Szkolny program profilaktyki Szkoły Podstawowej nr 127 im.henryka Sienkiewicza w Warszawie ul. Kowieńska 12/20 Obowiązujący w roku szkolnym 2010/2011
Profilaktykę rozumiemy jako proces wspierający rozwój zdrowia/ we wszystkich jego kategoriach/ poprzez pomoc i towarzyszenie uczniowi w zdobywaniu wiedzy o zagrożeniach oraz w nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym zagrożeniom. Celem programu jest uświadomienie uczniom, rodzicom, nauczycielom czym jest zdrowie /fizyczne, emocjonalne, intelektualne, duchowe, społeczne/, jak troszczyć się o siebie i swoje otoczenie we wszystkich tych sferach, kształtowanie postaw zdrowego i bezpiecznego stylu życia bez potrzeby stosowania agresji i używek, Na szczególną uwagę zasługuje uświadomienie negatywnych skutków zachowań agresywnych, które bezpośrednio wpływają na w/w obszary naszego życia, ukazanie zgubnego wpływu nałogów na organizm człowieka. wyrabianie umiejętności życiowych, jak również zapobieganie sytuacjom i zachowaniom problemowym w szkole. Założenia programu są zgodne z: czasami w których żyjemy charakteryzującymi się przyspieszonym tempem przemian, których jednym z przejawów jest wzrost ilości i wagi zachowań destrukcyjnych młodzieży, również w ramach funkcjonowania społeczności szkolnej. Aby przeciwdziałać temu zjawisku, konieczne jest podejmowanie na terenie szkoły wielopoziomowych działań profilaktycznych obejmujących całe środowisko szkolne. Program profilaktyki jest wynikiem diagnozy problemów występujących w społeczności lokalnej i potrzeb środowiska uczniów, rodziców i nauczycieli. Podstawą do opracowania programu było: Analiza stanu wychowawczego szkoły Obserwacje, rozmowy i wcześniej przeprowadzone ankiety Program Wychowawczy Szkoły Podstawa programowa kształcenia ogólnego Celem programu jest: Promowanie zdrowego stylu życia Zapobieganie niepożądanym zachowaniom i patologiom Tworzenie szkoły, która pomaga młodemu człowiekowi odnaleźć odpowiedź na pytanie-jak dobrze żyć w XXI wieku? Program wyróżnia następujące obszary działań profilaktycznych: Promocja zdrowia Profilaktyka uzależnień Przeciwdziałanie przestępczości i agresji 2
Przystosowanie uczniów do życia społecznego Cele operacyjne programu: Ułatwienie poznania siebie i refleksji nad sobą Uczenie zachowań asertywnych, w tym umiejętności wyrażania uczuć Wskazanie konstruktywnych sposobów w radzeniu sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi Kształtowanie umiejętności komunikowania się z innymi Dostarczanie informacji o alkoholu i innych substancjach uzależniających oraz o zagrożeniach towarzyszących ich zażywaniu Wzrost samoakceptacji i zadowolenia z siebie, bezpieczeństwa w grupie Pokazanie perspektyw zdrowego życia i drogi do satysfakcji osobistych bez zażywania substancji psychoaktywnych Oferowanie alternatywnych form spędzania czasu wolnego :Stworzenie warunków umożliwiających uczniom rozwój osobisty Podstawa prawna - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 19.02.2002 roku w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej art. 72 Konwencja o Prawach Dziecka art.3, art.19, art.33 Ustawa z dnia 7września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. Nr 67 z późniejszymi zmianami) np. art.1 i inne. Rozporządzenie MEN i S z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. nr 51, poz. 458. 3
Rozporządzenie MEN z dnia 19 czerwca 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół oraz rozporządzenie zmieniające z dnia 31 stycznia 2002r. (Dz. U. nr 10 poz. 96) w załącznikach 2 ust. 1,2, 16 b1 od słów Statut szkoły określa prawa ucznia... i 16 b 2 od słów Statut szkoły określa obowiązki... Rozporządzenie MEN z dnia 12 sierpnia 1999r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartej w podstawie programowej kształcenia ogólnego (Dz. U. nr 17 poz. 78 z późniejszymi zmianami z dnia 19 sierpnia 2002r.). Program ochrony zdrowia. Program ochrony zdrowia psychicznego. Narodowy program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych Krajowy program przeciwdziałania narkomanii. Krajowy program zapobiegania zakażeniom HIV. Rozporządzenie MEN i S z dnia 15 stycznia 2000r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno pedagogicznych i innych publicznych poradni specjalistycznych oraz ramowego statutu tych poradni (Dz. U. nr 13 poz. 109 1 pkt. 2 ust. 2 Profilaktyka uzależnień... ). Rozporządzenie MEN i S z dnia 15 stycznia 2000r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. nr 13, poz. 110). Ustawa z dn.07.01.2003r. o udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkołach i placówkach Rządowy program na lata 2008-2013 Bezpieczna i przyjazna szkoła Priorytety Mazowieckiego Kuratorium Oświaty na rok szkolny 2010/11 4
- Program wychowawczy szkoły - Plan pracy szkoły - Szkolny zestaw programów nauczania Opis diagnozy sytuacji w szkole Diagnozę zachowań problemowych przeprowadzono w trzech obszarach: uczniowie, nauczyciele i rodzice. Po przeprowadzeniu diagnozy niepokojącymi zjawiskami okazały się: u uczniów: słaba motywacja do nauki agresja używanie wulgaryzmów zaburzony system wartości u nauczycieli : -brak umiejętności efektywnej komunikacji -niespójny system nagród i kar -nieprawidłowe relacje uczeń nauczyciel -wolne reagowanie na zachowania problemowe uczniów. u rodziców:. małe zainteresowanie swoimi dziećmi /kontakty ze szkołą tylko w sytuacjach kryzysowych/. niewłaściwe umiejętności wychowawcze /uleganie bezkrytyczne prośbom dziecka/. przemoc wobec dzieci. uzależnienia. konflikty w rodzinie 5
.CELE SZCZEGÓŁOWE: Uczniowie: 1. - wdrażanie do przestrzegania zasad dbania o własne zdrowie we wszystkich jego obszarach 2. -wskazywanie skutków zdrowotnych nieprawidłowego odżywiania, ukazywanie roli ruchu i czynnego wypoczynku w zachowaniu zdrowia 3. -wyrabianie umiejętności właściwej organizacji czasu wolnego, 4. -kształtowanie poczucia odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje i innych, 5. - rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, 6. -wdrażanie do zrozumienia własnych pozytywnych i negatywnych emocji, radzenie sobie w sytuacjach trudnych, 7. -wyrabianie umiejętności rozróżniania dobra od zła, 8. -rozwijanie umiejętności dostrzegania swoich wad i zalet, 9. - kształtowanie postawy asertywnej, 10. - ukazanie wartości płynących z koleżeństwa i przyjaźni, 11. -ukazywanie zgubnej roli agresji przejawiającej się w grupach rówieśniczych, 12. -kształtowanie odpowiedzialności za własne zachowanie w stosunku do innych ludzi i za swoje czyny, 13. -ukazywanie destrukcyjnego wpływu nikotyny i substancji psychoaktywnych /alkohol, narkotyki tzw. dopalacze / na zdrowie, Nauczyciele: 1. -poprawa komunikacji w relacjach nauczyciel - uczeń, uczeń - nauczyciel, 2. -wyrabianie umiejętności współpracy z innymi, stworzenie klimatu zaufania między nauczycielem i uczniem, 6
3. -dostarczenie informacji o substancjach uzależniających i zagrożeniach wynikających z ich zażywania, 4. -wskazywanie sposobów radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi 5. -uświadomienie nauczycielom ich roli w kształtowaniu właściwych postaw u swoich uczniów, 6. -wyrabianie poczucia odpowiedzialności za kształtowanie osobowości uczniów Rodzice: 1..-poprawa komunikacji w relacjach rodzice - uczeń, uczeń - rodzic, 2. -wyrabianie umiejętności współpracy z innymi, stworzenie klimatu zaufania między rodzicem i dzieckiem, między rodzicami i przedstawicielami szkoły, 3. -dostarczenie informacji o substancjach uzależniających i zagrożeniach wynikających z ich zażywania, 4. -wskazywanie sposobów radzenia sobie ze stresem i sytuacjami trudnymi, 5. -uświadomienie rodzicom ich roli w kształtowaniu właściwych postaw u swoich dzieci, 6. -wyrabianie poczucia odpowiedzialności za wychowanie młodego człowieka- przyszłego obywatela, Program skierowany jest do uczniów, rodziców i nauczycieli. Może być realizowany na zajęciach lekcyjnych, pozalekcyjnych oraz podczas codziennych sytuacji szkolnych /bieżące działania interwencyjne/. 7
AGRESJA I PRZEMOC, CZYNNIKI RYZYKA CELE ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI Wpływ rówieśników. Zwiększenie świadomości, że Program profilaktyczny Złość Uległość wobec grupy. uczeń może skutecznie poradzić przyjaciel czy wróg Niskie poczucie własnej sobie z sytuacjami nacisku, Zajęcia wychowawcze na temat wartości. przemocy, agresji radzenia sobie w sytuacjach Brak umiejętności. trudnych. komunikacji Rozwijanie umiejętności radzenia interpersonalnej i sobie z własną i cudzą agresją. Zajęcia psychoedukacyjne asertywności Zwiększenie poczucia własnej wartości i poszanowanie tożsamości własnej i rówieśników. Zwiększenie umiejętność radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem. Nauczyć jak rozpoznać naciski ze strony kolegów i koleżanek. Rozwijać umiejętności radzenia sobie w sytuacji przemocy. Dostarczyć uczniom wiedzę na temat sposobów radzenia sobie z emocjami, stresem i zagrożeniem. Uczenie zasad komunikacji interpersonalnej i asertywności Integrować zespoły klasowe. Zwiększyć samoocenę u uczniów. Zajęcia wychowawczointegrujące zespoły klasowe Wykorzystanie elementów motywacji w systemie oceniania Wzmocnienia pozytywne uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności., ODPOWIEDZIAL NI Straż Miejska Psycholodzy PPP Pedagodzy szkolni Nauczyciele 8
NARKOTYKI, ALKOHOL,NIKOTYNA, DOPALACZE CZYNNIKI RYZYKA CELE ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI Zapobieganie uzależnieniom. Dostarczyć uczniom i Gromadzenie i udostępnianie Wskazywanie alternatywnych do rodzicom wiedzę na temat materiałów nt. profilaktyki Brak umiejętności picia, palenia, brania działań w konsekwencji używania uzależnień.- teczki tematyczne zachowań asertywnych. celu osiągania pożądanych nikotyny i środków stanów emocjonalnych. psychoaktywnych Lekcje wychowawców nt. Łatwość dostępu do Zapobiegania ryzykownym Wzmacniać w uczniach uzależnień i asertywności. środków zachowaniom. umiejętność odmawiania. Obserwacja uczniów podczas psychoaktywnych.. przerw, lekcji, zajęć pozalekcyjnych, Monitorowanie terenu szkoły i osób obcych, przebywających w budynku szkoły współpraca ze Strażą Miejską i KRP VI ODPOWIEDZIAL NI pedagog, psycholog PPP bibliotekarze wychowawcy pedagodzy szkolni wszyscy nauczyciele Portier, nauczyciele dyżurujący pedagodzy szkolni 9
FREKWENCJA, WYNIKI W NAUCE, CZYNNIKI RYZYKA CELE ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI Wpływ rówieśników Realizacja obowiązku szkolnego Monitorować realizację obowiązku szkolnego Niska samoocena Osiąganie lepszych wyników. uczniów. nauce. Rozpoznać problemy Problemy rodzinne dydaktyczne,rozwojowe i Zwiększenie motywacji do nauki rodzinne uczniów. Problemy rozwojowe Wagary. Nieciekawe lekcje. Zwiększenie zdolności i motywacji do formułowania i osiągania celów. Zwiększenie atrakcyjności lekcji. Upowszechnić aktywizujące metody nauczania. Aktywizować uczniów Praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych Praca z uczniem uzdolnionym Prezentować osiągnięcia uczniów Monitorowanie frekwencji uczniów według procedur. Kontakt z PPP. Rejestr uczniów z opinią PPP i monitorowanie realizacji zaleceń Zorganizowanie różnorodnych form doskonalenia zawodowego nauczycieli nt. metod aktywizujących w nauczaniu., metod efektywnej komunikacji interpersonalnej,mediacji, asertywności Stosowanie metod aktywizujących. Prowadzić zajęcia wyrównawcze, korekcyjno- kompensacyjne, Prowadzić kółka zainteresowań, umożliwiające uczniom poszerzanie wiedzy i wspierające ich rozwój Nagradzanie uczniów za rzeczywiste osiągnięcia i umiejętności. Elementy motywacji w systemie oceniania. Olimpiady i konkursy przedmiotowe, czytelnicze i sportowe: Święto szkoły- prezentacja i przegląd dorobku wystawa prac, występy uczniów, prezentacja Nagrody za wyniki w nauce i osiągnięcia sportowe.. ODPOWIEDZIAL NI Rodzice Pedagodzy szkolni. Wicedyrektorzy Dyrektor. Nauczyciele Reedukatorzy Logopedzi Nauczyciele prowadzący koła zainteresowań Nauczyciele Nauczyciele WF Wicedyrektorzy, dyrektor 10
ZDROWIE FIZYCZNE I PSYCHICZNE CZYNNIKI RYZYKA CELE ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI Brak umiejętności Wdrażanie do przestrzegania Gazetka informacyjna pedagoga radzenia sobie z zasad dbania o własne zdrowie Godziny wychowawcze trudnymi sytuacjami we wszystkich jego obszarach Niedojrzałość emocjonalna dzieci Wzorce środowiskowe Zaburzenia rozwojowe Wskazywanie skutków zdrowotnych nieprawidłowego odżywiania Ukazywanie roli ruchu i czynnego wypoczynku w zachowaniu zdrowia Wyrabianie umiejętności właściwej organizacji czasu wolnego Rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze stresem, Wdrażanie do zrozumienia własnych pozytywnych i negatywnych emocji, i radzenia sobie w sytuacjach trudnych Prowadzić zajęcia sportowe, zawody międzyklasowe i międzyszkolne. Koła zainteresowań Wycieczki Kierować do specjalistycznych placówek działających w środowisku lokalnym na rzecz dzieci i ich rodzin/terapia indywidualna i grupowa/ Przedstawiać oferty warsztatów i zajęć w P.P.P Prowadzić indywidualne rozmowy wspierające i terapeutyczne. ODPOWIEDZIAL NI Pedagog szkolny, Nauczyciele W.F. Pedagog, Nauczyciele prowadzący Psycholog PPP Pedagog, 11
ŚRODOWISKO SPOŁECZNE CZYNNIKI RYZYKA CELE ZADANIA SPOSOBY REALIZACJI Niedojrzałość społeczna Respektować normy i emocjonalna poprawnego zachowania Brak dyscypliny na lekcjach Negatywne wzorce w mediach. Negatywne wzorce w internecie Patologia rodziny i niski poziom kultury osobistej Wiedza na temat praw i obowiązków człowieka, obywatela, dziecka, ucznia. Wpojenie norm poprawnego zachowania. Wskazanie alternatywnych możliwości spędzania czasu wolnego. Uczenie krytycznego stosunku do mediów i internetu Podniesienie kultury osobistej uczniów. Uwrażliwienie na drugiego człowieka. Wskazać zagrożenia i pozytywną rolę środków masowego przekazu oraz internetu..diagnoza środowiska rodzinnego uczniów Przybliżyć problemy osób niepełnosprawnych. Przypomnienie norm poprawnego zachowania, regulaminów i procedur szkolnych Zachowanie procedur, systemu kar i nagród Konkurs zasad dobrego wychowania Lekcje j. polskiego, informatyki, Wewnątrzszkolny system oceniania egzekwowanie ustalonych norm Wywiady środowiskowe Współpraca z K.R.P., O.P. S- em Strażą Miejska, Sądem Rodzinnym, P.P.P Spotkania interwencyjne ODPOWIEDZIAL NI Nauczyciele. Opiekun Samorządu Wszyscy nauczyciele Nauczyciel informatyki klas pedagog, psycholog, PPP Poprawa umiejętności wychowawczych rodziców Warsztaty w P.P.P, prelekcje Psycholog PPP Przedmiotem profilaktyki może być każdy problem, w odniesieniu do którego odczuwamy potrzebę uprzedzającej interwencji oraz wobec którego można zastosować środki zaradcze Krzysztof Wojcieszek 12