A.Nied Wroclaw University of Economics Zarządzanie gotówki w warunkach pokryzysowych w przedsiębiorstwach z branży produkującej wyroby z gumy i tworzyw sztucznych Post-Crisis Cash Management in Polish manufacturer of rubber and plastic products Working paper JEL Classification: A22 Słowa kluczowe: Finanse przedsiębiorstwa, zarządzanie gotówki, model Millera-Orra Streszczenie :Sporządzony poniżej przeze mnie raport przedstawia podstawowe zagadnienia z zakresu zarządzania gotówki w warunkach pokryzysowych przedsiębiorstwie X z branży produkującej wyroby z gumy i tworzyw sztucznych. N podstawie modelu Millera Orra z wykorzystaniem sprawozdao finansowych z lat 2009,2010,2011. Summary: I have drawn up the following report presents the basic concepts of cash management in the post-crisis industry company X produces rubber and plastics. N Miller Orr model using the financial statements of the years 2009,2010,2011
Wstęp: Żeby przedsiębiorstwo mogło dobrze funkcjonowad środki pieniężne musza byd utrzymywana na poziomie optymalnym dla przedsiębiorstwa ponieważ zbyt duże utrzymywanie gotówki prowadzi do zamrożenia kapitału. Utrzymywanie niskiego poziomu może prowadzid do problemów ze spłata należności. Dlatego stosuje się modele które pomagają w zarządzaniu gotówka. Opis teoretyczny metody: Założeniem modelu Millera Orra jest to że, zmiany środków pieniężnych maja charakter niemożliwy do przewidzenia. Osoby kierujące przedsiębiorstwem musza reagowad alternatywnie w momencie gdy poziom środków pieniężnych zrówna się z górna lub dolna granicą. W takim przypadku osoba kierująca przedsiębiorstwo kupuje lub sprzedaje krótkoterminowe papiery wartościowe, tworzy lub likwiduje krótkoterminowe depozyty. Spłaca lub zaciąga krótkoterminowe kredyty w celu przywrócenia do poziomu docelowego środków pieniężnych Cmo*. Model Millera Orra stosowany jest w taki sposób że, na początku kierownictwo ustala poziom środków pieniężnych jaki jest w stanie zaakceptowad L w modelu przyjmuje się ze docelowym poziom środków pieniężnych C* jest uzależniony od środków utrzymania kosztownie niedoborów środków pieniężnych.
Docelowy poziom środków pieniężnych w modelu Millera-Orra: C*- optymalny poziom środków pieniężnych wyznaczony na podstawie modelu Millera-Orra L-dolna granica środków pieniężnych F- koszt stały jednego transferu k- koszt alternatywny -wariancja przepływ netto Górna granica środków pieniężnych: Dolna granica środków pieniężnych: U*=3 C*-2 U*- górna granica środków pieniężnych L= L-dolna granica środków pieniężnych, k- koszt kapitału finansującego na podstawie których oszacowano odchylenie standardowe P- suma wpływów i wypływów środków pieniężnych, Kbsp- koszt braku środków pieniężnych, s- odchylenie standardowe dziennych wpływów i wypływów, G*- wielkośd jednego transferu środków pieniężnych.
W 2009 roku przedsiębiorstwie X z branży produkującej wyroby z gumy i tworzyw sztucznych przepływy pieniężne kształtowały się na poziomie 9 641 040 zł co daje średni miesięczny wpływ 803420 zł ROK 2009 k Kbsp s F G* R L(LCL) C* U* 19% 400zł 4540 15zł 26780zł 0,10 17700,06 19023.65 21670.83 Źródło: Opracowanie własne W roku 2010 przepływy pieniężne były na poziomie 499.742,35 co daje średnio miesięcznie 41645.19zł Rok 2010 k Kbsp s F G* R L(LCL) C* U* 19% 50zł 190 12zł 1388,17 0,10 679,3 827,42 1123.65 Źródło: Opracowanie własne W roku 2011 przepływy pieniężne kształtowały się na poziomie 22 139 229,23 co daje średnio miesięcznie 1844935,77 ROK 2011 k Kbsp s F G* R L(LCL) C* U* 19% 300zł 12 300zł 25zł 61497,86zł 0,10 34856.26 37906.05 44005,64 Źródło: Opracowanie własne Wpływy i wypływy w przedsiębiorstwie X w roku 2011 drugiej połowie kwietnia.
dzieo wpływy wypływy Efekt netto Poziom środków pieniężnych 16 12000 8000 +4000 37906.05+4000=41906.05 17 20000 22000-2000 41906,05-2000=39906.05 18 6000 1000 +5000 39906.05+5000=44906,05 Działania 19 10000 2000 +8000 44906,05+8000=52906,05 Utworzenie lokaty na kwotę 5000zł 20 3000 4000-1000 37906,05-1000=36906,05 21 2000 7000-5000 36906,05-5000=31906,05 Likwidacja lokaty na kwotę 5000 22 10000 9000-1000 36906,05-11000=35906,05 23 5000 2000 +3000 37906,05+3000=41906,05 24 6000 1000 +5000 41906,05+5000=46906.05 Utworzenie lokaty na kwotę 9000zł 25 5000 4000 +1000 37906,05+1000=38906,05 26 10000 8000 +2000 38906,05+2000+40906,05 27 5000 10000-5000 40906,05-5000=35906,05 28 3000 5000-2000 35906,05-2000=33906,05 Likwidacja lokaty na kwotę 4000zł 29 10000 8000 +2000 37906.05+2000=39906,05 30 2000 3000-1000 39906,05-1000=38906,05 Źródło: Opracowanie własne Szacowanie wartości przedsiębiorstwa: Kapitał pracujący netto: AAR- należności, AIN- zapasy, C-środki pieniężne, AAP- zobowiązania krótkoterminowe NWC=AAR+AIN+C-AAP CR t - przychody FCFF(CR t -FC WD -V ct -D)x(1-T)+D- NWC
FC WD - koszty stałe bez amortyzacji, V ct - koszty zmienne w okresie t, D- amortyzacja, NWC-przyrost kapitału pracującego Wartośd przedsiębiorstwa: V= FCFFt- wolne przepływy pieniężne w okresie t generowane przez przedsiębiorstwo k- stopa dyskonta reprezentująca koszt kapitału finansującego przedsiębiorstwo 2009 2010 2011 NWC 317654470.44 69642023.81 51833638.76 FCFF 3256523.36 62207074.92 44620720.52 V 3043479.77 58137453.20 41701607.96 Analizując powyższe wyniki można stwierdzid że, analizowane przedsiębiorstwo X w roku 2010 miało najwyższa wartośd. W roku 2011 spadła wartośd firmy ale nadal jest wyższa niż w roku 2009 Podsumowanie: Stosowanie modelu Millera-Orra pomaga zarządzającym przedsiębiorstwem w podejmowaniu odpowiednich decyzji dzięki temu modelowi możemy w przedsiębiorstwie utrzymywad optymalny stan gotówki.
Bibliografia: Michalski Grzegorz, http://michalskig.ue.wroc.pl/[29cashmm].pdf Michalski, Grzegorz, Net Working Capital Management Strategies as Factor Shaping Firm Value. PROBLEMY ROZOWJU RYNKU FINANSOWEGO W ASPEKCIE WZROSTU GOSPODARCZEGO, pp. 564-570, UMCS Lublin, 2007. Avilable at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081302 Michalski, Grzegorz, Płynnośd finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Płynnośd Finansowa w Malych i Srednich Przedsiebiorstwach, PWN, 2013. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2214715 Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1934041 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1934041 Jaworski J.,Zapotrzebowanie na gotówkęw małym przedsiębiorstwie, w:controllingi Rachunkowośd Zarządcza nr 11/2006. Sierpioska M., Wędzki D.,Zarządzanie płynnością finansową w przedsiębiorstwie, PWN, Warszawa 1997 Miller M.H., Orr D., A Model of the Demand for Money by Firms, w. Quarterly Journal of Economics 80 Jog V., Suszyoski C., Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, CIM, Warszawa 1995., 1966 Pulta W, Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, Warszawa 2003 Michalski G., Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, C.H. Beck, Warszawa 2010, ISBN: 978-83-255-1509-6 Wiesław Pluta, Grzegorz Michalski, Krótkoterminowe zarządzanie kapitałem, Wyd. CH BECK, Warszawa 2005, str. 96, 100-102, ISBN: 83-7387-406-2 http://www.academia.edu/1734266/zarzadzanie_srodkami_pienieznymi (02.08.2013r.) Janik W., Paździor A., Zarządzanie finansowe w przedsiębiorstwie. Lublin2011, Wyd. Politechnika Lubelska, str. 172-176, ISBN: 978-83-62596-57-7 Krajewski M. Zarządzanie finansowe w przedsiębiorstwach. Gdaosk 2006 Wyd. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o.,isbn: 83-74265-11-9 Krzemioska D. Finanse Przedsiębiorstwa, Poznao 200, Wyd. Wyższej Szkoły Bankowej, str. 89, ISBN:83-88048-13-9 E. F. Brigham, J. F. Houston, Podstawy zarządzania finansami, PWE. Warszawa 2005, t.2, ISBN: 83-208-1548-7 Urbaoczyk E., Strategie wzrostu wartości przedsiębiorstwa, Wyd. Fundacja Na Rzecz Uniwersytetu Szczecioskiego, Szczecin 2007,ISBN: 83-916357-5-9h Michalski G., Podstawy zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Wyd. WSZ Edukacja, Wrocław 2003.,ISBN: 83-87708-66-61
E. Jarocka,Finanse przedsiębiorstw. Wydanie II, Warszawa 2007,Wyd.Edukacja Difin Michalski G. Leksykon zarządzania finansami. Warszawa 2004: Wyd. C.H.Beck,ISBN:83-7387-276-0 Jaworski J. Teoria i praktyka zarządzania finansami przedsiębiorstw. Warszawa 2010,Wyd. CeDeWu Sp. z o.o., IBSN:978-83-7556-226-2 Gryko J., Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie, Poznao 2008:Wyd. Akademii Ekonomicznej. ISBN: 9788374173087 Bojaoczyk M. Finanse przedsiębiorstwa. Warszawa 2012: Wyd. Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, ISBN: 978-83-7378-756-8 Dudycz, S. Wrzosek, Analiza finansowa. Problemy metodyczne w ujęciu praktycznym, Wyd. AE we Wrocławiu, Wrocław 2000, ISBN: 83-7011-425-3 Kowalczyk J., Kusak A., Decyzje finansowe firmy Metody analizy. Warszawa 2006: Wyd. C.H. Beck., str. 119-128, ISBN: 83-7483-167-7 Brealey R., Myers S. Podstawy finansów przedsiębiorstw. Tom 1. Warszawa 1999: Wyd. Wydawnictwo Naukowe PWN, ISBN: 83-01127-27-9 Michalski G., Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdao finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Li uidity ramework), oddk, Gdaosk 2008. ISBN: 83-74265-09-6 Michalski G., Płynnośd finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach, PWN, Warszawa 2005, str.30, 59, 182, ISBN: 83-01-14346-0 Michalski G., Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurial financial strattegies), oddk, Gdaosk 2009., ISBN 9788374265676 Sprawozdania finansowe przedsiębiorstwa pobrane z Monitora Polski B