80 869 GDAŃSK, UL. ZIELONY TRÓJKĄT 1, tel/fax (058) 343-05-02 PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁA PODSTAWOWA NR 69
ZAŁOŻENIA WSTĘPNE: Program odpowiada na realne problemy i zagrożenia występujące w szkole i środowisku Profilaktykę rozumiemy jako eliminację lub redukcję czynników ryzyka (czyli :cech, sytuacji i warunków sprzyjających powstaniu zachowań ryzykownych) oraz jako wzmacnianie czynników chroniących( czyli cech, sytuacji, warunków zwiększających odporność na działania czynników ryzyka ) Działania profilaktyczne będziemy kierować równolegle do dzieci i młodzieży zagrożonej i niedostosowanej oraz do ich środowiska rodzinnego i rówieśniczego. Program profilaktyczny jest integralnym elementem szkolnego programu wychowawczego Treści profilaktyczne włączane są do programów nauczania różnych przedmiotów, tak, by skoordynować działania we wszystkich obszarach funkcjonowania ucznia CEL GŁÓWNY: Usunięcie przyczyn zachowań problemowych, które uniemożliwiają osiągnięcie sukcesu w działaniach dydaktycznych i wychowawczych CELE SZCZEGÓŁOWE: Ukazanie właściwego systemu wartości Kształtowanie u uczniów zdrowego stylu życia Ćwiczenie ważnych umiejętności życiowych Eliminacja zaburzeń, których podłożem są niepowodzenia w nauce Dostarczanie informacji na temat skutków zachowań ryzykownych; uwrażliwienie dorosłych na czynniki sprzyjające występowaniu zaburzeń; Wypracowanie skutecznych strategii postępowania wobec uczniów przejawiających zachowania problemowe
CZAS I ZAKRES ODDZIAŁYWAŃ : Program jest programem długofalowym, obejmującym cały okres nauki szkolnej i zakładającym systemowe działania wobec uczniów. Zakładamy, że pewne ważne treści powinny być cyklicznie powtarzane, co utrwali uzyskane efekty i zwiększy prawdopodobieństwo realizacji zakładanych celów profilaktycznych. Lp. ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI TERMIN ODPOWIEDZIALNI 1. Podnoszenie umiejętności nauczycieli nauczyciele w obszarze profilaktyki - udział indywidualny nauczycieli w kursach -spotkania w ramach zespołów samokształceniowych, przekazywanie sobie sprawdzonych sposobów postępowania - korzystanie z publikacji na temat przemocy i agresji - rady szkoleniowe poświęcone podnoszeniu kompetencji nauczycieli w tym zakresie - praca w zespołach interdyscyplinarnych według potrzeb nauczycieli raz w semestrze oraz w przypadku istotnych problemów raz w semestrze cały rok- w miarę pojawiających się problemów liderzy zespołów, psycholog, pedagog szkolny dyrektor 2. Organizowanie poradnictwa rodzinnego i indywidualnego na terenie szkoły - dyżur pracownika PPP w szkole - informowanie o instytucjach pozaszkolnych pomagających rodzinie - pedagogizacja rodziców popularyzacja wśród rodziców wiedzy o psychicznych potrzebach dzieci -indywidualne konsultacje dla rodziców środa cały rok na zebraniach z rodzicami co miesiąc podczas cyklicznych spotkań z rodzicami p. Anna Ogonowska nauczyciele, wychowawca pedagog, psycholog zaproszeni goście psycholog, pedagog, wychowawcy 3. Edukacja uczniów w zakresie przeciwdziałania agresji i przemocy - tematyczne godziny wychowawcze -udział w projektach i programach edukacyjnych realizowanych przez inne instytucje edukacyjno-kulturalne - spotkania z Inspektorem ds. Nieletnich, - warsztaty z psychologiem, pedagogiem cały rok szkolny raz w semestrze wychowawcy pedagog ;psycholog nauczyciele świetlicy 4. Edukacja uczniów poprzez promowanie zdrowego stylu życia zapoznanie na lekcjach wychowawczych i poszczególnych przedmiotach: wrzesień-październik wszyscy nauczyciele, higienistka,
oraz zasad bezpieczeństwa - ze znakami powszechnej informacji, sygnałami alarmowymi - z zasadami działania i wykorzystania monitoringu na terenie placówki - z regulaminami obowiązującymi w świetlicy, bibliotece, stołówce,salach gimnastycznych, siłowni, szatni, boiskach szkolnych - z regulaminami wycieczek - bezpiecznym poruszaniem się po drodze pieszo i na rowerze - organizacja prób ewakuacji i alarmów przeciwpożarowych - realizacja zajęć z zakresu pierwszej pomocy przedmedycznej wśród uczniów klas I-III - Muzyczno-taneczne przerwy -pogadanki na temat sposobów zapobiegania szerzeniu się zakażeń i właściwego reagowania w sytuacjach zagrożenia epidemiologicznego, lekcje wychowania komunikacyjnego raz w roku według harmonogramu cały rok szkolny Iwona Uba dyrekcja Ewa Grudzińska opiekunowie Samorządu higienistka szkolna 5. Edukacja uczniów w zakresie prawidłowego interpretowania praw człowieka - na wszystkich lekcjach zgodnie z podstawą programową, planem pracy wychowawcy i programem wychowawczym - warsztaty Wokół praw dziecka cały rok klasy III wszyscy nauczyciele pedagog,psycholog szkolny 6. Odwoływanie się do obowiązujących w szkole zasad zachowania, praw ucznia oraz procedur reagowania w sytuacjach kryzysowych - uaktualnienie procedur postępowania - przypomnienie procedur uczniom -zapoznawanie uczniów i ich rodziców ze Statutem Szkoły, procedurami - klasy VI październik listopad Inspektor ds. Nieletnich wychowawcy, dyrektor 7. Praca nad wdrażaniem wśród uczniów zasad kulturalnego zachowania - reagowanie na niewłaściwe zachowania uczniów w szkole i poza nią - dyżury nauczycieli podczas przerw systematycznie przez cały rok wszyscy pracownicy szkoły, rodzice nauczyciele,
- omawianie na lekcjach przypadków niewłaściwego zachowania - uświadamianie skutków złego zachowania w świetle prawa szkolnego i karnego dyrekcja, pedagog 8. Praca nad wzmacnianiem podstawowych umiejętności społecznych - lekcje na temat kultury osobistej - manipulowanie oceną z zachowania - uwrażliwianie uczniów na zachowania swoje i kolegów -kształcenie umiejętności zachowań asertywnych -rozwijanie idei pomagania i wspierania innych systematycznie przez cały rok pedagog, nauczyciele, wychowawcy, rodzice opiekunowie koła Caritas, Koła Przyjaciół Wolontariatu 9. Rozwijanie pozytywnego, pozalekcyjnego życia szkoły - zabawy szkolne - wyjazdy na wycieczki, do kina, teatru - ferie zimowe w szkole - przedstawienia szkolne - akademie i apele - festyny rodzinne - Klub Kibica - szeroka oferta zajęć pozalekcyjnych według planów wychowawczych, cały rok. nauczyciele, rodzice, uczniowie, dyrekcja 10. Wzmacnianie poczucia wartości uczniów poprzez uświadamianie im Ich mocnych stron Zachęcanie do udziału w: - zawodach sportowych i konkursach organizowanych na terenie szkoły i poza nią - kołach zainteresowań i innych zajęciach pozaszkolnych - niesienie pomocy pomoc koleżeńska - zachęcanie do współpracy aktyw biblioteczny, samorząd uczniowski, świetlica szkolna cały rok wszyscy nauczyciele, pedagog, rodzice organizacje pozaszkolne 11. Praca z uczniem mającym problemy edukacyjne - dostosowanie wymagań do możliwości edukacyjnych ucznia - zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze systematycznie przez cały rok wychowawcy nauczyciele prowadzący zajęcia
-zajęcia terapii pedagogicznej - zajęcia korekcyjno-kompensacyjne - zajęcia terapii logopedycznej 12. Praca z uczniem zdolnym - zachęcanie do rozwijania uzdolnień i zainteresowań poprzez uczestnictwo w kółkach i innych zajęciach pozalekcyjnych - zachęcanie uczniów do udziału w konkursach szkolnych - przygotowanie uczniów do reprezentowania szkoły w zewnętrznych konkursach - zachęcanie do rozwijania uzdolnień poprzez wskazywanie dodatkowych źródeł informacji cały rok logopedy nauczyciele, rodzice 13. Kierowanie uczniów do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej i innych poradni specjalistycznych -redagowanie opinii uwzględniających problemy uczniów -praca w oparciu o wskazówki zawarte w opiniach wydawanych przez PPP według potrzeb wychowawcy i inni nauczyciele pedagog 14. Propagowanie sposobów bezpiecznego i zdrowego spędzania wolnego czasu 15. Udział w krajowych programach i akcjach profilaktycznych, realizacja własnych projektów profilaktycznych - koła zainteresowań, zajęcia pozalekcyjne i pozaszkolne - świetlica szkolna, biblioteka - świadome i umiejętne korzystanie z komputera, Internetu i TV - przykłady ciekawych form spędzania czasu wolnego- wspólne wyjścia - udział w przedstawieniach profilaktycznych klas IV-VI - omówienie treści przedstawień na godzinach wychowawczych i zajęciach nauczania zintegrowanego 16. Ewaluacja programu profilaktycznego - ankiety, analizy, wywiady, zbieranie danych - analiza dokumentów szkoły - obserwacje - rozmowy cały rok wg potrzeb przez cały rok czerwiec - podsumowanie pracy profilaktycznej rodzice, wychowawcy świetlicy, wszyscy nauczyciele pracownicy poradni, rodzice, pedagog, psycholog wychowawcy dyrekcja, wychowawcy, pedagog szkolny
3. Przewidywane osiągnięcia uczniów W wyniku działań profilaktycznych uczeń umie: 1. Radzić sobie w sytuacji przemocy, stresu, zagrożenia. 2. Być asertywnym. 3. Prowadzić zdrowy styl życia 4. Bezpiecznie i higienicznie spędzać czas w szkole i poza nią. W wyniku działań profilaktycznych uczeń: 1. Zna zasady dotyczące właściwego zachowania i konsekwencje wynikające z ich łamania 2. Zna konsekwencje wpływu używek na własne zdrowie oraz zagrożenia wynikające z niewłaściwego wykorzystywania komputera i telewizji 4. Sposoby realizacji Treści w większości realizuje się podczas lekcji wychowawczych i na zajęciach przedmiotowych. Są realizowane również podczas zajęć pozalekcyjnych, wycieczek, zajęć plenerowych, spotkań z rodzicami, pedagogiem, psychologiem, higienistką, przedstawicielami służb mundurowych i w świetlicy szkolnej. Nauczyciel wybiera stosowne metody pracy do osiągnięcia w/w celów. Są to pogadanki, dyskusje, warsztaty, burze mózgów, prelekcje filmów, programy komputerowe, Formą realizacji są też gazetki informacyjne, plakaty, ulotki informacyjne, wystawy prac uczniów. 5. Ewaluacja Ocenie poddawane są efekty działań profilaktycznych poprzez: - analizę postaw i zachowań uczniów (ocena zachowania) - rozmowy z nauczycielami i pozostałymi pracownikami szkoły, - ankiety prowadzone wśród rodziców
HARMONOGRAM REALIZACJI PLANU PROFILAKTYCZNEGO W ROKU SZKOLNYM 2014/2015 ZADANIE SPOSÓB REALIZACJI ODPOWIEDZIALNI Dostarczanie informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie dokonywania racjonalnego wyboru. zajęcia integracyjne dla uczniów klas I, IV zmierzające do lepszego poznania się, wypracowania norm i zasad współżycia w klasie. Cykl zajęć informacyjnych (mini wykład, dyskusja kierowana) w ramach godzin wychowawczych,które dostarczą podstawowych informacji na temat różnorodnych uzależnień, ich mechanizmów i skutków. Realizacja zadań w ramach krajowych programów profilaktycznych do których przystąpiła szkoła: Nie pal proszę Czyste powietrze wokół nas Znajdź właściwe rozwiązanie Spójrz inaczej Bliżej siebie dalej od narkotyków - Program domowych detektywów Zajęcia warsztatowe oraz tematyczne godziny wychowawcze. Treści poruszane w ramach zajęć Nauczyciele klas I, IV Nauczyciele wychowawcy, pedagog, psycholog zaproszone osoby z zewnątrz (Straż Miejska, Policja) Pedagog, psycholog szkolny kl. IV-VI- wychowawcy, Katarzyna Torkowska Nauczyciele wychowawcy, Wychowawcy klas Nauczyciel prowadzący TERMIN REALIZACJI wrzesień, październik 2014 Według ustalonego harmonogramu Cały rok Według planu
Wychowanie do życia w rodzinie w klasach V i VI zajęcia mgr U. Łuszcz zajęć Treści poruszane w ramach warsztatu Żyję bez ryzyka AIDS w klasach VI Realizacja programu upowszechniania wiedzy o prawach człowieka Wokół praw dziecka w klasach II III Nauczyciel prowadzący warsztat mgr U. Łuszcz Pedagog szkolny, wychowawcy klas, nauczyciele Raz w roku w każdej klasie VI Maj/czerwiec Realizacja programu upowszechniającego zasady bezpieczeństwa w szkole i poza nią Pedagog szkolny, wychowawcy klas Udział uczniów naszej szkoły w corocznej kampanii Zachowaj Trzeźwy Umysł Pedagog szkolny, wychowawcy klas, nauczyciele Pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych wprowadzenie i realizacja cyklu zajęć warsztatowych dla uczniów klas IV VI i I-III Plastyczne uczucia - stymulowanie rozwoju emocjonalnego u dzieci Magiczne Kryształy Latarnia we mgle - spotkania z uczniami nadpobudliwymi Wspomaganie Rozwoju Psychospołecznego Dzieci Nieśmiałych Wspomaganie rozwoju psychospołecznego Pedagog szkolny Psycholog, pedagog we współpracy z wychowawcami i PPPnr7
dzieci nielubianych przez rówieśników z powodu zachowań antyspołecznych praca wychowawcza biblioteki szkolnej Bibliotekarz G. Dauksza przestrzeganie procedur reagowania w sytuacjach konfliktowych, postępowania z uczniem zachowującym się agresywnie czy nadpobudliwie Wszyscy nauczyciele Pedagog, psycholog aranżowanie znaczących osobistych doświadczeń i odkryć poprzez trening i doświadczenie praktyczne warsztat Pokieruj swoim życiem dla klas VI ułatwiający przejście do kolejnego etapu edukacyjnego Wszyscy nauczyciele Psycholog szkolny Kwiecień 2015 pozyskiwanie przez nauczycieli rodziców jako sojuszników różnorodnych działań wychowawczych i profilaktycznych: Szkoła dla Rodziców i Wychowawców Wzmacnianie Rodzin Wychowawcy Pedagog, psycholog szkolny Wychowawcy klas Raz w miesiącu podczas spotkań z rodzicami. Pomoc w zaspokojeniu ważnych potrzeb (sukcesu, uznania, przynależności) i osiąganie satysfakcji życiowej poprzez angażowanie się w działalność pozytywną. kształtowanie odpowiednich nawyków spędzania czasu wolnego - oferta kół zainteresowań, zajęć sportowych, rekreacyjnych, basen, wycieczki, teatr, kino, dyskoteki szkolne Włączenie dzieci z grupy ryzyka w działalność społeczną, powierzanie im Nauczyciele opiekunowie kół zainteresowań, nauczyciele prowadzący zajęcia skierowane na pomoc uczniowi z trudnościami, wychowawcy
zadań organizacyjnych, wymagających współpracy i współdziałania. Organizacja programów artystycznych, konkursów plastycznych, koncertów i innych form twórczości z udziałem możliwie wszystkich dzieci, zgodnie z ich możliwościami, umiejętnościami; wykorzystanie metod pedagogiki twórczości do zaspokajania potrzeby sukcesu. Organizacja szkolnych i środowiskowych zajęć oraz imprez sportowych, eliminacji, rozgrywek itp. Wykorzystanie sportu jako środka kształtującego model osiągania satysfakcji życiowej. Organizowanie zajęć mających na celu eliminację zaburzeń percepcji i innych utrudnień w uczeniu się pomoc finansowa: - bezpłatne dożywianie, - pomoc w zaopatrzeniu w podręczniki, przybory szkolne (giełda, sponsorzy) - zbiórki odzieży, współpraca z organizacjami mogącymi udzielić pomocy (MOPR, CARITAS, PCK, ) Pedagog szkolny, wychowawcy, świetlica szkolna Urszula Łuszcz, Anna Szemiel Bożena Mociewicz, Grażyna Dauksza, Praca w kierunku wdrażania norm i zasad kulturalnego modelowanie, stosowanie pozytywnych wzmocnień za zachowania Wszyscy członkowie społeczności szkolnej
zachowania pożądane upowszechnianie i promowanie podstawowych form grzecznościowych (konkursy, apele) Wszyscy członkowie społeczności szkolnej manipulowanie oceną z zachowania (ocena nauczycieli, wychowawcy, samoocena ucznia, ocena kolegów z klasy) Wszyscy nauczyciele i uczniowie Eliminowanie agresji i przemocy przestrzeganie ustalonych zasad postępowania, kontraktów nauczyciela z uczniem Wszyscy nauczyciele i uczniowie postępowanie z uczniami zachowującymi się agresywnie według ustalonej procedury Wszyscy nauczyciele monitorowanie zachowań agresywnych Wszyscy nauczyciele współpraca z Inspektorem do Spraw Nieletnich, kuratorami sądowymi, Sądem Rodzinnym, Pogotowiem Opiekuńczym Dyrekcja, psycholog szkolny, pedagog szkolny omawianie problemów w ramach zespołów interdyscyplinarnych Udział uczniów, rodziców i nauczycieli w Kampanii Społecznej Szkoła Bez Przemocy wdrażanie programu przeciwdziałania agresji i przemocy : Spójrz inaczej na pedagog szkolny oraz osoby wspomagające pedagog, psycholog, wychowawcy klas Na bieżąco cały rok szkolny
agresję realizacja w świetlicy opieki z wykorzystaniem elementów programu Gry i zabawy przeciw agresji wychowawcy świetlicy Realizowanie procedur postępowania w sytuacji kryzysowej diagnozowanie problemów ucznia/ uczniów/szkoły współpraca z rodzicami, ze szkołą oraz instytucjami ją wspierającymi planowanie, ochrona, informowanie Szkolny Zespół Kryzysowy Na bieżąco cały rok szkolny