PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM nr 1 im. Książąt Oleśnickich w Oleśnicy Cel: Uczeń czuje się w naszej szkole bezpiecznie, zna zagrożenia współczesnego świata, potrafi radzić sobie w sytuacjach trudnych, skutecznie zaplanować i zrealizować plan własnego rozwoju. Założenia ogólne I. Program profilaktyki zakłada realizację celów rozporządzenia zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Realizacji tych celów sprzyjać będzie budowanie relacji: uczeń nauczyciel - rodzic. II. Profilaktyka czyli: likwidacja przyczyn niekorzystnych zjawisk (eliminowanie czynników ryzyka i przeciwdziałanie im), promowanie zdrowia, a przede wszystkim zdrowego stylu życia rozwijanie potencjalnych możliwości uczniów. III. Proponowane strategie: 1. Oddziaływania profilaktyczne zależne od stopnia i rodzaju rozpoznanego zaburzenia występującego u ucznia. Do niego też dostosowana będzie profilaktyka: a) mająca na celu wzmocnienie czynników (wewnętrznych i zewnętrznych) chroniących przed patologią i kreujących zdrowie, wysoką jakość życia, b) skierowana na środowiska (osoby), które z różnych powodów zagrożone są patologią, c) będąca formą terapii, interwencji kryzysowej stosowanej w przypadkach, gdy dziecko zostało dotknięte już patologią. 2. Budowanie autorytetu nauczyciela obok autorytetu rodzica sprzyjać będzie skuteczności prowadzonych działań na zajęciach dydaktycznych, wychowawczych i rekreacyjnych. 3. Prowadzenie zajęć profilaktyczno wychowawczych i dydaktycznych metodami aktywnymi takimi, jak: inscenizacje, dyskusje grupowe, debaty, praca z komputerem- przy wykorzystaniu programów multimedialnych, pokazy tematyczne, tworzenie planów działania, czyli własnych planów rozwoju, burza mózgów, rysowanie, tworzenie map myśli, praca w parach, w małych grupach -metoda projektu gry, zajęcia warsztatowe, mediacje- metoda wspólnej sprawy, organizowanie tematycznych apeli, wypełnianie ankiet i kwestionariuszy, odgrywanie ról, drama, praca z tekstem, analiza i jego przetwarzanie. 4. Rozwijanie osobowości młodego człowieka, umożliwienie mu (poprzez reżyserowanie sytuacji wychowawczych) rozwijania inteligencji emocjonalnej. 5. Konsekwentne przestrzeganie norm społecznych, w tym statutu szkoły. 6. Promowanie uczniów zdolnych, ich zainteresowań, wzmacnianie pozytywów w zachowaniu. IV. W celu poprawy efektywności profilaktyki w szkole nauczyciele zobowiązani są do dalszego poszerzania wiedzy z zakresu: 1) procesów grupowych, 2) zagrożeń współczesnego świata (sekty, dopalacze, Internet,...) 3) rozpoznawania przejawów niedostosowania społecznego, 1
4) rozpoznawanie sygnałów ostrzegawczych uzależnień i jego etapów, 5) rozpoznawania zachowań autodestrukcyjnych, w tym skłonności samobójczych, 6) znajomości ośrodków i osób zajmujących się pomaganiem, terapią (do dysponowania danymi zobowiązany jest pedagog szkolny inne instytucje wspierające pracę szkoły), 7) diagnozowania klasy i grupy w szczególności nauczyciele wychowawcy i V. Podstawowe zadania szkolnego programu profilaktyki. 1. Rozpoznanie zagrożeń istniejących w szkole i środowisku ucznia. 2. Niwelowanie aktów agresji wśród uczniów (przemocy fizycznej, psychicznej, słownej), wymuszeń, zastraszeń, niszczenia mienia i używania wulgaryzmów. 3. Promowanie zdrowego stylu życia. 4. Pozyskiwanie rodziców do współpracy i włączanie ich w realizację programu profilaktycznego. VI. Tematy- zagadnienia do realizacji. KL. I. Samopoznanie znam swoje mocne i słabe strony. Autoprezentacja umiejętne budowanie pozytywnego wizerunku siebie. Zasady współżycia w grupie znam normy społeczne. Tworzenie norm grupowych podstawowe zasady etyki. Presja grupy jak sobie z nią radzić? Zagrożenia, jakie niesie z sobą Internet. Jak umiejętne korzystać z sieci? Zdrowy styl życia, a zagrożenia: alkohol, nikotynizm, narkotyki i inne środki odurzające (realizacja zagadnień w zależności od efektów diagnozy potrzeb grupy). Rozpoznawanie emocji i umiejętne radzenie sobie z emocjami negatywnymi. Metody i techniki skutecznego uczenia się. KL. II. Radzenie sobie w sytuacjach trudnych mediacje i metoda wspólnej sprawy. Podejmowanie właściwych decyzji i umiejętność mówienia nie. Trudna sztuki: komunikacji werbalnej i pozawerbalnej, negocjacji i mediacji. Sposoby rozwiązywania różnego typu konfliktów. Etyka, a mój własny system wartości z uwzględnieniem kontekstu rodziny, kultury. Bezpieczne korzystanie z Internetu i innych źródeł informacji. Rozwijanie zainteresowań autoprezentacja z wykorzystaniem metody projektu. Zdrowy styl życia, używki choroba alkoholowa, nikotynizm, narkomania, uzależnienie od korzystania z sieci. Problemy zdrowotne zagrożenia chorobami w XXI wieku (anoreksja, bulimia, AIDS i inne ). KL. III. Planowanie własnej przyszłości ze szczególnym uwzględnieniem możliwości wyboru zawodu. Kreowanie siebie jako osoby dojrzałej wartość rodziny we współczesnym społeczeństwie. Radzenie sobie ze stresem poznanie technik relaksacyjnych i różnych form spędzania czasu wolnego. Umiejętność wyrażania różnych uczuć. Człowiek jako wartość w ujęciu różnych filozofii. Negocjacje, mediacje a konflikt pokoleń. Jak go umiejętnie rozwiązywać? Prawdy i mity o alkoholu, nikotynizmie i innych używkach. Decyduj mądrze sam o sobie! Odpowiedzialność, tolerancja, asertywność Profilaktyka HIV i AIDS. Redagujemy plan własnego rozwoju i szukamy skutecznych możliwości jego realizacji. 2
Lp. ZADANIE SPOSOBY REALIZACJI 1. Rozpoznanie zagrożeń istniejących w szkole i środowisku ucznia. 2. Zmniejszenie aktów agresji wśród uczniów (przemocy fizycznej, psychicznej, słownej), wymuszeń, zastraszeń, niszczenia mienia i używania wulgaryzmów. 1. Rozmowa indywidualna z uczniem, rodzicem i nauczycielami. 2. Ankietowanie społeczności uczniowskiej. 3. Obserwacja. 4. Wywiad środowiskowy. 5. Pozyskiwanie informacji od instytucji lokalnych współpracujących ze szkołą. 1. Przedstawienie społeczności uczniowskiej prawnych konsekwencji zachowań sprzecznych z normami społecznymi poprzez: apele, pogadanki, lekcje wychowawcze, spotkania z przedstawicielami kompetentnych instytucji. 2. Praca indywidualna z uczniem: - rozmowy indywidualne (np. informacyjne, ostrzegawcze) - udzielanie wsparcia: psychologicznego i pedagogicznego, materialnego. 3.Otoczenie szczególną opieką uczniów pochodzących z rodzin dysfunkcyjnych, odznaczających się dużą nadwrażliwością emocjonalną często odrzucanych przez grupę rówieśniczą 4. Szybkie monitorowanie dostrzeżonych niepokojących zachowań i niezwłoczne podejmowanie działań niwelujących powstałe zagrożenia i sytuacje. 5. Propagowanie metod negocjacji i mediacji w rozwiązywaniu różnych konfliktów. 6. Prowadzenie zajęć psychoedukacyjnych z zakresu poznania siebie, komunikacji interpersonalnej. OSOBY ODPOWIEDZIALNE Nauczyciele, wychowawcy, pedagog i psycholog szkolny Pedagog, nauczyciele wychowawcy,, wychowawcy klas. Wszyscy pracownicy szkoły. Nauczyciele, wychowawcy, nauczyciele WOS, WDŻ., nauczyciele WOS, WDŻ. INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE ZPPP, Wydział prewencji Komendy Powiatowej Policji, MOPS, PCPR, Sąd Rodzinny, kuratorzy. ZPPP, MOPS, PCPR, Sąd Rodzinny Nauczyciele prowadzący koła zainteresowań, SKS, kluby sportowe, świetlica środowiskowa, Szkolne i lokalne instytucje pełniące funkcje wychowawcze, opiekuńcze i inne. ZPPP ZPPP Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie TRMIN REALIZACJI Wrzesień oraz na bieżąco Wrzesień Cały rok Cały rok Na bieżąco PROCEDURY EWALUACYJNE Ankiety Wywiady Monitoring zachowania ucznia Ankiety, obserwacja, wywiad, pedagoga szkolnego i wychowawców klas. Obserwacja, wywiad, monitoring ucznia Obserwacja 3
3. Promowanie zdrowego stylu życia 8. Przeszkolenie nauczycieli w omawianym zakresie 1. Dostarczanie wiedzy na temat zagrożenia Wszyscy nauczyciele niektórymi chorobami, niewłaściwego korzystania z sieci i innych źródeł informacji, zażywania środków uzależniających: alkoholu, nikotyny, dopalaczy, narkotyków i leków. 2. Włączanie treści z zakresu profilaktyki do Wszyscy nauczyciele zajęć przedmiotowych, wychowawczych, pozalekcyjnych, 3. Popularyzowanie wiedzy na temat HIV i AIDS oraz chorób przenoszonych drogą płciową; - Pielęgniarka szkolna, na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych. pedagog, nauczyciele. 4. Dostarczanie pozytywnych wzorców radzenia sobie ze stresem i sposobów bezpiecznego spędzania czasu wolnego, poprzez lekcje, zajęcia psychoedukacyjne i sportowe, spektakle teatralne. Wszyscy pracownicy pedagogiczni szkoły. pielęgniarka szkolna. Sanepid, policja Sanepid, PCK SKS, UKS, Analiza zapisów w dziennikach zajęć. 5. Dostarczanie uczniom wiedzy na temat zagrożeń, jakie niesie ze sobą nierozważne korzystanie z Internetu. Realizacja zagadnienia na lekcjach wychowawczych, zajęciach z edukacji czytelniczej i medialnej i inne zgodnie z potrzebami. Szkolenie nauczycieli. bibliotekarz, pedagog szkolny, rodzice 6. Organizowanie różnych form spędzania czasu wolnego takich jak: wycieczki piesze, rowerowe, krajoznawcze, koła zainteresowań, zajęcia sportowe. 8. Włączanie w działalność profilaktyczną uczniów, zwłaszcza w: Pedagog i psycholog szkolny, 4. Pozyskanie rodziców uczniów do współpracy oraz włączanie ich w realizację - akcje profilaktyczne na terenie szkoły, - akcje profilaktyczne w środowisku, - organizowanie konkursów, quizów tematycznych. 1. Zmiana stylu prowadzenia zebrań z rodzicami poprzez np. zajęcia integracyjne, instruktażowe dla rodziców, poruszanie problemów uczniów na forum wspólne poszukiwanie skutecznych rozwiązań. ZPPP, W trakcie Drzwi otwartych w szkole, podczas indywidualnych konsultacji, 4
programu profilaktycznego 2. Organizowanie zebrań rodziców z udziałem uczniów i innych kompetentnych osób w zależności od potrzeb. 3. Pedagogizacja rodziców poprzez: - prelekcje specjalistów, - organizowanie punktów konsultacyjnych, - omawianie problemów związanych z okresem dorastania- podczas zebrań rodziców, - prelekcje i konsultacje dotyczące bezpiecznego korzystania z Internetu 4. Przeszkolenie członków RR i grupy nauczycieli w zakresie rozpoznawania sygnałów świadczących o sięganiu przez dziecko po narkotyki. wychowawcy klas ZPPP, wywiadówek śródrocznych i zebrań RR oraz doraźnie wg potrzeb Grudzień Ankietowanie rodziców dotyczące wiedzy o potrzebach dziecka w okresie adolescencji Ankieta ewaluacyjna 5. Stworzenie możliwości spotkania rodziców z inspektorem ds. nieletnich i skorzystania z indywidualnych możliwości uzyskania porady od specjalisty np. w kwestii uzależnień, zachowań autodestrukcyjnych. styczeń 6. Zapraszanie rodziców na uroczystości szkolne, imprezy okolicznościowe organizowane przez szkołę także przy współudziale rodziców. Dyrekcja szkoły, nauczyciele harmonogramem uroczystości szkolnych Rada Pedagogiczna i Rada Rodziców Gimnazjum nr 1 im. Książąt Oleśnickich w Oleśnicy przyjęła program profilaktyki do realizacji w dniu 12.09.2016 r. 5