PROGRAM PROFILAKTYKI W SZKOLE PODSTAWOWEJ NR 6 W ŚWINOUJŚCIU Obejmuje wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Jest dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb naszego środowiska szkolnego. Program opracowany został w oparciu o: 1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu o światy działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2013 r. w sprawie udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach, placówkach. 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lipca 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach. 4. Ustawę z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. 5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 lutego 2007r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznych przedszkoli oraz publicznych szkół. 6. Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, sporządzoną w Nowym Jorku dnia 13 grudnia 2006 r. 7. Ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie 8. Ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29 lipca 2005 9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem 10. Ustawę z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego 11. Ustawę z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych z późniejszymi zmianami. 12. Ustawę z dnia 7 września 199 1r o systemie oświaty z późniejszymi zmianami. 1
13. Konwencję o prawach dziecka, przyjętą przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r 14. Ustawę z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi 15. Program Wychowawczy Szkoły Podstawowej nr 6 w Świnoujściu, 16. poprzedni Program Profilaktyki realizowany w szkole, 17. wyniki badań przeprowadzonych w minionych latach szkolnych Z uwzględnieniem Zadań rekomendowanych na 2015 r. przez Wojewódzki Zespół Koordynujący Rządowy Program Bezpieczna i Przyjazna szkoła na terenie województwa zachodniopomorskiego WSTĘP Zaproponowany Program Profilaktyki stanowi rozwinięcie Programu Wychowawczego realizowanego w Szkole, którego celem jest kształtowanie osobowości uczniów i wspieranie ich rozwoju. Są to działania psychoedukacyjne zmierzające do zwiększenia bezpieczeństwa uczniów. Realizacja zadań zawartych w Programie Profilaktyki powinna wpłynąć na uczniów tak, aby potrafili poradzić sobie z rozwiązywaniem problemów, by umieli współżyć z ludźmi i potrafili wybrać to, co służy ich zdrowiu fizycznemu i psychicznemu. Ma wpłynąć na zmianę niezadowalających zachowań uczniów i przeciwdziałać im. Program przewiduje także działania na rzecz dzieci, mające zapobiegać marginalizacji lub wykluczeniu społecznemu uczniów. Warunkiem osiągnięcia założonych celów jest zaangażowanie wszystkich nauczycieli, wychowawców i rodziców. Niniejszy program profilaktyki obejmuje następujące obszary: 1. Promowanie zdrowego stylu życia: a) uświadamianie dzieci i ich rodziców na temat zagrożeń płynących z nadmiernego korzystania z mediów elektronicznych CYBERPRZEMOC (telewizja, telefon komórkowy, Internet), b) uświadomienie szkodliwego wpływu nikotyny, alkoholu i innych środków psychoaktywnych na zdrowie fizyczne i psychiczne dziecka oraz szkodliwego wpływu środków uzależniających na relacje z innymi, c) przestrzeganie zasad zdrowego trybu życia ( unikanie pokarmów typu Fast food, znaczenie zbilansowanej diety w rozwoju dziecka, wpływ hałasu na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka). 2. Bezpieczeństwo w szkole i poza nią: a) zapobieganie przemocy, b) nauka reagowania na zachowania agresywne, 2
c) rola świadka, d) wymaganie przestrzegania regulaminu Bezpieczna przerwa. 3. Wspieranie dziecka: a) rozpoznawanie zagrożeń sprzyjających marginalizacji dziecka w klasie, b) podejmowanie działań zapobiegających temu zjawisku. Przyjęte cele wynikają z przeprowadzonej analizy sytuacji wychowawczej i ewaluacji poprzedniego programu profilaktyki. Mocne strony szkoły: Ogólne wyniki tych analiz zawierają się w określeniu mocnych i słabych stron szkoły: 1. Klimat Szkoły. Wysoki stopień zadowolenia ze Szkoły wśród uczniów, nauczycieli i rodziców. 2. Wysoki poziom nauczania. 3. Indywidualizacja procesu nauczania, wspieranie uczniów z problemami. 4. Bogata oferta zajęć pozalekcyjnych. 5. Współpraca z instytucjami wspierającymi rozwój uczniów, szczególnie z Policją, MOPR - em, Poradnią iczno- iczną, Sądem Rodzinnym i kuratorami, Wydziałem Zdrowia i Polityki Społecznej UM. 6. Ciągłe monitorowanie postępów i osiągnięć ucznia. Problemy występujące na terenie szkoły: 1. Zdarzające się zachowania agresywne wśród uczniów. 2. Niewystarczający poziom świadomości wśród uczniów i ich rodziców zagrożeń związanych z cyberprzemocą. 3. Nieprzestrzeganie przez niektórych uczniów regulaminu Bezpieczna przerwa. 4. Nieprzestrzeganie zasad zdrowego trybu życia (mała aktywność fizyczna dzieci, nieregularne odżywianie się, spożywanie napojów energetyzujących, fast foody, nadmierny hałas itp.). 5. Niewystarczająca świadomość rodziców n.t. szkodliwości spożywania alkoholu przez dzieci (próbowania za przyzwoleniem rodziców) 3
Działania profilaktyczne na poziomie klas I - III Cel Działania Kto realizuje Kryterium sukcesu Promowanie zdrowego stylu życia Sposób ewaluacji Prowadzący ewaluację Uświadomienie dzieciom i ich rodzicom zagrożeń płynących z nadmiernego korzystania z mediów (telewizja, komputer, Internet) oraz urządzeń elektronicznych. Zajęcia warsztatowe z wykorzystaniem programów telewizyjnych. na temat bezpiecznych gier komputerowych. Pogadanki z dziećmi na temat szkodliwości nadmiernego korzystania z telefonów komórkowych, Internetu. Realizacja programu: Cyberniebezpieczeństwa Wykorzystanie materiałów edukacyjnych poświęconych bezpieczeństwu dzieci i młodzieży w Internecie opracowanych przez Fundację Dzieci Niczyje. Pogadanki dla rodziców. Informowanie uczniów i rodziców o stronach internetowych bezpiecznych dla dzieci, m.in. www.lupiko.pl. Organizowanie spotkań z Policjantem dla uczniów i dla rodziców. Organizowanie Dni Profilaktyki i Promocji Zdrowia. Nauczyciel informatyki Policja Uczeń potrafi rozpoznać programy TV dla dzieci na podstawie symboli. Uczeń potrafi wybrać bezpieczną grę komputerową. Uczeń zna niebezpieczeństwa związane z Internetem. Uczeń wie, ile czasu może spędzić przed ekranem telewizora i komputera oraz jak umiejętnie korzystać z urządzeń elektronicznych (telefony, tablety itp.). Rodzice znają niebezpieczeństwa związane z cyberprzemocą. z dziećmi i rodzicami. Nauczyciel informatyki 4
Uczenie postaw krytycznych wobec rzeczywistości medialnej i wirtualnej Propagowanie zdrowego trybu życia. Zorganizowanie Tygodnia dla Zdrowia Zorganizowanie akcji,,cisza moim przyjacielem Pogadanki z uczniami i z rodzicami. Zorganizowanie Dnia Sportu Dietetyk Uczeń nie przyjmuje niczego od obcych. Uczeń zna i stosuje zasady zdrowego odżywiania się. Uczeń wie, że nadmierny hałas szkodzi zdrowiu i przeszkadza w nauce. Uczeń zna i stosuje aktywne formy spędzania czasu wolnego. z dziećmi i rodzicami. Dyskusje. Zawody sportowe 5
Bezpieczeństwo w szkole i poza nią Zapobieganie przemocy. Prowadzenie zajęć psychoedukacyjnych dla uczniów Jak radzić sobie w trudnej sytuacji. Realizowanie programu np. Alfred radzi w klasach I-III. Reagowanie na przemoc wśród dzieci. Przestrzeganie procedur reagowania w sytuacjach kryzysowych zachowań uczniów podczas przerw. dyżurujący Uczeń wie, gdzie szukać pomocyw sytuacjach zagrożeń. Uczeń wie, jak radzić sobie z trudnymi emocjami i jak zachować się w sytuacji kryzysowej. Stara się wykorzystać tę wiedzę w praktyce. Uczeń stara się rozwiązywać konflikty w sposób asertywny. zachowań uczniów z uczniami Dyrektor Nauka reagowania na zachowania agresywne. Zajęcia psychoedukacyjne dla uczniów Jak reagować na agresję Realizowanie programu profilaktycznego: Alfred radzi. Każdorazowa reakcja nauczycieli na zachowania agresywne uczniów. Prowadzenie zajęć z uczniami agresywnymi np. publikacja książkowa Porozmawiajmy o agresji dyżurujący Uczeń we właściwy sposób potrafi reagować na agresję, Wie, do kogo może się zwrócić o pomoc w sytuacjach trudnych. Uczeń wie, że ponosi konsekwencje za zachowania agresywne. Uczeń wie jak powinien zachować się świadek w sytuacji ofiara-agresor. Obserwacje zachowań uczniów, szczególnie podczas przerw. Egzekwowanie przestrzegania Regulaminu Bezpieczna przerwa. Przeprowadzenie Dnia Profilaktyki Bezpieczna Przerwa uczący i dyżurujący Uczeń wie, jak należy zachowywać się podczas przerw międzylekcyjnych i przestrzega tych zasad. Obserwacje uczniów podczas przerw. Wszyscy nauczyciele 6
Wspieranie dziecka Rozpoznawanie zagrożeń sprzyjających marginalizacji dziecka w klasie. Podejmowanie działań zapobiegających w/w zjawisku. Praca z dzieckiem w oparciu o opracowane wymagania zgodnie ze wskazaniami poradni PP i specjalistycznych. Prowadzenie zajęć wyrównawczych. Prowadzenie zajęć integracyjnych w klasach. Udzielanie pomocy materialnej. Indywidualizacja w procesie nauczania. Obserwacje i rozmowy indywidualne z uczniami. Udzielanie pomocy psychologicznej i pedagogicznej w szkole. Prowadzenie zajęć dla uczniów z problemami w komunikacji Kierowanie dzieci do świetlic środowiskowych Pomoc materialna w tym: dofinansowanie obiadów, wycieczek szkolnych, stypendia, wyprawki, paczki świąteczne. Wnioskowanie o wgląd w sytuację rodzinną. Porady dla rodziców. Wszyscy uczniowie dobrze czują się w swojej klasie i szkole. Wszystkie dzieci potrzebujące pomocy otrzymują ją. Rodzice są motywowani do pracy nad zmianą sytuacji dziecka lub sytuacji rodzinnej. Rodzice otrzymują wsparcie przy rozwiązywaniu problemów rodzinnych. Monitorowanie indywidualnych przypadków., Dyrektor, 7
Działania profilaktyczne na poziomie klas IV - VI Cel Działania Kto realizuje Kryterium sukcesu Promowanie zdrowego stylu życia Sposób ewaluacji Prowadzący ewaluację Zwiększenie świadomości dzieci i ich rodziców na temat zagrożeń płynących z nadmiernego korzystania z mediów (TV, komputer, Internet) oraz urządzeń elektronicznych. z dziećmi na temat bezpiecznych stron internetowych, doboru programów TV odpowiednich do wieku, ilości czasu spędzanego przed telewizorem i komputerem. Realizacja programu: Cyberniebezpieczeństwa Wykorzystanie materiałów edukacyjnych poświęconych bezpieczeństwu dzieci i młodzieży w Internecie opracowanych przez Fundację Dzieci Niczyje. Pogadanki dla rodziców na temat niebezpieczeństw grożących w Internecie oraz o odpowiedzialności za treści umieszczane w publikatorach. Spotkanie rodziców i uczniów z przedstawicielem Policji. Nauczyciel wychowania do życia w rodzinie informatyki Przedstawiciel Policji Uczeń potrafi rozpoznać programy TV dostosowane do swojego wieku na podstawie symboli, wybrać bezpieczną grę komputerową, zna zagrożenia związane z Internetem. Uczeń wie, ile czasu może spędzić przed ekranem telewizora i komputera oraz jak umiejętnie korzystać z urządzeń elektronicznych (telefony, tablety itp.). Rodzice znają niebezpieczeństwa wynikające z użytkowania w. w. środków przekazu. Przyjmują pełną odpowiedzialność za zachowanie swojego dziecka w Internecie. Rozmowa z dziećmi i rodzicami Nauczyciel informatyki 8
Zwiększenie świadomości szkodliwego wpływu nikotyny, alkoholu i innych środków psychoaktywnych na zdrowie fizyczne i psychiczne oraz szkodliwego wpływu środków uzależniających na kontakty z innymi. Propagowanie zdrowego trybu życia. Emisja filmu o wpływie nikotyny na zdrowie człowieka dla klas VI. Pogadanki dla uczniów i rodziców na temat szkodliwego wpływu na zdrowie psychofizyczne napojów energetyzujących, dopalaczy i narkotyków. Zajęcia psychoedukacyjne ipogadanki w kl. IV VI na lekcjach przyrody i lekcjach wychowawczych. Konkurs na ulotkę o tematyce antynikotynowej. izacja rodziców Zorganizowanie Tygodnia dla Zdrowia. Zorganizowanie akcji,,cisza moim przyjacielem Pogadanki z uczniami i z rodzicami. przyrody przy współpracy z wychowawcami, Dietetyk Uczeń wie, na czym polega szkodliwe działanie nikotyny, alkoholu, dopalaczy i innych środków psychoaktywnych i deklaruje podejmowanie właściwych wyborów. Uczeń potrafi w sposób asertywny odmawiać używania tych środków. Uczeń zna i stosuje zasady zdrowego odżywiania się. Uczeń wie, że nadmierny hałas szkodzi zdrowiu i przeszkadza w nauce. Rundy informacji zwrotnych od dzieci z dziećmi z rodzicami., rozmowy, rozmowy z rodzicami Zorganizowanie Dnia Sportu Uczeń zna i stosuje aktywne formy spędzania czasu wolnego Zawody sportowe n-le w-f 9
Bezpieczeństwo w szkole i poza nią Zapobieganie przemocy. Prowadzenie zajęć psychoedukacyjnych dla uczniów:,,jak reagować na przemoc i rola świadka. Reagowanie na przemoc wśród dzieci. Przestrzeganie procedur reagowania w sytuacjach kryzysowych, Uczeń wie, gdzie szukać pomocy w sytuacjach zagrożeń, jak radzić sobie z trudnymi emocjami. Stara się wykorzystać tę wiedzę w praktyce. Uczeń stara się rozwiązywać konflikty w sposób asertywny. zachowań uczniów, z uczniami Nauka reagowania na zachowania agresywne. Egzekwowanie przestrzegania Regulaminu Bezpieczna przerwa. Zajęcia psychoedukacyjne Jak reagować na agresję dla uczniów Każdorazowa reakcja nauczycieli na zachowania agresywne uczniów. Przeprowadzenie Dnia Profilaktyki Bezpieczna Przerwa szkolny szkolny dyżurujący podczas przerw Uczeń we właściwy sposób potrafi reagować na agresję. Wie, do kogo może się zwrócić o pomoc. Wie, że ponosi konsekwencje za zachowania agresywne. Uczeń wie, jak należy zachowywać się podczas przerw międzylekcyjnych i przestrzega tych zasad. zachowań uczniów, z dziećmi i rodzicami zachowania uczniów podczas przerw międzylekcyjnych Wszyscy nauczyciele i pracownicy szkoły 10
Wspieranie dziecka Rozpoznawanie zagrożeń sprzyjających marginalizacji dziecka w klasie. Podejmowanie działań zapobiegających w/w zjawisku. Analiza opinii psych.- ped. i innych specjalistycznych. Prowadzenie ankiet socjometrycznych Współpraca z MOPR- em Zajęcia integracyjne w klasach indywidualne Udział nauczycieli w szkoleniach na temat radzenia sobie z dzieckiem trudnym. Pomoc psychologiczna i pedagogiczna w szkole. Prowadzenie zajęć wyrównawczych i terapeutycznych. indywidualne z rodzicami i dziećmi. Kierowanie dzieci do świetlic środowiskowych Udzielanie pomocy materialnej i wskazanie instytucji, które mogą jej udzielićw tym: dofinansowanie obiadów, stypendia, zapomogi, paczki świąteczne Wnioskowanie do Sądu o wgląd w sytuację rodzinną. Przeprowadzanie wywiadów środowiskowych. Porady dla rodziców, którzy nie radzą sobie z wychowaniem swoich dzieci. Szkoła dla Rodziców Wnioskowanie do Komisji Przeciwdziałania Alkoholizmowi.,,, Rada Rodziców Pracownicy PPP znają problemy dzieci i przeciwdziałają zjawisku marginalizacji dziecka w klasie i w szkole Dziecko otrzymuje wsparcie. Rodzice są motywowani do pracy nad zmianą sytuacji dziecka lub sytuacji rodzinnej. Rodzice otrzymują wsparcie przy rozwiązywaniu problemów rodzinnych, informowani są o instytucjach w Świnoujściu, do których mogą zwrócić się o specjalistyczną pomoc specjalistyczną. Wszyscy uczniowie dobrze czują się w klasie i w szkole. uczniów z rodzicami Monitorowanie indywidualnych przypadków. Dyrektor 11
Spodziewane efekty Po wdrożeniu programu profilaktyki uczniowie powinni: 1. Zdrowo się odżywiać, aktywnie spędzać czas. 2. Mądrze i bezpiecznie korzystać z telewizji, Internetu i innych urządzeń elektronicznych. 3. Doceniać życie w ciszy. 4. Rozumieć, jaki wpływ na zdrowy rozwój dziecka mają substancje psychoaktywne. 5. Wiedzieć, że żadne nowinki techniczne nie zastąpią osobistego kontaktu z drugim człowiekiem. 6. Dbać o życzliwe relacje z innymi. 7. Świadomość rodziców na temat: znaczenia zdrowego odżywiania, ruchu i ciszy dla prawidłowego rozwoju psychicznego i fizycznego dziecka, większa świadomość wpływu na zdrowia substancji psychoaktywnych, niebezpieczeństw ze strony telewizji, Internetu, urządzeń elektronicznych. 12