PROGRAM PROFILAKTYCZNY ZESPOŁU SZKÓŁ PRYWATNYCH ul. Wał Miedzeszyński 141 Warszawa w roku szkolnym 2012/2013 Uczniowie naszej szkoły są grupą niskiego ryzyka zagrożeń. Dlatego też program profilaktyczny szkoły opiera się na profilaktyce pierwszorzędowej (uprzedzającej) i wzmożonej kampanii informacyjnej, w której większy nacisk położony został na czynniki chroniące i promujące zdrowy styl życia oraz opóźniające wiek inicjacji. Pragniemy, aby również rodzice naszych uczniów mogli poszerzyć swoją wiedzą na temat różnorodnych zagrożeń oraz efektywnych sposobów ich zapobiegania. Program profilaktyczny opiera się na programie wychowawczym szkoły i jej zadaniach statutowych. NADRZĘDNE CELE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO : 1. tworzenie warunków do poznawania praw i zasad dotyczących szeroko rozumianego bezpieczeństwa 2. dostarczenie dzieciom i rodzicom wiedzy i umiejętności z zakresu edukacji emocjonalnej oraz profilaktyki uzależnień Aby zrealizować nadrzędne cele szkolnego programu profilaktycznego wyszczególniono w nim cztery moduły dotyczące: bezpieczeństwa fizycznego dzieci zdrowia fizycznego profilaktyki zagrożeń i uzależnień edukacji emocjonalnej ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE: 1. Zapoznanie z regulaminami pracowni przedmiotowych 2. Poznanie zasad bezpiecznego użytkowania sprzętu pracującego z wykorzystaniem energii elektrycznej znajdującego się w naszym codziennym otoczeniu (szkoła, dom) 3. Poznanie zasad udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach 4. Poznanie zasad bezpiecznej i higienicznej pracy z komputerem 5. Zapoznanie się z ogólnymi zasadami i podstawowym sprzętem ochrony przeciwpożarowej 6. Zdobycie umiejętności rozpoznawania i odczytywania znaków powszechnej informacji i BHP znajdujących się w najbliższym otoczeniu 7. Zdobycie umiejętności stosowania się do znaków i sygnałów stosowanych w wypadku zagrożeń 8. Zapoznanie się z zasadami ruchu drogowego 9. Ostrzeżenie przed iluzoryczną wizją świata jako miejsca do dostarczania sobie ciągłej rozrywki i przyjemności pod różnymi postaciami 10. Przedstawienie informacji na temat zgubnych skutków używania papierosów, alkoholu, 1
narkotyków 11. Ukazanie zagrożeń wynikających z sięgania po te środki 12. Pokazanie sposobów na stworzenie zdrowych i satysfakcjonujących relacji między dziewczętami i chłopcami 12. Pokazywanie możliwości zdrowego życia, które daje radość i satysfakcję 13. Poznanie własnego ciała i troska o zdrowie 14. Integracja grupy uczniowskiej 15. Obserwacja siebie i rozpoznawanie swoich uczuć 16. Analiza podejmowanych działań i przewidywanie ich konsekwencji 17. Kształtowanie empatii, rozumienia uczuć i trosk innych osób, respektowanie różnic w uczuciach 18. Rozwijanie samoakceptacji - postrzeganie siebie w korzystnym świetle, rozpoznawanie swoich słabych i silnych punktów 19. Kształtowanie asertywności i umiejętności konstruktywnego rozwiązywania konfliktów SZCZEGÓŁOWE CELE PROGRAMU Z ZAKRESU BEZPIECZEŃSTWA poznanie podstawowych zasad BHP nabycie podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy i postępowania w razie wypadku uświadomienie zagrożeń występujących w środowisku miejskim i szkolnym wskazanie psychologicznych uwarunkowań sytuacji konfliktowych edukacja uczniów i rodziców w zakresie psychologicznych i socjologicznych przyczyn zachowań agresywnych, w tym wynikających z akceptacji zachowań ukazywanych w grach komputerowych i filmach akcji wskazanie czynników kulturowych wpływających na zachowania agresywne nabywanie umiejętności unikania zagrożeń nabywanie umiejętności skutecznego wychodzenia z opresji edukacja młodzieży w zakresie zapoznania z konsekwencjami moralnymi i prawnymi zachowań agresywnych i stosowania przemocy w kontaktach rówieśniczych i wobec nauczycieli nauka asertywności SZCZEGÓŁOWY PLAN ZAJĘĆ Z ZAKRESU BEZPIECZEŃSTWA 1. ZNAKI POWSZECHNEJ INFORMACJI poznanie podstawowych znaków BHP znajdujących się w najbliższym otoczeniu zdobycie umiejętności stosowania się do znaków powszechnie stosowanych w wypadku zagrożeń zdobycie umiejętności rozpoznawania i odczytywania znaków powszechnej informacji i BHP znajdujących się w najbliższym otoczeniu 2. POZNAJEMY SYGNAŁY ALARMOWE 2
zapoznanie uczniów z planem ewakuacji szkoły na wypadek zagrożenia uświadomienie konieczności zachowania porządku i dyscypliny podczas ewakuacji zapoznanie i zapamiętanie ustalonego dla szkoły sygnału alarmowego poznanie drogi ewakuacji w całym budynku wyuczenie dyscypliny i sprawności opuszczania budynku 3. OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA poznanie przyczyn powstawania pożarów zapoznanie uczniów z podstawowymi środkami gaśniczymi i możliwościami ich stosowania w danej sytuacji zdobycie umiejętności posługiwania się podstawowym sprzętem gaśniczym będącym na wyposażeniu szkoły 4. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY poznanie podstawowych zasad bezpiecznej i higienicznej pracy w szkole przypomnienie zasad bezpiecznego użytkowania sprzętu szkolnego podczas zajęć przypomnienie zasad korzystania z pracowni komputerowej, przyrodniczej, fizyczno-chemicznej 5. BEZPIECZNA ZABAWA poznanie zasad bezpiecznej i kulturalnej zabawy podczas przerw międzylekcyjnych i w czasie wolnym podniesienie świadomości uczniów dotyczącej skutków niebezpiecznych zabaw 6. PRZYCZYNY ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH psychologiczne i socjologiczne przyczyny zachowań agresywnych gry komputerowe i filmy akcji a zachowania agresywne nabywanie umiejętności unikania zagrożeń konsekwencje moralne i prawne zachowań agresywnych i stosowania przemocy w kontaktach rówieśniczych i wobec nauczycieli 6. BEZPIECZNA WYCIECZKA zapoznanie z zasadami organizowania bezpiecznej wycieczki szkolnej zgodnie z ogólnymi przepisami dotyczącymi organizacji pozaszkolnych form nauczania zapoznanie z regulaminem zachowania się na wycieczce i uświadomienie uczniom konieczności bezwzględnego przestrzegania postanowień regulaminu wycieczki 7. NIEBEZPIECZEŃSTWA GROŻĄCE DZIECIOM 3
określenie znaczenia niebezpieczne sytuacje np. burza, kontakt z trucizną, niebezpiecznym przedmiotem uświadomienie skutków niebezpiecznych sytuacji poznanie sposobów unikania niebezpiecznej sytuacji i zasad prawidłowego zachowania w przypadku jej zaistnienia 8. BEZPIECZNE PORUSZANIE SIĘ PO DRODZE poznanie znaków drogowych zapoznanie z podstawowymi zasadami ruchu drogowego zdobycie umiejętności oceny sytuacji na drodze i zaplanowania odpowiedniego postępowania poznanie zasad bezpiecznego poruszania się pieszo i rowerem uświadomienie skutków brawury i nieprzestrzegania przepisów uświadomienie potrzeby noszenia kasku ochronnego przez rowerzystę 10. PODSTAWOWE ZASADY UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY I POSTĘPOWANIA W RAZIE WYPADKU zaznajomienie z zasadami udzielania pierwszej pomocy zdobycie umiejętności postępowania w nagłych wypadkach nabycie umiejętności powiadamiania odpowiednich służb ratownictwa medycznego SZCZEGÓŁOWE CELE PROGRAMU Z ZAKRESU ZDROWIA FIZYCZNEGO uświadomienie uczniom znaczenia szacunku dla własnego ciała kształtowanie poczucia odpowiedzialności za zdrowie u każdej osoby, w rodzinie i w społeczności lokalnej zachęcanie do zdrowego stylu życia oraz stworzenie uczniom realnych i atrakcyjnych możliwości dokonywania zdrowych wyborów umożliwianie uczniom możliwości rozwoju ich potencjału fizycznego, psychicznego i społecznego oraz wzmacnianie ich poczucia własnej wartości zapewnianie sprzyjającego zdrowiu środowiska fizycznego pracy i nauki. włączanie edukacji zdrowotnej uczniów do programu nauczania szkoły z wykorzystaniem aktywizujących metod nauczania wyposażanie uczniów w wiedzę i umiejętności niezbędne do podejmowania konstruktywnych wyborów sprzyjających poprawie własnego zdrowia włączanie do działań szkoły służbę zdrowia zwłaszcza do edukacji zdrowotnej oraz do pomocy uczniom we wchodzeniu w rolę aktywnego konsumenta opieki zdrowotnej. SZCZEGÓŁOWY PLAN Z ZAKRESU ZDROWIA FIZYCZNEGO 4
1. POZNANIE WŁASNEGO CIAŁA uświadomienie uczniom, że mają wpływ na własne zdrowie kształtowanie prawidłowej postawy ciała, wzmocnienie kondycji fizycznej zapoznanie z rozwojem człowieka ze szczególnym uwzględnieniem dojrzewania biologicznego akceptacja i szacunek dla ciała zapoznanie ze sposobami zapobiegania chorobom i bezpiecznego przyjmowania leków 2. HIGIENA UMYSŁU zapoznanie uczniów z pojęciem higieny ciała i umysłu podniesienie umiejętności określenia wpływu czynników środowiska naturalnego, sztucznego i społecznego na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka np. hałasu uświadamianie potrzeby odpoczynku i prawidłowej ilości snu 3. PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE zrozumienie związku między prawidłowym odżywianiem a dobrym samopoczuciem zachęcanie do urozmaiconego i regularnego spożywania posiłków uświadomienie potrzeb życiowych rozwijającego się organizmu i znaczenia składników pokarmowych poznanie konsekwencji nieracjonalnego odżywiania się ( anoreksja, bulimia, otyłość ) zachęcanie do spożywania zdrowej żywności 4. JA AKTYWNY KONSUMENT OPIEKI ZDROWOTNEJ moje prawa jako pacjenta uświadomienie strategii postępowania w sytuacji choroby, wypadku zachęcanie do regularnych badań, dających rozeznanie w kondycji własnego organizmu zapoznanie z różnymi metodami badań i leczenia SZCZEGÓŁOWE CELE PROGRAMU PROFILAKTYKI UZALEŻNIEŃ: podniesienie świadomości zagrożeń związanych z zażywaniem narkotyków i nadużywaniem alkoholu, podniesienie świadomości przyczyn zażywania substancji psychoaktywnych, ukazanie konsekwencji związanych z zażywaniem narkotyków i nadużywaniem alkoholu, dostarczenie informacji o szkodliwości poszczególnych środków psychoaktywnych, ukazanie procesów uzależnienia psychicznego i fizycznego, 5
wskazanie zależności związanych z brakiem umiejętności emocjonalnych, poznawczych i społecznych, a sięganiem po środki psychoaktywne kształtowanie umiejętności odmawiania wzięcia narkotyku i picia alkoholu (szczególnie w grupie rówieśników), ukazanie prawnego aspektu posiadania, zażywania oraz rozprowadzania narkotyków, propagowanie zdrowego stylu życia. wskazanie zasad właściwej komunikacji rodziców z dziećmi oraz nauczycieli z uczniami uświadomienie znaczenia dobrych kontaktów dziecka z rodzicami oraz silnych więzi rodzinnych w procesie profilaktyki uzależnień, wskazanie problemu przemocy i agresji, w kontekście zażywania środków psychoaktywnych, dostarczenie informacji o objawach zażycia najczęściej używanych przez młodzież narkotyków (dla rodziców i nauczycieli) 6
SZCZEGÓŁOWY PLAN Z ZAKRESU PROFILAKTYKI UZALEŻNIEŃ 1. JAK POZOSTAĆ SOBĄ W DZISIEJSZYM ŚWIECIE? ostrzeżenie przed iluzoryczną wizją świata kształtowaną przez media uzmysłowienie, że nie jest gorszy ten, kto nie podąża bezkrytycznie za modą, sukcesem ukazanie sposobów wspierających ucznia w jego pozytywnych postanowieniach 2. ZAGROŻENIA OKRESU DOJRZEWANIA - PRESJA GRUPY zastanowienie się nad swoją pozycją w grupie rówieśniczej uświadomienie jakie cechy posiada dobry kolega ćwiczenie postawy asertywności umiejętności prawidłowej reakcji w sytuacji zagrożenia w grupie rówieśniczej wyrabianie przekonania o słuszności stanowczej odmowy w przypadku presji grupy 3. UZALEŻNIENIA przekazanie rzetelnych informacji o szkodliwym działaniu tytoniu, alkoholu, narkotyków ukazanie przyczyn sięgania po używki ukazanie mechanizmu uzależnienia zmiana obiegowych przekonań o działaniu używek uświadomienie uczniom, że nie muszą zgadzać się na bycie biernym palaczem przekazanie informacji : czym jest choroba alkoholowa i jak trudno ją leczyć dostarczenie wiedzy na temat osób i instytucji służących pomocą w sytuacjach trudnych SZCZEGÓŁOWE CELE PROGRAMU Z ZAKRESU EDUKACJI EMOCJONALNEJ nabywanie przez uczniów wiedzy na temat emocji oraz relacji międzyludzkich ubogacanie języka emocji kształtowanie samoświadomości i samoakceptacji nauka priorytetowania zadań (zarządzania sobą w czasie) nauka radzenia sobie ze stresem kształtowanie umiejętności pomagających w efektywnym radzeniu sobie z wymaganiami środowiska pomaganie w odnalezieniu swojej konstruktywnej i kreatywnej roli w grupie stymulowanie szeregu zdolności tworzących inteligencję emocjonalną SZCZEGÓŁOWY PLAN Z ZAKRESU EDUKACJI EMOCJONALNEJ 1. ŚWIADOMOŚĆ WŁASNYCH UCZUĆ ustalenie wspólnych zasad pracy w grupie integracja grupy 7
uświadomienie dzieciom podstawowych uczuć wyrażanych w życiu codziennym poszerzenie słownictwa związanego z tematyką uczuć i emocji stwarzanie sytuacji umożliwiających rozpoznawanie i nazywanie własnych emocji 2. EMPATIA rozwijanie współodpowiedzialności uczenie respektowania potrzeb innych i tolerancji rozumienie i akceptowanie faktu, że każdy człowiek jest osobą niepowtarzalną i wartościową inspirowanie do działalności charytatywnej 3. PANOWANIE NAD EMOCJAMI, ukazanie społecznie akceptowanych sposobów wyrażania złości przeciwdziałanie konfliktom w grupie, zapobieganie agresji zapoznanie ze sposobami radzenia sobie ze stresem przestrzeganie reguł panujących w szkole i w kontaktach międzyludzkich 4. KSZTAŁTOWANIE POZYTYWNEGO WIZERUNKU umożliwienie dzieciom uświadomienia sobie swoich mocnych stron i nauczenie się rozpoznawania ich wymiana informacji na temat, które zachowania innych osób są odbierane przez nas jako wsparcie uświadomienie dzieciom konieczności zaakceptowania swych słabości i wad, jeżeli pragną osiągnąć realne i żywe poczucie własnej wartości 5. ROZWIAZYWANIE PROBLEMÓW KLASOWYCH stwarzanie sytuacji umożliwiających bezkonfliktową współpracę poznanie bezpiecznych sposobów rozwiązywania konfliktów nabycie umiejętności dobrego komunikowania się w grupie rozwiązywanie konfliktów i analiza osiągniętych efektów z uwagi cel i sytuację 8