Słowa kluczowe: zarządzanie wartością, analiza scenariuszy, przepływy pieniężne.

Transkrypt

1 Zarządzanie wartością i ryzykiem w organizacjach: non-profit, instytucji finansowej działającej w sektorze spółdzielczym oraz przedsiębiorstwa produkcyjnego z branży budowniczej. K. Śledź, O. Troska, A. Wiśniewska, J. Zając Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Streszczenie: Niniejszy raport prezentuje zaproponowane podejście do zarządzania wartością przedsiębiorstwa na przykładzie trzech organizacji: non-profit, instytucji finansowej działającej w sektorze spółdzielczym oraz przedsiębiorstwa produkcyjnego budowniczej. z branży Słowa kluczowe: zarządzanie wartością, analiza scenariuszy, przepływy pieniężne. Value And Risk Management In organizations: non-profit financial institution operating in the cooperative sector and manufacturing company in the industry building equipment. Abstract: This report presents the proposed approach to the management of enterprise value on the example of three organizations: non-profit financial institution operating in the cooperative sector and manufacturing company of building equipment industry. Keywords: value management, scenario analysis, cash flow. Kod JEL: A10 K. Kowalska written_by_k_led_o_troska_a_wi_niewska_j_zaj_c/964932

2 M. Dryja written_by_k_led_o_troska_a_wi_niewska_j_zaj_c/ Wstęp Nadrzędnym celem działań podejmowanych przez każde przedsiębiorstwo jest maksymalizacja korzyści udziałowców, a tym samym maksymalizacja wartości przedsiębiorstwa 1. Zarządzanie wartością opiera się na takim zarządzaniu rzeczywistością gospodarczą, aby obraz finansowy przedsiębiorstwa, który stanowi podstawę jego wyceny poprzez rynki kapitałowe, był możliwie najlepszy 2. Niniejszy raport ma na celu zaproponowanie podejścia do zarządzania wartością przedsiębiorstwa poprzez analizę scenariuszy, na podstawie danych rzeczywistych dla trzech typów przedsiębiorstw: przedsiębiorstwa non-profit, przedsiębiorstwa świadczącego usługi finansowe oraz przedsiębiorstwa produkcyjnego. Wybrano te przedsiębiorstwa z uwagi na odmienne specyfiki prowadzonej przez nie działalności. Opis teoretyczny metody Analiza scenariuszy jest metodą kreowania różnych, prawdopodobnych do wystąpienia w przyszłości zdarzeń, określając prawdopodobieństwo ich wystąpienia, w celu ograniczenia niepewności związanej z planowanym przedsięwzięciem 3. Analiza scenariuszy zaprezentowana w dalszej części raportu ma na celu przedstawienie i porównanie różnych wariantów kształtowania się wolnych przepływów pieniężnych. Wykorzystane zostaną trzy scenariusze: bazowy- oparty na danych rzeczywistych pozyskanych ze sprawozdań finansowych dwa scenariusze skrajne: optymistyczny i pesymistyczny, które stanowią projekcje najgorszej i najlepszej przewidywanej sytuacji. 1 Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Witold Bień, Wyd. Difin, Warszawa Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa, Tadeusz Dudycz, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa Opcje rzeczowe oraz ich zastosowanie w formułowaniu i ocenie projektów inwestycyjnych, Rafał Ziarkowski, WAE, Katowice 2004

3 W wyniku dokonania analizy scenariuszy otrzymuje się wartości obecne netto dla każdego wariantu 4. Przy założeniu prawdopodobieństwa wystąpienia analizowanych scenariuszy, wyznaczona zostanie wartość oczekiwana wartości obecnej według wzoru: Wzór 1. E(NPV)=p b NPV b+ p p NPV p+ p o NPV o, gdzie: p i - prawdopodobieństwo wystąpienia realizacji i-tego scenariusza, NPV- wartość obecna netto dla i-tego scenariusza, Źródło: Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, Grzegorz Michalski, Wyd. C.H. Beck, Warszawa Opis praktyczny metody W tej części raportu dokonana zostanie analiza scenariuszy dla przedsiębiorstw prowadzących działalność finansową, non-profit oraz przedsiębiorstwa z branży produkcyjnej. Scenariusze bazowe zawierają dane rzeczywiste zaczerpnięte ze sprawozdań finansowych, natomiast warianty optymistyczny i pesymistyczny zawierają dane opracowane na podstawie danych rzeczywistych. W wariantach pesymistycznym i optymistycznym przyjęto odpowiednie założenia, co do możliwych do wystąpienia zjawisk w momencie podjęcia inwestycji, a także prawdopodobieństwo z jakim mogą one wystąpić. Scenariusz bazowy dla przedsiębiorstw X, Y oraz Z. Prawdopodobieństwo wystąpienia 60%. Przedsiębiorstwo X Przedsiębiorstwo Y Przedsiębiorstwo Z ROK 1 ROK 2 ROK 1 ROK 2 ROK 1 ROK 2 CR , , , , , ,00 CE , , , , , ,00 NCE 2 280, , , ,00 2,70 3,40 EBIT , , , ,00 628,30 614,60 NOPAT , , , ,26 508,92 497,83 NCE 2 280, , , ,00 2,70 3,40 NWC , , , ,00 566,00-27,00 CAPEX 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 FCF , , , ,26-54,38 528,23 CC= 13% CC= 15% CC= 12% NPV= ,64 zł NPV= ,24 zł NPV= 372,55 zł Źródło: Dane ze sprawozdań finansowych dostępnych w bazie EMIS Emerging Markets 4 Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, Grzegorz Michalski, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2010

4 Scenariusz optymistyczny zakłada wzrost przychodów o 2pb przy jednoczesnym spadku kosztów o 3pb. Prawdopodobieństwo wystąpienia scenariusza optymistycznego zostało założone na poziomie 15%. Przedsiębiorstwo X Przedsiębiorstwo Y Przedsiębiorstwo Z ROK 1 ROK 2 ROK 1 ROK 2 ROK 1 ROK 2 CR , , , , , ,20 CE , , , , , ,24 EBIT , , , ,22 772,47 766,56 NOPAT , , , ,39 625,70 620,91 NWC , , , ,00 566,00-27,00 CAPEX 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 FCF , , , ,39 62,40 651,31 CC= 13% CC= 15% CC= 12% NPV= ,23 NPV= 28214,84 NPV= 574,9381 Wariant pesymistyczny zakłada wzrost kosztów o 7 pb. Prawdopodobieństwo wystąpienia scenariusza pesymistycznego wynosi 25%. Przedsiębiorstwo X Przedsiębiorstwo Y Przedsiębiorstwo Z CR , , , , , ,00 CE , , , , , ,44 EBIT , , , ,19 444,13 419,16 NOPAT , , , ,22 359,75 339,52 NWC , , , ,00 566,00-27,00 CAPEX 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 FCF , , , ,22-203,55 369,92 CC= 13% CC= 15% CC= 12% NPV= ,30zł NPV= 7691,99zł NPV= 113,15zł Z zaprezentowanych scenariuszy dla każdego przedsiębiorstwa otrzymujemy następujące wartości oczekiwane:

5 Przedsiębiorstwo X prawdopodobieństwo NPV optymistyczny 0, ,23 zł ,18 zł bazowy 0, ,64 zł ,18 zł pesymistyczny 0, ,30 zł ,57 zł E(NPV)= ,94 zł Przedsiębiorstwo Y: prawdopodobieństwo NPV optymistyczny 0, ,84 zł 4 232,23 zł bazowy 0, ,24 zł ,15 zł pesymistyczny 0, ,99 zł 1 923,00 zł E(NPV)= ,37 zł Przedsiębiorstwo Z: prawdopodobieństwo NPV optymistyczny 0,15 574,94 zł 86,24 zł bazowy 0,60 372,55 zł 223,53 zł pesymistyczny 0,25 113,15 zł 28,29 zł E(NPV)= 338,06 zł Wnioski Analiza scenariuszy i kryterium NPV, które zostały zastosowane w tym raporcie stanowią efektywne narzędzia oceny opłacalności projektów. Należy jednak pamiętać, że w przypadku dokonywania analizy scenariuszy kształtowania się przepływów pieniężnych wiele założeń jest przyjmowanych przez osoby dokonujące analizy, dlatego ważne jest, aby liczba prawdopodobnych do wystąpienia opcji była możliwie jak największa. W przypadku analizy przedsiębiorstw X, Y oraz Z, tylko firma X ma ujemne wartości NPV. Oznacza to, że spółki Y oraz Z powinny podjąć projekt inwestycyjny, natomiast spółka X powinna odrzucić projekt inwestycyjny, gdyż wartość NPV oraz E(NPV) jest ujemna.

6 Bibliografia: Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Witold Bień, Wyd. Difin, Warszawa 2000 Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa, Tadeusz Dudycz, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2005 Opcje rzeczowe oraz ich zastosowanie w formułowaniu i ocenie projektów inwestycyjnych, Rafał Ziarkowski, WAE, Katowice df. (ostatni dostęp ) wa_z_branzy_tekstylnej (ostatni dostęp ) Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, Grzegorz Michalski, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2010.