PAK vol. 57, nr 7/0 779 Mchał BARTYŚ INTYTUT AUTOMATYKI I ROBOTYKI POLITECHNIKI WARZAWKIEJ, ul. św. Andrzea Bobol 8, 0-55 Warszawa Uogólnona eoda wnosowana o uszodzenach na podsawe bnarne acerzy dagnosyczne Dr nż. Mchał BARTYŚ Absolwen Wydzału Mechan Precyzyne Polechn Warszawse. Zaue sę zagadnena zwązany z auoayzacą procesów, dagnosyą, sysea secowy auoay, nelgenny urządzena poarowy wyonawczy oraz zasosowana log rozye. Współauor 3 sąże 3 podręcznów, auor 05 publac, auor współauor 4 paenów. Konsruor 6 unalnych urządzeń echaroncznych. Auor lcznych wdrożeń przeysłowych. e-al: barys@chr.pw.edu.pl reszczene W aryule wprowadzono zdefnowano poęca sygnaur alernaywnych donuących. Wprowadzene ych poęć pozwolło na sforalzowane uogólnene scheau wnosowana o uszodzenach obeuącego zarówno podeśca bazuące na bnarne acerzy dagnosyczne a podeśca bazuące na podsawe dwuwaroścowego syseu nforacynego FI. Przedsawono przyład lusruący uogólnony schea wnosowana. W podsuowanu przedsawono erun dalszych prac. łowa luczowe: loalzaca uszodzeń, bnarna acerz dagnosyczna, sygnaura alernaywna, sygnaura donuąca. Generalsed ehod of dagnosc reasonng abou fauls based on bnary dagnosc arx Absrac A bref survey of dagnosc faul solaon ehods based on a bnary dagnosc arx and b-valued FI [3] nforaon syse s presened n he nroducory par (econ ) of he paper. I s shown on an exaple of carcnoa rens dsease (Tab.), ha he classc reasonng schee abou sngle fauls based on a bnary dagnosc arx s nsuffcen and should be revsed. I s also shown ha he probles of proper reasonng rean unsolved even f he Faul Inforaon yse FI wll be appled. In boh cases, here s possble o reec rue dagnoss as well as generae a false one. To solve he proble, here were nroduced and defned he so called: alernave (0) and donan sgnaures (). Inroducon of hese sgnaures enables foral generalsaon and exenson of he nference schee abou fauls (6) ncludng approaches based on a bnary dagnosc arx as well as b-valued FI. The advanages of nroducng he donan sgnaures are descrbed n econ 5. Also, soe hns for pleenaon of he general reasonng schee are forulaed n econ 5. The proposed general reasonng ehod s useful for applcaons o syse wh ebedded dagnoscs, parcularly o hose ang use of on-lne seral and parallel dagnoscs [6]. The fuure wors are oulned n he suary (econ 6), ncludng generalzaon of he nference schee based on ul-valued FI and fuzzy evaluaon of dagnosc sgnals. Keywords: faul solaon, bnary dagnosc arx, alernave sgnaure, donan sgnaure.. Wprowadzene Rozważy schea algoryu dagnozowana z wyorzysane odelu procesu przedsawony na rys.. chea en es dość powszechne sosowany we współczesne dagnosyce procesów [3, 4, 8]. Co do zasady, załada sę w n, że eśl obserwowane są różnce reszowe (resdua) ( r x xˆ ) poędzy rzeczywsy warośca zennych procesowych x X, {..I}, a ch warośca odelowany xˆ Xˆ eśl ponado różnce e pozosaą w relac z rzeczywsy uszodzena procesowy, o uszodzena są obserwowalne (podlegaą deec) ponado ogą być rozpoznawalne. Proces deec uszodzeń należy uznać za oneczny z punu wdzena realzac rozparywanego scheau algoryu dagnosycznego, ale ednocześne należy uznać, że ne es wysarczaący z punu wdzena oczewań zasosowań praycznych. W prayce szczególne znaczene a rozróżnalność (loalzaca) uszodzeń. Loalzaca uszodzeń polega generalne na wsazanu zboru wysępuących uszodzeń. Poneważ, a wsazue eora praya dagnosy procesów, uzysane pełne rozróżnalnośc uszodzeń w ogólny przypadu ne es ożlwe, o w sosunu do procesu dagnozowana bazuącego na odelach, częso forułowane es wyagane sprowadzaące sę do loalzac zboru poencalnych uszodzeń (a węc neoneczne wysępuących w dane chwl) ewenualne do oszacowana sopna pewnośc ch wysąpena. Proces dagnozowana będzey rozueć w y aryule w zawężony sense. Pod y poęce będzey rozueć proces lub algory wnosowana o uszodzenach ończący sę na eape loalzac uszodzeń. Rys.. Fg.. X Generaor resduu X^ Modelowane zenne procesowe R Resduu Ocena warośc resduu ygnały dagnosyczne chea algoryu dagnosycznego wyorzysuącego odel procesu cheacs of odel based faul dagnoss W scheace dagnozowana wyorzysuącego odel procesu, na podsawe znaoośc warośc resduów generowane są warośc sygnałów dagnosycznych. Proces generac warośc sygnałów dagnosycznych doonywany es w procese zwany oceną resduu. W naprosszy przypadu ocena a es oceną dwuwaroścową zn. v(s ){0,} polega np. na prose dysrynac warośc resduu r R, {..J} z proge, {..J}. 0 r v( s ) v () r W dagnosyce procesów sosowana es równeż osra rozya ocena welowaroścowa resduów ze sały lub adapacyny proge dysrynacyny [3, 4]. W dalsze częśc aryułu ogranczyy rozważana wyłączne do bnarne oceny resduów. Ocena aa a dość sone znaczene prayczne. osowana es ne ylo wedy gdy z naury rzeczy warośc resduu są bnarne np. w bnarnych uładach logcznych czy w przypadach dosępnośc bnarnych sygnałów ogranczeń procesowych, ale aże w dagnosyce procesów cągłych, w óre wyorzysywane są na przyład bnarne wyn badań zwązów heurysycznych poędzy zenny procesowy. Kluczowy eleene dagnosy procesów opare na odelach es wedza doycząca zwązu sygnałów dagnosycznych uszodzeń f F, {..I} Pozysane e wedzy sanow odrębny proble ne wchodz w zares nneszego aryułu. Ponże założyy, że relaca a es relacą znaną es oreślona na loczyne arezańs zborów F. R F F () Z defnc, relaca R F es zbore par uporządowanych (relac dwuczłonowych) < f, s >, a węc zgodne z nerpreacą geoeryczną loczynu arezańsego sanow zbór punów płaszczyzny o osach współrzędnych w posac ndesów uszo-
780 PAK vol. 57, nr 7/0 dzeń F ndesów sygnałów dagnosycznych. Nad płaszczyzną Fx ożna rozpąć saę rówyarową, w óre ażdeu punow płaszczyzny Fx zosane przyporządowana warość sygnału dagnosycznego v. Jeśl warośc sygnałów dagnosycznych s przyuą dla ażdego f, warośc bnarne (por. ()), o rzu węzłów e sa na płaszczyznę Fx oże być przedsawony w posac bnarne acerzy dagnosyczne [], [6]. Macerz ę ożna przedsawć w posac zboru J werszy posac: f F : v( f, s )..I..J F( s ) ; (3) lub w posac zboru I olun posac: s : v( f, s )..I..J ( f ) ; (4) Przyład acerzy dagnosyczne przedsawono w abel. Tab.. Tab.. Przyład bnarne acerzy dagnosyczne Exaple of bnary dagnosc arx /F f f f 3 f 4 f 5 s 0 0 s 0 0 s 3 0 0 0 0 s 4 0 0 0 0 Zgodne z zapse (3) podzbory uszodzeń F(s ) wsazywanych przez odpowedne warośc sygnałów dagnosycznych s w abel są nasępuące: F(s ) = { f, f 3, f 4 } F(s ) = { f, f 4, f 5 } F(s 3 ) = { f } (5) F(s 4 ) = { f 5 } oraz zgodne z zapse (4) podzbory sygnałów dagnosycznych (f ) wsazuących wysąpene oreślonego uszodzena f w abel są nasępuące: (f ) = { s, s 3 } (f ) = { s } (f 3 ) = { s } (6) (f 4 ) = { s, s } (f 5 ) = { s, s 4 } ygnały dagnosyczne, órych warośc v(f, s ) są różne od zera nazywane są sypoa uszodzeń f. W przypadu bnarne oceny warośc sygnałów dagnosycznych sypoa uszodzeń są e sygnały, órych warośc są równe. Zae podzbory sygnałów dagnosycznych (f ) są podzbora sypoów -ego uszodzena f. Ja ławo zauważyć z (6), podzbory sygnałów dagnosycznych (f ), órych warośc dla -ego uszodzena f przyuą warość równą worzą charaerysyczne wzorce (sygnaury) uszodzeń. ygnaury e są oluna bnarne acerzy dagnosyczne. Dagnozowane na podsawe bnarne acerzy dagnosyczne doonywane es według pewnych scheaów wnosowana, do órych należy zalczyć scheay wnosowana równoległego, szeregowego szeregowo-równoległego [4]. W przypadu zasosowana scheau wnosowana równoległego przy założenu wysępowana uszodzeń poedynczych, loalzaca uszodzeń nasępue na podsawe oceny wynów porównana weorów aualnych warośc sygnałów dagnosycznych z weora wzorców ych uszodzeń (sygnaura). Na podsawe ego porównana wyznaczany es w chwl zbór (F F) ożlwych uszodzeń poedynczych a, że: f F (f )..I F : (7) Zbór F oże być zarówno zbore pusy, zbore ednoeleenowy a weloeleenowy. W perwszy przypadu ówy, że ne zosało zloalzowane żadne uszodzene, w drug przypadu ówy o loalzac wsazanego uszodzena, naoas w rzec przypadu ówy o ożlwośc wysąpena ednego z welu uszodzeń. Ja ławo zauważyć, nabardze waroścowy dagnosyczne es przypade, gdy zbór F es zbore ednoeleenowy. Nesey, w prayce es o przypade, óry wysępue sosunowo rzado. Znaczne częśce ay do czynena z ednoczesną loalzacą welu różnych uszodzeń nawe o wysąpena ylo ednego uszodzena. Ta wyn loalzac es raowany ao dagnoza przyblżona, óra drogą dodaowych zabegów oże być eszcze ewenualne uścślona. Mo prosoy, zasosowane eody wnosowana na podsawe bnarne acerzy dagnosyczne napoya na rudnośc realzacyne. Do podsawowych rudnośc zwązanych z warygodny zasosowane prayczny bnarne acerzy dagnosyczne zalczyć należy ędzy nny onecznośc: oceny warygodnośc sygnałów dagnosycznych, oceny nepewnośc sygnałów dagnosycznych, przebudowy echanzu wnosowana w przypadu wysąpena uszodzena powoduącego wygenerowane newarygodnego sygnału dagnosycznego, dosępu do wedzy o obece dagnozowana, znaoośc specyf obeu, przyęca założena o warygodnośc sosowanych odel, dopuszczena ożlwośc wygenerowana fałszywych dagnoz. Na podsawe przyładu, w dalsze częśc aryułu poażey, że lasyczny schea wnosowana na podsawe bnarne acerzy dagnosyczne (7) lub na podsawe dwuwaroścowego syseu nforacynego [3] przy założenu uszodzeń poedynczych wyaga pewne redefnc dące w erunu e uogólnena. W y celu poocne będą poęca sygnaur alernaywnych donuących.. ygnaury alernaywne Dla lusrac naperw poęć sygnaur alernaywnych, a nasępne sygnaur donuących, posłużyy sę przyłade zaczerpnęy z dagnosy edyczne. Cechą charaerysyczną dagnozowana edycznego es fa, że obee dagnozowana es nezwyle złożony syse a es organz ludz. Dla soncenrowana uwag zaey sę problee dagnozowana raa ner (carcnoa rens). W y escu należy zasrzec, że wybór ego przyładu es całowce przypadowy zosał doonany wyłączne ze względu na ławość lusrac pewnych anaenów scheau wnosowana o uszodzenach doonywanego na podsawe bnarne acerzy dagnosyczne dwuwaroścowego syseu nforacynego FI [5]. Tab.. Tab.. / Przyładowa lsa esów dagnosycznych, óre ogą być sosowane w dagnosyce carcnoa rens wraz z przyłada sygnaur Exeplary ls of dagnosc ess ha ay be used for dagnoss of carcnoa rens ogeher wh exaples of sgnaures 3 s X... 0 guz ner s X 0... ból ner K Tesy dagnosyczne s 3 X... rwoocz s 4 X -... - hsopaologa s 5 X X... spade asy cała s 6 X X... czerwenca s 7 X X 0... 0 nedorwsość s 8 X X... hperalcea s 9 X X 0... pocene w nocy s 0 X X... duże cśnene rw s X X... podwyższone OB s X X... zapalene ęśn s 3 X X... srobawca s 4 X X... pozo reaynny s 5 X X 0... obrzę ończyn s 6 X X 0... gorącza Oznaczena: X nesoność wynu esu dagnosycznego - bra wynu oceny esu dagnosycznego
PAK vol. 57, nr 7/0 78 W dagnosyce edyczne, podobne a w dagnosyce procesów, wyonywane są esy dagnosyczne. Cechą charaerysyczną esów edycznych es o, że w węszośc przypadów są one wyonywane w rybe off-lne. W przypadu dagnozowana carcnoa rens wyonywane są w y rybe zarówno esy w posac badań obrazowych (TK, UG, PET, RM) a równeż lczne badana analyczne ae a: OB, pozo oczna, pozo reaynny, nedorwsość, hperalcea, p., a aże przeprowadzany es wywad doyczący wysępowana czynnów eologcznych (oyłość, palene yonu, obcążena geneyczne np. zespół von Hppla Lndaua). Załóży, że będzey dysponowal 6 warygodny esa dagnosyczny, órych lsę przedsawono w abel. Założyy równeż, że wyn ych esów ogą być, podobne a sygnałów procesowych, ocenane bnarne. Z abel wyna w sposób oczywsy, że snee ne edna, ale wele sygnaur e sae ednos chorobowe. Każdą z ach sygnaur będzey nazywal sygnaurą alernaywną będzey oznaczal sybole. Lea : Uszodzene f, oże być loalzowane przez co nane edną z K różnych sygnaur alernaywnych ach, że: f F..I F : (8) Ja ławo zauważyć ażda sygnaura (4) bnarne acerzy dagnosyczne spełna warune (8), a zae oże być raowana ao sygnaura alernaywna, dla óre K=. Lea : Każda sygnaura bnarne acerzy dagnosyczne (4) es sygnaurą alernaywną zn...i (9) pecyfczną forą acerzy dagnosyczne es syse nforacyny FI [5]. FI uogólnaąc welowaroścowość sygnałów dagnosycznych swarza ednocześne ożlwość zwarego elegancego zapsu acerzy dagnosyczne. Przez analogę z bnarną acerzą dagnosyczną snee równeż fora FI, w óry z ażdy uszodzene f soarzone są albo bnarne warośc sygnałów dagnosycznych <0> lub <> albo pary bnarne <0, >. Jeśl sygnałow dagnosyczneu s zosane w FI przyporządowana para <0, >, o dla uszodzena f, warość s oże przyberać zarówno warość <0> a <>. ąd para <0, > w soce generue dwe sygnaury alernaywne uszodzena f. W perwsze z ych sygnaur warość s będze równa <0>, naoas w druge będze równa <>. ąd wypływa nasępuący wnose o deopozyc sygnaury bnarnego syseu nforacynego FI. Lea 3: Każda -a sygnaura syseu nforacynego FI oże być przedsawona w posac alernaywy sygnaur alernaywnych. K FI (0) Ja ławo zauważyć, werdzene (9) a charaer ogólny poneważ ne odwołue sę do n-waroścowośc syeu FI. W szczególnośc doyczy zae aże dwuwaroścowego syseu nforacynego FI będącego przedoe dalszych rozważań. Zachodz pyane, czy na podsawe sygnaur alernaywnych ogą być worzone sygnaury bnarnego syseu FI? W ogólnośc, na a zadane pyane odpowedź es negaywna. Naperw poażey o na przyładze, a nasępne wsażey przyczyny. W y celu zwróćy uwagę na abelę, w óre wysępuą ędzy nny dwa esy dagnosyczne s 6 s 7. Perwszy z esów doyczy oceny obawów wysąpena czerwency perwone, drug doyczy wysąpena nedorwsośc. Warośc obu sygnałów dagnosycznych są ocenane bnarne. Foralne ożlwe są zae nasępuące obnace warośc ych sygnałów: {0, 0}, {0, }, {, 0}, {, }. Fayczne sensowne są ylo 3 obnace {0, 0}, {0, }, {, 0} poneważ czerwenca nedorwsość pozosaą we wzaene opozyc. Uwzględnene wysępuące u wzaene relac uwarunowań wynów esów dagnosycznych oże być z ławoścą przedsawone w posac rzech sygnaur alernaywnych, ale uż ne oże być foralne przedsawone w posac dwóch dwóe bnarnych <0, > reprezenuących odpowedno warośc sygnałów s 6 s 7 w FI. Wnose : Bnarny syse nforacyny FI ne dae ożlwośc prawdłowego zapsu sygnaur uszodzeń w przypadu wysępowana relac warunowych poędzy warośca esów dagnosycznych. Z powyższego wnosu płyną co nane dwa nepooące sygnały sone dla pray dagnozowana. W ogólnośc, syse nforacyny FI, w óry a pror przyęo nezależność warośc sygnałów dagnosycznych, oże generować fałszywe sygnaury, co w onsewenc oże prowadzć do wsazana fałszywych dagnoz. Wady e ne posada zaps sygnaur w posac (9). W prayce założene o brau zależnośc poędzy warośca sygnałów dagnosycznych es częso dość rudne lub w ogóle neożlwe do weryfac. Ze względu na eonoę procesu dagnozowana, sosowane są dość powszechne zwłaszcza w dagnosyce procesów, odele budowane z wyorzysane eod szuczne nelgenc. Modele e budowane są na podsawe dosępnych danych procesowych. Nesey, sneą zwyle sone probley zwązane z pozysane danych z całego obszaru ch zennośc. Dodaowo snee równeż nepewność zwązana z fae, czy dane e pochodzą ze sanu pracy obeu z uszodzena czy eż ne. O le uważa sę, że właścwośc nerpolacyne ych odel są zwyle dobre, o z całą pewnoścą ne ożna ego powedzeć o ch zdolnoścach esrapolacynych. Do ego należałoby uwzględnć rudny w realzac prayczne proble ewoluc dagnozowanego syseu odel go opsuących. Należy edna zaznaczyć, że w przypadu brau dosaeczne wedzy o relacach poędzy warośca sygnałów dagnosycznych prawdłowe defnce sygnaur alernaywnych ne są równeż ożlwe. 3. ygnaury donuące W przypadu dagnosy carcnoa rens wysępue zw. lasyczny zespół obawów zwany radą Vrchowa. Obawy e odpowadaą pozyywny wyno rzech esów <s, s, s 3 > poazanych w abel. Zwyle radze Vrchowa owarzyszą nespecyfczne obawy ogólne, pod posacą osłabena, uray asy cała, sany gorączowe lub podgorączowe. Zespół rady Vrchowa wysępue edna edyne w zaledwe o. 5..5% przypadów carcnoa rens, naoas zespół obawów, óre u owarzyszą należy uznać za zespół obawów specyfcznych. W y przypadu do posawena wsępne dagnozy o wyso sopnu warygodnośc o wysąpenu carcnoa rens wysarczy swerdzene wysąpena zespołu rady Vrchowa. Zespół pozosałych obawów nespecyfcznych ch onselaca ne odgrywa w dagnosyce ego przypadu zasadncze rol. Zae zespół obawów <s, s, s 3 > odgrywa w y przypadu chorobowy rolę donuącą a zespół sygnałów dagnosycznych nazywać będzey w dalszy cągu sygnaurą donuącą. W dagnosyce przypadów onologcznych donuący sygnałe dagnosyczny es aże ocena wynu badań hsopaologcznych. W prayce edyczne badana hsopaologczne wyagaą pobrana odpowednego aerału bologcznego na drodze wyonana bops ceno- lub grubogłowe lub laparoo. Częso wyagaą równeż zasosowana bardze rozległe nerwenc chrurgczne. Z ego powodu badana hsopaologczne wyonywane są zwyle dopero po posawenu wsępne dagnozy. Defnca : ygnaurą donuącą d uszodzena f es a podzbór warośc sygnałów dagnosycznych, óry w sposób ednoznaczny loalzue o uszodzene. Z powyższe defnc ne wyna, że dla ażdego uszodzena f ne oże sneć węce nż edna sygnaura donuąca. W zwązu z y, oznaczy przez lczbę sygnaur donuących uszodzena f, oraz oznaczy sybole -ą sygnaurę d
78 PAK vol. 57, nr 7/0 donuącą -ego uszodzena. Ponado ażde sygnaurze donuące przypszey ndywdualną bnarną funcę charaerysyczną d, óra wsazue czy eleen s zboru należy gdy φ d, czy eż ne należy do ego zboru gdy φ 0. ąd d s : φ..j..m, () d Wnose : Z defnc nr zapsu () wyna, że dla ażdego uszodzena f, ażda ego sygnaura donuąca sanow ednocześne podzbór ego zboru sygnaur alernaywnych. () d Przyład: Oznaczy sybole f przypade carcnoa rens. W abel, dla przypadu f wysępuą dwe ( =) sygnaury donuące : d es podzbore sygnaur alernaywnych rodz- ygnaura ny d d, naoas sygnaura s, s s, s d 3 (3) d 4 d es podzbore sygnaur alernaywnych rodzny. Zgodne z () zbory warośc func charaerysycznych dla obu sygnaur są nasępuące: φ φ d d,,,0,0,0,0,0,0,0,0,0,0,0,0,0 0,0,0,,0,0,0,0,0,0,0,0,0,0,0,0 d (4) Charaerysyczną bnarną acerzą dagnosyczną es anonczna ednosowa acerz dagonalna [, 6]. Waro zwrócć uwagę, że w aa acerzy zawera wyłączne ednoeleenowe sygnaury donuące. Z defnc sygnaury donuące wyna, że eśl dla danego uszodzena snee co nane edna sygnaura donuąca, o warośc wszysch pozosałych sygnałów dagnosycznych, óre ne należą do zboru d są nesone z punu wdzena loalzac -ego uszodzena. Decyduące znaczene z w y przypadu, aą edyne warośc ych sygnałów dagnosycznych, óre należą do sygnaury donuące, a węc e, óre ne zosały wyluczone z sygnaury przez zerowe warośc func charaerysyczne. werdzene o a ważne znaczene prayczne, bowe: Wnose 3: Jednoznaczna loalzaca uszodzena wyaga analzy zgodnośc warośc sygnałów dagnosycznych z warośca sygnałów wsazywany przez sygnaury donuące. Znaoość sygnaur donuących pozwala na zaplanowane sraeg eono procesu loalzac uszodzeń. Raconalne es bowe wyonywane ylo ych esów dagnosycznych, óre są wsazywane przez sygnaury donuące, a węc e, órych wyn są sone z punu wdzena loalzac uszodzena. Dzę eu proces loalzac oże być szybszy ańszy. posrzeżene o prowadz do zasosowana eody sewencyne loalzac uszodzeń Walda []. 4. Uogólnene eody wnosowana na podsawe bnarne acerzy dagnosyczne W zwązu z wprowadzene poęca sygnaur alernaywnych, ożlwe es wprowadzene bardze ogólne defnc dagnozy w sosunu do defnc przedsawone zależnoścą (7). W y celu wprowadzy dodaowo poęca rozszerzone acerzy dagnosyczne e sygnaur. Defnca. Rozszerzoną acerzą dagnosyczną będzey nazywal acerz, óre oluna są sygnaury alernaywne wszysch uszodzeń. Defnca 3. ygnaurą rozszerzone acerzy dagnosyczne es dowolna oluna rozszerzone acerzy dagnosyczne. Ja ławo zauważyć, szczególny posaca rozszerzone acerzy dagnosyczne są zarówno: bnarna acerz dagnosyczna a syse nforacyny FI. Defnca 4. Dagnoza w chwl es zbore ych uszodzeń, dla órych warośc sygnałów dagnosycznych w chwl są zgodne z co nane edną sygnaurą rozszerzone acerzy dagnosyczne: F f F :..I,..K (5) Ja uż wsponano wcześne defnca (5) uogólna przypade dagnozowana zarówno dla bnarne acerzy dagnosyczne a dla przypadu zasosowana eody wnosowana o uszodzenach z wyorzysane syseu nforacynego FI. W scheace wnosowana o uszodzenach zarówno dla bnarne acerzy dagnosyczne a dla przypadu zasosowana eody wnosowana o uszodzenach z wyorzysane syseu nforacynego FI ne uwzględna sę edna ożlwośc wysąpena sygnaur donuących. W zwązu z y spróbuey wprowadzć dalsze uogólnene defnc dagnozy (5) poszerzaąc ą o poęce sygnaur donuących. Defnca 5. Dagnoza w chwl es zbore ych uszodzeń, dla órych warośc sygnałów dagnosycznych w chwl są zgodne z co nane edną sygnaurą rozszerzone acerzy dagnosyczne lub z co nane z edną sygnaurą donuącą: F f F..I,..K,..M : ( ) ( d ) (6) Poneważ przynależność eleenów f do zboru F es warunowa, o ożlwe es równeż przedsawene defnc (6) w posac drzewa decyzynego, grafu przyczynowo-suowego [7] lub reguł warunowych ypu eżel-o. Reguły warunowe dla ażdego uszodzena f przyuą nasępuącą posać: Jeżel ( ) ( ) d o uszodzene f (7) 5. Wnosowane szeregowe równoległe Uogólnona eoda wnosowana o uszodzenach zosane zlusrowana na przyładze abel. Załóży, że w chwl = 0 dysponuey nasępuący nepełny zbore warośc sygnałów dagnosycznych:,,,,,,,0, 0,0, 0,0,0, 0,0, (8) 0 Załóży dale, że dla uszodzena f znane są wszyse sygnaury alernaywne (abela ) oraz sygnaury donuące (3). Załóży ponado, że w chwl 0 ne dysponuey eszcze wszys wyna ocen sygnałów dagnosycznych (np. s 4 s 6 ). Powsae pyane czy ożlwe es w ach warunach rozpoczęce procesu dagnozowana. Zarówno w przypadu wnosowana dagnosycznego z wyorzysane bnarne acerzy dagnosyczne syseu nforacynego z wyorzysane eody wnosowana szeregowego es o ożlwe. Koneczne es edna oczewane z zaończene procesu wnosowana do oenu uzysana warośc wszysch sygnałów dagnosycznych. W przypadu wnosowana na podsawe rozszerzone acerzy dagnosyczne z sygnaura donuący ożlwe es zarówno rozpoczęce a zaończene procesu wnosowana aże przed oene uzysana warośc wszysch sygnałów dagnosycznych o le spełnony es warune, że snee przynane edna aa sygnaura donuąca dla óre zachodz: 0 d (9) d W rozważany przyładze (8) eden z loczynów nogoścowych zborów 0 zborów sygnaur donuących d spełna warune (9) poneważ: d
PAK vol. 57, nr 7/0 783 s, s, s3 0 0 d d (0) 0 d d Zae zgodne z (6) dagnoza F 0 loalzue właścwe carcnoa rens. F () 0 f W przypadu, gdy znane są warośc wszysch sygnałów dagnosycznych o ożlwe es zasosowane dagnosycznego wnosowana równoległego. Zgodne z y algorye, w przypadu wnosowana na podsawe lasyczne bnarne acerzy dagnosyczne posawene prawdłowe dagnozy oże być probleayczne. Wyna o sąd, że w y scheace wnosowana ażdeu uszodzenu es przyporządowana edna ylo edna sygnaura. Zae zgodność aualnych warośc sygnałów dagnosycznych z sygnaurą alernaywną danego uszodzena, ale ne uęe w acerzy dagnosyczne prowadz do odrzucena dagnozy prawdłowe. W przypadu zasosowana syseu nforacynego FI, oże wysąpć efe nadarowośc lczby alernaywnych sygnaur uszodzeń. Efe en zosał opsany w oenarzu do leau 3. W wynu ego efeu, oże nasąpć przyęce dagnozy fałszywe. Równoległe wnosowane dagnosyczne z wyorzysane zaproponowanego w aryule scheau wnosowana (6) oparego na rozszerzone acerzy dagnosyczne ne posada wyenonych wyże wad. Wyaga edna znaoośc głębsze wedzy doyczące zwązu sygnałów dagnosycznych uszodzeń F. Zaproponowany schea dagnosyczny uożlwa z edne srony foralny zaps e dodaowe wedzy, a z druge uożlwa przeprowadzene wnosowana dagnosycznego. Można sądzć, że zaproponowany uogólnony schea wnosowana dagnosycznego oże być chęne sosowany wszędze a, gdze wedza aa es dosępna. Zasosowane algoryu szeregowego wnosowana dagnosycznego na podsawe rozszerzone acerzy dagnosyczne zgodne z forułą (6) oże być realzowane a a dla przypadu szeregowego wnosowana dagnosycznego na podsawe lasyczne acerzy dagnosyczne. zeregowe wnosowane dagnosyczne polega na forułowanu sucesywny uszczegółowanu dagnozy na podsawe analzy zboru warośc sygnałów dagnosycznych, órego lczność rośne w race analzy. Osaeczna dagnoza es forułowana po przeanalzowanu warośc osanego sypou. W przypadu dagnosy realzowane w rybe off-lne soną zaleę posada wnosowane szeregowe zwłaszcza wedy, gdy ożlwe es planowane olenośc realzac esów dagnosycznych. Wysarczy zauważyć, że eśl w perwsze olenośc będą realzowane esy dagnosyczne, óre będą generowały sygnały dagnosyczne sanowące eleeny sygnaur donuących, o dagnoza oże być uzysana w szybce, w nesze lczbe roów neszy osze. Jeśl na przyład wyn esów dagnosycznych będą poawały sę sucesywne w olenośc zgodne z ndesa sygnałów dagnosycznych a w abel, o uż wysąpene perwszego sypou o warośc s = spowodue, że zbór ożlwych uszodzeń będze zawerał co nane uszodzene f : F 0 f,... () Wysąpene olenych sypoów o waroścach s = s 3 = ończy proces dagnozowana szeregowego, poneważ zbór warośc sygnałów dagnosycznych {s, s, s 3 } es zgodny z edną z sygnaur donuących uszodzena f. W przypadu dagnosy realzowane w rybe on-lne, eśl poney wpływ dyna powsawana sypoów uszodzeń, o wnosowane szeregowe równoległe są w zasadze równorzędny sposoba wnosowana. W y bowe przypadu proean naczęśce ne a lub a bardzo ogranczony wpływ na planowane olenośc realzac esów dagnosycznych. Idenyfaca sygnaur donuących wyaga zdobyca odpowedne wedzy o obece dagnozowana. W y przypadu wyorzysywana es wedza zarówno proeanów a espolaaorów oraz służb urzyana ruchu dagnozowanych obeów. W przypadu realzac urządzeń z dagnosyą wbudowaną, szczególne znaczene znadue wedza onsruorsa, poneważ onsruorzy urządzeń aą przynane częścowy wpływ na szałowane sygnaur uszodzeń, w y aże donuących a węc ych, óre są szczególne waroścowe. Urządzena z wbudowaną funcą dagnosyczną pownny być źródłe nforac dagnosyczne udosępnane zewnęrzny syseo dagnosyczny. W en sposób ożlwe es soncenrowane uwag proeanów zewnęrznych syseów dagnosy na dagnosyce procesu nadzorowanu dagnosyczny urządzeń procesowych z dagnosyą wbudowaną. 6. Podsuowane uwag ońcowe W aryule poazano, że w neórych przypadach zasosowane lasycznego sposobu wnosowana oparego na acerzy dagnosyczne lub sysee nforacyny FI oże zarówno prowadzć do odrzucena dagnozy prawdłowe a przyęca dagnozy fałszywe. W aryule przedsawono nowy, uogólnony schea wnosowana o uszodzenach poedynczych, óry ych wad ne posada. chea en zosał opary na defnc zw. rozszerzone acerzy dagnosyczne, óra sanow uogólnene acerzy dagnosyczne. Wprowadzono poęca sygnaur: alernaywnych donuących. Wprowadzene ych poęć pozwolło na sforalzowane uogólnene scheau wnosowana o uszodzenach. Doyczy o zarówno podeśca bazuącego na podsawe acerzy dagnosyczne a podeśca na podsawe syseu nforacynego FI. W aryule przedsawono równeż zarys sraeg podzału zadań dagnosycznych poędzy nelgenne urządzena z wbudowany funca dagnosyczny zewnęrzny opuerowy sysea dagnosy procesowe. Zaproponowana w aryule eoda wnosowana dagnosycznego a charaer ogólny oże być sosowana do realzac zadań dagnosy procesów. Dalsze prace będą prowadzone w przyszłośc w erunu pogłębone analzy zaproponowanego scheau wnosowana z uwzględnene ędzy nny: nepewnośc rozye oceny sygnałów dagnosycznych, uwzględnene probleu oceny dosępnośc warygodnośc sygnałów esowych, wysępowana probleu loalne globalne zależnośc sygnałów dagnosycznych czy zdefnowana poęca rozróżnalnośc uszodzeń w rozszerzone acerzy dagnosyczne. 7. Leraura [] Cepel C. (989): Dagnosya Wbroausyczna Maszyn, PWN, Warszawa 989. [] Gerler J. (998): Faul Deecon and Dagnoss n Engneerng yses. New Yor, Marcel Deer Inc. [3] Korbcz J., Koścelny J.M., Kowalczu Z., Cholewa W. (004): Faul Dagnoss. Models, Arfcal Inellgence, Applcaons, prnger. Verlag Berln Helderberg New Yor, p.90. [4] Korbcz J., Koścelny J.M., Kowalczu Z., Cholewa W. (00): Dagnosya Procesów. Modele, Meody szuczne nelgenc, Zasosowana, WNT, p. 88 (n Polsh). [5] Koścelny J.M., Baryś M. (000): Applcaon of Inforaon yse Theory for Acuaor Dagnoss, IFAC yposu on Faul Deecon, upervson and afey for Techncal Processes, afeprocess 000, Budapes, Hungary, (), 949-954. [6] Koścelny J.M. (00): Dagnosya zauoayzowanych procesów przeysłowych, Aadeca Ofcyna Wydawncza Ex, Warszawa (n Polsh). [7] Lgęza A., Fuser Parra P. (977): AND/OR/NOT causal graphs - a odel for dagnosc reasonng, Appled Maheacs and Copuer cence, (7), 85-03. [8] Paon R., Fran P., Clar R. (989): Faul dagnoss n dynac syses. Theory and Applcaons. Engelwood Clffs, New Yor: Prence Hall. orzyano / receved: 9.04.0 przyęo do druu / acceped: 06.06.0 aryuł recenzowany