PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. AGNIESZKI BARTOL W CHOJNIE rok szkolny 2016/ 2017 Działania profilaktyczne to te, które stwarzają człowiekowi okazję do aktywnego uczestnictwa w gromadzeniu doświadczeń powodujących wzrost jego zdolności do radzenia sobie w potencjalnie trudnych sytuacjach życiowych. Gerard Edwards 1
Podstawa prawna: Statut Szkoły Szkolny Program Wychowawczy Wewnątrzszkolny System Oceniania Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z późn. zmianami Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997r. o przeciwdziałaniu narkomanii Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych Konwencja Praw Dziecka Rozporządzenie MEN z dnia 18 sierpnia 2015r. w sprawie w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii 2
1. ZWIĘKSZENIE BEZPIECZEŃSTWA UCZNIÓW W SZKOLE Działania Oczekiwane efekty Formy i metody realizacji Koordynatorzy Uwagi Tworzenie warunków do kształtowania zachowań sprzyjających zdrowiu i bezpieczeństwu dzieci na drodze i w szkole oraz podczas wypoczynku. Uczeń zna zasady bezpieczeństwa ruchu drogowego. Wychowanie komunikacyjne w szkole. Dyżury nauczycieli. Dostępność i popularyzacja materiałów edukacyjnych. Współpraca z instytucjami wspierającymi rozwój dziecka. -dyrektor -instytucje wspomagające Udział w akcji Bezpieczne Wakacje Prowadzenie zajęć specjalistycznych. Bezpieczeństwo uczniów podczas przerw, imprez szkolnych i wycieczek. Uczeń czuje się bezpiecznie w czasie przerw, imprez i wycieczek szkolnych. Nieoprawne zachowanie wywołuje natychmiastową reakcje pracowników szkoły. Dyżury nauczycieli. Przypomnienie zasad bezpiecznego spędzania przerw i zachowania się w trakcie imprez i wycieczek szkolnych. - wszyscy pracownicy szkoły 3
Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia podczas drogi do i ze szkoły. Uczeń stosuje w praktyce przepisy ruchu drogowego. Pogadanki na temat bezpiecznej drogi. Spotkania ze Strażą Miejską - koordynator ds. bezpieczeństwa - Straż Miejska -współpraca ze Strażą Miejską. - konkursy z zakresu ruchu drogowego i bezpiecznej drogi do i ze szkoły. Systematyczne uwrażliwienie uczniów na sytuacje stwarzające zagrożenie oraz uczenie zasad postępowania w sytuacjach pożaruzachowanie na korytarzu szkolnym, w szatni, klasie szkolnej, sali gimnastycznej oraz boisku szkolnym. Uczeń odpowiednio zachowuje się podczas ewakuacji. Uczeń odpowiednio reaguje na przedmioty i substancje niebezpieczne. Próbna ewakuacja. Zapoznanie z zagrożeniami wynikającymi z kontaktu z przedmiotami i substancjami niebezpiecznymi. - dyrektor - koordynator ds. bezpieczeństwa, - Straż Pożarna Chojno Uwzględnienie profilaktyki uzależnień: - palenie papierosów - picie alkoholu - zażywanie narkotyków Uczeń umie rozpoznać sytuacje stwarzające zagrożenie. Znają procedury postępowania w sytuacjach zagrożenia środkami Kampanie informacyjne, ulotki, plakaty, pogadanki, filmy o tematyce uzależnień, spektakle i programy profilaktyczne - higienistka szkolna Współpraca z Gminną Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 4
i dopalaczy - zachowania agresywne - uzależnienie od Internetu i substancjami psychoaktywnymi. Udział w kampanii społecznej Zachowaj Trzeźwy Umysł we Wronkach 5
2.OGRANICZENIE ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH I PRZEMOCY W SZKOLE Działania Oczekiwane efekty Formy i metody realizacji Koordynatorzy Uwagi Diagnoza poziomu bezpieczeństwa w szkole. Nauczyciele znają zagrożenia występujące wśród uczniów. Ankiety, rozmowy. - dyrektor Uświadomienie uczniom, czym jest agresja i przemoc oraz jak sobie z nimi radzić Uczeń wie, czym jest agresja. Uczeń umie przeciwstawić się zachowaniom agresywnym. Uczeń radzi sobie z własnymi emocjami. Uczeń wie, gdzie w razie potrzeby szukać pomocy. Pogadanki z wychowawcami, pedagogiem, Policją. Realizacja programów profilaktycznych. Konkursy dotyczące profilaktyki agresji i przemocy. Spektakle o tematyce profilaktycznej. -zajęcia psychoedukacyjne Programy profilaktyczne Spójrz inaczej. Kampanie społeczne Zachowaj Trzeźwy Umysł. Udział społeczności szkolnej w akcji profilaktycznej Tydzień kolorów. Zajęcia psychoedukacyjne. 6
Wdrażanie działań na rzecz ograniczenia agresji i przemocy, kształtowanie umiejętności asertywnych. Uczeń czuje się bezpiecznie. Uczeń spędza przerwy bezpiecznie i aktywnie. Uczeń umie zachować się asertywnie. Aktywnie dyżurowanie nauczycieli. Zaproponowanie bezpiecznych zabaw w czasie przerw. Warsztaty umiejętności asertywnych. - pracownicy szkoły Prowadzenie kół zainteresowań. Akcje, konkursy i imprezy organizowane przez Samorząd Uczniowski. Kształtowanie umiejętności zastępowania agresji, wnioskowania moralnego oraz kontroli emocji. Uczeń nabywa umiejętności nieagresywnych reakcji oraz kontroluje swoje emocje. Zna i przestrzega normy moralne. Warsztaty umiejętności wychowawczych dla nauczycieli. Zajęcia w klasach - dyrektor - instytucje wspierające Współpraca z Policją Zajęcia z pedagogiem Indywidualne zajęcia i spotkania z uczniami. Zajęcia grupowe 7
Kształtowanie postaw troski o bezpieczeństwo własne i innych. Wzbudzanie empatii, tolerancji i zachowań prospołecznych. Uczeń zna i szanuje normy i wartości społeczne, kulturowe, rodzinne, szkolne. Uczeń ma poczucie własnej wartości i skuteczności. Uczeń umie być tolerancyjny i ma świadomość zagrożeń płynących z braku tolerancji oraz innych zagrożeń. Warsztaty z pierwszej pomocy. Zajęcia w klasach. Ćwiczenia afirmujące, podnoszące samoocenę, uczenie samoakceptacji. Kształtowanie pozytywnych relacji miedzy rówieśnikami. - dyrektor Uwrażliwienie uczniów na potrzeby innych, promowanie idei wolontariatu Uczeń rozumie potrzebę pomagania innym. Uczeń angażuje się w akcje pomocy potrzebującym. Uświadomienie potrzeb osób niepełnosprawnych. Podejmowanie tematyki dotyczącej potrzeby pomagania innym. Udział w akcjach charytatywnych. Pomoc koleżeńska. - Samorząd Uczniowski Akcje Góra Grosza, Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, zbiórka nakrętek na potrzeby osób niepełnosprawnych Pedagogizacja rodziców. Wzmocnienie więzi między rodzicami i dzieckiem. Rodzice zwracają uwagę na treści w W trakcie spotkań z rodzicami pogadanki, warsztaty o tematyce przemocy i agresji dostępnych w mediach, klas - higienistka, 8
Internecie oraz telewizji dostępne dla swych dzieci, filtrują je i uczą krytycznego odbioru. Rodzice posiadają wiedzę na temat prawidłowego rozwoju swojego dziecka, umieją rozpoznać zaburzenia zdrowia psychicznego, wiedzą, gdzie w sytuacji rozpoznania problemu szukać pomocy. grach komputerowych, Internecie oraz prasie młodzieżowej. Konsultacje z pedagogiem, higienistką,pogadanki z wychowawcą. - lekarz rodzinny - pracownicy Poradni Psycholog- Pedag. 9
3. ROZSZERZENIE DZIAŁAŃ NA RZECZ PROPAGOWANIA ZDROWEGO TRYBU ŻYCIA Działania Oczekiwane efekty Formy i metody realizacji Koordynatorzy Uwagi Propagowanie zdrowego trybu życia i podejmowanie zachowań prozdrowotnych. Rozwijanie poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie. Uczeń zna i stosuje zasady zdrowego odżywiania. Uczeń rozumie wpływ reklamy na konsumenta. Kształtowanie nawyków zdrowego stylu życia. Uświadomienie rodzicom zagrożeń wynikających z wad postawy i złego odżywiania. Korygowanie wad postawy. Uwrażliwienie uczniów na skutki różnych niebezpiecznych sytuacji zagrażających ich zdrowiu i życiu. Dostosowanie sprzętu szkolnego do wzrostu uczniów. Stosowanie przerw śródlekcyjnych- klasy I- III. Pogadanki w klasach na temat zdrowego żywienia. Akcje promocyjne. Wyjaśnienie roli reklamy. Wyjazdy na basen, wycieczki, biwaki, zajęcia na świeżym powietrzu. Konsultacje z lekarzem i higienistką, pogadanki, spotkania z dietetykiem. - dyrektor - instytucje wspomagające - higienistka Akcja Mleko w szkole. Akcja Owoce i warzywa w szkole. Akcja Szkoła promująca zdrowie. 10
Popularyzacja aktywnych sposobów spędzania wolnego czasu. Uczeń potrafi rozsądnie gospodarować czasem wolnym. Zna sposoby aktywnego spędzania czasu. Chętnie uczestniczy w zawodach sportowych. Pogadanki, organizowanie imprez sportowych, gier i zabaw ruchowych oraz wycieczek szkolnych. wychowania fizycznego Szkolny Dzień Sportu, Tydzień kolorów, Festyn Rodzinny. Uświadomienie konieczności zachowania higieny ergonomii pracy. Uczeń wie, w jakiej pozycji powinien spać, jeść, czytać, odrabiać lekcje. Pogadanki i rozmowy na temat higieny pracy. Zwracanie uwagi na właściwą postawę ciała. Dbanie o właściwy odpoczynek podczas przerw zgodny z rozwojem psychofizycznym (bezpieczne gry, zabawy, walka z hałasem). dyżurujący - higienistka 11
Kształtowanie nawyków dbania o zdrowie i higienę osobistą. Uczeń zna i stosuje zasady zdrowego stylu życia. Zachęcanie uczniów do udziału w zajęciach sportowych pozalekcyjnych. Rozmowy z higienistką. Kontrole higieny uczniów. Pogadanki na temat fizycznego rozwoju człowieka. Przeprowadzenie fluoryzacji i zachęcanie do dbania o higienę jamy ustnej. - higienistka - Państwowy Inspektorat Sanitarny w Szamotułach - nauczyciel wychowania fizycznego Fluoryzacja. Programy profilaktyczne Zwracanie uwagi na prawidłowy ubiór i higienę włosów i ciała. Pedagogizacja rodziców Rodzice znają zasady zdrowego odżywiania. Potrafią u swoich dzieci kształtować nawyki zdrowego styku życia. Zebrania szkolne dla rodziców. Spotkania ze specjalistami (pracownicy poradni psychologicznopedagogicznych, dietetyk). -wychowawcy, -pedagog, -higienistka, -lekarz rodzinny Posiadają wiedzę na temat zaburzeń odżywiania (anoreksja, bulimia), potrafią je rozpoznać i wiedzą, gdzie szukać pomocy Konsultacje z pedagogiem. Okresowa kontrola higienistki. Literatura fachowa. 12
4. PODEJMOWANIE DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU WZMOCNIENIE MOTYWACJI DO WŁASNEGO ROZWOJU Działania Oczekiwane efekty Formy i metody realizacji Koordynatorzy Uwagi Uświadomienie uczniowi jego mocnych stron i własnych możliwości. Uczeń lepiej zna siebie. Uczeń zna swoje zalety. Uczeń dostrzega możliwości osiągnięcia sukcesu. Zdiagnozowanie każdego ucznia pod katem jego możliwości. Podkreślenie mocnych stron każdego dziecka. Ukazanie perspektyw rozwoju. - współpraca z Poradniami Psychologiczno- Pedagogicznymi Pomoc uczniom w przezwyciężaniu własnych trudności i ograniczeń Uczeń uzupełnia braki w wiadomościach i umiejętnościach. Uczeń korzysta z pomocy logopedy, pedagoga, terapeuty pedagogicznego, psychologa. Objecie uczniów opieką logopedyczną, psychologicznopedagogiczną i dydaktyczną. - dyrektor - logopeda - terapeuta pedagogiczny - psycholog klas Rodzice współpracują z nauczycielami Prowadzenie indywidualnych rozmów 13
Rozwijanie umiejętności rozpoznawania i ujawniania swoich uczuć i emocji. w przezwyciężaniu indywidualnych trudności Uczeń potrafi wyrazić i nazwać uczucia i emocje. Uczeń radzi sobie ze stresem. z rodzicami uczniów m.in. w ramach Otwartych Drzwi Realizowanie tematyki dotyczącej uczuć, asertywności, emocji i empatii w ramach godzin wychowawczych, na zajęciach dodatkowych. Kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem. 14
5. WDRAŻANIE METOD RADZENIA SOBIE W SYTUACJACH TRUDNYCH Działania Oczekiwane efekty Formy i metody realizacji Koordynatorzy Uwagi Poszerzenie wiedzy dotyczącej sytuacji trudnych i zagrażających prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu. Uczeń zauważa symptomy trudnych sytuacji i potrafi nazwać swój problem. Podejmowanie tematyki dotyczącej sytuacji trudnych i niebezpiecznych. Wdrażanie metod asertywnych Uczeń zachowuje się odpowiednio do sytuacji. Ćwiczenia umiejętności odmawiania i wyrażania swego zdania. Umiejętne szukanie pomocy w sytuacjach trudnych. Uczeń aktywnie reaguje na sytuacje trudne i niebezpieczne. Wie, do kogo zwrócić się o pomoc w razie potrzeby. Informowanie o osobach i instytucjach świadczących pomoc. - dyrekcja -Dziecięcy Telefon Zaufania. - Niebieska Linia. - Rzecznik Praw Dziecka 15
6. ROZPOZNAWANIE NIEPOŻADANYCH ZJAWISKA NA TERENIE SZKOŁY Działania Oczekiwane efekty Formy i metody realizacji Koordynatorzy Uwagi Zapobieganie nadmiernej absencji uczniów. Uczeń systematycznie uczęszcza na zajęcia szkolne. Kontrolowanie nieobecności na zajęciach szkolnych i pozalekcyjnych. Uczeń przestrzega punktualności. Nauczyciele eliminują przypadki wagarów. Rodzice maja świadomość konsekwencji wynikających z nierealizowania obowiązku szkolnego przez dziecko. Systematyczne odnotowywanie spóźnień w dziennikach. Restrykcyjne egzekwowanie usprawiedliwień. Pedagogizacja rodziców dotycząca systematycznego uczęszczania dziecka do szkoły. 16
7. ROZSZERZANIE DZIAŁAŃ NA RZECZ PROFILAKTYKI UZALEŻNIEŃ Działania Oczekiwane efekty Formy i metody realizacji Koordynatorzy Uwagi Rozpoznawanie sytuacji rodzinnej wychowanków, szczególnie tej grupy uczniów, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną w wyższym stopniu są narażeni na rozwój zachowań ryzykownych. Wychowawcy i pedagog na bieżąco monitorują sytuację rodzinną swoich uczniów. Zwracają szczególną uwagę na uczniów z rodzin dysfunkcyjnych. Stały i systematyczny kontakt wychowawców z pedagogiem. Współpraca pedagoga z Miejsko- Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej, Sądem Rejonowym i Policją. Dostarczenie rzetelnych i aktualnej wiedzy z zakresu profilaktyki uzależnień Uczeń rozumie zagrożenia wynikające ze stosowania używek: alkoholu, papierosów, narkotyków dopalaczy i potrafi. Zna mechanizmy uzależnienia i potrafi odmówić ich zażywania. W razie zagrożenia zwraca się o pomoc do Realizowanie programów profilaktycznych. Udział w konkursach i przedstawieniach dotyczących profilaktyki uzależnień. - Programy profilaktyczne. - współpraca z instytucjami zewnętrznymi. -warsztaty profilaktyczne w Rogoźnie kl. IV- VI ( 2018 rok.) 17
dorosłych. Pedagogizacja rodziców w zakresie uzależnień Rodzice potrafią rozpoznawać wczesne objawy używania środków i substancji psychoaktywnych oraz suplementów leków. Wiedzą, gdzie i w jakich instytucjach szukać pomocy w sytuacji zdiagnozowania problemu. Warsztaty profilaktyczne dla rodziców. Rozmowy z wychowawcą. Konsultacje z pedagogiem. Literatura fachowa. -wychowawcy -pedagog -psycholog -terapeuta ds. uzależnień -Pomoc specjalistów działających przy Miejsko- Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej. - Bank adresów instytucji pomocowych. Są świadomi, jakie konsekwencje grożą za nieprzestrzeganie Ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii Systematyczne podnoszenie kompetencji nauczycieli w zakresie rozpoznawania wczesnych objawów używania środków Nauczyciele posiadają wiedzę na tematy profilaktyki uzależnień. Znają procedury postępowania Udział nauczycieli w szkoleniach z zakresu profilaktyki uzależnień oraz realizacji programów profilaktycznych. -dyrektor -wychowawcy -pedagog -specjaliści ds. uzależnień ( Policja). 18
psychoaktywnych w sytuacji pojawienia się na terenie szkoły środków psychoaktywnych lub zauważenia uczniów będących pod ich wpływem. Potrafią rozpoznać symptomy zażycia środków psychoaktywnych przez uczniów. Wiedzą w jaki sposób udzielić wsparcia rodzicom w sytuacji zdiagnozowania problemu Systematyczne zapoznawanie się z literaturą fachową. Konsultacje z pedagogiem i policją. 19
EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI EWALUACJA: Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej będzie ulegał modyfikacji (ewaluacji) w zależności od sytuacji i potrzeb grup tworzących społeczność szkolną: uczniów, rodziców i nauczycieli. Metody tj. np. ankiety, rozmowy, obserwacje wykorzystane w ewaluacji będą wynikać z charakteru działań, warunków i okoliczności w których te działania są realizowane. Uzyskane wyniki będą wskazówkami do pracy na kolejne lata. 20