,,Moje zdrowie w moich rękach Program realizowany w ramach projektu Krajowa Sieć Szkół Promujących Zdrowie 2015-2020 Zespół Szkół nr 1 w Czerwionce- Leszczynach Szkoła Podstawowa nr 1 im. Jana Pawła II w Czerwionce- Leszczynach Tworzymy szkołę promującą zdrowie Promocja zdrowia jest procesem umożliwiającym zwiększenie kontroli nad zdrowiem oraz jego 1
polepszenie poprzez podnoszenie poziomu wiedzy o sposobach zapobiegania chorobom, w celu długotrwałej poprawy stanu zdrowia społeczeństwa. Celem nadrzędnym w promocji zdrowia jest kształtowanie u ludzi zachowań (stylu życia) i warunków sprzyjających zdrowiu, jego poprawie i ochronie. Szkoła promująca zdrowie: Jest środowiskiem, którego społeczność nie tylko uczy się i pracuje, ale także żyje - nawiązuje kontakty z innymi, przeżywa porażki i sukcesy, odpoczywa, bawi się itp. Szkoła jest więc miejscem, w którym społeczność ma nie tylko wywiązywać się z obowiązków, ale także powinna dobrze się czuć. Jest elementem środowiska lokalnego: oba te środowiska wzajemnie na siebie oddziałują. Jest miejscem, które przygotowuje młodych ludzi nie tylko do następnego etapu edukacji, ale również do życia, w tym do dokonywania zdrowych wyborów. Tworzy warunki (fizyczne i społeczne), sprzyjające ochronie i pomnażaniu zdrowia. Umożliwia aktywne uczestnictwo społeczności szkolnej w działaniach na rzecz zdrowia. Cechy szkoły promującej zdrowie: Edukacja prozdrowotna w ramach programów nauczania i wychowania. Uwzględnienie promocji zdrowia w życiu szkoły - tzw. etos zdrowia w szkole - troska o dobre samopoczucie uczniów i pracowników. Współdziałanie szkoły z rodziną i społecznością lokalną. Nadrzędnym celem szkoły promującej zdrowie jest zdrowy styl życia całej społeczności szkolnej zarówno uczniów i pracowników. 1. Założenia ogólne programu Szkoła powinna uczyć i wychowywać, ale również dbać o zdrowie swoich wychowanków. Każdy z nauczycieli ma wiele różnych możliwości i okazji wpływania na edukację prozdrowotną dzieci. 2
Na wielu zajęciach lekcyjnych, podczas zabaw, wycieczek, a nawet w czasie przerw międzylekcyjnych powinien zwracać uwagę na odpowiednie postawy prozdrowotne. Podniesienie poziomu świadomości uczniów w zakresie promocji zdrowia stanowi jeden z kluczowych warunków upowszechniania zdrowego stylu życia. Jest to możliwe dzięki zwiększeniu skuteczności edukacji zdrowotnej dzieci. Edukacja prozdrowotna jest niezbędnym elementem promocji zdrowia - jest to proces, w którym ludzie uczą się dbać o zdrowie własne i innych. Szkolny Program Promocji Zdrowia :,, Moje zdrowie w moich rękach realizowany jest na wszystkich poziomach edukacyjnych, w trakcie całego procesu dydaktyczno wychowawczego - przez całą społeczność szkolną: uczniów, nauczycieli, pedagoga szkolnego, pracowników administracji i obsługi oraz rodziców. Program w swoim zakresie obejmuje następujące działy: Promowanie zdrowego odżywiania. Rozpowszechnianie aktywnego stylu życia. Kształtowanie przekonania o konieczności przestrzegania zasad higieny osobistej. Bezpieczeństwo w codziennym życiu Pierwsza pomoc. Zdrowie psychiczne. Zagrożenia cywilizacyjne, społeczne i naturalne a zdrowie człowieka Rozwijanie wrażliwości proekologicznej. Program oparty jest na założeniach i celach edukacji prozdrowotnej umieszczonych w : Podstawie programowej kształcenia ogólnego dla szkół podstawowych Narodowym Programie Zdrowia - główny cel Narodowego Programu Zdrowia to: Poprawa zdrowia i związanej z nim jakości życia ludności oraz zmniejszanie nierówności w zdrowiu. Projekcie Szkoła Promująca Zdrowie Szkolnym Programie Wychowawczym Szkolnym Programie Profilaktyki Koncepcji Pracy Szkoły Program ma charakter stałych, długofalowych i krótkofalowych oddziaływań, możliwych do realizacji w codziennym kontakcie z uczniami co powinno przynieść pożądane efekty. Jest on dostosowany do potrzeb i możliwości oraz problemów uczniów. Dotyczy zagadnień występujących w szkole oraz zagrożeń, które mogą zakłócić prawidłowy rozwój uczniów. Planowane działania wynikają z przeprowadzonych ankiet, rozmów i opinii uczniów, nauczycieli i rodziców oraz pracowników administracji i obsługi. 2. Cele programu: 3
Cel główny: Kształtowanie motywacji i umiejętności zdrowego stylu życia. Wyposażenie uczniów w wiedzę z zakresu edukacji zdrowotnej. Podejmowanie działań na rzecz zdrowia własnego i innych. Cele szczegółowe: Uświadamianie korzyści z troski o własne ciało oraz aktualnych zagrożeń dla zdrowia, związanych z nieprzestrzeganiem zasad higieny osobistej i otoczenia. Zapoznanie uczniów z potrzebami w zakresie bezpieczeństwa. Zdobywanie wiedzy na temat przyczyn i skutków wypadków i urazów Zdobywanie wiedzy o zasadach racjonalnego żywienia. Uświadamianie związku miedzy sposobem żywienia a zdrowiem Przekazanie informacji o sposobach utrzymania zdrowej masy ciała w różnych okresach życia. Zwrócenie uwagi na higienę zakupów, przygotowania i przechowywania żywności. Uświadamianie korzyści dla zdrowia, wynikających ze zwiększenia aktywności fizycznej Zapoznanie z rodzajami aktywności fizycznej w różnych okresach życia i stanach zdrowia, Uświadamianie związku pomiędzy aktywnością ruchową a umiejętnością radzenia sobie ze stresem Uświadamianie znaczenia pojęcia zdrowie psychiczne i społeczne oraz czynników je warunkujących. Pogłębianie wiedzy dotyczącej rodzajów i szkodliwości substancji uzależniających, Poszarzenie wiedzy z zakresu chorób zakaźnych, Aby osiągnąć założone cele należy : Kształtować poczucie odpowiedzialności za zdrowie u każdej osoby, w rodzinie i w społeczności lokalnej, Zachęcać do zdrowego stylu życia oraz stworzyć uczniom i pracownikom realne i atrakcyjne możliwości dokonywania zdrowych wyborów, Umożliwiać uczniom rozwój ich potencjału fizycznego, psychicznego i społecznego oraz wzmacniać ich poczucie własnej wartości, Zapewnić sprzyjające zdrowiu środowisko fizyczne pracy i nauki, Włączyć edukację zdrowotną uczniów do programu nauczania szkoły z wykorzystaniem aktywizujących metod nauczania, Wyposażać uczniów w wiedzę i umiejętności niezbędne do podejmowania wyborów dla poprawy własnego zdrowia oraz tworzenia zdrowego i bezpiecznego środowiska fizycznego, Włączyć do działań szkoły służbę zdrowia - zwłaszcza do edukacji zdrowotnej oraz do pomocy uczniom we wchodzeniu w rolę aktywnego konsumenta opieki zdrowotnej. 3. Treści kształcenia: 4
zdrowe i właściwe odżywianie skutki złego żywienia higiena i kultura przygotowywania i spożywania posiłków wartości odżywcze różnych produktów wpływ spożywania różnych produktów na rozwój i funkcjonowanie organizmu planowanie i przygotowanie zdrowych posiłków regularność posiłków produkty zdrowe i szkodliwe dla organizmu sposoby przechowywania produktów żywnościowych sposoby przetwarzania żywności wpływ aktywności fizycznej na zdrowie aktywne i bezpieczne spędzanie czasu wypoczynek czynny i bierny wpływ ruchu na organizm bezpieczeństwo podczas zajęć lekcyjnych i na przerwach higiena a zdrowie człowieka przybory do higieny osobistej, higiena jamy ustnej, czystość ciała i otoczenia a stan zdrowia higiena wzroku i słuchu dobór właściwego ubioru do warunków atmosferycznych znaczenie i sposoby hartowania organizmu znaczenie profilaktyki dla zdrowia wpływ hałasu na słuch i układ nerwowy zagrożenia związane z uzależnieniami zasady przyjmowania leków oraz skutki ich nadużywania emocje wpływ przyjaznego współżycia z ludźmi na zdrowie samoocena zachowanie w sytuacji trudnej i wobec porażki zasady i relacje miedzyludzkie zachowania sprzyjające i zagrażające zdrowiu osoby niepełnosprawne, starsze i chore w najbliższym otoczeniu zachowanie w przypadku zagrożeń naturalnych zagrożenia cywilizacyjne i społeczne pierwsza pomoc 4. Sposoby realizacji programu 5
Realizacja programu autorskiego dla klas I- III,,Bądź zdrów Realizacja treści prozdrowotnych zawartych w podstawie programowej II etapu edukacyjnego; w szczególności na przedmiotach: wychowanie fizyczne oraz przyroda, Rozmowy prowadzone z uczniami, Organizowanie spotkań z zaproszonymi gośćmi, Tematyczne filmy, Gazetki ścienne, Apele szkolne, Artykuły w gazetce szkolnej, Udział i organizacja konkursów o tematyce zdrowotnej, Pozalekcyjne zajęcia sportowe, Zajęcia terenowe, Gimnastyka korekcyjna Realizacja programów o tematyce prozdrowotnej np.,,radosny uśmiech- radosna przyszłość,,,spójrz inaczej, CPCD,,,Między nami kobietkami, Trzymaj Formę, Pij mleko itp. 5. Adresaci i realizatorzy programu Adresatami są: uczniowie rodzice nauczyciele pracownicy administracji i obsługi środowisko lokalne Realizatorami są: uczniowie dyrekcja szkoły nauczyciele i wychowawcy pedagog szkolny zespół ds. promocji zdrowia rodzice i opiekunowie inni pracownicy szkoły instytucje współpracujące ze szkołą zaproszeni specjaliści 6. Ewaluacja analiza przeprowadzonych działań, gromadzenie dokumentacji w postaci scenariuszy, ankiet, testów, zdjęć, wytworów uczniów, wyników konkursów, sprawdzianów analiza dokumentacji prowadzonej przez nauczycieli sprawozdania z realizacji zadań wynikających z realizacji Programu Promocji Zdrowia przeprowadzenie wśród społeczności szkolnej ankiet dotyczących zdrowego stylu życia. Zebranie informacji wśród nauczycieli przedmiotowych na temat wykorzystania przez uczniów wiedzy z promocji zdrowia na zajęciach lekcyjnych. Naniesienie korekt, wprowadzenie zmian. Bibliografia: 6
1. www.inib.uj.edu.pl/zdrowie/ 2. Edukacja zdrowotna i promocja zdrowia zeszyt 10 i 11 CMPP Warszawa 2006 3. www.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/zal_urm_npz_90_15052007p.pdf 4. G. Adamczyk, B. Breitkopf, Z. Wowra:,,Edukacja prozdrowotna dla klas IV-VI 5. Barbara Dobias-Mola, Tomasz Wojtasik:,, Promocja zdrowia i edukacja prozdrowotna 6. www.metis.pl/zdrowie/ 7