PROGRAM PROFILAKTYCZNY SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. JANUSZA KORCZAKA W ŻARNOWCU Profilaktyka to proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia oraz w nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniami.
PODSTAWA PRAWNA Podstawą prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych w ramach szkolnego programu profilaktyki, stanowią: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 72 Konwencja o Prawach Dziecka art. 3,19,33 Ustawa z dania 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. Z 1996 r. nr 67, poz.329 z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2003 r w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem Rozporządzenia MENiS z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Nr 51, poz. 458) Rozporządzenie MENiS z dania 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. nr 10 z 2002r., poz 96) Rozporządzenie MENiS z dnia 19 lipca 2002r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartościach rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach 2
świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego(dz. U. nr 121 z 2002 r., poz 1037) Program profilaktyczny został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb naszego środowiska. Obejmuje on większość treści i działań o charakterze profilaktycznym i skierowany jest do uczniów, nauczycieli i rodziców. W związku z wiekiem rozwojowym uczniów 6-12 lat oraz tym, że jest to szkoła wiejska, gdzie istnieje dobra współpraca środowiska lokalnego ze szkołą, która jest istotnym czynnikiem chroniącym, uczniowie naszej szkoły nie są grupą wysokiego ryzyka zagrożeń. Program profilaktyczny szkoły opiera się na profilaktyce pierwszorzędnej. Utworzony Program Profilaktyczny Szkoły Podstawowej w Żarnowcu skierowany jest do każdego ucznia. Zakładamy, że dzięki naszemu zaangażowaniu każdy z uczniów poradzi sobie w trudnej sytuacji i osiągnie sukces na miarę swoich możliwości. CEL GŁÓWNY PROGRAMU: Wspomaganie wszechstronnego harmonijnego rozwoju ucznia. ZAŁOŻENIA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI: - aktywizacja i integracja uczniów przy realizacji wspólnych zamierzeń - podejmowanie działań na rzecz środowiska szkolnego poprzez współorganizowanie imprez ogólnoszkolnych i charytatywnych - uczulanie na dostrzeganie potrzeb innych - stworzenie warunków do rozwoju indywidualnych zainteresowań i uzdolnień uczniów - diagnozowanie potrzeb uczniów i wspieranie ich indywidualnych dążeń - monitorowanie zachowania i przeciwdziałania niekorzystnym zachowaniom. Aby zrealizować założenia i cel szkolnego programu profilaktycznego wyszczególniono w nim 6 modułów: 1. ZWIĘKSZANIE BEZPIECZEŃSTWA UCZNIÓW W SZKOLE 2. ROZWIJANIE UMIEJĘTNOŚCI WSPÓŁŻYCIA SPOŁECZNEGO 3. NIWELOWANIE ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH I PRZEMOCY W SZKOLE 4. DZIAŁANIA NA RZECZ PROPAGOWANIA ZDROWEGO TRYBU ŻYCIA 5. DZIAŁANIA MAJĄCE NA CELU WZMOCNIENIE WŁASNEGO ROZWOJU 6. PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ 3
Wszystkie moduły programu zostaną dostosowane do dwóch grup wiekowych, kl. 0-3 oraz kl. 4-6 1. ZWIĘKSZANIE BEZPIECZEŃSTWA UCZNIÓW W SZKOLE Działania Oczekiwane efekty Formy i metody realizacji Bezpieczeństwo uczniów Uczeń czuje się Dyżury nauczycieli. podczas przerw i imprez bezpiecznie w czasie Przypominanie zasad szkolnych. przerw i imprez. bezpiecznego spędzania przerw i zachowywania się w trakcie imprez szkolnych. Tworzenie warunków do kształtowania bezpiecznych zachowań podczas drogi do i ze szkoły. Uwrażliwianie uczniów na sytuacje stwarzające zagrożenie i uczenie zasad postępowania w Uczeń zna zasady bezpieczeństwa ruchu drogowego i stosuje je w praktyce. Uczeń wie jak zachować się w sytuacjach bezpośredniego zagrożenia. Wychowanie komunikacyjne w szkole. Dostęp i popularyzacja materiałów edukacyjnych. Współpraca z instytucjami wspierającymi rozwój dziecka. Prowadzenie zajęć specjalistycznych. Próbny alarm przeciwpożarowy. Próba ewakuacji. Zapoznanie Odpowiedzialni Pracownicy szkoły Dyrektor Instytucje wspomagające Dyrektor Uwagi Szkolny program Udzielanie pierwszej pomocy M. Muttka, M. Borska Ratujemy i uczymy ratować. A. Słowik, M. Muttka Programy profilaktyczne Policji (Akcja STOP WARIATOM DROGOWYM) Pozyskanie elementów odblaskowych od firmy PGE. Zasady BRD egzamin na kartę rowerową kl.4 Wychowawca godz. z wychowawcą Współpraca z Ochotniczą Strażą Pożarną Opracowanie procedur postępowania w razie 4
sytuacjach zagrożenia. Uwzględnienie profilaktyki uzależnień: Problem narkotyków Palenie papierosów Picie alkoholu Zachowania agresywne Uczeń odpowiednio zachowuje się podczas ewakuacji. Uczeń odpowiednio reaguje na substancje i przedmioty niebezpieczne. Uczeń potrafi rozpoznać sytuację. z zagrożeniami wynikającymi z kontaktu z przedmiotami i substancjami niebezpiecznymi. Ulotki, plakaty, pogadanki, filmy o tematyce profilaktyki uzależnień. Warsztaty Nie pal przy mnie proszę kl.1 Znajdź właściwe rozwiązanie kl.4 sytuacji zagrożenia. Próbny alarm przeciwpożarowy. Współpraca z Sanepidem, Współpraca z Gminną Komisją ds. Problemów Alkoholowych 5
2. ROZWIJANIE UMIEJĘTNOŚCI WSPÓŁŻYCIA SPOŁECZNEGO Działania Oczekiwane efekty Forma i metody realizacji Edukacja prawna uczniów. Przedstawienie zasad i reguł współżycia w klasie i szkole. Integrowanie społeczności szkolnej. Uczeń zna swoje prawa i obowiązki wynikające ze Statutu Szkoły i Konwencji Praw Dziecka Uczeń zna elementarne zasady dobrego wychowania i stosuje się do nich. Uczeń współtworzy i stosuje reguły ustalone w zespole klasowym. Uczeń ubiera się stosownie do okoliczności. Uczeń zachowuje się stosownie do sytuacji. Uczeń czuje się Zapoznanie ze Statutem Szkoły Lekcje wychowawcze Pogadanki w klasach. Pogadanki na temat dobrego zachowania. Ustalenie wewnętrznych zasad obowiązujących w klasie i szkole. Organizowanie uroczystości i imprez szkolnych. Odpowiedzialni Dyrektor Uwagi Przeprowadzenie lekcji na temat praw dziecka - październik Warsztaty z pedagogiem szkolnym Szkolne koła i kluby zainteresowań. Organizacja harcerska 6
odpowiedzialny za dobre imię szkoły. Uczeń czuje się częścią zespołu i jest współodpowiedzialny za jego sukces. Uczniowie poznają zainteresowania i zdolności swoich kolegów. Prezentowanie osiągnięć uczniowskich. Organizowanie zajęć otwartych. Organizowanie wycieczek, biwaków. Rada Rodziców Zuchy Koło Caritas Koło Mistrzów Kodowania, Koło j. niemieckiego, koło j. angielskiego, E- Twinning, Szkoła z Klasą 2.0, SKS Kronika szkoły, strona internetowa szkoły http://spzarnowiec.superszkolna.pl Uwrażliwianie uczniów na potrzeby innych. Uczeń rozumie potrzebę pomagania innym. Uczeń respektuje potrzeby uczniów niepełnosprawnych. Uczeń angażuje się w akcje pomocy potrzebującym. Tematyka dotycząca potrzeby pomagania innym. Uświadamianie potrzeb osób niepełnosprawnych. Udział w akcjach charytatywnych. Pomoc koleżeńska. Samorząd Uczniowski Akcje organizowane na rzecz innych przez Szkolne Koło Caritas im. Jana Pawła II, oraz współpraca z parafią. Akcja charytatywna Korki WOŚP, Góra Grosza, udział w akcji charytatywnej Fundacji Pomóż i Ty. Dokładne zapoznanie uczniów z regulaminem szkoły oraz szczegółowymi kryteriami ocen z zachowania. Uczeń zna regulamin szkoły. Uczeń stosuje zasady wynikające regulaminu szkoły. Uczeń zna konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania regulaminu szkoły. Uczeń zna kryteria ocen z zachowania. Lekcje wychowawcze dotyczące regulaminu szkoły i kryteriów ocen zachowania. Apele porządkowe. Spotkania z pedagogiem szkolnym. Pierwszy tydzień szkoły zapoznanie uczniów z PSO 7
3. NIWELOWANIE ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH I PRZEMOCY W SZKOLE Działania Oczekiwane efekty Formy i metody realizacji Diagnoza poziomu znają Rozmowy bezpieczeństwa w szkole. zagrożenia występujące Pogadanki Uświadamianie uczniom o zjawiskach przemocy i agresji oraz jak sobie z nimi radzić. Wdrażanie działań ograniczających agresję i przemoc. Kształtowanie umiejętności asertywnych. Kształtowanie wśród uczniów. Uczeń wie, czym jest agresja. Uczeń potrafi przeciwstawić się zachowaniom agresywnym. Uczeń radzi sobie z własnymi emocjami. Uczeń wie gdzie może szukać pomocy. Uczeń czuje się bezpiecznie. Uczeń potrafi zachować się asertywnie. Uczeń nabywa umiejętności unikania Ankiety Pogadanki z wychowawcą Systematyczne spotkania klasowe z pedagogiem szkolnym. Spotkania z psychologiem, terapeutą. Realizacja programów profilaktycznych. Warsztaty umiejętności asertywnych. Aktywne dyżurowanie nauczycieli. Zaproponowanie bezpiecznych zabaw Odpowiedzialni Wychowawca Wychowawca Dyrektor Instytucje wspierające Uwagi Styczeń maj Programy Profilaktyczne: Teatr profilaktyczny Spektakle finansowane przez GOPS Współpraca z Poradnią PP Współpraca z Poradnią Psychologiczno- iczną w Pucku 8
umiejętności kontrolowania emocji. Kształtowanie postaw tolerancji i zachowań prospołecznych. Wzbudzanie empatii, troski o bezpieczeństwo własne i innych. Współpraca z rodzicami agresywnych reakcji oraz kontroli nad swoimi emocjami. Uczeń zna i przestrzega normy społeczne. Uczeń zna i przestrzega norm i wartości społecznych, kulturowych, szkolnych. Uczeń ma poczucie własnej wartości. Uczeń potrafi zachować się tolerancyjnie. Wzmocnienie więzi miedzy rodzicem a dzieckiem. Rodzic zwraca uwagę na treści dostępne dla swych dzieci tzw. filtrowanie informacji. w czasie przerw. Warsztaty umiejętności wychowawczych dla nauczycieli. Warsztaty, zajęcia w klasach podnoszące samoocenę. Kształtowanie pozytywnych relacji między rówieśnikami. Pogadanki, warsztaty o tematyce przemocy i agresji w mediach, grach komputerowych, prasie młodzieżowej na spotkaniach z rodzicami. Dyrektor Zajęcia prowadzone w ramach godziny z wychowawcą 9
4. DZIAŁANIA NA RZECZ PROPAGOWANIA ZDROWEGO TRYBU ŻYCIA Działania Oczekiwane efekty Forma i metody realizacji Propagowanie zdrowego trybu życia Rozwijanie poczucia odpowiedzialności za własne zdrowie. Uczeń zna i stosuje zasady zdrowego odżywiania. Kształtowanie nawyków zdrowego stylu życia. Korygowanie wad postawy. Edukacja rówieśnicza Pogadanki w klasach na temat zdrowego żywienia. Wyjazdy na basen, wycieczki, biwaki, zajęcia na świeżym powietrzu. Dostosowanie sprzętu szkolnego do wzrostu uczniów. Stosowanie przerw śródlekcyjnych. Prelekcje klas starszych dla młodszych uczniów. Odpowiedzialni Dyrektor Instytucje Wspierające Pielęgniarka Uwagi Akcja Szklanka mleka Akcja Warzywa i owoce w szkole Akcja Zdrowo jem więcej wiem. Udział w międzyszkolnym konkursie Olimpiada Wiedzy o Zdrowiu co 3 lata Warsztaty profilaktyczne: Trzymaj formę kl. 5-6 Uczeń rozumie wpływ reklamy na konsumenta. Wyjaśnianie roli reklamy. Kształtowanie nawyków Uczeń zna i stosuje zasady Pogadanki na temat Fluoryzacja i przeglądu 10
dbania o zdrowie i higienę osobistą. higieny osobistej. Uczeń wie w jakiej pozycji powinien spać, jeść, odrabiać lekcje, czytać fizycznego rozwoju człowieka. Kontrole higieny uczniów, spotkania z pielęgniarką Przeprowadzenie fluoryzacji i zachęcanie do dbania o higienę jamy ustnej. Pielęgniarka czystości, spotkanie z pielęgniarką i spotkanie ze stomatologiem w klasach 1-3 - kwiecień Popularyzacja aktywnego spędzania wolnego czasu. Uczeń potrafi rozsądnie gospodarować wolnym czasem. Zna sposoby aktywnego spędzania czasu. Uczeń chętnie bierze udział w zajęciach pozalekcyjnych. Organizowanie imprez sportowych, gier i zabaw ruchowych. Wycieczki szkolne Pogadanki Udział w formacji harcerzy i zuchów. Udział w szkolnym kole teatralnym Imprezy ujęte w kalendarzu uroczystości szkolnych. Dzień Dziecka i Święto Szkoły, Powitanie Wiosny 0-3, sprzątanie świata, nauka pływania w klasach 3, SKS 11
5. DZIAŁANIA MAJĄCE NA CELU WZMOCNIENIE WŁASNEGO ROZWOJU Działania Oczekiwane efekty Forma i metody realizacji Uświadomienie uczniowi jego mocnych stron i możliwości. Rozwijanie indywidualnych zainteresowań uczniów. Pomoc uczniom w przezwyciężaniu własnych trudności. Uczeń poznaje siebie. Uczeń zna swoje zalety Uczeń dostrzega możliwości osiągnięcia sukcesu. Organizowanie kół zainteresowań. Angażowanie uczniów do udziału w konkursach. Organizowanie różnych form przeglądu twórczości dzieci. Zdiagnozowanie ucznia pod kątem jego możliwości. Podkreślanie mocnych stron każdego dziecka. Wskazanie perspektyw dalszego rozwoju. Udział w konkursach i przeglądach twórczości Uzupełnianie braków w wiadomościach i nabywanie nowych umiejętności. Pomoc pedagoga szkolnego i instytucji wspierających. Odpowiedzialni Dyrektor Wychowawca Uwagi Udział w zajęciach kół zainteresowań. Wyrównywanie szans edukacyjnych poprzez uczestnictwo w zajęciach wyrównawczych, terapeutycznych, rewalidacyjnych, i w kołach rozwijających zdolności Organizowanie kół zainteresowań. Angażowanie uczniów do udziału w konkursach. Organizowanie różnych form przeglądu twórczości dzieci. Organizowanie zajęć wyrównawczych. Objęcie uczniów opieką pedagogiczno-psychologiczną, logopedyczną. Akcja Szkoła z klasą Organizowanie opieki świetlicowej, po zakończeniu 12
zajęć dydaktycznych. Prowadzenie indywidualnych rozmów z rodzicami i uczniami. Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań. Uczeń rozumie i dostrzega sens bycia wartościowym człowiekiem. Prezentowanie sylwetek Wielkich Polaków oraz wartościowych postaci. Konkurs wiedzy o patronie 4-6, konkurs plastyczny Korczak w oczach dziecka kl.1-3 zgodnie z harmonogramem konkursów szkolnych. 13
6. PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ Działanie Oczekiwane efekty Forma i metody realizacji Rozpoznanie sytuacji domowej wychowanków. Wdrażanie programów profilaktycznych. Szkoła zna sytuację rodzinną uczniów. Zwraca szczególną uwagę na uczniów z rodzin dysfunkcyjnych. Uczeń rozumie zagrożenia wynikające ze stosowania używek. Uczeń potrafi odmówić. Potrafi zwrócić się o pomoc do osoby dorosłej. Edukacja rówieśnicza Rozmowa wychowawców z pedagogiem szkolnym. Wywiad środowiskowy Realizowanie programów profilaktycznych. Udział w konkursach i przedstawieniach profilaktycznych. Uczniowie ze starszych klas prowadzą zajęcia dla młodszych klas. Odpowiedzialni Uwagi Współpraca z GOPS, zespoły interdyscyplinarne, współpraca z policją Programy Profilaktyczne: Nie pal przy mnie proszę kl. 1 Znajdź właściwe rozwiązanie kl.4 Współpraca z instytucjami zewnętrznymi: GOPS, Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Teatry profilaktyczne, 14
zgodne z profilaktyką szkoły. EWALUACJA SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI Program profilaktyki Szkoły Podstawowej w Żarnowcu będzie ulegał ewaluacji co najmniej 1 raz w roku szkolnym, w zależności od sytuacji i potrzeb grup tworzących społeczność szkolną: uczniów, nauczycieli i rodziców. Wykorzystanie w ewaluacji metod takich jak: ankiety, rozmowy, obserwacje, będą wskazówkami do pracy w kolejnych latach. Program opracowała: mgr Żaneta Stawicka pedagog szkolny Program profilaktyki Szkoły Podstawowej w Żarnowcu został poddany ewaluacji w dniu 14 września 2015 r po przeanalizowaniu ankiet dla nauczycieli dotyczących trudności dydaktycznych i wychowawczych (załącznik). 15
16