PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 W PRUCHNIKU na rok 2015/16 W dniu 29.09.2014r. Rada Rodziców działająca przy Szkole Podstawowej nr 2 w Pruchniku uchwaliła w porozumieniu z Radą Pedagogiczną w/w program
Podstawy prawne Szkolnego Programu Profilaktyki Podstawy prawne dla działań profilaktycznych w szkołach: 1. Ustawa z dnia 07 września 1991 r. O systemie oświaty 2. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. O przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z dnia 17 lipca 1997 r.) 3. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. O ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z dnia 20 października 1994 r.) 4. Ustawa z dnia 26 października 1982 r. O wychowaniu w trzeźwości przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z dnia 12 listopada 1982 r.) 5. Rozporządzenie MENiS z dnia 31 stycznia 2002 r. i z dnia 26 lutego 2002 r. PROFILAKTYKA to proces wspierający zdrowie psychiczne i fizyczne poprzez pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach dla zdrowia oraz w nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI został dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów i potrzeb środowiska lokalnego. Ma służyć ujednoliceniu działań wychowawczych i profilaktycznych oraz pozyskaniu rodziców do współpracy w dziedzinie profilaktyki domowej. Jest skorelowany ze szkolnym programem nauczania i szkolnym programem wychowawczym. Jest zgodny z prawem oświatowym i prawem państwowym. Szkolny Program Profilaktyki jest dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska, wynika z diagnozy środowiska. W swoich oddziaływaniach jest skierowany na uczniów, nauczycieli i rodziców. Szkolny Program Profilaktyki w korelacji z programem dydaktycznym i wychowawczym nastawiony jest na kształtowanie umiejętności życiowych takich jak: 1. Podejmowanie decyzji i rozwiązywanie problemów, 2. Twórcze i krytyczne myślenie, 3. Porozumiewanie się i utrzymywanie dobrych relacji interpersonalnych, 4. Świadomość i empatia, 5. Radzenie sobie z emocjami i stresem. 6. Kształtowanie właściwej postawy ucznia (kultura osobista na co dzień) 7. Poznawanie i przestrzeganie norm społecznych 8. Przeciwdziałanie agresji i przemocy 9. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa w szkole i poza nią. CZYNNIKI RYZYKA A CZYNNIKI CHRONIĄCE Zachowania jednostki są wypadkową oddziaływania wielu czynników tkwiących w samym człowieku wywodzących się z jego otoczenia. Możemy je podzielić na czynniki chroniące przed zachowaniami niepożądanymi oraz na czynniki zwiększające ryzyko ich podejmowania.
Do najważniejszych czynników chroniących zaliczamy: silną więź emocjonalną z rodzicami zainteresowanie nauką szkolną regularne praktyki religijne poszanowanie praw, norm, wartości i autorytetów społecznych przynależność do pozytywnej grupy. Czynniki ryzyka często tkwią w samym dziecku i jego środowisku. Można tu wskazać: niedojrzałość emocjonalna niskie poczucie własnej wartości niewłaściwe relacje rodzinne poczucie odrzucenia brak wyraźnego i konsekwentnego systemu wychowawczego tolerancja dla zachowań negatywnych wysoki poziom konfliktów w rodzinie zachowania destrukcyjne. CELEM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH JEST WZMOCNIENIE CZYNNIKÓW CHRONIĄCYCH PRZY JEDNOCZESNEJ REDUKCJI CZYNNIKÓW RYZYKA ZADANIA 1. Rozwijanie umiejętności współżycia społecznego. 2. Podejmowanie działań mających na celu wzmocnienie motywacji do własnego rozwoju. 3. Rozszerzanie działań na rzecz propagowania zdrowego trybu życia. 4. Wdrażanie metod radzenia sobie w sytuacjach trudnych. 5. Zwiększanie bezpieczeństwa uczniów w szkole. 6. Rozpoznawanie niepożądanych zjawisk na terenie szkoły. 7. Rozszerzanie działań na rzecz profilaktyki uzależnień. 8. Ograniczanie zachowań agresywnych i przemocy w szkole. 9. Wspieranie dzieci w trudnej sytuacji materialnej.
1. ROZWIJANIE UMIEJĘTNOŚCI WSPÓŁŻYCIA SPOŁECZNEGO 1 Przedstawienie zasad i reguł współżycia w klasie i szkole. Zapoznanie ze Statutem Szkoły. Wychowawcy i Przypominanie zasad dobrego wychowania. Ustalenie wewnętrznych zasad obowiązujących w klasie i szkole. Regulamin szkoły Uczeń zna obowiązki i prawa wynikające ze Statutu Szkoły. Przestrzega je. Uczeń zna podstawowe zasady dobrego wychowania i stosuje się do nich. Uczeń ubiera się stosownie do okoliczności. Uczeń współtworzy i stosuje reguły ustalone w zespole klasowym. 2 Uwrażliwianie uczniów na potrzeby innych. 3 Integrowanie społeczności szkolnej. Podejmowanie tematyki dotyczącej potrzeby pomagania innym. Uświadamianie potrzeb osób niepełnosprawnych. Udział w akcjach charytatywnych.,,góra Grosza,, I ty możesz zostać Świętym Mikołajem Nakręć się na pomaganie zbiórka nakrętek na potrzeby chorej Majki Organizowanie uroczystości i imprez szkolnych. Organizowanie wycieczek. Uczeń rozumie potrzebę pomagania innym. Uczeń respektuje potrzeby niepełnosprawnych uczniów. Uczeń angażuje się w akcje pomocy potrzebującym. Uczeń zachowuje się stosownie do sytuacji. Uczeń czuje się Wychowawcy i Wychowawcy Samorząd Uczniowski, Szkolne Koło PCK Dyrekcja,, Rada Rodziców
Prezentowanie osiągnięć uczniowskich. Organizowanie zajęć otwartych. odpowiedzialny za dobre imię szkoły. Uczniowie poznają swoje zainteresowania, uzdolnienia. Uczeń czuje się częścią zespołu i jest współodpowiedzialny za jego sukces. Szkoła cieszy się dobrą opinią. koła zainteresowań, wychowawcy, 2. PODEJMOWANIE DZIAŁAŃ MAJĄCYCH NA CELU WZMOCNIENIE MOTYWACJI DO WŁASNEGO ROZWOJU 1 Uświadomienie uczniowi jego mocnych stron i możliwości. Zdiagnozowanie każdego ucznia pod kątem jego możliwości. Podkreślanie mocnych stron każdego dziecka. Uczeń lepiej zna siebie. Uczeń zna swoje zalety. Uczeń dostrzega możliwości 2 Rozwijanie indywidualnych zainteresowań uczniów. 3 Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań. Ukazanie perspektyw rozwoju. Organizowanie kół zainteresowań. Angażowanie uczniów do udziału w konkursach. Organizowanie różnych form przeglądu twórczości dzieci. Prezentowanie sylwetek wartościowych postaci i Wielkich Polaków. osiągnięcia sukcesu. Uczeń rozwija swoje zainteresowania. Uczeń bierze udział w konkursach i przeglądach twórczości. Uczeń współuczestniczy w życiu szkoły Uczeń rozumie i dostrzega sens bycia wartościowym człowiekiem.
4 Pomoc uczniom w przezwyciężaniu własnych trudności i ograniczeń. 5 Rozwijanie umiejętności rozpoznawania i ujawniania swoich uczuć i emocji. Organizowanie zespołów wyrównawczych. Prowadzenie indywidualnych rozmów z rodzicami uczniów Realizowanie tematyki dotyczącej uczuć, asertywności, emocji, empatii. Kształcenie umiejętności radzenia sobie ze stresem. Uczeń uzupełnia braki w wiadomościach i umiejętnościach. Rodzice współpracują z nauczycielami w przezwyciężaniu indywidualnych trudności uczniów. Uczeń umie wyrazić i nazwać uczucia i emocje. Uczeń radzi sobie ze stresem. Dyrekcja, prowadzący zespoły, rodzice 3. ROZSZERZANIE DZIAŁAŃ NA RZECZ PROPAGOWANIA ZDROWEGO TRYBU ŻYCIA 1 Popularyzacja aktywnych sposobów spędzania wolnego czasu. Uczeń aktywnie i świadomie spędza wolny czas. Ferie zdrowo, na sportowo 2 Uświadomienie konieczności zachowania higieny i ergonomii pracy. Wskazywanie właściwych form spędzania wolnego czasu. Organizowanie imprez sportowych, gier i zabaw ruchowych. Wycieczki szkolne. Realizacja programu Ferie zdrowo na sportowo Pogadanki, rozmowy na temat higieny pracy. Zwracanie uwagi na właściwą postawę ciała. Dbanie o właściwy odpoczynek Uczeń potrafi zaplanować swoją pracę. Uczeń zachowuje właściwą postawę ciała. dyżurujący, Piknik Rodzinny
podczas przerw zgodny z rozwojem psychofizycznym (bezpieczne gry, zabawy, walka z hałasem). Uczeń bezpiecznie i efektywnie odpoczywa podczas przerw. 3 Promowanie zdrowego odżywiania. Pogadanki i rozmowy. Wyjaśnianie roli reklamy. Udział w akcji Szklanka mleka Owoce i warzywa w szkole Realizacja programu Trzymaj formę Uczeń zna i stosuje zasady zdrowego odżywiania. Uczeń rozumie wpływ reklamy na konsumenta., PCK dyrekcja 4 Kształtowanie nawyków dbania o zdrowie i higienę osobistą. 5 Propagowanie zachowań proekologicznych Rozmowa z higienistką. Pogadanki na temat fizycznego rozwoju człowieka. Przeprowadzenie fluoryzacji i zachęcanie do dbania o higienę jamy ustnej. Zwracanie uwagi na odpowiedni ubiór. Pogadanki, filmy, konkursy. Realizacja programu Czyste powietrze wokół nas Uczeń zna i stosuje zasady higieny osobistej. Uczeń bierze odpowiedzialność za otoczenie. Rozumie potrzebę dbania o środowisko. higienistka szkolna A. Szwajczak
4. WDRAŻANIE METOD RADZENIA SOBIE W SYTUACJACH TRUDNYCH 1 Poszerzenie wiedzy dotyczącej sytuacji trudnych. Podejmowanie tematyki dotyczącej sytuacji trudnych i niebezpiecznych. Uczeń zauważa symptomy trudnych sytuacji. Nazywa swój problem. 2 Wdrażanie metod asertywnych. 3 Umiejętne szukanie pomocy. Ćwiczenia w umiejętności odmawiania i wyrażania swego zdania. Informowanie o osobach i instytucjach niosących pomoc. Uczeń zachowuje się odpowiednio do sytuacji. Uczeń aktywnie reaguje na sytuacje trudne i niebezpieczne. Wie, do kogo zwrócić się o pomoc w razie potrzeby. Dyrekcja, wychowawcy,, 5. ZWIĘKSZANIE BEZPIECZEŃSTWA UCZNIÓW W SZKOLE. 1 Systematyczne uwrażliwianie uczniów na sytuacje stwarzające zagrożenie. Próbna ewakuacja. Zapoznanie z zagrożeniami wynikającymi z kontaktu z przedmiotami i substancjami niebezpiecznymi. Uczeń odpowiednio zachowuje się podczas ewakuacji. Uczeń odpowiednio reaguje na przedmioty i substancje Dyrekcja,, 2 Bezpieczeństwo uczniów podczas przerw i imprez szkolnych. Dyżury nauczycieli. Przypominanie zasad bezpiecznego spędzania przerw i zachowywania się w trakcie imprez szkolnych. niebezpieczne. Uczeń czuje się bezpiecznie w czasie przerw i imprez. Złe zachowanie wywołuje natychmiastową reakcję pracowników szkoły. Pracownicy szkoły
3 Uwrażliwienie uczniów na zagrożenia podczas drogi do i ze szkoły. 4 Zdobywanie karty rowerowej Pogadanki na temat bezpiecznej drogi. Realizacja programu Bezpiecznie z Puchatkiem,, Bezpieczne wakacje Egzamin Uczeń stosuje w praktyce przepisy ruchu drogowego. Uczeń zna przepisy ruchu drogowego, które pozwalają mu bezpiecznie uczestniczyć w ruchu drogowym. techniki Z. Dybisz Kubas B. Mroczka Współpraca z policja, konkursy z zakresu ruchu drogowego i bezpiecznej drogi do i ze szkoły. 6. ROZPOZNAWANIE NIEPOŻĄDANYCH ZJAWISK NA TERENIE SZKOŁY 1 Dokładne zapoznanie uczniów z regulaminem szkoły oraz szczegółowymi kryteriami ocen zachowania. Lekcje wychowawcze dotyczące regulaminu szkoły i kryteriów ocen zachowania. Apele szkolne dotyczące spraw porządkowych. Uczeń zna regulamin szkoły. Uczeń stosuje zasady wynikające z regulaminu szkoły. Uczeń zna konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania regulaminu szkoły. Uczeń zna kryteria ocen zachowania. Wychowawcy Uczniowie podpisem potwierdzają znajomość kryteriów. 2 Zapobieganie nadmiernej absencji uczniów. Kontrolowanie nieobecności na lekcjach i zajęciach pozalekcyjnych. Systematyczne zaznaczanie Uczeń stosuje się do nich. Uczeń systematycznie uczęszcza na zajęcia. Uczeń przestrzega Wychowawcy
spóźnień w dziennikach. Restrykcyjne egzekwowanie usprawiedliwień. Pedagogizacja rodziców dotycząca systematycznego uczęszczania dziecka do szkoły. punktualności. Nauczyciele eliminują przypadki wagarów. Rodzice mają świadomość konsekwencji wynikających z nierealizowania obowiązku szkolnego przez dziecko. 7. ROZSZERZANIE DZIAŁAŃ NA RZECZ PROFILAKTYKI UZALEŻNIEŃ L p. Działanie Forma realizacji Oczekiwane efekty Odpowiedzialni Uwagi 1 Rozpoznawanie sytuacji domowej wychowanków. Rozmowa wychowawców z dziećmi, rodzicami. Wychowawca zna sytuację rodzinną swoich wychowanków. Zwraca szczególną uwagę na uczniów z rodzin dysfunkcyjnych. 2 Wdrażanie programów profilaktycznych. Programy profilaktyczne Realizowanie programów profilaktycznych. Udział w konkursach i przedstawieniach dotyczących profilaktyki uzależnień. Szkolenia nauczycieli w zakresie profilaktyki oraz realizacji programów profilaktycznych. Realizacja programu Nie pal przy mnie Uczeń rozumie zagrożenia wynikające ze stosowania używek. Potrafi odmówić. W razie potrzeby zwraca się o pomoc do dorosłych. Nauczyciele posiadają wiedzę na temat profilaktyki uzależnień. Większa grupa nauczycieli jest przygotowana do
proszę realizowania programów profilaktycznych. Z. Dybisz-Kubas 8. OGRANICZANIE ZACHOWAŃ AGRESYWNYCH I PRZEMOCY W SZKOLE 1 Diagnoza poziomu bezpieczeństwa w szkole. Ankiety, rozmowy. Nauczyciele znają zagrożenia Dyrekcja, występujące wśród uczniów. 2 Uświadamianie uczniom, czym jest agresja i przemoc oraz jak sobie z nimi radzić. 3 Wdrażanie działań na rzecz ograniczania agresji i przemocy. 4 Pedagogizacja rodziców. Pogadanki z wychowawcami, policją. Realizacja programów profilaktycznych. Konkursy dotyczące tematyki agresji i przemocy. Aktywne dyżurowanie nauczycieli. Zaproponowanie bezpiecznych zabaw w czasie przerw. Podejmowanie tematyki przemocy i agresji w mediach, grach komputerowych, prasie młodzieżowej na spotkaniach z rodzicami. Zapoznanie rodziców i uczniów Uczeń wie, czym jest agresja. Uczeń umie przeciwstawić się zachowaniom agresywnym. Uczeń radzi sobie z własnymi emocjami. Uczeń wie, gdzie w razie potrzeby szukać pomocy. Uczeń czuje się bezpiecznie. Uczeń spędza przerwy bezpiecznie i aktywnie. Rodzice zwracają uwagę na treści dostępne dla swych dzieci, filtrują je. Uczniowie i dorośli widzą Nauczyciele, wychowawcy Wychowawcy A. Jarosz
z działalnością zespołu interdyscyplinarnego do spraw przemocy w rodzinie. jak i gdzie szukać przemocy. 9. WSPIERANIE DZIECI W TRUDNEJ SYTUACJI MATERIALNEJ I ŻYCIOWEJ 1 Pomoc uczniom Objęcie uczniów programem Wyprawka szkolna Uczniowie objęci są programem MEN Wyprawka szkolna Dyrekcja 2 Korzystanie z obiadów refundowanych przez OPS w Pruchniku dzieci otrzymują darmowe posiłki Dyrekcja
Ewaluacja Nieodłączną częścią programu jest wewnątrzszkolna ewaluacja, która pozwoli na ocenę zrealizowanych działań, przeformowanie celów i zadań oraz zaplanowanie korekty wymagających tego przedsięwzięć. Badana będzie skuteczność szkolnego programu profilaktyki przy wykorzystaniu następujących narzędzi diagnostycznych: - analiza dokumentacji szkolnej, - obserwacja, - ankiety przeprowadzone wśród nauczycieli, uczniów i rodziców.