i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz. U. Nr 48, poz. 253).

Transkrypt

1 Powiatowy Urząd Pracy w Gdańsu RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W MIEŚCIE GDAŃSK (uzupełniony o tabele prognostyczne) 2008 ro MIASTO GDAŃSK Gdańs, sierpień 2009

2 SPIS TREŚCI WSTĘP... 3 I. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW)... 6 I. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH... 9 WNIOSKI ANEKS STATYSTYCZNY I. Wybrane miernii stosowane do monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych Tabele Tabela 1 Raning zawodów i specjalności( od 6-cyfrowy) wg ilości osób zarejestrowanych z miasta Gdańsa na oniec 2008r Tabela 2 Zestawienie ofert pracy (wg zgłoszeń) zawodów i specjalności z miasta Gdańsa w 2008 rou Tabela 3 Strutura ofert pracy wg secji PKD w mieście Gdańs w 2008 rou Tabela 4 Raning grup zawodów ( od 4- cyfrowy) zgłoszonych w ofertach pracy z terenu miasta Gdańs ze względu na wsaźni szansy uzysania oferty zatrudnienia w 2008 rou Tabela 5 Zawody deficytowe w mieście Gdańs w 2008r...19 Tabela 6 Zawody nadwyżowe w mieście Gdańs w 2008r Tabela 7 Absolwenci i bezrobotni absolwenci zarejestrowani w m. Gdańs wg zawodów i rodzaju liceów ogólnoształcących i profilowanych w 2008 rou oraz przewidziani absolwenci w 2009r..21 Tabela 8 Absolwenci i bezrobotni absolwenci zarejestrowani w m. Gdańs wg zawodów i rodzaju szół średnich technicznych w 2008 rou oraz przewidziani abs.w Tabela 9 Absolwenci i bezrobotni absolwenci zarejestrowani w m. Gdańs wg zawodów i rodzaju szół zawodowych w 2008 rou oraz przewidziani absolwenci w 2009 r 24 2

3 WSTĘP Przez monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych należy rozumieć proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przeroju terytorialno zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funcjonowania systemów szolenia bezrobotnych i ształcenia zawodowego. Opracowywanie analiz rynu pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych, zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 wietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy zostało wpisane w zadania zarówno województwa ja i samorządu powiatu w zaresie polityi rynu pracy. Zadanie to zostało również umieszczone w Krajowym Planie Działań na Rzecz Zatrudnienia na 2005 ro, albowiem odpowiednia oordynacja ierunów ształcenia, dostosowanie strutury podaży i popytu w uładzie lasyfiacji zawodowych jest ważnym problemem w obliczu zachodzących zmian na rynu pracy. Podstawą analizy strutury zawodowej bezrobotnych i ofert pracy jest Klasyfiacja Zawodów i Specjalności, wprowadzona do powszechnego stosowania Rozporządzeniem Ministra Gospodari i Pracy z dnia 8 grudnia 2004r. w sprawie lasyfiacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynu pracy oraz zaresu jej stosowania (Dz. U. Nr 48, poz. 253). W rozporządzeniu tym zawód został zdefiniowany jao zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniu społecznego podziału pracy, wyonywanych stale lub z niewielimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich walifiacji (wiedzy i umiejętności), zdobytych w wyniu ształcenia lub pratyi. Wyonywanie zawodu stanowi źródło dochodów. Zawód może dzielić się na specjalności, tóre są wyniiem podziału pracy w ramach zawodu i zawierają czynności o podobnym charaterze wymagające pogłębionej lub dodatowej wiedzy i umiejętności zdobytych w wyniu dodatowego szolenia lub pratyi. Klasyfiacja obejmuje 30 dużych grup zawodowych (od 2 cyfrowy), 392 grupy elementarne (od 4 cyfrowy) oraz 1770 zawodów i specjalności (od 6 cyfrowy). Niniejszy Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych prowadzony jest dla obszaru miasta Gdańsa, a czas badania to ores od 1 stycznia do 31 grudnia 2008 rou i został opracowany w oparciu o ujednolicone dla całego raju Zalecenia metodyczne (Warszawa, 2003 ro) opracowane przez ówczesny Departament Rynu Pracy Ministerstwa Gospodari, Pracy i Polityi Społecznej. Podstawowym źródłem informacji niniejszego opracowania są tablice wyniowe wygenerowane przy specjalnie do tego stworzonej apliacji, tóra umożliwiła oreślenie zawodów deficytowych oraz nadwyżowych, a taże interpretacje uzysanych wyniów. Do analizy, mającej na celu opisanie zawodów deficytowych i nadwyżowych posłużyły następujące narzędzia statystyczne: a) wsaźni intensywności nadwyżi (deficytu ) zawodu, b) wsaźni szansy uzysania oferty zatrudnienia w danym zawodzie, c) wsaźni strutury, Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w mieście Gdańs za 2008r. ma charater diagnostyczny. 3

4 I. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) Według najnowszych dostępnych danych w mieście Gdańsu miesza osób ( r.). Wśród tej grupy wg stanu na oniec 2008r. liczba osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Gdańsu wynosiła 4828 (w tym 56%, czyli 2722 osoby stanowiły obiety), natomiast stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 2,5%. Na oniec grudnia 2008r. pozostawało w rejestrze bezrobocia tego powiatu 965 osób bezrobotnych dotychczas niepracujących, co stanowi 20,0% ogółu osób bezrobotnych. Absolwenci - osoby bezrobotne zarejestrowane w oresie do 12 miesięcy od dnia uończenia szoły, stanowili 5,3% wszystich zarejestrowanych, czyli 257 osób. W tej ategorii obiety stanowiły 68,0%, czyli 175 osób. Analizując bezrobocie wg zawodów w Gdańsu na dzień 31 grudnia 2008r., otrzymujemy następujący wyni: jedną z najwięszych grup bezrobotnych stanowią osoby bez zawodu (939 osób, tj. 19,4% ogółu bezrobotnych. W dalszej olejności są zawody: sprzedawca (276 osób, tj. 5,7% ogółu bezrobotnych), pracowni biurowy (117 osób, tj. 2,4% ogółu bezrobotnych), asystent eonomiczny (104 osoby, tj. 2,2% ogółu bezrobotnych), eonomista (92 osoby, tj. 1,9% ogółu bezrobotnych), techni mechani (83 osoby, tj. 1,7% ogółu bezrobotnych), ślusarz (83 osoby, tj. 1,7% ogółu bezrobotnych), sprzątacza (79 osób, tj. 1,6% ogółu bezrobotnych), robotni gospodarczy (68 osób, tj. 1,4% ogółu bezrobotnych), pedagog (55 osób, tj. 1,1% ogółu bezrobotnych). Wysoi poziom bezrobocia w tych profesjach może sugerować, iż są to zawody nadwyżowe. Należy tu wspomnieć, iż grupa bezrobotnych bez zawodu obejmuje osoby nie spełniające jednocześnie dwóch warunów nie posiadające udoumentowanej ciągłości pracy w oresie minimum jednego rou w tym samym zawodzie oraz walifiacji do wyonywania jaiegoolwie zawodu poświadczonych dyplomem, świadectwem, zaświadczeniem instytucji szoleniowej lub innym dyplomem uprawniającym do wyonywania zawodu. Zgodnie z wymienionymi ryteriami w grupie bez zawodu ujęte są osoby, tóre uończyły licea ogólnoształcące i licea profilowane. Analizując rejestr bezrobotnych ze względu na rodzaj działalności PKD (tj. według ostatniego miejsca pracy w danej branży, w jaiej pracowały osoby bezrobotne przed zarejestrowaniem się) stwierdza się, iż najwięcej osób pracowało w następujących rodzajach działalności (razem 3863 osoby): USŁUGI: handel hurtowy i detaliczny; naprawy pojazdów samochodowych, motocyli oraz artyułów użytu osobistego i domowego (820 osób, tj. 21,2% ogółu osób poprzednio pracujących), działalność usługowa omunalna, społeczna i indywidualna, pozostała (920 osób, tj. 23,8% ogółu osób poprzednio pracujących), obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (270 osób, tj. 7,0% ogółu osób poprzednio pracujących), ochrona zdrowia i pomoc społeczna (152 osoby, tj. 3,9% ogółu osób poprzednio pracujących), eduacja (170 osób, tj. 4,4% ogółu osób poprzednio pracujących), hotele i restauracje (161 osób, tj. 4,2% ogółu osób poprzednio pracujących), 4

5 transport, gospodara magazynowa i łączność (163 osoby, tj. 4,2% ogółu osób poprzednio pracujących), administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenia zdrowotne (188 osób, tj. 4,9% ogółu osób poprzednio pracujących), pośrednictwo finansowe (119 osób, tj. 3,1% ogółu osób poprzednio pracujących), PRZEMYSŁ: przetwórstwo przemysłowe (563 osoby, tj. 14,6% ogółu osób poprzednio pracujących), budownictwo (278 osób, tj. 7,2% ogółu osób poprzednio pracujących), rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo (25 osób, tj. 0,6% ogółu osób poprzednio pracujących), rybactwo (5 osób, tj. 0,1% ogółu osób poprzednio pracujących), górnictwo (2 osoby, tj. 0,1% ogółu osób poprzednio pracujących). Nie ma natomiast w rejestrze bezrobotnych, tórych ostatnie miejsce pracy było związane z secją: Działalność niezidentyfiowana", Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowniów oraz Organizacje i zespoły esterytorialne". W badanym oresie w Gdańsu najwięszy napływ bezrobotnych (liczba osób, tóre zarejestrowały się w 2008 rou), odnotowano wśród osób bez zawodu (4334 osoby, tj. 26,7% ogółu napływu bezrobotnych), a następnie w taich elementarnych zawodach ja (razem osób): sprzedawca (846 osób, tj. 5,2% ogółu bezrobotnych), asystent eonomiczny (337 osób, tj. 2,1% ogółu bezrobotnych), techni mechani (265 osób, tj. 1,6% ogółu bezrobotnych), pracowni biurowy (247 osób, tj. 1,5% ogółu bezrobotnych), sprzątacza (220 osób, tj. 1,4% ogółu bezrobotnych), eonomista (232 osoby tj. 1,4% ogółu bezrobotnych), ślusarz (231 osób, tj. 1,4% ogółu bezrobotnych), ucharz (170 osób tj. 1,0% ogółu bezrobotnych), robotni gospodarczy (183 osoby, tj. 1,1% ogółu bezrobotnych), handlowiec (187 osób, tj. 1,2% ogółu bezrobotnych), magazynier (138 osób, tj. 0,8% ogółu bezrobotnych), mechani samochodów osobowych (102 osoby, tj. 0,6% ogółu bezrobotnych), Na oniec badanego oresu z terenu miasta Gdańsa w Powiatowym Urzędzie Pracy w Gdańsu zarejestrowanych było 4828 osób. Stopa bezrobocia na oniec rou wyniosła 2,5%. Najwięszą grupę wśród bezrobotnych stanowiły osoby bez zawodu (19,4% ogółu bezrobotnych), natomiast w dalszej olejności wystąpiły następujące zawody: sprzedawca, pracowni biurowy, sprzątacza, asystent eonomiczny, robotni gospodarczy, ślusarz. Napływ bezrobotnych nie różnił się znacznie struturą zawodów przedstawionych powyżej wg liczby osób zarejestrowanych na oniec badanego oresu. W więszości osoby bezrobotne zarejestrowane do ońca 2008r. pracowały poprzednio (według secji PKD): przetwórstwo przemysłowe, handel, działalność usługowa oraz budownictwo. Powyższe wynii potwierdzają zarazem o przemysłowo - usługowym 5

6 charaterze loalnej gospodari. Najwięszy udział w zbiorze bezrobotnych w dalszym ciągu mają osoby posiadające nisie walifiacje zawodowe oraz wyształcenie na poziomie zasadniczym lub średnim.. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) Pozysiwanie ofert pracy od pracodawców oraz dotowanie ze środów Funduszu Pracy zatrudnienia bezrobotnych w ramach atywnych programów przeciwdziałania bezrobociu to najistotniejsze czynnii gwarantujące poprawę sytuacji na loalnym rynu pracy. Na terenie tego powiatu grodziego funcjonuje wiele podmiotów gospodarczych, w tym m.in spółe handlowych z udziałem apitału zagranicznego, stanowiących 34,4% tego typu spółe w województwie. Ogólnie w Gdańsu (wg stanu w dniu 31 grudnia 2007 r.) zarejestrowanych w systemie REGON (bez osób prowadzących indywidualne gospodarstwa rolne) było podmiotów gospodari narodowej, czyli jednoste prawnych, tj.: osoby prawne i jednosti organizacyjne nie mające osobowości prawnej, w tym: o spółe handlowych , o spółe cywilnych , o spółdzielni - 319, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, w tym związane z: o handlem i naprawami , o obsługą nieruchomości i firm 7 554, o przetwórstwem przemysłowym , o budownictwem 4 221, o transportem, gospodara magazynową i łącznością 3 686, o pośrednictwem finansowym 2 329, o branżą hotelarso-restauracyjną 1 077, o rolnictwem, łowiectwem i leśnictwem Głównymi setorami gospodari jest przemysł (np.: najwięszy w raju port morsi, rafineria, automatya przemysłowa, przetwórstwo spożywcze oraz przemysł chemiczny, drzewny, eletromaszynowy, metalowy, petrochemiczny i stoczniowy), budownictwo, obsługa nieruchomości i firm (m.in.: bani, instytucje ubezpieczeniowe, czy firmy onsultingowe), handel i usługi - miasto Gdańs jest jednym z najważniejszych ośrodów turystycznych w Polsce. W 2008 rou wpłynęło do Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsu ofert pracy, po sorygowaniu o liczbę ofert, tóre pracodawcy anulowali. Natomiast na oniec 2008r. w rejestrach tego urzędu pozostało 633 oferty pracy. Najwięcej ofert pracy sierowano w tym oresie do bezrobotnych i poszuujących pracy w następujących zawodach: spawacz ręczny łuiem eletrycznym 1645 ofert pracy, monter adłubów orętowych 1477 ofert pracy, sprzedawca 1160 ofert pracy, pracowni biurowy 567 ofert pracy, 6

7 murarz 364 oferty pracy, sprzątacza 425 ofert pracy, asjer handlowy 214 ofert pracy, Relacje dotyczące napływu bezrobotnych wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz liczby ofert pracy w Gdańsu w 2008 rou przedstawiono w Tabeli 3 dołączonej do anesu statystycznego. Z relacji przedstawionych tam danych wynia, że we wsazanym oresie: najwięsza liczba ofert pracy (5054 oferty) sierowana była do grupy osób związanych z secją PKD przetwórstwo przemysłowe, gdzie napływ osób bezrobotnych wyniósł 1773 osoby, zaś na oniec 2008r. liczba bezrobotnych w tej grupie utrzymywała się na niższym poziomie (563 osoby), a w dyspozycji tutejszego urzędu były jeszcze 34 niezagospodarowane oferty pracy; pod oniec badanego oresu bra było dostatecznej liczby ofert pracy we wszystich wymienionych tam secjach PKD; duży niedobór ofert pracy miał miejsce w grupie związanej z secją: pośrednictwo finansowe (pracodawcy zgłosili w ciągu całego tego rou do urzędu pracy 212 ofert pracy, a zarejestrowało się 292 bezrobotnych, Na oniec 2008 r. bez pracy pozostawało 119 osób, poprzednio pracującej z tej secji i 0 niezagospodarowane oferty pracy); z secji: budownictwo - liczba oferowanych miejsc pracy wyniosła 1267, natomiast zarejestrowano 885 bezrobotnych, a na oniec badanego oresu w rejestrze Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsu figurowało 278 osób, dla tórych było 20 ofert pracy; z secji: Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne - pracodawcy zgłosili do tutejszego urzędu 1029 ofert pracy, a zarejestrowało się 543 bezrobotnych. Na oniec 2008r. bez pracy w tej grupie zawodów pozostawało 188 osoby i 16 niezagospodarowanych ofert pracy; biorąc pod uwagę relacje napływu ofert pracy oraz napływu do bezrobocia w grupach zawodów o znacznej liczbie bezrobotnych, można przyjąć, że najwięsze problemy ze znalezieniem zatrudnienia miały osoby, tórych działalność ostatniego miejsca pracy była związana z secją PKD: o rybactwo nie zgłoszono żadnej oferty pracy, a zarejestrowano 15 bezrobotnych, na oniec 2008r. było 5 osób bezrobotnych, o gospodarstwa domowe zatrudniające pracowniów- nie wpłynęła żadna oferta pracy, na oniec 2008r. również nie było żadnej oferty. Nie zarejestrowano w tym oresie żadnej osoby, natomiast na oniec badanego oresu nie było zarejestrowanych żadnych bezrobotnych, o działalność usługowa omunalna, społeczna i indywidualna, pozostała zgłoszono 599 ofert pracy, tymczasem zarejestrowanych było 2792 osób na oniec tego rou było 920 osób bezrobotnych, dla tórych pozostało 14 ofert pracy, o rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo zgłoszono 23 oferty pracy, a zarejestrowano 74 osoby, a na oniec 2008 rou w rejestrze Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsu figurowało 25 osób, dla tórych nie było ofert pracy. na ogół w grupach zawodowych, w tórych zarejestrowano najwięcej bezrobotnych, pozysiwano taże najwięcej ofert pracy; Doonano również analizy porównawczej ofert pracy i bezrobotnych wg zawodów (zgodnie z tabelą 4 dołączoną do anesu statystycznego) pozwalającej ustalić wsaźni 7

8 szansy uzysania pracy wśród zarejestrowanych bezrobotnych, co powinno stanowić sygnał dla osób stojących u progu wyboru przyszłego zawodu i instytucji odpowiedzialnych za polityę oświatową w regionie. Ta, więc wśród elementarnych grup zawodowych ( od: 4 - cyfrowy) charateryzujących się wysoim wsaźniiem szansy uzysania oferty (tj. taich, dla tórych relacja ilości zgłoszonych w ciągu 2008 rou ofert pracy w danym zawodzie do ilości zarejestrowanych bezrobotnych w tym zawodzie była więsza od wartości: 0,5) znaleźli się m.in.: spawacze i porewni, robotnicy przygotowujący i wznoszący onstrucje metalowe, monterzy linii eletrycznych,, betoniarze, monterzy systemów rurociągowych specjaliści metod nauczania, owale, hartownicy i porewni, adwoaci, radcy prawni i prouratorzy,, tynarze i porewni, operatorzy maszyn do producji wyrobów z tworzyw sztucznych, robotnicy budowy dróg i porewni. W 2008 rou wpłynęło do tutejszego urzędu pracy ofert pracy. Ogólnorajowa emigracja pracowniów posiadających specjalistyczną wiedzę i walifiacje zawodowe powoduje, iż zgłaszana jest coraz więsza liczba ofert pracy. Z drugiej strony zgodnie z danymi GUS coraz więcej Polaów jest atywnych zawodowo za sprawą podmiotów gospodarczych zwięszających zatrudnienie. 8

9 I. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Tempo przemian eonomicznych i technologicznych w Polsce i na świecie sprawia, iż często walifiacje zawodowe zdobyte w procesie ształcenia nie odpowiadają zapotrzebowaniom zgłaszanym przez pracodawców. Kluczowym problemem jest oreślenie najbardziej pożądanych ierunów ształcenia i przygotowanie właściwej oferty eduacyjnej, co wymaga prognozowania, monitorowania rynu pracy, a następnie właściwego wyorzystania zdobytych w ten sposób informacji statystycznych. W przypadu dużej liczby uczniów ształcących się w zawodach nadwyżowych należałoby sformułować zalecenia ograniczenia naboru na te specjalności, zaś w przypadu zawodów deficytowych jest to sygnał na to, w jaich zawodach należałoby ształcić. W chwili obecnej należy również podreślić onieczność harmonizacji polsiego systemu ształcenia w Polsce z występującymi w Unii Europejsiej, dającą możliwość wzajemnego uznawania walifiacji. Poniższa analiza ma na celu ustalenie listy zawodów deficytowych i nadwyżowych, zaś niżej zamieszczona lista zawodów deficytowych stanowi źródło wiedzy odnośnie zapotrzebowania loalnego rynu pracy. Monitoring zawodów nadwyżowych i deficytowych przeprowadzono w oparciu o zgłoszone oferty pracy i liczbę zarejestrowanych bezrobotnych z terenu miasta Gdańsa w 2008 rou. Z danych statystycznych wyliczono wsaźnii intensywności nadwyżi lub deficytu zawodów, tóry jest mierzony jao stosune średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w badanym oresie. W analizie pominięte zostały zawody i specjalności mające w nazwie słowo: pozostałe. Niniejsze zestawienie zawodów ma charater wybiórczy. Oznacza to, iż odrzucono wartości omawianego wsaźnia dla średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy oraz średnio miesięcznej liczby zarejestrowanych osób mniejszych od wartości 1. Należy wspomnieć, iż: Zawód deficytowy to tai, na tóry występuje na rynu pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Zawód nadwyżowy to tai, na tóry występuje na rynu pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Poniżej - na podstawie liczby zarejestrowanych bezrobotnych i zgłoszonych ofert pracy wg zawodów oraz specjalności - oreślono atalog zawodów i specjalności (uszeregowany od najwyższej do najniższej wartości wsaźnia), jaie reprezentują osoby bezrobotne zarejestrowane z terenu powiatu grodziego oraz wsazano te zawody, na tóre istnieje zapotrzebowanie. ZAWODY ZRÓWNOWAŻONE Dla zawodów ( wg odu 6-cyfrowego) w przypadu, gdy wsaźni ma wartość w przedziale < 0,9; 1,1> mamy następujące zawody: ślusarz, onserwator budynów, mechani samochodów ciężarowych, portier, robotni magazynowy, laborant chemiczny, robotni placowy. 9

10 ZAWODY DEFICYTOWE spawacz ręczny łuiem eletrycznym 39,1667 monter adłubów orętowych 34,3488 monter rurociągów przemysłowych 27,6429 malarz onstrucji i wyrobów metalowych 12,75 cieśla 6,9524 stolarz budowlany 25 zbrojarz 23,1667 asjer biletowy 9,5 strażni miejsi 12,3333 asystent prawny 39 robotni drogowy 8,5 nauczyciel języa obcego w szole podstawowej 9 asystent usług pocztowych 7,5556 espedient w puncie usługowym 8,5 Ponadto zaistniała taa sytuacja, że w wyżej wymienionych zawodach i specjalnościach w oresie objętym badaniem, zostały zgłoszone oferty pracy, zaś nie zarejestrowali się bezrobotni: ierowca ciągnia siodłowego, młynarz, blacharz budowlany, nauczyciel psycholog. Zgodnie z przeprowadzoną analizą są to zawody deficytowe o najwięszej wartości współczynnia intensywności deficytu, tj. MAX. ZAWODY NADWYŻKOWE: Analiza zawodów nadwyżowych dla grupy zawodów wg zawodów i specjalności (od 6 cyfrowy) daje następujący obraz: socjolog 0,0233 history 0,0417 pedagog 0,0474 muzy 0,0588 techni poligraf 0,0588 techni eletry 0,8333 specjalista ds. finansów [anality finansowy] - 0,0926 fryzjer damsi 0,0909 specjalista ontroli jaości 0,0769 Zawodów masymalnie nadwyżowych było 105. Z analizowanego raportu wynia, iż najwięsze zapotrzebowanie istnieje w zawodach wymagających wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnych do uzysiwania i obróbi surowców, wytwarzania i naprawy towarów oraz budowy, onstrucji i maszyn. Główne zadania robotniów przemysłowych i rzemieślniczych wymagają znajomości i zrozumienia charateru pracy, stosowanych materiałów, maszyn i wytwarzania produtów. Natomiast najmniejsze zapotrzebowanie istnieje (z pominięciem zawodów bez walifiacji) w zawodach, tóre od dawna cieszyły się więszą popularnością wśród młodych ludzi doonujących wyboru zawodu. W tej grupie znalazły się również zawody (np.: pedagog), na tóre obecnie brauje popytu na rynu pracy. 10

11 Analizując powyższe zawody deficytowe w ujęciu zawodów i specjalności, to najwięsze zapotrzebowanie istnieje na profesje zawarte w grupie specjalistów, techniów i inny średni personel oraz robotniów przemysłowych i rzemieślniczych. Grupa specjalistów obejmuje zawody wymagające posiadania wysoiego poziomu wiedzy zawodowej, umiejętności oraz doświadczenia w zaresie nau technicznych, przyrodniczych, społecznych, humanistycznych i porewnych. Ich głównymi zadaniami są: wdrożenie do pratyi oncepcji i teorii nauowych lub artystycznych, powięszanie dotychczasowego stanu wiedzy poprzez badania i twórczość oraz systematyczne nauczanie w tym zaresie. Z olei od techniów i innego średniego personelu wymaga się wiedzy, umiejętności i doświadczenia niezbędnego do wyonywania głównie prac technicznych i podobnych, związanych z badaniem i stosowaniem nauowych oraz artystycznych oncepcji i metod działania. 11

12 WNIOSKI Niniejsze opracowanie: Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych w mieście Gdańs jest próbą zdiagnozowania rynu pracy na niniejszym obszarze w 2008r. Na oniec badanego oresu z terenu miasta Gdańsa w Powiatowym Urzędzie Pracy w Gdańsu zarejestrowanych było 4828 osób. Stopa bezrobocia na oniec rou wyniosła 2,5%. Najwięszą grupę wśród bezrobotnych stanowiły osoby bez zawodu (19,4% ogółu bezrobotnych), natomiast w dalszej olejności wystąpiły następujące zawody: sprzedawca; pracowni biurowy, sprzątacza, asystent eonomiczny, robotni gospodarczy, sięgowy( samodzielny), eonomista, ucharz, magazynier. Napływ osób bezrobotnych struturą nie odbiegał znacząco od strutury przedstawionej powyżej - również w więszości przypadów najwięcej osób zarejestrowało się w tych zawodach, tóre miały najwięszą reprezentację w rejestrze na oniec badanego oresu. W więszości, osoby bezrobotne zarejestrowane do ońca 2008r. pracowały poprzednio w zawodach z następujących secji PKD: przetwórstwie przemysłowym, handlu, działalności usługowej oraz budownictwie. Nie zgłoszono natomiast żadnych ofert pracy z secji: działalność niezidentyfiowana; rybactwo oraz gospodarstwa domowe zatrudniające pracowniów. Powyższe wynii potwierdzają zarazem o przemysłowo- usługowym charaterze loalnej gospodari. Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego (stan na 30 czerwca 2007r.) na terenie miasta Gdańsa funcjonowało ponad 58 tysięcy potencjalnych pracodawców, tórzy dostarczyli oferty pracy. Najwięcej ofert odnotowano w taich zawodach ja: monter adłubów orętowych, spawacz ręczny łuiem eletrycznym, sprzedawca, sprzątacza, pracowni biurowy, pracowni ochrony mienia i osób, murarz. Najwięcej ofert zatrudnienia (wg podziału na wielie grupy) przypadło na grupę 7 : Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy. Biorąc pod uwagę wsaźni szansy uzysania pracy najlepiej usytuowane są osoby, tóre posiadają walifiacje do wyonywania zawodów w przemyśle oraz budownictwie. Salę zagospodarowania ofert pracy oraz podaży osób bezrobotnych obrazuje analiza wg wsaźnia intensywności deficytu (nadwyżi) zawodów. Z danych przedstawionych w rozdziale I wynia, iż najbardziej deficytowymi zawodami (zgodnie z danymi za 2008r) to te związane z szeroo pojętym przemysłem stoczniowym oraz budownictwem. W zbiorze zawodów nadwyżowych o najmniejszej wartości wsaźnia blisiej bądź równej 0 znalazły się zawody i specjalności przeważnie nie wymagające specjalistycznej wiedzy i walifiacji, tóre wypełniałyby zapotrzebowanie na loalnym rynu pracy w 2008 rou. Niniejszy Raning zawodów deficytowych i nadwyżowych ma charater diagnostyczny. Przedstawiona została tutaj strutura zarówno osób bezrobotnych oraz ofert pracy, jaie wpłynęły, według istniejącej lasyfiacji zawodów. Przeprowadzona analiza potwierdza ogólnorajowe tendencje w ształtowaniu się rynu pracy. 12

13 ANEKS STATYSTYCZNY I. Wybrane miernii stosowane do monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych 1) Średnia miesięczna nadwyża (lub deficyt) podaży siły roboczej w danym zawodzie ( N ) oznacza różnicę pomiędzy średnią miesięczną liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w 2008 r. ( B ), a średnią miesięczną liczbą zgłoszonych ofert pracy w tym samym zawodzie i oresie czasu, czyli: N = B O (1) gdzie: B - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w 2008 r., O - średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie w 2008 r., przy czym wielości te są obliczane wg wzorów: 6 Bi 1 B = i= 6 (2) 6 Oi 1 O = i= 6 (3) gdzie: B - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w danym zawodzie, i O i - liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w danym zawodzie. 2) Wsaźni intensywności nadwyżi (lub deficytu) zawodów ( ) oznacza iloraz W n, średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w 2008 r. ( B ) i średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w tym samym zawodzie i oresie czasu ( O ), czyli: gdzie O, n O W n, = (4) B B są oreślone wzorami (2) i (3). Ponadto przyjęto, że zawody o wsaźniu: W, < 0,9 to zawody nadwyżowe, 0,9 W n, 1,1 to zawody zrównoważone (wyazujące równowagę na rynu pracy), W, > 1,1 to zawody deficytowe. n 3) Wsaźni szansy uzysania oferty w danym zawodzie ( W s, ) oznacza iloraz średniej miesięcznej liczby ofert pracy w danym zawodzie w 2008 r., będącej w dyspozycji Powiatowego Urzędu Pracy w Gdańsu ( PO ) i średniego miesięcznego poziomu rejestrowanego bezrobocia w tym samym zawodzie i oresie czasu ( PB gdzie: ), czyli: PO W s, = (5) PB 13

14 PO - średnia miesięczna liczba ofert pracy w danym zawodzie w 2008 r., będąca w dyspozycji PUP w Gdańsu, obliczana wg wzoru: POt 1+ OI PO = (6) 6 przy czym: POt 1 - liczba ofert pracy w danym zawodzie, będąca do dyspozycji urzędu pracy w ońcu poprzedniego rou (t-1), O - liczba ofert pracy w danym zawodzie, zgłoszona do urzędu pracy w 2008 r, PB - średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w danym zawodzie w 2008 r. obliczany metodą uproszczoną według wzoru: PBt 1+ PB PB = (7) 2 przy czym: PB PB 1 t - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie na oniec 2008 r, - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie na oniec poprzedniego rou. 4) Wsaźni strutury - np.: bezrobotnych wg PKD, ofert pracy wg zawodów (grup zawodów), czy ofert pracy wg PKD - obliczono na podstawie definicji wsaźnia strutury (zwany również jao: częstość względna, liczebność względna, fracja, odsete, udział). Wielość ta informuje nas o tym, jai jest udział jednoste statystycznych posiadających i-ty wariant cechy w całej badanej zbiorowości, czyli: ni wi = n gdzie: ni - liczba jednoste statystycznych charateryzująca się i-tym wariantem danej cechy, n - liczba wszystich jednoste statystycznych objętych badaniem. Jeśli wsaźni strutury w przemnożymy przez 100, to otrzymamy udziały procentowe. i 14

15 Tabele Tabela 1 Raning zawodów i specjalności (od 6-cyfrowy) wg ilości osób zarejestrowanych z miasta Gdańsa na oniec 2008r. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem "522107" Sprzedawca 276 "419101" Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac biurowych] 117 "341902" Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] 104 "241102" Eonomista 92 "311502" Techni mechani 83 "722204" Ślusarz 83 Pozostali pracownicy obsługi biurowej gdzie indziej "419190" nieslasyfiowani 79 "913207" Sprzątacza 79 "914103" Robotni gospodarczy 68 Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, "241915" hotelarsich i turystycznych 58 "244104" Pedagog 55 "413103" Magazynier 52 "131901" Kierowni małego przedsiębiorstwa gdzie indziej nieslasyfiowany 48 "341501" Handlowiec [zawód szolny: Techni handlowiec] 48 "512201" Kucharz 48 "832101" Kierowca samochodu osobowego 39 "343201" Księgowy [samodzielny] 37 "241912" Specjalista do spraw maretingu i handlu [sprzedaży] 35 "723105" Mechani samochodów osobowych 31 "244204" Politolog 30 "712102" Murarz 30 "915202" Dozorca 30 "311401" Techni eletroni 29 "343101" Pracowni administracyjny [zawód szolny: Techni administracji] 29 "731306" Złotni jubiler 29 "743304" Krawiec 29 "242904" Prawni legislator 28 "244401" Psycholog 28 "247901" Specjalista administracji publicznej 28 Ogółem 1722* * Łącznie z terenu Gdańsa na oniec badanego oresu pozostawało w rejestrze bezrobocia 4828 osob. 15

16 Tabela 2 Zestawienie ofert pracy (wg zgłoszeń) zawodów i specjalności z miasta Gdańsa w 2008 rou. Kod zawodu Nazwa zawodu Oferty pracy zgłoszone w 2008 rou Oferty pracy w ońcu 2008 rou "721203" Spawacz ręczny łuiem eletrycznym "721401" Monter adłubów orętowych "000000" Bez zawodu "522107" Sprzedawca Pracowni biurowy [Zawód szolny: Techni prac "419101" biurowych] "913207" Sprzątacza "713802" Monter rurociągów orętowych "712102" Murarz "721290" Pozostali spawacze i porewni "714102" Malarz onstrucji i wyrobów metalowych "247901" Specjalista administracji publicznej "421102" Kasjer handlowy "512201" Kucharz "931301" Robotni budowlany "722204" Ślusarz "413103" Magazynier Pracowni ochrony mienia i osób [zawód szolny: "515902" Techni ochrony fizycznej osób i mienia] "241102" Eonomista "721403" Monter onstrucji stalowych "721202" Spawacz ręczny gazowy "712301" Cieśla "712204" Zbrojarz "743604" Szwacza "713803" Monter rurociągów przemysłowych "913204" Pomoc uchenna Pozostali operatorzy maszyn gdzie indziej "829190" nieslasyfiowani Pracowni administracyjny [zawód szolny: Techni "343101" administracji] "832302" Kierowca samochodu ciężarowego "343201" Księgowy [samodzielny] "341501" Handlowiec [zawód szolny: Techni handlowiec] Ogółem ** Łącznie w PUP Gdańs z terenu Gdańsa w 2008 rou zgłoszono ofert pracy. *** Łącznie w PUP Gdańs z terenu Gdańsa na oniec 2008 rou pozostały 633 oferty pracy. 16

17 Tabela 3 Strutura ofert pracy wg secji PKD w mieście Gdańs w 2008 rou. Secja PKD Bezrobotni zarejestrowani w 2008 rou Bezrobotni stan w ońcu 2008 rou Oferty pracy zgłoszone w 2008 rou Oferty pracy stan w ońcu 2008 rou Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo Rybactwo Górnictwo Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię eletryczną, gaz, wodę Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocyli oraz artyułów użytu osobistego i domowego Hotele i restauracje Transport, gospodara magazynowa i łączność Pośrednictwo finansowe Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne Eduacja Ochrona zdrowia i pomoc społeczna Działalność usługowa omunalna, społeczna i indywidualna, pozostała Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowniów Organizacje i zespoły esterytorialne Działalność nie zidentyfiowana Ogółem

18 Tabela 4 Raning grup zawodów (od 4- cyfrowy) zgłoszonych w ofertach pracy z terenu miasta Gdańs ze względu na wsaźni szansy uzysania oferty zatrudnienia w 2008 rou. Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wsaźni szansy uzysania oferty "7212" Spawacze i porewni 11,4695 "7214" Robotnicy przygotowujący i wznoszący onstrucje metalowe 10,9444 "8272" Operatorzy maszyn i urządzeń do producji wyrobów mleczarsich 5,3332 "7138" Monterzy systemów rurociągowych* (zawód szolny: Monter systemów rurociągowych - obejmuje grupę elementarną 7138) 5,0877 "7132" Posadzarze i porewni 3 "7122" Betoniarze 2,9206 "7137" Monterzy sieci omunalnych* (zawód szolny: Monter sieci omunalnych - obejmuje grupę elementarną 7137) 2,6666 "7221" Kowale, hartownicy i porewni 2,6666 "5142" Osoby do towarzystwa 2,6664 "7123" Cieśle, stolarze budowlani i porewni 2,3444 "9142" Myjący pojazdy i szyby 2,3332 "7244" Monterzy linii eletrycznych 1,5333 "9312" Robotnicy pomocniczy w budownictwie drogowym, wodnym i porewni 1,4047 "8111" Operatorzy maszyn górniczych i porewni 1,4 "3449" Urzędnicy do spraw podatów, ceł i porewni gdzie indziej nieslasyfiowani 1,3332 "7141" Malarze budowlani i porewni 1,2909 "7121" Murarze i porewni 1,2835 "7124" Robotnicy budowy dróg i porewni 1,2222 "8232" Operatorzy maszyn do producji wyrobów z tworzyw sztucznych 1,2121 "7134" Monterzy izolacji 1,125 "5153" Strażnicy ochrony olei 1,1111 "3411" Dealerzy i malerzy atywów finansowych i porewni 1 "4213" Asystenci usług pocztowych i teleomuniacyjnych* (zawód szolny: Techni usług pocztowych i teleomuniacyjnych - obejmuje grupę elementarną 4213) 0,9333 "8311" Maszyniści olejowi i metra 0,9333 "2341" Nauczyciele szół specjalnych 0,9166 "2479" Specjaliści administracji publicznej gdzie indziej nieslasyfiowani 0,8649 "4211" Kasjerzy i sprzedawcy biletów 0,8566 "9313" Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 0,824 "2413" Specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzimi 0,8 "8334" Operatorzy wózów podnośniowych 0,

19 Tabela 5 Zawody deficytowe w mieście Gdańs w 2008r. Kod zawodu Nazwa zawodu Wsaźni deficytu "721203" Spawacz ręczny łuiem eletrycznym 39,1667 "242901" Asystent prawny 39 "721401" Monter adłubów orętowych 34,3488 "713802" Monter rurociągów orętowych 27,6429 "712302" Stolarz budowlany 25 "721403" Monter onstrucji stalowych 24,6667 "713803" Monter rurociągów przemysłowych 23,8 "712204" Zbrojarz 23,1667 "721202" Spawacz ręczny gazowy 21 "241306" Specjalista do spraw wynagrodzeń 14 "714202" Laierni wyrobów drzewnych 13 "714102" Malarz onstrucji i wyrobów metalowych 12,75 "515908" Strażni miejsi 12,3333 "914201" Czyściciel pojazdów 11 "724401" Eletromonter linii ablowych 10 "421101" Kasjer biletowy 9,5 "233104" Nauczyciel języa obcego w szole podstawowej "341504" Telemareter 8,5 "522104" Espedient w puncie usługowym 8,5 "931203" Robotni drogowy 8,5 "331105" "827401" Nauczyciel/instrutor pratycznej naui zawodu Operator urządzeń do producji oncentratów spożywczych "931201" Kopacz 8 "421301" Asystent usług pocztowych 7,5556 "712201" Betoniarz 7,5 "713704" Monter sieci wodnych i analizacyjnych 7,5 "712904" Monter rusztowań 7,2857 "712301" Cieśla 6,9524 "721402" Monter onstrucji aluminiowych 6,

20 Tabela 6 Zawody nadwyżowe w mieście Gdańs w 2008r. Kod Nazwa zawodu Wsaźni nadwyżi zawodu "244302" Filolog filologia obcojęzyczna 0,0192 "244105" Socjolog 0,0233 "731102" Mechani automatyi przemysłowej i urządzeń precyzyjnych 0,0256 "913206" Salowa 0,0294 "311911" Techni technologii drewna 0,037 "122901" Kierowni wewnętrznej jednosti działalności podstawowej gdzie indziej nieslasyfiowany 0,04 "241915" Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarsich i 0,0407 turystycznych "244202" History 0,0417 "244104" Pedagog 0,0474 "311909" Techni poligraf 0,0588 "347302" Muzy 0,0588 "725108" Monter eletroni - ułady eletroniczne automatyi przemysłowej 0,0588 "122401" Kierowni wewnętrznej jednosti działalności podstawowej w handlu hurtowym i 0,069 detalicznym "311502" Techni mechani 0,0755 "131901" Kierowni małego przedsiębiorstwa gdzie indziej nieslasyfiowany 0,0761 "214906" Specjalista ontroli jaości 0,0769 "321402" Techni żywienia i gospodarstwa domowego 0,0794 "311913" Techni technologii odzieży 0,0816 "233108" Nauczyciel nauczania początowego 0,0833 "242904" Prawni legislator 0,0833 "241205" Specjalista do spraw rachunowości 0,087 "514109" Fryzjer damsi 0,0909 "341902" Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] 0,092 "241204" Specjalista do spraw finansów [anality finansowy] 0,0926 "321304" Techni technologii żywności producja piearso-ciastarsa 0,1 "232123" Nauczyciel wychowania fizycznego 0,1053 "311302" Techni eletry 0,8333 "312102" Techni informaty 0,8333 "214917" Inżynier transportu [logisty] 0,0833 "232106" Nauczyciel historii 0,1667 "834103" Marynarz statu morsiego 0,25 "932101" Konserwator części 0,

21 Tabela 7 Absolwenci i bezrobotni absolwenci zarejestrowani w m. Gdańs wg zawodów i rodzaju liceów ogólnoształcących i profilowanych w 2008 rou oraz przewidziani absolwenci w 2009r. Nazwa szoły Absolwenci, tórzy uończyli szołę w 2008 rou Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w Gdańsu w 2008 rou Przewidywani absolwenci w 2009 rou VI Liceum Ogólnoształcące V Liceum Ogólnoształcące XX Liceum Ogólnoształcące IX Liceum Ogólnoształcące I Liceum Ogólnoształcące XV Liceum Ogólnoształcące Liceum Profilowane nr XVI Liceum Profilowane XVI Liceum Profilowane Tabela 8 Absolwenci i bezrobotni absolwenci zarejestrowani w m. Gdańs wg zawodów i rodzaju szół średnich technicznych w 2008 rou oraz przewidziani absolwenci w 2009 Nazwa szoły Technium nr 16 Technium Budowlane Nazwa zawodu Organizator usług hotelarsich [zawód szolny: Techni hotelarstwa] Techni mechani orętowy Handlowiec [zawód szolny: Techni handlowiec] Absolwen ci, tórzy uończyli szołę w 2008 rou Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w Gdańsu w 2008 rou Przewidywani absolwenci w 2009 rou Techni geodeta Techni budownictwa Techni drogownictwa

22 Techni urządzeń sanitarnych Techni eletroni Technium nr 18 Techni mechatroni Techni mechani Technium nr 12 Techni mechani Technium nr 13 Techni eletry Techni eletroni Techni informaty Technium nr 2 Technium Uzupełniające dla Dorosłych nr 12 Technium nr 11 Techni mechani Handlowiec [zawód szolny: Techni handlowiec] Fryzjer [zawody szolne: Fryzjer, Techni usług fryzjersich] Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] Handlowiec [zawód szolny: Techni handlowiec] Technium Uzupełniające dla Dorosłych Techni budownictwa Techni technologii drewna Profesja Centrum Kształcenia Kadr Policealna Szoła Rozwoju Zawodowego w Gdańsu Aademia Pomorsie centrum eduacyjne szoła policealna w Gdańsu Policealne Studium Kosmetyczne Pracowni administracyjny [zawód szolny: Techni administracji] Asystent eonomiczny [zawód szolny: Techni eonomista] Kosmetycza [zawód szolny: Techni usług osmetycznych]

23 Techni budownictwa AP Eduacja Policealna Szoła Zawodowa Inspetor bezpieczeństwa i higieny pracy Opty oularowy [zawód szolny: Techni optyi] Organizator usług hotelarsich [zawód szolny: Techni hotelarstwa] Pracowni administracyjny [zawód szolny: Techni administracji] Techni logisty Policealna Szoła Prawno- Administracyjna Ża Centrum Kształcenia Policealnego Wyższej Szoły Społeczno- Eonomicznej w Gdańsu Pracowni administracyjny [zawód szolny: Techni administracji] Techni logisty

24 Tabela 9 Absolwenci i bezrobotni absolwenci zarejestrowani w m. Gdańs wg zawodów i rodzaju szół zawodowych w 2008 rou oraz przewidziani absolwenci w 2009 r. Nazwa szoły ZSZ dla Dorosłych nr 1 ZSZ nr 3 ZSZ nr 12 ZSZ nr 9 Zasadnicza Szoła Zawodowa nr 10 Zasadnicza Szoła Zawodowa nr 13 Nazwa zawodu Absolwen ci, tórzy uończyli szołę w 2008 rou Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w Gdańsu w 2008 rou Przewidyw ani absolwenc i w 2009 rou Sprzedawca Mechani pojazdów samochodowych Kucharz małej gastronomii Mechani pojazdów samochodowych Eletromechani pojazdów samochodowych Fryzjer Sprzedawca Eletromonter instalacji eletrycznych Monter eletroni ułady eletroniczne automatyi przemysłowej Monter maszyn i urządzeń przemysłowych 24