Zarządzanie finansowe przedsiębiorstwa na przykładzie instytucji non profit działającej w branży sprzedaży paliw Financial management of the company on the example of non-profit institutions operating in the fuel sales A. Nieć Working paper JEL Classification: A10 Słowa kluczowe: Zarządzanie finansowe w przedsiębiorstwie, wewnętrzna stopa zwrotu IRR, średnioważony koszt kapitału WACC. Ekonomiczna wartość dodana EVA Keywords: Financial management in the enterprise, internal rate of return IRR, weighted average cost of capital WACC. Economic Value Added EVA Streszczenie: Poniższa praca przedstawia szacowanie wolnych przepływów, wewnętrznej stopy zwrotu z inwestycji średnioważonego kosztu kapitału, która pozwala nam ocenić jak działa poniższe przedsiębiorstwo. Zostanie tez przedstawiona EVA która pozwoli nam pokazać wyniki instytucji na podstawie stopy zwrotu z zainwestowanego kapitału. Summary: This paper presents the estimate of free cash flow, internal rate of return on investment average cost of capital, which allows us to assess how the following business. EVA is also presented that will allow us to show the results of the institution on the basis of return on invested capital. Recenzent 1: http://figshare.com/articles/recenzja_pracy_p_t_zarz_dzanie_finansowe_przedsi_biorstwa_n a_przyk_adzie_instytucji_non_profit_dzia_aj_cej_w_bran_y_sprzeda_y_paliw_autorstwa_a_ Nie_/1419677
Recenzent 2 : http://figshare.com/articles/recenzja_pracy_p_t_zarz_dzanie_finansowe_przedsi_biorstwa_n a_przyk_adzie_instytucji_non_profit_dzia_aj_cej_w_bran_y_sprzeda_y_paliw_autorstwa_a_ Nie_/1419678 Wstęp W każdym przedsiębiorstwie osoby decyzyjne dążą do powiększania jego wartości po przez rozwój i ustabilizowana pozycje na rynku. Dzięki wskaźnikach które są przedstawione poniżej osoby decyzyjne mogą łatwiej podejmować decyzje finansowe w danym przedsiębiorstwie maja jasny obraz jakie jest zadłużenie i jaki jest koszt kapitałów pozyskanych od banków. Decyzje które są podejmowane nie są decyzjami krotko terminowymi tylko maja odzwierciedlenie dłuższym horyzoncie czasu. Błędne decyzje w kwestii zaradzania finansami przedsiębiorstwa mogą doprowadzić do długo trwałych problemów płynności danej instytucji. Przedsiębiorstwa przedstawione poniżej działają w branży sprzedaży hurtowej i detalicznej sprzedaży paliw. Opis teoretyczny: Szacowanie wolnych przepływów pieniężnych FCF jest to metoda która jest najbardziej rozpowszechnionym sposobem wyceny przedsiębiorstw. Ta metoda ma na celu rozróżnieniu decyzji inwestycyjnych i finansowych. Metoda FCF jest zalecana do przedsiębiorstw które utrzymują stały poziom zadłużenia kapitałem obcym. FCF = (CR CE NCE) (1 T) + NCE - Δ NWC CAPEX FCF wolne przepływy pieniężne generowane przez przedsiębiorstwo w okresie t, CR Przychody ze sprzedaży,
CE koszty wydatkowe, FC wydatki wynikające z kosztów stałych, VC wydatki wynikające z kosztów zmiennych w okresie t, NCE koszty bez wydatkowe pomniejszające podstawę opodatkowania (np. amortyzacja), T efektywna stopa opodatkowania, Δ NWC przyrost zapotrzebowania na kapitał pracujący netto, CAPEX wydatki inwestycyjne na operacyjne środki trwałe. Kapitał pracujący netto jest cześć kapitałów stałych których przedsiębiorstwo finansuje kapitały obrotowe wyznacza się ze wzoru: ΔNWC= NAL+ZAP+ŚP-ZwD Ekonomiczna wartość dodana EVA Jest miarą wyników przedsiębiorstwa bazuje ona na osiągnięcia stopy zwrotu z zainwestowanego przed dane przedsiębiorstwo kapitału o wartość podwyższająca o koszt EVA = NOPAT WACC x (D +E) EVA 25,9-350,9-1477,2 2099,0-425,7 ΔV -97792790-161719467 -84926377,18-48837160,86-42792304,4 Tabela 1 Opracowanie własne. Opis praktyczny: Tabela. Przedstawia wolne przepływy pieniężne przedsiębiorstwa za lata 2010-2014 10" 11" 12" 13" 14" CR 19662 29259 30118 33111 28501 CE 18218 28005 30520 28913 27466 NCE 215 555 411 656 350 EBIT 1229 699-813 3542 685 T 233,51 132,81-154,47 672,98 130,15
NOPAT 995,49 566,19-658,53 2869,02 554,85 OCF 1210,49 1121,19-247,53 3525,02 904,85 ΔNWC 4877 5607 5214 5432 3396 CAPEX 255 700 800 800 1000 FCF -3921,51-5185,81-6261,53-2706,98-3491,15 Tabela 2. Opracowanie własne. WACC to średnioważony koszta kapitału odpowiadający udziałem długu oraz kapitału własnego w strukturze kapitału spółki. Średni ważony koszt kapitału to minimalna wymagana stopa zwrotu, przy której opłaca się instytucji inwestowac w nowe projekty lub dokonywać fuzji i przejęć. WACC =we* ke+ wd*kd*(1-t) we- udział kapitałów własnych ke- stopa kosztu własnego wd- udział kapitału pochodzącego z długu kd- koszt kapitału własnego W przypadku długu występuje pojęcie tarczy podatkowej. Odsetki od długu zalicza się do kosztów działalności firmy i pomniejszają one podstawę opodatkowania. Stąd we wzorze pojawia się wyrażenie: (1-T). 10" 11" 12" 13" 14" Kapitał wł. 7498 7782 7052 7135 8258 Kapitał obcy 5847 5063 4449 3851 5456 Kapitał zang. 13345 12845 11501 10986 13714 Udział kap. 56,19% 60,58% 61,32% 64,95% 60,22% wł. Udział 43,81% 39,42% 38,68% 35,05% 39,78% kap.ob. βl 1,57 1,47 1,45 1,38 1,47 βl * 0,922 0,927 0,927 0,931 0,926 Krf 3,25% 3,25% 3,25% 3,25% 3,25% ERPd 8,75% 8,75% 8,75% 8,75% 8,75% ERPe 2,75% 2,75% 2,75% 2,75% 2,75% Ke 5,78% 5,80% 5,80% 5,81% 5,80% Kd 11,31% 11,36% 11,37% 11,40% 11,36% WACC 7,27% 7,14% 7,12% 7,01% 7,15%
Tabela 3. Opracowanie własne. IRR- wewnętrzna stopa zwrotu (ang. internal rate of return IRR) jest kolejnym narzędziem najczęściej wykorzystywanym przy ocenie efektywności projektów inwestycyjnych. IRR jest stopą procentową, przy której wartość zaktualizowana netto wynosi zero, czyli wartość wydatków na realizację projektu jest równa wartości zaktualizowanych wpływów pieniężnych. IRR 14,83% 12,43% 11,43% 12,47% 13,43% Tabela. 4 Opracowanie własne Okres rotacji zapasów Cykl rotacji zapasów jest to okres w którym dochodzi do zamrożenia środków pieniężnych w zapasach. Okres rotacji zapasów informuje nas o tym jaki jest okres od momentu zakupów towarów do momentu ich sprzedaży. Wrz = Sp/Wz 360 Wrz - Wskaźnik rotacji zapasów Sp- Sprzedaż Wz - Wartość zapasów Wrz 82,50 72,04 68,19 62,31 45,13 Tabela 5. Opracowanie własne. Wartość wskaźnika kształtuje się na poziomie od 45 dni do 82 dni. Najlepszą sytuację posiada przedsiębiorstwo w roku 2014 ponieważ, jego wskaźnik jest najmniejszy świadczy to o tym ze przedsiębiorstwo radzi sobie z szybszym obrotem zapasów Okres cyklu należności Wskaźnik cyklu (spływu) należności informuje, jaki jest przeciętny okres spływu należności od kontrahentów przedsiębiorstwa. WRN=N/PS * 360
WRN - wskaźnik rotacji należności PS - przychody ze sprzedaży N - przeciętny stan należności Wskaźnik 33,34 26,95 19,94 17,33 15,76 rotacji nal. Tabela 6. Opracowanie własne W przedstawionej tabeli widać co roku w przedsiębiorstwie cykl należności się zmniejsza jest to dobry postęp ponieważ, przedsiębiorstwo radzi sobie z szybszym spływem należności. Wskaźnik cykl zobowiązań Wskaźnik rotacji zobowiązań pokazuje liczbę dni, jaka potrzebna jest przedsiębiorstwu do spłacenia swoich zobowiązań krótkoterminowych. Wcz wskaźnik cyklu zobowiązań Z zobowiązania krótkoterminowe P przychody ze sprzedaży Wcz = Z/P * 360 Wskaźnik rotacji zob. 33,5 34,7 25,8 26,1 21,0 Tabela 7. Opracowanie własne W powyższej tabeli widać ze przedsiębiorstwo radzi sobie coraz lepiej ze spłata swoich zobowiązań Cykl gotówki Wskaźnik cyklu konwersji gotówki (cykl rotacji gotówki) to ilość dni pomiędzy zapłatą za zakupiony towar u dostawcy, a otrzymaniem zapłaty za ten towar po sprzedaży Klientowi. CKG = WRZ + WSN WSZ CKG cykl konwersji gotówki (w dniach) WRZ wskaźnik rotacji zapasów (w dniach) WSN wskaźnik spłaty należności (w dniach)
WSZ wskaźnik spłaty zobowiązań (w dniach) Cykl konwersji gotówki Tabela.8 Opracowanie własne. 82,30 64,28 62,30 53,59 39,88 W przedstawionej tabeli widac ze przedsiębiorstwo w przeciągu 4 lat zmniejszyło cykl konwersji gotówki o polowe. Cykl operacyjny Cykl operacyjny wskazuje liczbę dni, potrzebnych na zamianę środków pieniężnych w zapasy, zapasy w należności i należności w środki pieniężne. W - wskaźnik cyklu operacyjnego Wrzd - wskaźnik rotacji zapasów WRN wskaźnik rotacji należności W=Wrzd + WRN Cykl operacyjny 115,84 98,98 88,13 79,64 60,89 Tabela 9. Opracowanie własne. W przedstawionej tabeli widać ze z roku na rok przedsiębiorstwo radzi sobie coraz lepiej z cyklem operacyjnym. Zakończenia: W zarządzaniu finansami przedsiębiorstwa najważniejsza jest rzetelna informacja na temat firmy i jej finansowania. Dzięki obliczeniom przedstawionym powyżej osoby decyzyjne w przedsiębiorstwie mogą łatwiej podejmować decyzje w zaradzaniu daną instytucja i maja podgląd na sytuacje firmy. Wskaźnik FCF pozwala rozróżnić decyzje inwestycyjne i finansowe. Średnioważony koszt kapitału pokazuje osobą decyzyjnym koszt kapitalu obcego i własnego wyrażonym w udziale kapitału. Tabele przedstawione w pracy przedstawiają dane przedsiębiorstwa w latach od 2010 do 2014. Błędne decyzje w zarządzaniu finansami przedsiębiorstwa mogą doprowadzić do utarty płynności lub co gorzej do jego bankructwa. Bibliografia: 1. Bury A. (2000) Zarządzanie kapitałem obrotowym. W: M. Wypych (red.) Finanse przedsiębiorstwa z elementami zarządzania i analizy. Łódź: Wyd. ABSOLWENT. 2. Czekaj J., Dresler Z. (2001) Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, Podstawy teorii. Warszawa: Wyd. Wydawnictwo PWN. 3. Damodaran A. (2001) Finanse korporacyjne. Teoria i praktyka. Gliwice: Wyd. HELION.
4. Dudycz T. (2001) Finansowe narzędzia zarządzania wartością przedsiębiorstwa. Wrocław: AE. 5. Federowicz Z. (1993) Finanse przedsiębiorstwa. Warszawa: Wyd. POLTEX. 6. Gasza R. (1994) Finanse przedsiębiorstwa w przykładach i zadaniach. Poznań. Wyd. Wydawnictwo Akademia. 7. Gąsiorkiewicz L. (2011) Analiza ekonomiczno-finansowa przedsiębiorstw. Warszawa: Wyd. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej. 8. Golawska-Witkowska G., Rzeczycka A., Zalewski H. (2006) Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa. Bydgoszcz: Wyd. Oficyna Wydawnicza BRANTA 9. Gorczyńska M., Wieczorek-Kosmala M., Znaniecka K. (2008) Finanse przedsiębiorstwa. Katowice: Wyd. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Karola Adamieckiego. 10. Gos W. (2012) Kapitał oraz finansowanie działalności gospodarczej. Warszawa: Wyd. Difin. 11. Gryko J. (2008) Planowanie finansowe w przedsiębiorstwie. Poznań: Wyd. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej. 12. Grzywacz J. (2012) Kapitał w przedsiębiorstwie i jego struktura. Warszawa: Wyd. Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej. 13. Iwin-Garzyńska J. (2011) Finanse przedsiębiorstwa: kategorie, wartości. Szczecin: Wyd. Economicus. 14. Jarocka E. (2009) Finanse przedsiębiorstw, systemu bankowego, budżetowego, ubezpieczeń. Warszawa: Wyd 15. Michalski G., Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk 2008 16. Michalski G., (2012), FINANCIAL LIQUIDITY MANAGEMENT IN RELATION TORISK SENSITIVITY: POLISH FIRMS CASE, Proceedings of the International Conference Quantitative Methods in Economics(Multiple Criteria Decision Making Xvi), 141-160 17. Michalski G., Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurialfinancial strattegies), oddk, Gdańsk 2009 18.Zarządzanie finansowe na podstawie polskich instytucji. http://figshare.com/articles/zarz_danie_finasowe_w_przedsiebiorstwei_na_przyk_adzie_pols kich_instytucji_autrostwa_a_nie_p_dziedzic_j_mrozi_ska/1415901/ssrn.com/abstract=108 1269