SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Zespołu Szkół nr 1 w Białej Piskiej na lata 2010-2013 Zatwierdzony na posiedzeniu Rady Pedagogicznej w dniu 28.10.2010r. Uchwała nr 3/2011/2011
1. Wstęp Pojęcie profilaktyki jest bardzo szerokie i należy o nim zawsze rozmawiać w kontekście problemów konkretnego środowiska. Profilaktyka prowadzona w szkole to przede wszystkim rozpoznawanie potrzeb ucznia, jego tłumionych emocji, kompleksów, frustracji i doświadczeń, ponieważ to one są najczęstszym źródłem zachowań, które określamy jako wymagające interwencji. Program szkolnej profilaktyki w Zespole Szkół Nr 1 w Białej Piskiej obejmuje ogół działań chroniących młodzież przed zakłóceniami w rozwoju oraz działań interwencyjnych podejmowanych w sytuacji pojawiających się zagrożeń. Głównym celem profilaktyki jest ochrona przed zagrożeniami, zatem działania profilaktyczne powinny być nakierowane na osłabienie czynników ryzyka, sprzyjających podejmowaniu zachowań ryzykownych oraz na wzmocnieniu czynników chroniących, zwiększających odporność człowieka na działanie czynników ryzyka. 2. Cele programu Do najważniejszych celów programu profilaktycznego należą: usprawnienie procesu uczenia się, ze zwróceniem szczególnej uwagi na wyrobienie w uczniach nawyku systematycznego uczęszczania na lekcje. kształtowanie odpowiedzialności i postaw wolnych od nałogów, gotowość do radzenia sobie z trudnościami wieku młodzieńczego, kształtowanie zdrowego stylu życia i zwrócenie uwagi na symptomy śmiertelnych chorób : anoreksja, bulimia, AIDS, uświadomienie konsekwencji używania środków psychoaktywnych, zapobieganie objawom patologii społecznej, kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów, radzenia sobie w trudnych sytuacjach z emocjami i stresem, wzmacnianie koleżeństwa, przyjaźni, zaufania jako naturalnego wsparcia młodego człowieka, wspieranie rozwoju ucznia poprzez kształtowanie następujących zachowań: prawidłowe odżywianie, troska o higienę własnego ciała, dbałość o bezpieczeństwo, umiejętność zachowań asertywnych, zapobieganie agresywnym zachowaniom uczniów i przejawom przemocy w środowisku rówieśniczym.
3. Diagnoza zagrożeń Tworzenie Szkolnego Programu Profilaktyki wymaga określenia obszarów problemowych i dostosowania do nich konkretnych, zaplanowanych działań. Diagnoza problemów wychowawczych w szkole została przeprowadzona poprzez: informacje uzyskane od wychowawców klas na temat problemów wychowawczych w klasie wnioski z analizy problemów, rozmowy prowadzone z uczniami i rodzicami analizę sytuacji rodzinnej i środowiskowej uczniów wywiad środowiskowy wnioski z posiedzeń Rady Pedagogicznej wnioski z posiedzeń zespołu wychowawczego. Podstawowym celem diagnozy, było zebranie informacji dotyczących występowania i określenia rozmiarów takich zjawisk jak wagary, zażywanie substancji psychoaktywnych, brak motywacji do nauki, zachowania agresywne, brak troski o własne zdrowie. Jednocześnie zwrócono uwagę na rozpoznanie czynników chroniących, takich jak więzi rodzinne, aktywny sposób spędzania wolnego czasu, pozytywny wpływ grupy rówieśniczej, przyjazny klimat szkoły. Z diagnozy sytuacji w szkole wynika, że najczęściej uczniowie podejmują następujące zachowania ryzykowne: nieobecność na pojedynczych godzinach lekcyjnych bądź całodniowa sytuacje konfliktowe w relacjach między uczniami stosowanie używek : palenie papierosów, spożywanie alkoholu, zażywanie substancji psychoaktywnych w tym dopalaczy nieprzestrzeganie zasad zdrowego stylu życia oraz zasad higieny osobistej. 4. Adresaci programu i jego realizacja W realizacji programu uczestniczą uczniowie, rodzice i. Uczniowie: - Czynnie uczestniczą w zajęciach z wychowawcą, imprezach integracyjnych klasowych i szkolnych - Uczestniczą w zajęciach pozalekcyjnych oferowanych przez szkołę będących alternatywą możliwości spędzania czasu wolnego - Zgłaszają pomysły i inicjatywy opiekunowi Samorządu Uczniowskiego w zakresie działań profilaktycznych - Włączają się w organizowanie imprez tematycznych szkolnych i pozaszkolnych.
Rodzice: - Systematycznie współpracują z nauczycielami, a w szczególności z wychowawcą - Uczestniczą w ważnych wydarzeniach klasowych i szkolnych - Zgłaszają problemy dziecka i wspólnie z wychowawcą oraz iem szkolnym poszukują rozwiązań. Dyrekcja szkoły,,, szkolny: - Współpracują z instytucjami wspomagającymi realizację działań profilaktycznych podejmowanych przez szkołę - Doskonalą umiejętności wychowawcze oraz poszerzają wiedzę z zakresu prawa oświatowego, psychologii i iki, zdrowego stylu życia - Wychowawcy wspólnie z rodzicami ustalają kierunek działań niezbędny dla rozwiązania bieżących problemów. 5. Obszary problemowe I Obszar problemowy - przeciwdziałanie patologiom i uzależnieniom II Obszar problemowy - przeciwdziałanie agresji i przemocy III Obszar problemowy - promowanie zdrowia i zdrowego stylu życia IV Obszar problemowy - trudności wychowawcze rodziców i niska motywacja uczniów do nauki V Obszar problemowy - działania zmierzające do kształtowania właściwych postaw i zachowań wśród młodzieży
Szczegółowy plan realizacji działań w wybranych obszarach: OBSZAR PROBLEMOWY Przeciwdziałanie patologiom i uzależnieniom. ZADANIA DO REALIZACJI METODY I FORMY EFEKTY ODPOWIEDZIALNI 1.Wyposażenie uczniów i rodziców w wiedzę na temat działania środków psychoaktywnych oraz konsekwencji ich zażywania 2. Pomoc uczniom potrzebującym wsparcia 3.Uczenie konstruktywnego odmawiania 4. Zagrożenie wynikające z korzystania z Internetu - prelekcje na lekcjach wychowawczych oraz spotkaniach z rodzicami mówiące o szkodliwości zażywania środków psychoaktywnych - przekazanie informacji o punktach pomocy, wsparcia i poradnictwa alkoholowego i narkotykowego, - spotkania uczniów i rodziców z pracownikami Ośrodka Profilaktyki i Terapii Uzależnień oraz z terapeutami uzależnień - udostępnienie ulotek, broszur oraz opracowanie materiałów dotyczących szkodliwości używek ( tytoń, alkohol, narkotyki i dopalacze) - przygotowanie gazetek tematycznych - organizacja Dnia bez Tytoniu - udzielanie informacji jak i gdzie szukać pomocy - zgromadzenie informacji o rodzinach dysfunkcyjnych, - pomoc w rozwoju pozytywnego, realistycznego obrazu siebie, swoich możliwości i zdolności młodego człowieka - przekazanie wiedzy o sposobach radzenia sobie z uzależnieniem - praca indywidualna z uczniem, - wskazanie metod obrony przed niewłaściwym naciskiem otoczenia - lekcje tematyczne na godzinach wychowawczych, - spotkanie z iem z Poradni Psychologiczno- Pedagogicznej. - informowanie o możliwości uzależnienia od Internetu gier i hazardu w sieci - kształtowanie postaw właściwego zachowani na forum dyskusyjnym - problem zachowania anonimowości w Internecie i związane z tym zagrożenia. - rozwój umiejętności asertywnych - wzbudzanie świadomości konsekwencji wynikających z uzależnień od papierosów, alkoholu, narkotyków i Internetu. -wykorzystanie umiejętności radzenia sobie z uzależnieniami i skuteczne szukanie pomocy dyrektor szkoły dyrektor szkoły PCPR w Piszu Komisariat Policji w Białej Piskiej Gminna komisja ds. alkoholowych dyrektor szkoły
OBSZAR PROBLEMOWY Przeciwdziałanie agresji i przemocy ZADANIA DO REALIZACJI METODY I FORMY EFEKTY ODPOWIEDZIALNI 1.Zwiększenie bezpieczeństwa w miejscach szczególnie zagrożonych ( w szkole, domu i w drodze do szkoły) 2. Przeciwdziałanie i redukowanie agresji ( fizycznej i psychicznej ) w szkole, domu i środowisku lokalnym 3.Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z negatywnymi emocjami - monitorowanie zachowań niepokojących na terenie szkoły i terenach przyszkolnych - podejmowanie przez wszystkich pracowników szkoły i rodziców działań ukierunkowanych przeciwdziałaniu zachowaniom destrukcyjnym i agresywnym - przedstawienie społeczności uczniowskiej prawnych konsekwencji zachowań sprzecznych z normami społecznymi - spotkania z przedstawicielami instytucji wspierających działania wychowawcze, lekcje wychowawcze, gazetki tematyczne - rozwijanie umiejętności rozwiązywania konfliktów bez użycia agresji, kompetencji negocjacyjnych oraz mediacyjnych - otoczenie szczególną opieką uczniów z problemami emocjonalnymi - uczniowie potrafią radzić sobie z emocjami - uczniowie potrafią właściwie prezentować swoje uczucia i rozmawiać o problemach - uczniowie umieją rozwiązywać sytuacje konfliktowe - uczniowie zdają sobie sprawę z prawnych konsekwencji swoich zachowań - uświadomienie potrzeby godnego traktowania drugiego człowieka OBSZAR PROBLEMOWY Promowanie zdrowia i zdrowego stylu życia ZADANIA DO REALIZACJI METODY I FORMY EFEKTY ODPOWIEDZIALNI 1. Kształtowanie właściwych nawyków żywienia 2. Kształtowanie postaw związanych z ochroną środowiska - informowanie o zasadach zdrowego i racjonalnego odżywiania - informowanie o negatywnych skutkach m.in. tzw. fast foodów - promowanie zachowań proekologicznych poprzez: pogadanki, filmy tematyczne, konkursy - udział w akcji regionalnej Sprzątanie Świata -zachęcanie do brania odpowiedzialności za swoje zdrowie - dostrzeganie walorów zdrowego stylu życia -skuteczne podejmowanie decyzji w trudnych sytuacjach - przewidywanie zagrożeń 3. Informowanie o przyczynach - spotkania z pracownikami Sanepidu, Poradni Pedagogiczno
i skutkach współczesnych chorób cywilizacyjnych (anoreksja, bulimia, grypa A/H1N1, AIDS, rak szyjki macicy) 4. Wdrożenie uczniów do aktywnego wypoczynku i rekreacji Psychologicznej, ginekologiem - realizacja programu edukacyjnego Wybierz Życie- Pierwszy Krok w celu profilaktyki raka szyjki macicy - zachęcanie uczniów do udziału w zajęciach pozalekcyjnych organizowanych przez szkołę - udział uczniów w wycieczkach szkolnych - aktywny udział uczniów podczas szkolnego Dnia Sportu - udział uczniów w drużynach szkolnych, uczestnictwo w treningach, meczach i turniejach. wynikających ze współczesnych chorób dyrektor szkoły edukator programu PSSE w Piszu trenerzy OBSZAR PROBLEMOWY Trudności wychowawcze rodziców i niska motywacja uczniów do nauki ZADANIA DO REALIZACJI METODY I FORMY EFEKTY ODPOWIEDZIALNI 1.Udzielanie pomocy icznej rodzicom 2.Angażowanie rodziców do ścisłej współpracy wychowawczej ze szkołą 3.Wzmocnienie motywacji uczniów do nauki i poczucia własnej wartości - indywidualne rozmowy rodziców z wychowawcami i iem szkolnym - udzielanie informacji o instytucjach wspierających rodzinę i działania wychowawcze - pomoc w rozwiązywaniu indywidualnych problemów - organizacja uroczystości szkolnych, imprez z udziałem i przy pomocy rodziców - diagnozowanie samopoczucia uczniów w klasie i szkole - indywidualne i grupowe rozmowy z iem i wychowawcami - współpraca z Poradnią Psychologiczno Pedagogiczną w Piszu - objęcie opieka psychologiczno- iczną uczniów jej potrzebujących - spotkania z absolwentami, którzy osiągnęli sukces. - kształtowanie umiejętności wychowawczych rodziców - wzbudzanie świadomości i odpowiedzialności rodzicielskiej oraz ciągłości i jednolitości oddziaływań wychowawczych - wzbudzanie chęci młodzieży do wysiłku intelektualnego - angażowanie uczniów w zajęcia pozalekcyjne - rozwój samoświadomości uczniów i realnej samooceny. dyrekcja
OBSZAR PROBLEMOWY Działania zmierzające do wyeliminowania niewłaściwych postaw i zachowań młodzieży ZADANIA DO REALIZACJI METODY I FORMY EFEKTY ODPOWIEDZIALNI 1. Poprawa frekwencji uczniów na zajęciach lekcyjnych - indywidualne i grupowe rozmowy wychowawców i a szkolnego z uczniami - zapoznawanie uczniów z konsekwencjami opuszczania zajęć szkolnych - bieżące informowanie rodziców o nieobecnościach dziecka w szkole 2. Dbanie o właściwe relacje z uczniami - rozwijanie zainteresowań uczniów poprzez zajęcia pozalekcyjne i koła zainteresowań - zaangażowanie uczniów w sprawy szkoły - troska o zapewnienie warunków dobrego kontaktu nauczycieli z uczniami 3. Uświadomienie uczniom stosowania właściwego stroju w szkole Dbałość o kulturę słowa 4. Uczenie współdziałania w grupie rówieśniczej z nastawieniem na szacunek dla różnic między ludźmi 5.Dostrzeganie osób niepełnosprawnych, w podeszłym wieku, samotnych i potrzebujących - rozmowy uczniów z wychowawcami i iem szkolnym - wskazywanie prawidłowych wzorców - reagowanie nauczycieli i pracowników szkoły na używanie wulgaryzmów przez młodzież - spotkania integracyjne - lekcje wychowawcze - imprezy szkolne - lekcje wychowawcze - poprawa frekwencji uczniów w szkole - lepsze relacje między uczniemm-rodzicem - dobór właściwego stroju przez uczniów - wyeliminowanie wulgaryzmów na terenie szkoły - umiejętność zastosowania pożądanych norm zachowania w określonych sytuacjach życiowych. - uczeń jest tolerancyjny, wrażliwy na potrzeby innych - kształtowanie postawy tolerancji i wrażliwości na potrzeby innych. wszyscy pracownicy szkoły
6. Ewaluacja programu profilaktyki: Szkoła mająca świadomość wagi działań profilaktycznych będzie prowadzić ewaluacje programu profilaktycznego. Przebieg pracy profilaktycznej i jej efekty poddawane będą systematycznej obserwacji i ocenie. Informacje zwrotne od uczniów, nauczycieli i rodziców służyć będą dalszemu doskonaleniu pracy i wyciągnięciu wniosków na przyszłość. Metody i sposoby realizacji: - zajęcia w ramach godzin wychowawczych - obserwacja zachowania uczniów - udział uczniów w konkursach, pogadankach tematycznych ze specjalistami - analiza frekwencji na zajęciach szkolnych i pozalekcyjnych - ocena samopoczucia ucznia w szkole Narzędzia ewaluacji: - ankiety - gazetki profilaktyczne - scenariusze zajęć - analiza dokumentacji szkolnej (dzienniki lekcyjne, dziennik a) - sprawozdania
Program Profilaktyczny będzie podlegał ewentualnemu uzupełnieniu po zakończeniu każdego roku szkolnego oraz konsultacji dyrekcji z Rada Pedagogiczną, rodzicami i uczniami. Zespół Profilaktyczny: Przewodnicząca: Katarzyna Sarnacka - Paprota Członkowie: Izabela Olszewska Anna Wietecha Marta Fenik