PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. O.PPŁK. F. MIENTKIEGO C S Sp. W CIELĄDZU ROK SZKOLNY 2014/2015 1
Celem głównym niniejszego programu jest: Kształtowanie pozytywnych postaw i zdrowego stylu życia. Cele szczegółowe: Ochrona uczniów przed podejmowaniem ryzykownych zachowań. Reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Propagowanie zdrowego stylu życia. Pomoc w dokonywaniu właściwych wyborów, nauka asertywności. Modelowanie postaw prospołecznych. Wzmacnianie poczucia własnej wartości. Dbanie o prawidłowy rozwój psychiczny i fizyczny uczniów. Czuwanie nad ich bezpieczeństwem i zdrowiem. Kształtowanie umiejętności dokonywania wyborów. Rozpoznawanie indywidualnych potrzeb. Dostrzeganie korzyści wynikających z właściwego zagospodarowania czasu wolnego. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym, motywowanie do działania. Pomoc uczniom o specjalnych i specyficznych potrzebach edukacyjnych. 2
Powyższe cele będą realizowane m.in. poprzez: Wplatanie treści profilaktycznych w codzienne działania dydaktyczno wychowawcze nauczycieli i wychowawców. Organizowanie i udział w zajęciach warsztatowych. Organizowanie spotkań ze specjalistami z dziedziny profilaktyki dla uczniów, nauczycieli i rodziców. Konsultacje dla rodziców. Organizowanie zajęć pozalekcyjnych wycieczki, imprezy lokalne, zajęcia sportowe, wyjazdy na basen itp. Podstawę prawną opracowanego programu profilaktyki stanowią: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U 2009 nr4, poz.17). 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 listopada 2010 roku w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej, w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. z 2010 nr 228, poz.1487). 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniami (Dz. U. 2003 nr 26, poz.226). 4. Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty ( tekst jednolity: Dz. U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z póź. zm.). 5. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. 1997 nrn89, poz. 555 ze zm.) art.304. 6. Konwencja o Prawach Dziecka przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. 7. Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z dnia 30 sierpnia 2012 roku) wraz z załącznikami. 8. Rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z dnia 22 lutego 2012 roku). 9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 31 stycznia 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( 2, ust.1, pkt.1). 3
10. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2007 r. Nr 70 poz. 472 ze zm.). 11. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 poz. 124). 12. Ustawa z dnia 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10 poz. 55 ze zm.). 13. Program polityki prorodzinnej państwa z dnia 3 listopada 1999 r. przygotowany przez Międzyresortowy Zespół do spraw Opracowania Polityki Prorodzinnej Państwa. Program Profilaktyki w Publicznym Gimnazjum w Cielądzu uwzględnia zarówno potrzeby rozwojowe gimnazjalistów jak i trudne sytuacje mogące zdarzyć się w środowisku szkolnym. Program został opracowany po dokonaniu diagnozy sytuacji szkolnej. Diagnozy dokonano głównie w oparciu o: Obserwację zachowania uczniów. Zebrane opinie od nauczycieli i wychowawców na temat zagrożeń i problemów wychowawczych. Zebrane opinie od rodziców na temat problemów wychowawczych. Analizę dokumentów szkolnych/dzienniki lekcyjne, zeszyty wychowawców, dokumentację pedagoga i psychologa szkolnego. Badanie ankietowe wśród uczniów dotyczące bezpieczeństwa i uzależnień. Analizę frekwencji i uwag dotyczących zachowania. 4
W efekcie diagnozy działania profilaktyczne zaplanowano wokół czterech obszarów: I. Integracja środowiska szkolnego i kształtowanie kultury osobistej uczniów. II. Przeciwdziałanie agresji i przemocy. III. Profilaktyka uzależnień. IV. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym uczniów. Kierunki działań profilaktycznych: Program profilaktyki kierowany jest do uczniów i ich rodziców oraz nauczycieli pracujących w gimnazjum. Działania profilaktyczne zostały zaplanowane na trzech poziomach. 1. Działania w wymiarze szkoły: doskonalenie umiejętności nauczycieli w obszarze działań profilaktycznych (zapobieganie agresji, sięganie po środki psychoaktywne, praca z uczniami o specyficznych potrzebach edukacyjnych) udział w szkoleniach i warsztatach, zaangażowanie do współpracy środowiska lokalnego związanego z problematyką profilaktyczną, udział uczniów w pozaszkolnych imprezach kulturalnych i konkursach o tematyce profilaktycznej, wzbogacanie biblioteki szkolnej i biblioteczki pedagoga w literaturę fachową oraz filmy edukacyjne, realizowanie programów profilaktycznych przez specjalistów d/s profilaktyki, powołanie zespołów nauczycieli odpowiedzialnych za indywidualizację pracy z uczniami o szczególnych potrzebach edukacyjnych pomoc psychologiczno-pedagogiczna na terenie szkoły, stała współpraca z rodzicami uczniów w celu zapoznania ich z działaniami szkoły, organizowanie zajęć edukacyjnych w ramach godzin do dyspozycji wychowawcy, zajęć z pedagogiem, 5
podejmowanie działań w kierunku zapewnienia uczniom alternatywnych możliwości spędzania czasu wolnego zajęcia pozalekcyjne, zajęcia rekreacyjno-sportowe, wycieczki, organizowanie różnych form pomocy psychologicznej dla uczniów, nauczycieli i rodziców spotkania ze specjalistami na ternie szkoły; promocja zdrowego stylu życia, zaangażowanie rodziców w realizację zaplanowanych działań profilaktycznych. 2. Działania w wymiarze klasy: organizacja samopomocy klasowej, współpraca wychowawcy klasy z rodzicami uczniów- spotkania klasowe i indywidualne, możliwość korzystania przez rodziców z pomocy i wsparcia psychologa, pedagoga, wychowawców, nauczycieli, dyrektora szkoły, zajęcia profilaktyczne na lekcjach wychowawczych, zajęcia adaptacyjno -integracyjne szczególnie w klasach I, zapoznanie uczniów z punktami Statutu Gimnazjum zakazującymi używania środków odurzających, stosowania agresji i przemocy, opuszczania szkoły podczas zajęć oraz procedurami postępowania w sytuacjach ryzykownych zachowań, informowanie o społecznych i zdrowotnych skutkach uzależnień, kontrakty klasowe. 3. Działania dotyczące indywidualnych osób: Organizowanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów z różnymi deficytami rozwojowymi. 6
Działania profilaktyczne: Integracja środowiska szkolnego i kształtowanie kultury osobistej uczniów. Zadania Sposób realizacji Osoby odpowiedzialne Termin 1. Kształtowanie umiejętności nawiązywania kontaktów. 2. Wpajanie uczniom takich wartości jak: życzliwość, szacunek dla drugiego człowieka (kolegi, nauczyciela, rodzica, osoby starszej), uczciwość, uprzejmość, czyli wartości które ułatwiają dobre współżycie z otoczeniem. zajęcia z wychowawcą spotkania z psychologiem i pedagogiem rozmowy indywidualne zajęcia warsztatowe wychowawcy klas wszyscy nauczyciele psycholog i pedagog szkolny cały rok szkolny 3. Uczenie dbania o własną godność, szanowania siebie samego, a także szanowania pracy swojej i innych ludzi. 4. Kształcenie umiejętności prowadzenia skutecznej komunikacji międzyludzkiej ukazanie uczniom różnych możliwości konstruktywnego rozwiązywania zaistniałych konfliktów. wycieczki dawanie przykładu osobistego przez nauczycieli i innych pracowników szkoły zajęcia prowadzone przez pracownika PPP I semestr 5. Rozwijanie w uczniach empatii i wrażliwości na potrzeby innych ludzi. 6. Rozwijanie współodpowiedzialności uczniów za porządek w klasach i na korytarzach udział 7
uczniów w tworzeniu otoczenia szkolnego. 7. Doskonalenie umiejętności współżycia w zespole i przestrzeganie obowiązujących w nim zasad (kontrakty klasowe, grupowe). 8. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym. 9. Uczenie zasad udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. pokaz, pogadanka nauczyciel edukacji dla bez. pielęgniarka Przeciwdziałanie agresji i przemocy Zadania Sposób realizacji Osoby odpowiedzialne Termin 1. Zapoznanie uczniów z etiologią zjawiska agresji i przemocy oraz skutkami tych zjawisk. 2.Ukazywanie młodzieży konieczności stosowania samokontroli własnych zachowań. 3. Przedstawianie młodym ludziom sposobów radzenia sobie z negatywnymi emocjami i stresem. 4. Uwrażliwienie uczniów na konieczność przeciwstawiania się agresywnym zachowaniom kolegów oraz szukania najlepszych sposobów niesienia pomocy ofiarom przemocy. zajęcia z wychowawcą pogadanki, dyskusje warsztaty ćwiczenia rozładowujące stres i negatywne emocje rozmowy indywidualne z uczniami (sprawcami, ofiarami i świadkami przemocy) zebrania z rodzicami 8 wychowawcy klas psycholog i pedagog szkolny wszyscy nauczyciele pracownik PPP cały rok szkolny I semestr
5. Kształcenie podstawowych wartości społecznych takich jak: przyjaźń, koleżeństwo, szacunek dla drugiego człowieka, szacunek do życia, zdrowia oraz odpowiedzialności za drugiego człowieka. 6. Dostarczanie uczniom wiedzy na temat skutecznej komunikacji międzyludzkiej. 7. Kształcenie postaw prospołecznych i rozwiązywania problemów życia codziennego. 8. Kształtowanie umiejętności konstruktywnego rozwiązywania konfliktów rówieśniczych, rodzinnych. 9. Rozwijanie u ucznia poczucia własnej wartości. 10. Zapoznanie uczniów z jego prawami wynikającymi z faktu bycia człowiekiem, uczniem (nietykalność osobista, prawo do poszanowania jego godności). 11. Przedstawienie młodzieży prawnych skutków stosowania agresji i przemocy wobec innych ludzi. spotkania uczniów z psychologiem i pedagogiem szkolnym 9
Profilaktyka uzależnień Zadania Sposób realizacji Osoby odpowiedzialne Termin 1. Realizacja programów profilaktycznych lub ich elementów dotyczących uzależnień. 2. Dostarczanie uczniom wiedzy na temat wpływu środków psychoaktywnych na organizm młodego człowieka. 3. Uświadamianie uczniom skutków zażywania substancji psychoaktywnych. 4. Przedstawienie młodzieży przebiegu procesu uzależnień. 5. Kształcenie umiejętności świadomego dokonywania wyboru. 6. Wzmacnianie przekonania, że życie bez środka uzależniającego jest ciekawsze, bardziej wartościowe. 7. Ćwiczenie umiejętności skutecznego odmawiania ( postawa asertywności). 8. Propagowanie zdrowego stylu życia. zajęcia z wychowawcąpogadanki lekcje wychowania do życia w rodzinie spektakle profilaktyczne tematyce uzależnień projekcja filmów profilaktycznych udostępnienie uczniom gazetek, ulotek informacyjnych i literatury zgromadzonej w bibliotece szkolnej dotyczącej uzależnień zajęcia z osobami zajmującymi się terapią uzależnień spotkania prewencyjne z policjantami wychowawcy klas wszyscy nauczyciele psycholog i pedagog szkolny cały rok szkolny 9. Nawiązanie współpracy z przedstawicielami zajmującymi się profilaktyką uzależnień w środowisku lokalnym (komisja ds. imprezy sportowe, konkursy, olimpiady obserwacja uczniów 10
rozwiązywania problemów alkoholowych, policja, poradnia psychologiczno -pedagogiczna). 10. Ukazanie prawnych skutków zażywania substancji psychoaktywnych. podczas zajęć i przerw międzylekcyjnych, dyskotek szkolnych rozmowy indywidualne z uczniami pedagogizacja rodziców Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym uczniów Zadania Sposób realizacji Osoby odpowiedzialne Termin 1. Organizowanie na terenie szkoły pomocy psychologiczno pedagogicznej. 2. Realizacja zaleceń zawartych w opiniach i orzeczeniach poradni pychologicznopedagogicznej dotyczących uczniów z różnymi deficytami rozwojowymi. 3. Wspieranie i motywowanie uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi do pracy i samokontroli. powołanie zespołów nauczycieli opracowujących Indywidualny Program Edukacyjno-Terapeutyczny dla uczniów z orzeczeniami poradni psychologicznopedagogicznej zajęcia z wychowawcą zajęcia dydaktycznowyrównawcze, terapeutyczne wychowawcy klas psycholog i pedagog szkolny wszyscy nauczyciele cały rok szkolny 4. Aktywizowanie uczniów do nauki przez stosowanie aktywnych metod pracy. 5. Uzupełnianie braków w wiedzy i umiejętnościach uczniów z poszczególnych przedmiotów. wyposażenie rodziców w wiedzę na temat niesienia pomocy w przypadku niepowodzeń szkolnych dzieci, udzielanie wskazówek do pracy z dzieckiem w domu. 11
Ewaluacja Programu profilaktyki będzie odbywać się przy pomocy takich narzędzi jak: ankiety, obserwacje, wywiady środowiskowe, rozmowy wychowawcze, opinie uczniów i rodziców. Program profilaktyki został uchwalony przez Radę Rodziców w porozumieniu z Radą Pedagogiczną w dniu 23 września 2014 r. 12