Szkoła Podstawowa w Józefowie ul. Szkolna 61, 05-119 Legionowo tel. (0-22) 772-30-69 e-mail: spj@nieporet.pl www: http://spj.nieporet.pl - mgr Agnieszka Powała PROGRAM WYCHOWAWCZY SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. WANDY CHOTOMSKIEJ W JÓZEFOWIE ODKRYWAMY SIEBIE 1
SPIS TREŚCI Wprowadzenie...s.3 Szkolny system monitorowania i modyfikowania realizacji Programu Wychowawczego...s.6 Plan działań wychowawczych, cele ogólne i szczegółowe...s.7 Zadania wychowawcze..s.9 Efekty wychowawcze...s.16 Wzorzec osobowy ucznia...s.17 2
WPROWADZENIE "Rzeczą dla człowieka najważniejszą jest wychowanie. Albowiem każda rzecz dobrze rozpoczęta daje nadzieje dobrego wyniku." Antyfon Sofista Wychowanie - jest uczeniem się szczególnego rodzaju - uczeniem się postaw, rozwijaniem wrażliwości, także odkrywaniem swoich zdolności, możliwości, mocnych stron i budowaniem na nich własnej tożsamości i siły. Jest też uczeniem się konstruktywnego radzenia sobie z własnymi brakami, trudnościami i negatywnymi emocjami. Jest więc budowaniem człowieczeństwa. 3
Program Wychowawczy szkoły został opracowany przez zespół nauczycieli po wcześniejszym rozpoznaniu potrzeb uczniów i oczekiwań rodziców. Został on oparty na wizji i misji szkoły. Treści programu zgodne są ze Statutem Szkoły i Szkolnym Programem Profilaktyki. Podstawą pracy wychowawcy klasowego są klasowe plany pracy wychowawczej, w których zawarte treści są ściśle powiązane z Programem Wychowawczym Szkoły jak również uwzględniają działania ujęte w Szkolnym Programie Profilaktyki. Program Wychowawczy Odkrywamy siebie w Szkole Podstawowej w Józefowie jest otwarty i jest modyfikowany w trakcie realizacji. Program ten ulega okresowej ewaluacji oraz monitorowaniu. 4
Szkolny system monitorowania i modyfikowania realizacji Programu Wychowawczego Na początku roku szkolnego powołany zostaje przez dyrekcję szkoły przewodniczący oraz zespół do redagowania i analizowania materiałów edukacyjnych (ankiet, rozmów sondażowych, dyskusji, wywiadów itp.) oraz do informowania społeczności szkolnej o realizacji Programu Wychowawczego szkoły i proponowania zmian w tym programie na kolejny okres nauki. Skład zespołu odnawiany jest na początku każdego nowego roku szkolnego, a przewodniczący zespołu przedstawia sprawozdanie: nauczycielom - na czerwcowym plenarnym posiedzeniu rady pedagogicznej, uczniom - na apelu kończącym rok szkolny, rodzicom uczniów - na wrześniowym zebraniu w nowym roku szkolnym. Sprawozdanie ma formę informacji i nie podlega formalnemu zatwierdzeniu, natomiast musi zawierać propozycje działań na kolejny rok szkolny i te podlegają aprobacie adresata sprawozdania. 5
Plan działań wychowawczych: Naczelnym celem szkoły jest wychowanie młodego człowieka zgodnie z przyjętym systemem wartości w duchu miłości, mądrości, dyscypliny i szacunku dla innych. Głównym celem Szkoły Podstawowej w Józefowie jest: Wspomaganie wszechstronnego i harmonijnego rozwoju ucznia; Realizowanie programu nauczania skoncentrowanego na dziecku, na jego indywidualnym tempie rozwoju i możliwościach uczenia się; Respektowanie trójpodmiotowości oddziaływań wychowawczych i kształcących: uczeń - szkoła- dom rodzinny; Rozwijanie predyspozycji i zdolności poznawczych dziecka; Kształtowanie u dziecka pozytywnego stosunku do nauki oraz rozwijanie ciekawości w poznawaniu świata; Kształtowanie postaw. Wychowanie do wartości; Poszanowanie godności dziecka, respektowanie jego praw; Sprzyjanie rozwojowi cech osobowości dziecka koniecznych do aktywnego i etycznego uczestnictwa w życiu społecznym; Współpraca z rodzicami i wspomaganie wychowawczej roli rodziny; Upowszechnianie czytelnictwa wśród uczniów i rodziców w ramach akcji Czytanie jest modne. 6
Z analizy celów ogólnych wynikają następujące cele szczegółowe: Dostosowanie programów nauczania do potrzeb indywidualnych dziecka; Formułowanie Planów Działań Wspierających oraz Indywidualnych Planów Edukacyjno Terapeutycznych; Pomoc w odnajdywaniu swojego miejsca: w rodzinie, w grupie koleżeńskiej, społeczności szerszej: lokalnej, regionalnej i narodowej; Rozwijanie zainteresowań i zdolności uczniów; Zapewnienie dziecku przyjaznych, bezpiecznych, zdrowych warunków do nauki i zabawy; Rozwijanie samodzielności, odpowiedzialności i aktywności ucznia; Umacnianie wiary dziecka we własne siły i zdolności osiągania wartościowych i trudnych celów; Kształtowanie etyki pracy, zwłaszcza rzetelności i uczciwości; Kształtowanie kultury osobistej uczniów i postawy zgodnej z przyjętymi zasadami postępowania; Kształtowanie pozytywnych postaw społecznych i promowanie bezpiecznych zachowań. Przygotowanie wychowanka do pełnienia ról społecznych oraz odpowiedzialności za środowisko; Kształtowanie umiejętności współistnienia i współdziałania w grupie społecznej; Świadome działanie mające na celu wykreowanie wzorca osobowego ucznia Szkoły Podstawowej w Józefowie; Kształtowanie nawyku czytania książek; Rozwijanie i rozbudzanie poprzez czytanie książek. 7
Zadania 1.Organizowanie zajęć integrujących zespół klasowy. 2. Opracowanie obowiązujących w klasie, w szkole i poza szkołą norm i reguł zachowania. ZADANIA WYCHOWAWACZE Sposób realizacji Gry i zabawy integracyjne. Imprezy klasowe, wycieczki. Uroczystości klasowe i szkolne (np. ślubowanie klas pierwszych, andrzejki, mikołajki, zabawa karnawałowa itp.). Zajęcia dydaktyczno-wychowawcze prowadzone metodami aktywizującymi. Wyjazdy na basen w ramach zajęć wychowania fizycznego. Indywidualne podejście do każdego ucznia poprzez dostosowanie metod, form i środków pracy. Kontrakt klasowy, opracowanie Reguł życia w klasie. Czynny udział w imprezach kulturalnych organizowanych w szkole i poza szkołą. Opracowanie wewnątrzszkolnego oceniania zachowania uczniów. Osoba odpowiedzialna Instruktor nauki pływania Ratownicy Nauczyciele 8
3. Uczenie nawyków dobrego zachowania i porozumiewania się Reagowanie w codziennych i specyficznych sytuacjach na niewłaściwe zachowania uczniów, zarówno w czasie zajęć lekcyjnych jak i przerw: - zwracanie uwagi na kulturę jedzenia, sposób zachowania, - rozmowy indywidualne z uczniami (nauczyciel, pedagog) - wdrożenie systemu kart respektujących właściwe zachowania ( żółta ostrzegawcza, czerwona karniak oznaczająca 1 do 3 minut siedzenia na ławce, lub do odwołania dyżurującego ) - wpis do dzienniczka uwag w przypadku stwarzania zagrożenia wobec siebie i innych uczniów. Wyznaczenie miejsca tzw. Strefy Ciszy i Spokoju miejsce odosobnienia i wyciszenia. Omówienie zasad oceniania zachowania samoocena dokonana przez uczniów na zajęciach z wychowawcą. Zapoznanie z prawami i obowiązkami uczniów, regulaminem Samorządu Uczniowskiego, Statutem Szkoły. Opracowanie Katalogu praw i obowiązków ucznia Szkoły Podstawowej w Józefowie mającego na celu wykreowanie wzorca osobowego ucznia. Pogadanki, dyskusje z dziećmi. 9 Nauczyciele
z ludźmi. 4. Tworzenie i kultywowanie tradycji szkoły, miasta, regionu i państwa. 5. Organizowanie sytuacji sprzyjających podnoszeniu wiary we własne możliwości. Zabawy integracyjne w czasie zajęć. Organizowanie Inscenizacji prezentowanych przez uczniów, które obrazują właściwe zachowanie w różnych sytuacjach. Przykłady pozytywnych wzorców osobowych. Zapraszanie autorów literackich, sportowców, znanych ludzi. Udział w ślubowaniu patrona szkoły p. Wandy Chotomskiej. Gazetki tematyczne. Udział w ważnych uroczystościach, apelach tematycznych. Spotkania z ciekawymi ludźmi. Zapoznanie z legendami związanymi z naszym miastem, regionem i państwem poprzez spacery, fakultatywne wycieczki, zielone szkoły; zajęcia o tematyce historycznej, kształtowanie postaw patriotycznych i obywatelskich. Uczestnictwo w akcjach ekologicznych na terenie naszego miasta (Sprzątanie świata, Zbiórka makulatury i zużytych baterii). Tworzenie klasowych tablic pochwał Każdego można za coś pochwalić. Wpisywanie pochwał do dzienniczków, dziennika elektronicznego. Udział uczniów w zajęciach pozalekcyjnych, wyrównujących braki edukacyjne jak i rozwijających Nauczyciele Nauczyciele Opiekun SU 10
6. Organizowanie zajęć wskazujących drogi rozwiązywania problemów. 7. Rozpoznawanie i wyrażanie własnych uczuć i emocji. umiejętności i zdolności. Zachęcanie do udziału w konkursach klasowych, szkolnych i pozaszkolnych. Angażowanie do pracy w Samorządach Klasowych oraz Samorządzie Uczniowskim. Pogadanki z wychowawcą, pedagogiem, psychologiem. Zajęcia z pedagogiem szkolnym indywidualne i klasowe w ramach godzin i lekcji wychowawczych. Spotkania z policjantem. Spotkania z psychologiem indywidualne i klasowe. Spotkania specjalistów z rodzicami (pedagogiem, psychologiem) - konsultacje, warsztaty, szkolenia. Godziny wychowawcze, zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne (koła zainteresowań, zajęcia wyrównawcze, korekcyjno kompensacyjne, zajęcia z uczniem zdolnym). Spotkania z lekarzem i pielęgniarką. Pogadanki, warsztaty i szkolenia dla rodziców, uczniów i nauczycieli. Projekcje filmów, przedstawienia teatralne, koncerty muzyczne. Analiza utworów literackich i spektakli teatralnych. Psycholog Nauczyciele 11
8. Przygotowanie do pełnienia ról w rodzinie i społeczeństwie. Organizowanie uroczystości klasowych i szkolnych z udziałem rodziców. Udział w Dniach Rodziny i innych Imprezach lokalnych, szkolnych. Godziny wychowawcze, pogadanki, rozmowy w czasie zajęć. Lekcje przedmiotowe. Wychowanie do życia w rodzinie - zajęcia za zgodą rodziców. Nauczyciele 9. Zagospodarowanie czasu wolnego. 10. Przekazanie wiedzy na temat troski o własne zdrowie. Koła zainteresowań (koło teatralne, koło przyrodnicze, koło plastyczne, tańce, dodatkowe zajęcia sportowe - UKS). Organizowanie zajęć w czasie wakacji oraz ferii zimowych Organizowanie obozów sportowych. Pogadanki, prelekcje na lekcjach wychowawczych. Spotkania z pielęgniarką, lekarzem. Omawianie stosownej literatury. Spotkania z psychologiem, pedagogiem, logopedą. Kultywowanie zdrowego trybu życia poprzez: - zachęcanie do aktywności fizycznej: systematycznego uczestnictwa w zajęciach na basenie; aktywności na zajęciach wychowania fizycznego, w dodatkowych zajęciach sportowych. Nauczyciele Psycholog Logopeda Pielęgniarka 12
11. Kształtowanie odpowiedzialności za najbliższe otoczenie i środowisko. 12. Pomoc uczniom w uzyskaniu orientacji etycznej i hierarchizacji systemu wartości, wspieranie działalności wolontarystycznej. - zachęcanie do zdrowego odżywiania poprzez: lekcje i pogadanki tematyczne, organizowanie zajęć praktycznych robienie sałatek, surówek; udział w akcji Szklanka mleka i Owoce w szkole, dostępność owoców w sklepiku szkolnym. - wdrażanie uczniów do przestrzegania zasad higieny Zachęcanie uczniów do aktywnej pracy w Samorządach klasowych i w Samorządzie Uczniowskim. Reprezentowanie szkoły podczas uroczystości patriotycznoreligijnych na terenie gminy. Udział w akcjach Sprzątanie Świata. Zachęcanie uczniów do udziału w konkursach szkolnych i pozaszkolnych. Wdrażanie uczniów do dbania o przedmioty znajdujące się w najbliższym otoczeniu, mienie szkoły poprzez: rozmowy, uwagi w dzienniczkach, ponoszenie odpowiedzialności finansowej przez rodziców za zniszczone przedmioty. Organizowanie prelekcji i pogadanek na temat tolerancji. Rekolekcje. Lekcje języka polskiego, religii ukazujące - wzorce osobowe w literaturze i w świecie współczesnym. Opiekun SU Nauczyciele Nauczyciele religii i innych przedmiotów 13
13. Integrowanie rodziców i angażowanie ich do pracy na rzecz klasy, szkoły. 14. Budowanie więzi ze wspólnotą lokalną, narodową i europejską Akcje charytatywne (organizowane przez Caritas). Zachęcanie do odwiedzania chorych koleżanek i kolegów. Wdrażanie uczniów do postaw prospołecznych wobec rówieśników dotkniętych chorobą. Wolontariat (akcje charytatywne: WOŚP, Góra grosza, pomoc uczniom mającym kłopoty w nauce). Wyjścia na wartościowe filmy, spektakle teatralne, wystawy. Wdrażanie rodziców do pracy na rzecz klasy, szkoły Trójki klasowe, Rada rodziców. Udział rodziców w uroczystościach klasowych, szkolnych, wycieczkach, biwakach. Lekcje otwarte z udziałem rodziców. Spotkania z wychowawcą w innej formie pozbawionej bariery nauczyciel- rodzic. Szkolenia, warsztaty dla rodziców,. Przydzielanie rodzicom odpowiedzialnych funkcji podczas ważnych przedsięwzięć szkolnych WOŚP, wyjazdy na basen, przedstawienia dla uczniów. Udział w programach i projektach unijnych Udział w akcjach o charakterze patriotycznym, obywatelskim i 14
charytatywnym. Przygotowywanie uczniów do konkursów i reprezentowania szkoły Psycholog Organizowanie wycieczek: historycznych, krajoznawczych, muzealnych. Udział w turniejach i konkursach Warsztaty kształtujące postawę tolerancji EFEKTY WYCHOWAWCZE Cel wychowania Uczeń potrafi funkcjonować w nowej grupie i efektywnie w niej działać. Uczeń posiada nawyki dobrego zachowania i efektywnej współpracy, komunikowania się z rówieśnikami oraz dorosłymi. Uczeń wykazuje wiarę we własne możliwości Efekty działań wychowawczych Uczeń: ma poczucie przynależności do klasy, współdziała w grupie rówieśniczej i czuje się odpowiedzialny za efekty swojej pracy, dostosowuje się do norm i przestrzega je, zna swoje prawa i obowiązki, odróżnia dobro i zło, reaguje prawidłowo w sytuacjach konfliktowych, potrafi panować nad emocjami. Uczeń: zna i stosuje zwroty grzecznościowe, postępuje według przyjętych zasad dobrego zachowania, szanuje siebie, młodszych, rówieśników i dorosłych nauczycieli, personel szkolny, zna symbole narodowe, regionalne i wie jak się wobec nich zachować. reprezentuje wzorową postawę, wykazuje tolerancję wobec innych (niepełnosprawnych, osób innej narodowości, wiary, poglądów ) Uczeń: dostrzega swoje mocne i słabe strony, 15
i potrafi zachować się w trudnych sytuacjach. Uczeń rozumie siebie i dostrzega prawidłowości rządzące światem zewnętrznym. Uczeń zna normy i zasady życia społecznego i według nich postępuje. Uczeń ma poczucie własnej wartości, dąży do określenia swojej tożsamości. potrafi zaprezentować siebie w grupie rówieśniczej i szkolnej, pokonuje lęk, nieśmiałość wobec innych, wie do kogo zwrócić się ze swoimi potrzebami i problemami, podejmuje próby konstruktywnego rozwiązywania problemów i konfliktów, posiada umiejętność dobrego komunikowania się, potrafi wyrażać swoje opinie i sądy, nie naruszając godności drugiej osoby, potrafi zachować się asertywnie. Uczeń: ma poczucie swoich korzeni - rodzina, środowisko, szkoła..., ustala, jakie są jego potrzeby, obowiązki i jakie powinien podejmować decyzje, akceptuje samego siebie i swoje osobiste prawa, doświadcza różnych uczuć i potrafi je nazwać, potrafi nazwać własne zachowania, chce i wyraża potrzeby rozszerzenia swoich zainteresowań. Uczeń: jest świadomy swojej niepowtarzalności, dostrzega i akceptuje niepowtarzalność innych, potrafi tworzyć i wzmacniać pozytywne relacje międzyludzkie, posiada konkretną wiedzę o tym jak radzić sobie z trudnościami w kontaktach międzyludzkich. Uczeń: rozumie znaczenie hierarchii wartości, dostrzega wartość życia i przyjmuje je jako fundament wszystkich innych wartości, stara się poznać i zrozumieć hierarchię wartości innych ludzi, potrafi docenić wartości przyrody i rzeczy nas otaczających, próbuje odkrywać sens i cel własnego życia, wzbogaca swoją osobowość szukając życiowej pasji, ma poczucie własnej godności i szanuje godność drugiego człowieka, potrafi dostrzegać wokół siebie innych ludzi, ceni przyjaźń i miłość, 16
jest świadomy odpowiedzialności za słowo; stara się, aby jego słowa nie rozmijały się z czynami, stara się efektywnie i mądrze wykorzystywać czas, wzbogaca swoją wiedzę na temat kultury, obyczajów oraz sytuacji społeczno-politycznej w innych krajach europejskich. WZORZEC OSOBOWY UCZNIA Szkoły Podstawowej im. Wandy Chotomskiej w Józefowie 1. Uczeń spełnia wymagania na ocenę wzorową zawarte w WO - zachowanie. 2. Uczeń w pełni przestrzega praw i obowiązków ucznia zawartych w Statucie Szkoły. 3. Uczeń w pełni przestrzega wypracowanych przez Samorząd Uczniowski oraz określonych postanowieniami Rady icznej norm kultury osobistej: na rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego, uroczystości szkolne uczeń przychodzi w stroju apelowym (chłopcy - biała koszula, spodnie czarne lub granatowe, dziewczęta biała bluzka, czarna lub granatowa spódnica lub spodnie); na zajęcia szkolne, uroczystości i dyskoteki uczeń: nie nosi wyzywających ubiorów, zwłaszcza dziewczęta głębokich dekoltów, odkrytych pleców, ramion i brzucha. 17