PRZEDMIOTEM PROFILAKTYKI MOŻE BYĆ KAŻDY PROBLEM, W ODNIESIENIU DO KTÓREGO ODCZUWAMY POTRZEBĘ UPRZEDZAJĄCEJ INTERWENCJI ORAZ WOBEC KTÓREGO MOŻNA ZASTOSOWAĆ ŚRODKI ZARADCZE Krzysztof Wojcieszek PROGRAM PROFILAKTYCZNY GIMNAZJUM NR 2 IM. JANA PAWŁA II W PANIÓWKACH OBOWIĄZUJĄCY W ROKU 2016/2017 1
PROFILAKTYKA to ochrona młodego człowieka, przed negatywnym wpływem środowiska w trakcie jego rozwoju. Jej celem, jest reagowanie na negatywne zachowania wychowanków oraz zapobieganie zagrożeniom, jakie czyhają na nich w świecie zewnętrznym i zakłócają ich rozwój. Efektywną formą udzielania pomocy jest praktyczne działanie, promowanie zdrowego stylu życia, dobrego funkcjonowania w sferze fizycznej, psychicznej, oraz rozwoju osobowości. Realizacja programu odbywać się będzie przez odpowiednie działania szkoły, oddziaływania nauczycieli skierowane na osobowość wychowanka. Szkoła dostarczy uczniom specyficznych informacji dotyczących mechanizmów przeciwdziałania uzależnieniom i wyposażenie w umiejętności służące lepszemu radzeniu sobie z problemami życiowymi. AKTY PRAWNE Program profilaktyczny naszej szkoły został opracowany w oparciu o podstawę programową. Treści profilaktyczne zawarte są w podstawie programowej kształcenia ogólnego i zawierają: promocję zdrowego stylu życia, rozwijanie najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych, prawidłowości i trudności rozwojowych okresu dojrzewania oraz profilaktykę uzależnień. Konstytucja RP art. 72 Konwencja o Prawach Dziecka art. 3,19,33 USTAWA z dnia 7 września 1991r.o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 oraz z 2016 r. poz. 35, 64, 195, 668 i 1010) Ustawa z dnia 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ( Dz. U. Nr 147 z 2002 r., poz. 1231 z późniejszymi zmianami) (Dz. U. Nr 147 z 2002 r. z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. Nr 179, poz. 1485) Ustawa z dnia 6.04.1990 roku o Policji (Dz. U. z 2007 r., poz. 390 z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2012 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. 2012 poz. 977) USTAWA z dnia 7 września 1991r.o systemie oświaty (Dz. U. z 2015 r. poz. 2156 oraz z 2016 r. poz. 35, 64, 195, 668 i 1010) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu 2
oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii (Dz.U. 2015 poz. 1249) Statut szkoły. Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez : 1. Szkolny zestaw programów nauczania, który zajmuje się stroną dydaktyczną. 2. Program wychowawczy szkoły, który opisuje treści wychowawcze i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli. 3. Program profilaktyki, który dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów, środowiska i realizuje zadania profilaktyczne skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki tworzą wspólną całość. Przygotowanie i realizacja programu profilaktycznego są zadaniem całej szkoły, jak i każdego nauczyciela. Cele programu profilaktycznego to: 1. Przeciwdziałanie i eliminowanie czynników ryzyka. 2. Promowanie zdrowego trybu życia. 3. Zapobieganie zachowaniom patologicznym wychowanków. 4. Wspomaganie rozwoju młodego człowieka i ukierunkowanie go jako jednostki zdolnej do życia w różnych grupach społecznych. Program obejmuje następujące zagadnienia: Profilaktyka dotycząca bezpiecznej drogi do szkoły. Profilaktyka w zakresie bezpiecznych warunków nauki. Kształtowanie osobowości. Profilaktyka uzależnień. Profilaktyka promująca zdrowy i bezpieczny styl życia. Profilaktyka agresji. 3
KLASA I Obszary działania Zadania Formy realizacji I. Profilaktyka dotycząca bezpiecznej drogi do szkoły zajęcia edukacyjne, 1. Zapoznanie uczniów z zasadami bezpiecznego poruszania się po drogach przedstawienie schematu dróg, przejścia, pierwszeństwo. 2. Znajomość podstawowych zasad drogowych i ruchu drogowego. 3. Bezpieczeństwo dowozów. 4. Bezpieczeństwo przejść na basen. wychowawcy: dyskusje, testy, spotkanie z przewoźnikiemomówienie zasad podczas przewozu : przejazd, oczekiwanie, sytuacje wyjątkowe, omówienie zasad bezpiecznego przejścia na basen i z basenu, II. Profilaktyka w zakresie bezpiecznych warunków nauki 1. Zapoznanie uczniów i ich rodziców z regulaminami obowiązującymi w szkole 2. Poznanie procedur postępowania w sytuacjach szczególnych zagrożeń. zebrania klasowe dla rodziców, zebrania Samorządu uczniowskiego, apele dotyczące bezpieczeństwa, umieszczenie obowiązujących procedur w stronie internetowej oraz oznaczenie miejsc w szkole, przeprowadzanie próbnych ewakuacji zapoznanie z symboliką znaczenia piktogramów, spotkania z policjantem, strażakiem, 4
III. Kształtowanie osobowości. IV. Profilaktyka uzależnień. V. Profilaktyka promująca zdrowy i bezpieczny styl życia. 1. Wzmacnianie poczucia własnej wartości. 2. Przeciwdziałanie wykluczeniu, zachowaniom depresyjnym. 3. Pedagogizacja rodziców. 1. Przeciwdziałanie zjawisku cyberprzemocy. 1. Promowanie zdrowego odżywiania. 2. Higiena pracy umysłowej, balansowanie pracy i wypoczynku 3. Aktywny wypoczynek (techniki relaksacyjne) 4. Zapoznanie młodzieży z rodzajami środków psychoaktywnych: tytoń, alkohol, narkotyki, leki i dopalacze. 5. Zapoznanie z chorobami cywilizacyjnymi: anoreksją, bulimią, cukrzycą, otyłością. 6. Poznawanie źródeł zajęcia z pedagogiem i psychologiem treningi w PPP, współpraca z ośrodkiem leczenia zaburzeń u dzieci, wywiadówki, szkolenia dla rodziców z policją, stowarzyszeniem Arka, PPP, zajęcia z informatyki, zajęcia z pedagogiem i psychologiem zajęcia edukacyjne, wycieczki krajoznawczoturystyczne, zajęcia pozalekcyjne (SKS, koła zainteresowań), zajęcia z wychowawcą, zajęcia z higienistką, współpraca z PPP, 5
VI. Profilaktyka agresji stresu, ćwiczenie umiejętności radzenia sobie ze stresem, niską samooceną. 1. Obserwacja zachowania uczniów podczas zajęć lekcyjnych i przerw. 2. Diagnozowanie postaw negatywnych oraz wdrażanie działań prowadzonych do zmiany negatywnych zachowań uczniów. 3. Promowanie właściwych zachowań. 4. Definiowanie pojęć: asertywność, uzależnienie itp. zajęcia z pedagogiem indywidualne rozmowy z uczniem, kontrakty klasowe i indywidualne, socjoterapia, współpraca z rodzicem - formy kontaktu z rodzicem (komórki), spotkanie z przedstawicielem stowarzyszenia ARKA projekcja filmów profilaktycznych, KLASA II Obszary działania Zadania Formy realizacji I. Profilaktyka dotycząca bezpiecznej drogi do szkoły - przypomnienie 1. Przypomnienie zasad bezpiecznego poruszania się po drogach. 2. Przypomnienie podstawowych zasad drogowych i ruchu drogowego. 3. Przypomnienie bezpieczeństwa zajęcia edukacyjne, wychowawcy: dyskusje, testy, 6
II. Profilaktyka w zakresie bezpiecznych warunków nauki III. Kształtowanie osobowości. IV. Profilaktyka uzależnień dowozów. 4. 4.Bezpieczenstwo przejść na basen. 1. Przypomnienie regulaminów obowiązujących w szkole 2. Przypomnienie procedur postępowania w sytuacjach szczególnych zagrożeń. 1. Rozwijanie umiejętności komunikacji interpersonalnej, empatii, zachowań asertywnych. 2. Wulgaryzmy jako sposób uzewnętrzniania negatywnych emocji. 3. Pedagogizacja rodziców. 1. Przeciwdziałanie używaniu przez młodzież środków psychoaktywnych: tytoń, alkohol, narkotyki, leki, dopalacze. zebrania klasowe dla rodziców, zebrania Samorządu uczniowskiego, apele dotyczące bezpieczeństwa, umieszczenie obowiązujących procedur na stronie internetowej szkoły, przeprowadzanie próbnych ewakuacji, - godziny do - zajęcia z pedagogiem i psychologiem - treningi w PPP, - współpraca z ośrodkiem leczenia zaburzeń u dzieci, - wywiadówki, szkolenia dla rodziców z policją, stowarzyszeniem Arka, PPP, zajęcia profilaktyczne z pedagogiem, psychologiem, rozmowy 7
V. Profilaktyka promująca zdrowy i bezpieczny styl życia. VI. Profilaktyka agresji 2. Kształtowanie postawy asertywności wobec uzależnień. 1. Aktywny wypoczynek. 2. Trenowanie u uczniów wyrażania własnych emocji. 3. Wzmacnianie poczucia własnej wartości. 1. Kształtowanie podstawowych kompetencji społecznych. 2. Obserwacja uczniów. 3. Weryfikowanie skuteczności podejmowanych działań (uczeń wie i ma się wywiązać) indywidualne z uczniami, prelekcja Stowarzyszenia Arka Noego dla uczniów, rodziców i nauczycieli, zajęcia edukacyjne, zawody sportowe, wycieczki krajoznawczo- turystyczne), zajęcia pozalekcyjne (SKS, koła zainteresowań), zajęcia z pedagogiem zajęcia z pedagogiem indywidualne rozmowy z uczniem, kontrakty klasowe i indywidualne, projekcja filmów profilaktycznych, KLASA III Obszary działania Zadania Formy realizacji I. Profilaktyka dotycząca 1. Przypomnienie zasad zajęcia edukacyjne, 8
bezpiecznej drogi do szkoły - przypomnienie II. Profilaktyka w zakresie bezpiecznych warunków nauki III. Kształtowanie osobowości. bezpiecznego poruszania się po drogach. 2. Przypomnienie podstawowych zasad drogowych i ruchu drogowego. 3. Przypomnienie bezpieczeństwa dowozów. 4. 4.Bezpieczenstwo przejść na basen. 1. 1.Przypomnienie regulaminów obowiązujących w szkole 2. Przypomnienie procedur postępowania w sytuacjach szczególnych zagrożeń. 3. Poznanie zasad udzielania pierwszej pomocy. 4. Omówienie postaw przyjmowanych przez uczniów wobec zagrożeń. 1. Trenowanie u uczniów wyrażania własnych emocji. 2. Pedagogizacja rodziców. wychowawcy: dyskusje, testy, zebrania klasowe dla rodziców, zebrania Samorządu uczniowskiego, apele dotyczące bezpieczeństwa, umieszczenie obowiązujących procedur w stronie internetowej, przeprowadzanie próbnych ewakuacji, spotkania z strażakiem, zajęcia dydaktyczne, spotkania z pielęgniarką, - godziny do - zajęcia z pedagogiem i psychologiem - treningi w PPP, - współpraca z 9
IV. Profilaktyka uzależnień V. Profilaktyka promująca zdrowy i bezpieczny styl życia. VI. Profilaktyka agresji 1. Kształtowanie postawy asertywności wobec uzależnień od: narkotyków, tytoniu, alkoholu, dopalaczy oraz wszelkiego rodzaju odżywek. 2. Kształtowanie postaw świadomego uczestnictwa w świecie mediów. 3. Przeciwdziałanie zjawisku cyberprzemocy. 1. Aktywny wypoczynek. 2. Zajęcia dotyczące sposobów radzenia sobie ze stresem. 3. Przygotowanie zawodoznawcze bezpieczeństwo pracy. 1. Kształtowanie podstawowych kompetencji społecznych opartych na ośrodkiem leczenia zaburzeń u dzieci, - wywiadówki, szkolenia dla rodziców z policją, stowarzyszeniem Arka, PPP, zajęcia profilaktyczne z pedagogiem, psychologiem, rozmowy indywidualne z uczniami, - zajęcia z informatyki, zajęcia edukacyjne, rozmowy indywidualne z uczniami, wycieczki krajoznawczoturystyczne, zajęcia pozalekcyjne (SKS, koła zainteresowań), zajęcia profilaktyczne z pedagogiem, psychologiem, zajęcia z pedagogiem 10
odpowiedzialności za innych w szczególności osoby młodsze, słabsze, niepełnosprawne. 2. Promowanie zajmowania odpowiedzialnej postawy wobec agresji. 3. Zdobycie wiedzy w kwestiach odpowiedzialności prawnej. indywidualne rozmowy z uczniem, kontrakty klasowe i indywidualne, projekcja filmów profilaktycznych. EWALUACJA PROGRAMU PROFILAKTYKI Pod koniec każdego roku szkolnego przeprowadzona zostanie ewaluacja programu za pomocą ankiety. Ankietowani będą rodzice, nauczyciele oraz uczniowie naszego gimnazjum. Wyniki które uzyskamy będą podstawą do analizy przeprowadzonych działań, ich skuteczności i wprowadzenia ewentualnych zmian. Ewaluacja zostanie przeprowadzona przez Szkolny Zespół Wychowawczy. 11