Załącznik Nr 2 do Uchwały nr 8/2016/2017 Rady icznej Szkoły Podstawowej w Radziłowie z dnia 15.09.2016r. Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Radziłowie ROK SZKOLNY 2016/2017
I Podstawa prawna. Konstytucja Rzeczypospolitej art. 72. Konwencja o Prawach Dziecka art 3, 19 i 33. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 z póź. zm.) Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U.2012 r. poz. 977. oraz z 2014 r. poz. 803). Rozporządzenie MEN z 17 czerwca 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. poz. 895 oraz poz. 986). Rozporządzenie MEN i S z dnia 31.01.2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. Rozporządzenie MEN i S z dnia 31.01.2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. Statut Szkoły Podstawowej w Radziłowie. Kierunki polityki oświatowej na rok szkolny 2016/2017 Wyniki badań ankietowych wśród uczniów i rodziców na temat organizacji zajęć dodatkowych. Program Wychowawczy na rok szkolny 2016/2017. II Cele Programu Profilaktyki 1. Zapewnienie bezpieczeństwa uczniom. 2. Podniesienie świadomości uczniów na temat skutków środków uzależniających, w tym: tytoniu, alkoholu i narkotyków (w szczególności dopalaczy). 3. Eliminowanie zachowań agresywnych wśród uczniów. 4. Kształtowanie umiejętności i nawyków związanych ze zdrowym stylem życia (aktywność fizyczna, racjonalne odżywianie, profilaktyka uzależnień, racjonalne spędzanie czasu wolnego). 5. Zwiększenie działań w zakresie wychowania ku wartościom. 2
III Cele profilaktyki szkolnej 1. Wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa uczniów. 2. Wzmacnianie czynników chroniących,(więź emocjonalna z rodzicami, zainteresowanie nauką szkolną, poszanowanie norm, wartości, autorytetów, przynależność do pozytywnej grupy). 3. Kształtowanie wzorców zachowań i zasad współżycia w grupie, integracji zespołów klasowych (tolerancja, szacunek, asertywność, poszanowanie praw, radzenie sobie w sytuacjach trudnych). 4. Praca nad minimalizowaniem zachowań ryzykownych (zachowania agresywne i przestępcze, palenie tytoniu, używanie alkoholu, sięganie po narkotyki). 5. Kształtowanie umiejętności budowania własnego systemu wartości. 6. Wspomaganie rozwoju i budowanie pozytywnego obrazu samego siebie, umiejętności interpersonalnych, radzenie sobie ze stresem. 7. Tworzenie przyjaznego klimatu szkoły. 8. Podniesieniepoziomu współpracy szkoły, rodziny i środowiska lokalnego dla wspólnej wizji profilaktyki. IV Założenia ogólne Dbanie o szeroko pojęte bezpieczeństwo uczniów. Uwrażliwianie uczniów na zjawisko przemocy w szkole. Kształtowanie postawy odpowiedzialności i wychowania ku wartościom. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania trudnych sytuacji (właściwe reagowanie na emocje, które są źródłem agresji słownej i fizycznej). Dbanie o dobre relacje w klasie, dostrzeganie uczniów mających problemy w grupie, diagnozowanie problemu we współpracy z innymi nauczycielami i podejmowanie adekwatnej pomocy dziecku. Kształtowanie poczucia własnej wartości. Dostrzeganie pierwszych sygnałów i symptomów trudności uczniów i organizowanie im pomocy. Organizowanie spotkań z pedagogiem, psychologiem lub innymi specjalistami, poruszających problematykę właściwych zachowań w różnych sytuacjach ryzykownych. 3
a) Charakterystyka programu: Szkolny Program Profilaktyki jest ściśle powiązany z realizowanym w naszej szkole Programem Wychowawczym. Umożliwia tworzenie warunków do sprawnej realizacji procesu wychowawczego oraz wzbogaca działania wychowawcze o treści profilaktyczne.szkoła podejmuje działania z zakresu profilaktyki pierwszorzędowej, której celem jest opóźnienie wieku inicjacji oraz promowanie zdrowego stylu życia. Pozwala tym samym ukazać nie tylko konsekwencje podejmowanych zachowań ryzykownych, ale przede wszystkim uczą takich umiejętności życiowych, które pozwolą tych zachowań uniknąć oraz pokazują, stwarzając możliwości zaangażowania się w pozytywną działalność i wskazując uczniom wiele innych dróg zaspokajania ważnych życiowych potrzeb. Szkolny Program Profilaktyki przewidziany jest do realizacji na dwóch poziomach: na poziomie klasy realizowany, w czasie procesu dydaktyczno wychowawczego na jednostkach lekcyjnych, przez nauczycieli przy współudziale pedagoga szkolnego, pielęgniarki szkolnej ewentualnie zaproszonych specjalistów oraz na poziomie szkoły, jako zajęcia (warsztaty tematyczne) dla młodzieży, rady pedagogicznej i rodziców. Na podstawie wyników badań na temat zachowań agresywnych i przemocy wśród uczniów klas IV-VI przeprowadzonych w marcu ub. r.szk. stwierdzono, że prawie wszyscy uczniowie klas IV-VI (94%) dobrze czują się w szkole. Blisko 10% badanychodpowiedziało, że w szkole doświadczyło przemocy (głównie: fizycznej, słownej i ośmieszania). Zachowania te występowały najczęściej na korytarzu szkolnym, a sprawcami jej byli rówieśnicy i młodsi koledzy.blisko 1/5 uczniów (19%) doświadcza w szkole zachowań agresywnych (słownej i fizycznej- po 42%, ze strony młodszych uczniów lub rówieśników; zachowania te zdarzają się to czasami -64% lub rzadko- 36%). Wyniki badań ankietowych w zakresie oceny poziomu bezpieczeństwa uczniów w szkole świadczą o tym, że dla uczniów i rodziców klas I- III szkoła jest dla dzieci miejscem bezpiecznym (u.-89%, r.- 96%). Uczniowie i rodzice w wysokim stopniu ocenili poziom bezpieczeństwa w szkole (w przedziale ocen 4-6 u.- 97%, r.- 94% badanych). W szkole zdarzają się niewłaściwe zachowania uczniów, są to najczęściej agresja słowna (u.-50%, r.- 20% badanych) oraz agresja fizyczna (u-38%, r.- 17% ankietowanych). Uczniowie i rodzice stwierdzili, że w tym roku szkolnym nie spotkali się w szkole z paleniem papierosów, spożywaniem alkoholu lub innych środków odurzających. W ocenie uczniów i rodziców w szkole prawidłowo interweniuje się w sytuacjach niebezpiecznych (u.- 97%, r.- 87% badanych) oraz właściwie sprawuje dyżury międzylekcyjne (u.-97%, r.- 89%).W ocenie uczniów i rodziców klas IV-VI szkoła jest dla dzieci miejscem bezpiecznym (u.-95%, r.- 98%). Uczniowie i rodzice w wysokim stopniu ocenili poziom bezpieczeństwa w szkole (w przedziale ocen 4-6 u. i r.- po 98% odpowiedzi).w ocenie uczniów i rodziców w szkole prawidłowo interweniuje się w sytuacjach niebezpiecznych (po 92% badanych u. i r.) oraz właściwie sprawuje dyżury międzylekcyjne (u.-94%, r.- 86%).Uczniowie i rodzice odpowiedzieli, ze znane są dzieciom zasady zachowania w szkole (u.- 96%, r.- 100% odpowiedzi). Do przestrzegania tych zasad przyznaje się 86% uczniów. Z badań ankietowych przeprowadzonych we wrześniu 2015 r. na temat ryzyka uzależnień wśród uczniów II etapu kształcenia wynika, że: wśród uczniów klas IV-VI występuje bardzo niski poziom ryzyka uzależnień (2%).Zdecydowana większość uczniów zna skutki sięgania po środki uzależniające. Część uczniów (23%) nie jest świadoma szkodliwości używania takich substancji.zdecydowana większość uczniów korzysta z komputera i Internetu w sposób racjonalny. Powyższe wnioski z badań pozwoliły określić następujące celów szkolnego programu profilaktyki: 4
b) Cele programu Kontynuowanie działań w zakresie zapewniania bezpieczeństwa uczniom. Wzmocnienie roli wartości w wychowaniu uczniów. Zmniejszenie ilości zachowań agresywnych wśród uczniów w szkole. Podniesienie poziomu wiedzy dotyczącej używania środków uzależniających w szczególności tytoniu, alkoholu oraz narkotyków (w tym dopalaczy). c) Zadania programu 1. Edukacja uczniów w zakresie zapewniania bezpieczeństwa sobie i innym uczniom. 2. Realizacja zajęć w zakresie zdrowego trybu życia. 3. Wyposażenie uczniów, rodziców, nauczycieli w podstawowy zasób wiedzy o uzależnieniach i możliwościach uzyskania pomocy. 4. Rozwijanie umiejętności rozwiązywania problemów i szukania rozwiązań w trudnych sytuacjach (niwelowanie zjawiska przemocy i zachowań agresywnych). 5. Kształtowanie poczucia własnej wartości i postawy asertywnej. 6. Realizacja działań wzmacniających wartości normatywne wśród uczniów. 7. Współpraca z instytucjami wspierającymi rozwój i wychowanie. 8. Udział w ogólnopolskich i regionalnych działaniach profilaktycznych. 5
2. Promocja zdrowia 1.Dokonanie analizy zagrożeń Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Radziłowie V Program działań Cel Sposób realizacji Przewidywane efekty Osoby realizujące Diagnoza zachowań ryzykownych Ocena stanu bezpieczeństwa uczniów w szkole Współpraca nauczycieli z personelem szkoły Wywiady Obserwacja Poznanie rzeczywistej skali problemu poprzez rzetelne zdiagnozowanie środowiska szkolnego w kierunku zagrożeń, sytuacji ryzykownych wśród uczniów. Dyrekcja Zespół wychowawczy Zespół ds. bezpieczeństwa i profilaktyki Propagowanie prawidłowych nawyków żywieniowych poprzez działalność sklepiku szkolnego oraz udział w programie Owoce w szkole, Szklanka mleka Przejawianie aktywności fizycznej w ramach zajęć sportowych, wycieczek, lekcji wychowania fizycznego. Propagowanie wiedzy poprzez gazetki tematyczne Badanie ciężaru plecaka/tornistra. Zajęcia z pedagogiem na temat Aktywnych sposobów spędzania czasu wolnego Udział w XI edycji Ogólnopolskiego Programu Edukacyjnego Trzymaj formę! Uczeń ma prawidłowe nawyki żywieniowe i wiedzę z tego zakresu Dba o czystość i higienę. Wie co jest zdrowe, a co szkodzi naszemu zdrowiu? Rozumie jakie zagrożenia niesie za sobą AIDS. Uczeń jest świadomy, wpływ wagi tornistra na jego zdrowie. Uczeń dba o bezpieczeństwo podczas przerw. Racjonalnie spędza czas wolny. Uczeń wie, że aktywność fizyczna i właściwy styl życia jest warunkiem zdrowia Nauczyciele Nauczyciele wychowania fizycznego Zespół ds. bezpieczeństwa i profilaktyki Pielęgniarka szkolna Zespół ds. bezpieczeństwa i profilaktyki szkolny 6
4.Rozpoznawanie emocji i umiejętne ich wyrażanie. 3.Eliminowanie przemocy i agresji Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Radziłowie Wdrożenie działań niwelujących zachowania agresywne i przemoc. Prowadzenie godzin wychowawczych metodami aktywnymi doskonalącymi umiejętności komunikacji nieagresywnej rozwiązywania, rozpoznawanie własnych i cudzych emocji. Zajęcia warsztatowe dla uczniów: Blok przemoc. Zajęcia z pedagogiem Agresja i przemoc wśród uczniów ; Szkolenie rady pedagogicznej Pozytywny klimat szkoły jako główny czynnik zapobiegający przemocy. Ćwiczenia warsztatowe mające na celu rozpoznawanie emocji i ich wpływu na zachowanie człowieka. Prowadzenie zajęć kształcących umiejętności radzenia ze stresem Uświadomienie znaczenia poczucia własnej wartości w zachowaniach ryzykownych, trudnych, poprzez realizację ciekawych godzin wychowawczych o tej tematyce. Zajęcia z psychologiem Sposoby radzenia z emocjami Uczeń wie co to jest przemoc i czym jest agresja Zna zasady reagowania w sytuacjach trudnych bez używania przemocy Uczeń posiada umiejętności: jak dostrzegać i wyrażać agresywne odczucia Potrafi przeciwstawić się negatywnej presji środowiska W szkole podejmowane są działania sprzyjające tworzeniu pozytywnego klimatu Uczeń posiada umiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami. Potrafi rozpoznać stres i umie go przezwyciężać Ma poczucie własnej wartości. Dyrekcja Nauczyciele świetlicy Dyrekcja Nauczyciele Wychowawca świetlicy Zaproszeni specjaliści Umie rozwiązywać konflikty w sposób konstruktywny 7
6.Współpraca z rodzicami 5.Przekazywanie podstawowej wiedzy o uzależnieniu i szkodliwości używek. Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Radziłowie Informowanie rodziców i uczniów o istnieniu procedur postępowania w sytuacjach sięgania po środki uzależniające i sankcjach za złamanie zakazu. Organizacja Dnia Zdrowia i Bezpieczeństwa związanego z profilaktyką zachowań ryzykownych. Prowadzenie zajęć z uczniami w zakresie skutków sięgania po środki uzależniające i umiejętności zachowań asertywnych Współpraca z Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Realizacja zajęć kształtujących umiejętności bezpiecznego korzystania z komputera i Internetu. Poznanie zasad bezpieczeństwa w sieci i obrony przed cyberprzemocą. Uczeń wie jakie zasady postępowania wobec uczniów odurzających sięoraz dlaczego one istnieją i dlaczego należy ich przestrzegać. Zna zagrożenie dla zdrowia wynikające z palenia papierosów, picia alkoholu i sięgania po narkotyki Uczeń potrafi zachowywać się asertywnie w sytuacji ryzykownej Uczeń wie, że od komputera i Internetu można się uzależnić Uczeń zna zasady bezpieczeństwa w sieci Pielęgniarka szkolna Nauczyciele Zespół ds. bezpieczeństwa i profilaktyki Pielęgniarka klas I-VI, Prowadzenie spotkań z rodzicami na tematy związane z niwelowaniem agresji oraz znaczeniu postaw rodzicielskich i modelowania zachowań rodziców na przejawianie zachowań agresywnych. Organizowanie pomocy rodzinom dysfunkcyjnym, włączanie instytucji powołanych do świadczenia pomocy. Warsztaty dla rodziców (NIE)odpowiedzialność rodzica Rodzice włączają się do realizowanej profilaktyki. Wszyscy nauczyciele 8
7.Opieka nad uczniami zagrożonymi niedostosowaniem społecznym Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Radziłowie Udzielanie pomocy uczniom w niepowodzeniach szkolnych. Organizowanie zajęć wyrównawczych, oraz innych zajęć pozalekcyjnych w celu przezwyciężania niepowodzeń szkolnych. Współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę w funkcji opiekuńczo-wychowawczej. Eliminowanie napięć psychicznych uczniów sprawiających szczególne trudności dydaktyczno wychowawcze; Aktywny udział w grupach pozytywnych, konstruktywnych wzorcach. 9
VI Formy realizacji: Uroczystości szkolne Godziny wychowawcze Zajęcia pozalekcyjne Spektakle profilaktyczne Filmy, prezentacje multimedialne Pogadanki,wykłady, zajęcia warsztatowe dla uczniów, rodziców i n-li Zajęcia z pedagogiemi innymi specjalistami Konkursy, quizy Spotkania z rodzicami VII Ewaluacja Wewnątrzszkolna ewaluacja jest nieodłączną częścią programu, która pozwoli na ocenę zrealizowanych działań, przeformowanie celów i zadań oraz zaplanowanie korekty wymagających tego przedsięwzięć. Ewaluacja przeprowadzana jest na przełomie maja i czerwca na podstawie: oceny sytuacji wychowawczo opiekuńczej szkoły, wyników ankiet przeprowadzonych przez wych. klas wśród rodziców i uczniów dotyczących spraw wychowawczo - opiekuńczych w szkole, prowadzonych obserwacji i przeprowadzonych wywiadów, analizy dokumentacji prowadzonej przez wychowawców, pedagoga, pielęgniarkę lub innej dokumentacji szkolnej, sporządzenie raportu wewnętrznego, mierzenia jakości pracy szkoły w obszarze profilaktyka przez Zespół wychowawczy i jego analiza na posiedzeniu rady pedagogicznej, przyjęcie wniosków dotyczących zmiany w programie profilaktyki, podsumowanie przez dyrektora szkoły na posiedzeniu rady pedagogicznej realizacji programu profilaktyki. Przyjęty do realizacji w roku szkolnym 2016/2017w porozumieniu z Radą Rodziców Uchwałą nr 8/2016/2017Rady icznej Szkoły Podstawowej w Radziłowie z dn.15.09.2016 r. oraz Uchwałą nr 3/2016/2017 Rady Rodziców Szkoły Podstawowej w Radziłowie z dn.15.09.2016r. 10