznych 1,26 Operatorzy maszyn do producji wyrobów papierniczych 1,09 Tynarze i porewni 1,05 Robotnicy budowlani robót wyończeniowych i porewni gdzie indziej nieslasyfiowani Tapicerzy i porewni 1,0 1,0 Powyższa tabela nie odzwierciedla rzeczywistej szansy uzysania oferty pracy. Wynia to z zastosowanego wsaźnia, tóry zgodnie z wytycznymi do monitoringu jest obliczany jest według wzoru: W s, I I PO I PB gdzie: PO I - średnia miesięczna liczba ofert pracy w zawodzie w rou, będąca w dyspozycji powiatowego urzędu pracy, PB I - średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w zawodzie w rou. Oznacza to, że nawet 1 oferta pracy zgłoszona w ciągu rou, w przypadu małej liczby osób bezrobotnych w tym zawodzie lub brau osób, daje w rezultacie wysoi wsaźni szansy uzysania oferty pracy. W rzeczywistości jedna szansa na znalezienie zatrudnienia przez te osoby może być niewiela. 9

10 4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Analizę przeprowadzono na podstawie wsaźnia intensywności nadwyżi (deficytu) zawodów: O gdzie: W n, I B I I O i - liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie B i - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie Przyjmuje się, że zawody o wsaźniu: W n, I < 0,9 to zawody nadwyżowe, 0,9 W n, I 1,1 to zawody zrównoważone (wyazujące równowagę na rynu pracy), W n, I > 1,1 to zawody deficytowe Zgodnie z przyjętym wsaźniiem w powiecie żorsim wyróżnić można następujące zawody deficytowe: Tabela T-I/P4 Zawody deficytowe i nadwyżowe zawody deficytowe (30 zawodów). Wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) Sprzedawca w branży przemysłowej 12 Sprzedawca w branży spożywczej 11 Monter sieci wodnych i analizacyjnych 11 Pozostali laiernicy 9 Eletry* 9 Kierowni działu producji 8 Pozostali robotnicy budowlani robót wyończeniowych i porewni gdzie indziej nieslasyfiowani Betoniarz - zbrojarz* 4,38 Pozostali operatorzy maszyn do producji wyrobów z tworzyw sztucznych 4,11 Florysta* 4 Monter instalacji i urządzeń sanitarnych* 4 Tłumacz testów 3 Operator urządzeń przetwórstwa owocowo-warzywnego 3 Dystrybutor ulote

11 Operator oparo - ładowari 2,5 Pozostali pracownicy ochrony osób i mienia 2,33 Pozostałe pomoce i sprzątaczi biurowe, hotelowe i podobne 2,33 Kierowca samochodu ciężarowego 2,2 Nauczyciel instrutor 2 Tynarz 2 Palacz otłów centralnego ogrzewania wodnych rusztowych 2 Operator suwnic (suwnicowy) 2 Specjalista ontroli jaości 1,67 Pracowni ochrony fizycznej bez licencji 1,56 Pozostali technicy mechanicy 1,5 Mechani maszyn i urządzeń przemysłowych 1,4 Kierowca samochodu dostawczego 1,4 Pomoc uchenna 1,33 Pozostali opieunowie dziecięcy 1,25 Kierowni budowy 1,2 Grupa ta obejmuje bardzo często zawody, w tórych oferty zostały zrealizowane przez sierowanie osób o zbliżonych walifiacjach (np. ierowca samochodu ciężarowego, pomoc uchenna, dystrybutor ulote, pozostali pracownicy ochrony osób i mienia, pozostali opieunowie dziecięcy). Kolejną grupę zawodów deficytowych stanowią zawody trudne do realizacji ze względu na bra andydatów posiadających wymagane przez pracodawców walifiacje (np. tynarz, eletry, betoniarz-zbrojarz). Zawody o najniższym wsaźniu intensywności nadwyżi (deficytu) przedstawia poniższa tabela. Tabela T-I/P4 Zawody deficytowe i nadwyżowe zawody nadwyżowe (30 zawodów). Wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) Techni obsługi turystycznej* 0,22 Malarz - tapeciarz* 0,22 Mechani samochodów osobowych 0,22 Doradca finansowy 0,2 Techni drogownictwa* 0,2 11

12 Pozostali pracownicy obsługi biurowej 0,2 Specjalista do spraw maretingu i handlu 0,19 Nauczyciel języa angielsiego 0,17 Fryzjer* 0,16 Pielęgniara 0,14 Kierowni sali sprzedaży 0,14 Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 0,14 Piearz* 0,14 Sprzątacza biurowa 0,14 Pozostali pracownicy sprzedaży i porewni gdzie indziej nieslasyfiowani 0,11 Salowa 0,11 Cuierni* 0,11 Techni informaty* 0,11 Szwacza 0,1 Robotni drogowy 0,1 Stolarz meblowy 0,09 Kucharz małej gastronomii* 0,08 Posadzarz* 0,08 Górni esploatacji podziemnej* 0,08 Techni handlowiec* 0,07 Techni budownictwa* 0,06 Kasjer handlowy 0,05 Laierni samochodowy 0,04 Robotni pomocniczy w przemyśle przetwórczym 0,04 Prezes 0,03 W stosunu do osób, posiadających zawody nadwyżowe urząd podejmuje różnorodne działania atywizujące, mające na celu ułatwienie powrotu na ryne pracy, a w przypadu brau taiej możliwości organizuje szolenia dostosowujące walifiacje osób do potrzeb rynu pracy. Zgodnie z przyjętym wsaźniiem do zawodów zrównoważonych, czyli taich w tórych utrzymuje się równowaga na rynu pracy, należą niżej wymienione zawody. 12

13 Tabela T-I/P4 Zawody deficytowe i nadwyżowe zawody zrównoważone. Wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu) Doradca lienta 1,08 Pozostali robotnicy przy pracach prostych w przemyśle 1,04 Kierowni małego przedsiębiorstwa obsługi biznesu 1 Mirobiolog 1 Projetant wzornictwa przemysłowego 1 Nauczyciel muzyi 1 Specjalista do spraw logistyi 1 Specjalista do spraw rerutacji pracowniów 1 Pozostali specjaliści do spraw rynu nieruchomości 1 Kontroler jaości wyrobów mechanicznych 1 Asystenta stomatologiczna* 1 Agent ubezpieczeniowy 1 Bibliotearz* 1 Planista producyjny 1 Telemareter 1 Monter rusztowań 1 Malarz onstrucji i wyrobów metalowych 1 Spawacz ręczny gazowy 1 Spawacz ręczny łuiem eletrycznym 1 Pozostali rawcy, uśnierze, apelusznicy i porewni 1 Wiertacz odwiertów esploatacyjnych i geofizycznych* 1 Monter urządzeń chłodniczych i gastronomicznych 1 Kierowca ciągnia siodłowego 1 Kierowca ciągnia rolniczego 1 Kierowca operator wózów jezdniowych 1 Operator myjni 1 Hydrauli 0,91 13

14 5. WNIOSKI Dane w tabelach nie odzwierciedlają rzeczywistej sytuacji na loalnym rynu pracy. Wynia to z fatu iż obecnie dynamicznie zmieniający się ryne pracy nie sprzyja specjalizacji lecz rótooresowemu zatrudnianiu na bardzo różnych stanowisach. W przypadu zatrudnienia w ilu firmach trudno jest oreślić tylo jeden zawód, bo ores wyonywania ostatniego zawodu może być znacznie rótszy od poprzednich oresów zatrudnienia w zupełnie innym zawodzie. Na podstawie przeprowadzonej analizy można jedna stwierdzić, że loalny ryne pracy charateryzuje się głęboą nierównowagą, tylo nieliczne zawody należą do grupy zrównoważonych lub deficytowych, natomiast zdecydowaną więszość stanowią zawody nadwyżowe. Istniejąca na rynu pracy sytuacja spowodowana jest miedzy innymi niewystarczającą ompatybilnością ierunów ształcenia szół funcjonujących w powiecie z zapotrzebowaniem zgłaszanym przez pracodawców. Szoły powinny dostosowywać swój program nauczania do wymogów obowiązujących na rynu pracy. Rozwój szolnictwa zawodowego musi być podporządowany realizacji celu nadrzędnego, jaim są potrzeby gospodari. Ważnym czynniiem jest również fat, iż osoby posiadające tai sam zawód mają w rzeczywistości bardzo różne szanse na podjęcie pracy. Posiadanie przez bezrobotnego onretnego zawodu, na tóry jest najwięsze zapotrzebowanie na rynu nie oznacza szybiej szansy znalezienia pracy, gdyż jest to uwarunowane zróżnicowanymi umiejętnościami, predyspozycjami osobistymi, wiedzą i stażem pracy. Znaczna część osób ończących szoły średnie ontynuuje nauę na studiach wyższych, przez co w tym oresie staje się niedyspozycyjna i nieonurencyjna na rynu pracy. Wiele osób bezrobotnych posiada atracyjny na rynu pracy zawód wyuczony, bez doświadczeń zawodowych i oniecznych uprawnień, co obniża ich możliwości znalezienia zatrudnienia i prowadzi do tego, że podejmują pracę na stanowisach niesatysfacjonujących zarówno pod względem finansowym ja i prestiżowym. Osoby te mają jednaże więsze szanse na zdobycie pracy i ponoszą mniejsze ryzyo jej utraty. Wysoie walifiacje zwięszają również mobilność zawodową andydatów. Ponadto należy podreślić, iż dużym problemem na loalnym rynu jest wysoi 14

15 wsaźni długotrwałego bezrobocia, tóry powoduje nasilone zjawiso dezatualizacji walifiacji osób bezrobotnych, co w efecie utrudnia ich powrót na ryne pracy. Można taże zauważyć nisą atywność osób bezrobotnych w poszuiwaniu pracy. Bra zainteresowania ofertami pracy wynia często z mało atracyjnych warunów zatrudnienia lub nie wywiązywania się pracodawców z obowiązów nałożonych przez Kodes Pracy. Wpływ na wielość zatrudnienia ma taże sezonowość prac i usług. W celu zwięszenia szans na znalezienie pracy przez zarejestrowanych bezrobotnych urząd pracy na bieżąco realizuje zadania zmierzające do poprawy sytuacji. W 2011 rou urząd podjął m.in. następujące działania: - Pozysiwał oferty i utrzymywał ontaty z pracodawcami oraz realizował zgłaszane oferty; - Zorganizował: targi pracy, giełdy pracy, staże, prace społecznie użyteczne, doposażenie stanowis pracy, szolenia, pomoc w załadaniu działalności gospodarczej. Działania te finansowane były zarówno ze środów Funduszu Pracy, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych ja i w ramach środów pozysanych z Europejsiego Funduszu Społecznego. - Przeprowadził porady indywidualne i grupowe, warsztaty oraz zajęcia w Klubie Pracy. 15