Tomasz Lubera
Pojęcia podsawowe aa + bb + dd + pp + rr + ss + Kineyka chemiczna dział chemii fizycznej zajmujący się przebiegiem reakcji chemicznych w czasie, ich mechanizmami oraz wpływem różnych czynników na szybkość reakcji akich jak: sężenia reagenów (dla reakcji w fazie gazowej: ciśnienie) emperaura obecność kaalizaora warunki prowadzenia reakcji np.: mieszanie, ph, pole elekromagneyczne,.. Ćwiczenia rachunkowe z chemii fizycznej - Kineyka chemiczna podsawowe równania kineyczne 2
Pojęcia podsawowe 2 aa + bb + dd + pp + rr + ss + Szybkość reakcji r przy sałej objęości układu zmiana sężenia i-ego reagena (c i ) w czasie (): r = v i dc i d v i - współczynnik sechiomeryczny i-ego reagena (dla subsraów ujemny, dla produków dodani) Cząseczkowość liczba cząseczek uczesnicząca w elemenarnym akcie reakcji jes ściśle powiązana z mechanizmem reakcji może wynosić, 2 lub bardzo rzadko 3 może być rozumiana jako liczba cząseczek worzących kompleks akywny w elemenarnym akcie reakcji lub liczba cząseczek uczesniczących jednocześnie w zderzeniu Ćwiczenia rachunkowe z chemii fizycznej - Kineyka chemiczna podsawowe równania kineyczne 3
Pojęcia podsawowe 3 aa + bb + dd + pp + rr + ss + Równanie kineyczne empiryczna zależność szybkości reakcji od sężeń reagenów o ogólnej posaci r = kf(c) gdzie: k sała szybkości reakcji zazwyczaj: f c = α c B β c D δ c P π c R ρ c S σ np.: r = k α c B β c D δ c P π c R ρ c S σ Okres półrwania (czas połówkowy) τ czas po kórym połowa reagenów ulegnie przemianie: = τ gdy c = c 2 isnieje ylko dla reakcji w kórych sężenia począkowe reagenów z równania kineycznego są sobie równe lub w równaniu kineycznym jes ylko sężenie jednego reagena Ćwiczenia rachunkowe z chemii fizycznej - Kineyka chemiczna podsawowe równania kineyczne 4
Pojęcia podsawowe 4 aa + bb + dd + pp + rr + ss + Cząskowy rząd reakcji (rząd reakcji ze względu na reagen i) wykładnik poęgi do kórego podniesione jes sężenie i-ego reagena w równaniu kineycznym np.: α dla reagena A może być zerowy, dodani lub ujemny, całkowiy lub ułamkowy isnieją reakcje dla kórych nie da się zdefiniować rzędowości jes niezależny od sechiomerii reakcji sumarycznej (Całkowiy) rząd reakcji suma wykładników poęg do kórych podniesione są sężenie reagenów w równaniu kineycznym r = k α c B β c D δ c P π c R ρ c S σ Ćwiczenia rachunkowe z chemii fizycznej - Kineyka chemiczna podsawowe równania kineyczne 5
d = kd c A dc A = k k = Rząd r = k d d = k d = kd d = k k = Podsawiamy = τ, = 2 lub = 2 τ = 2k Ćwiczenia rachunkowe z chemii fizycznej - Kineyka chemiczna podsawowe równania kineyczne 6
d = k = kd d ln ( ) ln ( ) = k k = ln ( ) Rząd r = k d d = k d d y= c A dy y= y gdzie y = = kd ln ( ) ln ( ) = k k = ln ( ) Podsawiamy = τ, = 2 lub = 2 τ = ln (2) k Ćwiczenia rachunkowe z chemii fizycznej - Kineyka chemiczna podsawowe równania kineyczne 7
d = k 2 2 = kd 2 d Rząd 2 warian 2+ 2+ 2+ = k k = r = k 2 d d = k 2 y= ca y= 2 d d 2 = kd y 2 dy gdzie y = 2+ k k = n 2+ 2+ = ( ) Podsawiamy = τ, = 2 lub = 2 τ = k Ćwiczenia rachunkowe z chemii fizycznej - Kineyka chemiczna podsawowe równania kineyczne 8
Rząd 2 warian 2 d d = k ( ) (c B ) = kd d ( ) (c B ) A + B d ( ) (c B ) A ( ) d y= c A + A + y= y dy r = k c B B (c B ) d z= c B z=c B gdzie y = i z = c B d ( ) (c B ) = kd = kd = kd B z dz = kd Ćwiczenia rachunkowe z chemii fizycznej - Kineyka chemiczna podsawowe równania kineyczne 9
Rząd 2 warian 2 A ln ln B ln c B ln c B = k Skoro = ( ) (c B ) A + ( ) A c B + B = dla = c B orzymujemy B = dla = orzymujemy A = B = A c B +B( ) (c B ) ( ) (c B ) ( c B ) = (c B ) (c B ) = o ( c B ) = B B ln ln B ln c B ln c B = k B ln ln ln c B + ln c B = k k = c B ln ( c B ( ) (c B ) ) Dla akich reakcji czas połowicznej przemiany nie isnieje!!! Ćwiczenia rachunkowe z chemii fizycznej - Kineyka chemiczna podsawowe równania kineyczne
Rząd n (n ) d = k n n = kd n+ n d k = n n+ n+ = k c n A c n A r = k n d d = k n y= ca y= n d y n dy gdzie y = n+ k = n d n = kd n+ n+ = k n n Podsawiamy = τ, = 2 lub = 2 τ = 2 n n k n Ćwiczenia rachunkowe z chemii fizycznej - Kineyka chemiczna podsawowe równania kineyczne
Podsumowanie Rząd reakcji 2 n (n ) Równanie kineyczne Scałkowane równanie kineyczne Zależność liniowa do wyznaczania sałej k Sała szybkości k Jednoska sałej k Czas połowicznej przemiany d d = k d d = k d d = k 2 = k = e k = + k = f ln = f k = k = ln ( ) mol s dm 3 s τ = 2k τ = ln (2) k k = = f d d = k n c n = A c n A n k = n dm 3 s mol τ = k τ = s + n k = f c n A c n A dm 3 mol n 2 n n k n Ćwiczenia rachunkowe z chemii fizycznej - Kineyka chemiczna podsawowe równania kineyczne 2