Program Profilaktyczny Szkoły Podstawowej w PZSiP w Lasocinie Program został opracowany na lata 2012-2016 1
Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. (Dz. U. z 2002r. Nr 51, poz. 458) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół. (Dz. U. z 2002r. Nr 10, poz. 96) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem. (Dz. U. z 2003r. Nr 26, poz. 226) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lipca 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego.(dz. U. z 2002 r. Nr 121, poz. 1037) 2
WSTĘP Profilaktyka szkolna to działania mające na celu zapobieganie niepożądanym zjawiskom w rozwoju i zachowaniu się uczniów. Obejmuje eliminowanie czynników zachowań ryzykownych oraz wzmacnianie działań chroniących przed niepożądanymi zjawiskami. Ma szczególne znaczenie wśród młodych ludzi, w których rozwija się ustalanie hierarchii wartości, kształtują się relacje z innymi ludźmi, buduje się poczucie pewności siebie. Program będzie wspomagał wychowawczą rolę rodziny, prawidłowy rozwój uczniów oraz wskazywał sytuacje podejmowania działań interwencyjnych w sytuacjach zdiagnozowanych zagrożeń. Program profilaktyczny naszej szkoły skorelowany z podstawą programowa, koncepcją szkoły i programem wychowawczym. Treści dotyczące psychoprofilaktyki zapisane w podstawie programowej kształcenia ogólnego zawierają: promocję zdrowego stylu życia, rozwijanie najważniejszych umiejętności psychologicznych i społecznych, prawidłowości i trudności rozwojowych okresu dojrzewania oraz profilaktykę uzależnień. Opracowując ten program staraliśmy się, aby był: Dostosowany do potrzeb i problemów uczniów, do ich poziomu wiedzy, umiejętności, wrażliwości; Skierowany do wszystkich uczniów, we wszystkich etapach kształcenia; Skoncentrowany na wielu obszarach; Obejmujący cały okres nauki; Zapewniający ciągłość i systematyczność działań; Uwzględniający współpracę z rodzicami. CELE PROGRAMU Profilaktyka zawarta w programie ma odbywać się poprzez rozwój osobowości młodego człowieka, jak i poprzez wskazywanie umiejętności kierowania swoim postępowaniem. Bezpieczeństwo dziecka w szkole, na ulicy uświadomienie konsekwencji niebezpiecznych zabaw. Przekazywanie niezbędnych informacji o uzależnieniach. Podejmowanie świadomych decyzji w sprawie używek i uczenie się, mówienia nie. Radzenie sobie ze stresem i agresją. Pedagogizacja nauczycieli, rodziców i uczniów w zakresie niebezpieczeństw związanych z Internetem oraz zagrożeniami epidemiologicznymi Rozwijanie uzdolnień uczniów i zapobieganie niepowodzeniom szkolnym. Ścisła współpraca z Poradnią Psychologiczną, Policją i Strażą Miejską, pielęgniarką szkolną. Organizowanie czasu wolnego uczniów po zajęciach szkolnych i w czasie ferii zimowych. Ochrona uczniów przed zagrożeniami. Reagowanie na pojawiające się zagrożenia. Pomoc w rozwijaniu zdolności do samokontroli i samoobserwacji. Osłabienie czynników ryzyka przez dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych 3
Program profilaktyki obejmować będzie następujące obszary: 1. Zachowanie w sytuacjach wypadkowych 2. Higiena 3. Agresja 4. Uspołecznienie 5. Rodzina Szkolny Program Profilaktyki zawiera działania skierowane do wszystkich uczniów, nauczycieli i rodziców. Za realizację działań profilaktycznych odpowiedzialni będą: - dyrekcja szkoły - wychowawcy - nauczyciele. Współpracować będziemy również z osobami reprezentującymi środowisko lokalne. Będą to: rodzice, lekarz, higienistka szkolna, policjanci, pedagodzy i psychologowie z PPP, strażacy. 4
OBSZAR I ZACHOWANIA W SYTUACJACH WYPADKOWYCH Pogadanki wdrażanie i nauka zachowania: -szanuj siebie -szanuj innych -szanuj swoją i cudzą własność 1. Uświadomienie skutków zdrowotnych niebezpiecznych i brawurowych zachowań na przerwach, w szatni i wycieczkach Zapoznanie z regulaminami obowiązującymi na terenie szkoły (klasopracowni, sali gimnastycznej, boiska szkolnego, świetlicy, biblioteki Zawieranie kontraktów klasowych wraz z konsekwencjami za nieprzestrzeganie zasad zawartych w kontrakcie 2. Zapobieganie panice i zachowaniom histerycznym. Zapoznanie z planem ewakuacji szkoły i z zachowaniem na wypadek zagrożenia Próbna ewakuacja uczniów Eksponowanie w widocznym miejscu telefonów alarmowych Kształtowanie postaw dbałości o bezpieczeństwo własne i innych 3. Powiadamianie o wypadkach osób kompetentnych. Spotkania z przedstawicielami policji, straży miejskiej. Udział w konkursach o bezpieczeństwie Ćwiczenia w rozpoznawaniu sygnałów alarmowych 4. Nabywanie umiejętności zachowania się w przypadkach kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi (petardy, niewybuchy, substancje toksyczne i inne) Omawianie prawdziwych sytuacji kontaktu z przedmiotami niebezpiecznymi (skutki postępowania) Pogadanki w okresie największego zainteresowania młodzieży z artykułami pirotechnicznymi (Święta Bożego Narodzenia, Nowy Rok) Pogadanki na zajęciach lekcyjnych Przyprowadzanie i odbieranie ze szkoły uczniów przez rodziców 5. Bezpieczna droga do szkoły. Spotkania z przedstawicielami policji, straży miejskiej Przeprowadzenie egzaminu na kartę rowerową 5
OBSZAR II HIGIENA 1. Wdrażanie zasad dbałości o higienę Uczenie i przypominanie prawidłowej postawy w czasie nauki i zabawy Prowadzenie gimnastyki śródlekcyjnej Dostosowanie krzeseł i ławek do wzrostu uczniów Zajęcia z nauczycielem prowadzącym wychowanie do życia w rodzinie nt. higieny okresu dojrzewania dziewcząt i okresu dojrzewania chłopców Fluoryzacja zębów Spotkania z higienistką szkolną pogadanki. Organizowanie Dni Zdrowia i Dni Profilaktyki: dzień bez papierosa, tydzień propagowania Oświaty Zdrowotnej 2. Kształtowanie postaw związanych z ochroną środowiska Udział w akcji Sprzątanie Świata Kształcenie postaw prozdrowotnych 3. Podejmowanie działań dla ochrony i poszanowania zdrowia własnego i innych negatywnego stosunku do alkoholu, tytoniu i narkotyków 4. Sposoby organizacji czasu wolnego i uświadomienie znaczenia czynnego wypoczynku Dzień Ziemi apel Udział w programie Trzymaj formę, Zachowaj Trzeźwy Umysł Zapoznanie uczniów z zasadami udzielania pierwszej pomocy Spotkanie uczniów klasy VI ze specjalistą ds. uzależnień(alkoholu, nikotyny, narkotyków, dopalaczy, napojów energetyzujących) Pedagogizacja rodziców prelekcja pracownika PPP na temat uzależnień Prowadzenie zajęć dydaktycznowychowawczych w czasie których realizowany jest program: Mówię nie, wszystkiemu co złe Czyste powietrze wokół nas Cukierki Udział uczniów w konkursach związanych z tematyką zagrożeń współczesnego świata Organizowanie zajęć sportowych, rozgrywek międzyklasowych, rajdów rowerowych i festynów Organizowanie zajęć rozwijających zainteresowania uczniów: -koło plastyczne -koło recytatorskie -koło taneczne 5. Uświadomienie skutków uzależnień od gier komputerowych, telewizji, Internetu 6. Ukazywanie wpływu reklam i środowiska masowego przekazu na zachowania młodych ludzi. Pogadanki na zajęciach lekcyjnych, lekcjach informatyki, zajęć komputerowych Realizacja programu z zakresu bezpieczeństwa dzieci w sieci Bezpieczny Internet Debaty na godzinach wychowawczych Scenki dramowe, plakaty, wystawka reklam. Plakat na antyreklamę 6
OBSZAR III AGRESJA 1. Uczenie konstruktywnego rozwiązywania konfliktów, negocjowania, przepraszania i przebaczania Organizowanie zabaw z zachowaniami grzecznościowymi, odgrywanie ról pogadanki. 2. Zapobieganie przyzwalaniu na zachowania nieakceptowane społecznie, agresywne i dewastujące otoczenie. Trening poprawnej komunikacji Zajęcia w ramach świetlicy socjoterapeutycznej Promowanie zasad uczciwego sprawiedliwego i honorowego postępowania. 3. Wskazywanie możliwości unikania agresji. Aktywne i systematyczne pełnienie dyżurów przez nauczycieli podczas przerw międzylekcyjnych Kształcenie umiejętności uczniów w relacjach interpersonalnych 4. Uczenie rozładowywania napięć: zdrowych, przynoszących ulgę, dopuszczalnych społecznie Systematyczne i zgodne z procedurami reagowanie wszystkich pracowników szkoły na wszelkie formy i przejawy agresji Dyskusje, pogadanki Zabawy socjoterapeutyczne w klasach I - III Analiza lektur ukazujących pozytywne relacje człowiek człowiek Zabawy integrujące, spotkania klasowe, uroczystości klasowe i szkolne Omawianie przypadków agresywnych, dyskusja na ten temat i natychmiastowe reagowanie 5. Edukacja rodziców z zakresu zjawiska przemocy. Rozmowy z rodzicami Uczenie poprzez przykłady właściwego rozumienia solidarności grupowej 7
OBSZAR IV USPOŁECZNIENIE 1. Uczenie współdziałania w grupie rówieśniczej z nastawieniem na szacunek dla różnic między ludźmi Prace w zespołach zadaniowych Zabawy i spotkania integrujące zespoły uczniów Wspólny udział klas w wycieczkach szkolnych Pogadanki na lekcjach wychowawczych w kl. IV VI i zajęciach edukacyjnych 0 III Podnoszenie poziomu kultury uczniowskiej 2. Dostrzeganie osób niepełnosprawnych podeszłych wiekiem, samotnych i potrzebujących. 3. Dostrzeganie pozytywnych wzorców organizowanie integracyjnych zabaw szkolnych Uroczystość środowiskowa- Dzień Babci i Dzień Dziadka, Piknik Rodzinny Rozdawanie upominków, składanie życzeń świątecznych ludziom samotnym, starszym Prezentowanie własnych zainteresowań(kola zainteresowań) Stwarzanie sytuacji do prezentowania swojego wizerunku (hobby, zainteresowania.) pokazy na uroczystościach szkolnych 4. Wspieranie prawidłowego rozwoju emocjonalnego i społecznego, w tym koleżeństwa i przyjaźni. Organizowanie pomocy i wsparcia koleżeńskiego Pogadanki wychowawcze i zajęcia edukacyjne 5. Stwarzanie okazji do przeżycia sukcesu Konkursy szkolne, zawody sportowe 6. Wyrabianie umiejętności akceptacji, uczenie odpowiedzialności za siebie i innych Zajęcia edukacyjne i pogadanki wychowawcze, scenki dramowe 8
OBSZAR V RODZINA 1. Integrowanie wychowawczych działań szkoły i rodziny Zebrania rodziców Angażowanie rodziców do sprawowania opieki w czasie uroczystości szkolnych, wycieczek i rajdów Prezentacje uczniów w czasie wywiadówek Konsultacje indywidualne dla rodziców 2. Pomoc rodzinie w sytuacjach losowych, problemach materialnych i społecznych Współpraca z instytucjami wspierającymi rodzinę GOPS, Policja, PPP Udzielanie rodzicom pomocy materialnej: -wyprawka szkolna, - stypendium, - bezpłatne dożywianie Pogadanki na temat praw dziecka (Konwencja Praw Dziecka) Integracja środowiska rodzinnego ze szkołą 3. Ochrona praw dziecka w sytuacjach niewydolności rodziny Współpraca z PPP Badanie środowiska rodzinnego uczniów wywiad środowiskowy Wskazywanie dróg uzyskiwania pomocy w sytuacjach dysfunkcyjności środowiska rodzinnego Rozmowy z rodzicami uświadomienie konieczności przeprowadzania badań w PPP 4. Zapobieganie niepowodzeniom szkolnym poprzez wczesne wykrywanie trudności w nauce i problemów wychowawczych Opracowanie programu wspierającego uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i wychowawczymi -prowadzenie zajęć dydaktyczno-wyrównawczych Prowadzenie zindywidualizowanych i indywidualnych zajęć z dziećmi mającymi deficyty rozwojowe Poradnictwo dla rodziców w sprawie metod postępowania z uczniem mającym trudności w nauce, zachowaniu Zorganizowanie prelekcji na temat: Przyczyny niepowodzeń szkolnych. UWAGI O REALIZACJI PROGRAMU Program podlegać będzie ewaluacji. Program jest otwarty i może podlegać modyfikacjom w zależności od wyników ewaluacji i bieżących potrzeb szkoły. 9