PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ EKONOMICZNYCH W PILE OPRACOWAŁY: Jolanta Jagła Monika JeŜ Magdalena Wiza 1
SPIS TREŚCI 1. Wstęp.. 2. Podstawy prawne budowy programu profilaktyki 3. Diagnoza środowiska rodziców, uczniów i nauczycieli. 4. ZałoŜenia programu profilaktyki uwzględniające; cel, zadania oraz sposoby i formę ich realizacji..... 5. Projekt ewaluacji.. 6. Literatura.. 2
1. Wstęp Program profilaktyki jest odpowiedzią na realne problemy i zagroŝenia występujące w naszej szkole, poniewaŝ opracowany został na podstawie wyników ankiet przeprowadzonych wśród rodziców, uczniów i nauczycieli. Badania wykazały, iŝ najczęstszymi zachowaniami ryzykownymi jakie mają miejsce w placówce są: palenie tytoniu, brak kultury osobistej, wagary, Aby nasze oddziaływania na młodzieŝ były skuteczne, w centrum profilaktyki powinno znaleźć się jak najwięcej istotnych czynników chroniących, do których naleŝą: silne więzi rodzinne, mocno zakorzenione normy oraz wartości, pozytywne grupy rówieśnicze, zainteresowanie szkołą oraz chęć zdobycia wykształcenia, Nasza rola jako wychowawców ogranicza się do towarzyszenia wychowankowi poprzez stwarzanie takich warunków, które ten rozwój umoŝliwiają. Sprowadza się to do budowania porządku i ładu w otoczeniu wychowanka zarówno w wymiarze fizycznym jak teŝ, a moŝe przede wszystkim, w wymiarze emocjonalnym, moralnym, społecznym i duchowym. Szczególnie powinniśmy dbać o ład moralny i duchowy, poniewaŝ dzięki niemu dokonuje się integracja poszczególnych sfer Ŝycia człowieka. WdraŜanie wychowanka do rozpoznawania zagroŝenia, gdy się ono pojawi, jak równieŝ ochrona i integracja, to zadanie nauczycieli i wychowawców, a zarazem wyraz naszej troski o rozwój młodego człowieka. 3
2. Podstawy prawne budowy programu profilaktyki * Obowiązek zbudowania programu profilaktyki wprowadza Rozporządzenie MENiS z dnia 26.02.2002 r. * Podstawę prawną do działań profilaktycznych regulują: - Rozporządzenie MENiS z dnia 31.01.2002 r. dotyczące ramowych statutów przedszkoli i szkół publicznych. - Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 24.04.1997 r. - Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19.08.1994 r. - Ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami uŝywania tytoniu z dnia 09.11.1995 r. * Szkolny program profilaktyki, podobnie jak program wychowawczy, uchwala Rada Pedagogiczna po zasięgnięciu opinii rodziców i uczniów, zgodnie z Rozporządzeniem MENiS z dnia 31.01.2002 r. 4
3. Diagnoza środowiska rodziców, uczniów i nauczycieli Diagnoza została przeprowadzona podczas mierzenia jakości pracy szkoły, zarówno wzory przeprowadzonych ankiet jak i ich wyniki dołączono do dokumentacji związanej z pracą poszczególnych komisji. Na podstawie wyników ankiet dokonano ewaluacji szkolnego programu profilaktyki oraz wyciągnięto wnioski do dalszej pracy w obszarach, które naleŝą do słabych stron szkoły. 5
4. ZałoŜenia programu profilaktyki uwzględniające: cel, zadania oraz sposoby i formę ich realizacji ZMNIEJSZENIE ZJAWISKA WAGARÓW I LEKCEWAśĄCEGO STOSUNKU UCZNIÓW DO OBOWIĄZKÓW SZKOLNYCH: Klasy I: spotkanie z przedstawicielami policji, na temat odpowiedzialności prawnej nieletnich (konflikt z prawem na wagarach). Klasy III i IV: uwzględnienie w planie wychowawcy klasy pogadanek na temat rynku pracy i zwiększenia poziomu odpowiedzialności związanej z wkraczaniem w dorosłe Ŝycie (współpraca z Powiatowym Urzędem Pracy, Centrum Planowania Kariery, absolwentami, rodzicami). Klasy II: uwzględnienie w pracy wychowawcy klasy, przy współpracy z pedagogiem szklonym, pogadanek na temat budowania prawidłowych więzi emocjonalnych. JeŜeli uczeń, który wcześniej wagarował poprawi swoją frekwencję, wychowawca powinien udzielić mu pochwały na forum klasy. Konsekwencja nauczycieli: usprawiedliwianie nieobecności tylko z danego miesiąca, jeŝeli rodzic nie potrafi podać dokładnych dat nieobecności dziecka, nie naleŝy usprawiedliwiać tych godzin. JeŜeli uczeń nie zgłosił wcześniej nieobecności na pojedynczych lekcjach, nie naleŝy ich usprawiedliwiać. Edukowanie rodziców na temat skutków usprawiedliwiania jawnych wagarów dziecka. Konsekwentne egzekwowanie kar przewidzianych za wagary. OGRANICZENIE PALENIA PAPIEROSÓW: Wychowawcy klas I- IV: uwzględnienie w pracy wychowawczej tematyki zagroŝenia nikotynizmem, prowadzenie zajęć o charakterze antynikotynowym, promowanie mody na niepalenie. WzmoŜenie dyŝurów w miejscach palenia papierosów oraz zainstalowanie czujników dymu w toaletach szkolnych. Zobowiązanie pracowników administracji i obsługi do zwracania uwagi uczniom palącym papierosy na terenie szkoły oraz w jej okolicach. Stała i rzetelna współpraca z pracownikami StraŜy Miejskiej w celu nadzorowania najbliŝszych okolic szkoły. Konsekwencja w zgłaszaniu uczniów palących do dyrekcji szkoły oraz obniŝenie oceny z zachowania do nieodpowiedniej osobie, która po raz drugi została złapana na paleniu papierosów. NaleŜy zawiesić pomoc socjalną uczniom nie wywiązującym się ze swoich obowiązków i nie przestrzegającym zasad statutowych szkoły. PODNIESIENIE POZIOMU KULTURY OSOBISTEJ I POSZANOWANIA MIENIA SZKOLNEGO Dbałość o czystość języka polskiego, organizowanie pogadanek przez wychowawców oraz pedagoga szkolnego. Zdecydowane reagowanie na liczne objawy wulgaryzmów - stosowanie kar dla osób zachowujących się nagannie, np. wykonywanie prac na rzecz szkoły po zajęciach lekcyjnych. 6
Dbałość o mienie szkoły - zawieszenie,,numerku szczęścia za dewastację mienia szkolnego, naprawa zniszczeń przez wskazanych sprawców. Zapobieganie konfliktom wśród młodzieŝy i pomoc w ich rozwiązywaniu, wskazanie na wzorce i wartości wynikające z kulturalnego sposobu bycia. Poszanowanie norm i tradycji - organizowanie spotkań okolicznościowych, klasowych i szkolnych, np. Wigilia, Dzień Europejczyka. Budzenie wraŝliwości na potrzeby drugiego człowieka (rozpoznawanie biedy), imprezy charytatywne, wolontariat, działalność: PCK, SU. 7
5. Projekt ewaluacji CELE EWALUACJI - zmiana negatywnych zachowań młodzieŝy, - sprawdzenie funkcjonowania szkolnego programu profilaktyki, - korygowanie programu i podwyŝszanie jego efektywności, - informowanie zainteresowanych o wynikach programu, - optymalizacja wykorzystania wszelkich środków w procesie profilaktyki, TYP EWALUACJI - formatywna, OBIEKT EWALUACJI - szkolny program profilaktyki, METODY ZBIERANIA DANYCH - ankieta, - analiza opinii i oczekiwań (rodziców, uczniów i nauczycieli), - obserwacja, - analiza ilościowa i jakościowa wskaźników, np. frekwencja, PRÓBA BADAWCZA - rodzice, - nauczyciele, - uczniowie, 8
6. Literatura KOSIŃSKA E.- Mądrze i skutecznie - zasady konstruowania szkolnego programu profilaktyki, Rubikon, Kraków 2002 r. RYLKE H. Profilaktyka w szkole i środowisku. Problemy opiekuńczo wychowawcze, nr 9. SIMM M., WĘGRZYN - JONEK E. Budowanie szkolnego programu profilaktyki, Rubikon, Kraków 2002 r. WOJCIESZEK K.- Wygrać Ŝycie, Rubikon, Kraków 2002 r. 9