SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ NR 3 IM. HUGONA KOŁŁĄTAJA W SZAMOTUŁACH w roku szkolnym 2013/2014
SPIS TREŚCI: ROZDZIAŁ I Podstawa prawna str. 2 ROZDZIAŁ II Diagnoza problemów wychowawczych szkoły str. 2 ROZDZIAŁ III Cele szkolnej profilaktyki str. 3 ROZDZIAŁ IV Poziomy profilaktyki str. 4 ROZDZIAŁ V Ogólne zadania profilaktyki str. 4 ROZDZIAŁ VI Szczegółowe zadania profilaktyki str. 5 ROZDZIAŁ VII Monitorowanie i ewaluacja programu profilaktyki str. 9 ROZDZIAŁ VIII Postanowienia końcowe str. 10 Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 2
ROZDZIAŁ I PODSTAWA PRAWNA Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół ( 2, ust.1, pkt.1). Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego z dnia 19 sierpnia 1994 roku (rozdz.1, art.4.1). Ustawa z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii (rozdz. 2, art. 7.1). Ustawa z dnia 9 listopada 1995 roku o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (art. 3). Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 roku. Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku z późniejszymi zmianami. ROZDZIAŁ II DIAGNOZA PROBLEMÓW WYCHOWAWCZYCH SZKOŁY 1. Szkolny program profilaktyki został skonstruowany na podstawie diagnozy sytuacji dydaktyczno wychowawczej dokonanej w oparciu o: ankiety skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców, obserwacje i spostrzeżenia dokonane w codziennej pracy z uczniami, wywiady środowiskowe, analizę dokumentacji szkolnej, informacje uzyskane od pracodawców, informacje uzyskane od różnych instytucji związanych z opieką nad młodzieżą (np. kuratorzy sądowi, OPS, PCPR, Policja, szkoły gimnazjalne, do których uczęszczali nasi uczniowie). 2. Zdiagnozowane problemy występujące w szkole: brak motywacji do nauki, wagary, ucieczki z lekcji, zaniedbania ze strony domu rodzinnego (np. emigracja zarobkowa rodziców), brak kultury osobistej, agresja słowna, wulgarne słownictwo, kłamstwa, uzależnienia, problemy zdrowotne i materialne, przedwczesna ciąża. Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 3
3. Przyczyny występujących problemów: niewłaściwe środowisko rówieśnicze, patologie w rodzinie, brak motywacji ze strony rodziców, zaburzona komunikacja w rodzinie, brak autorytetów, negatywny wpływ mediów, antyautorytety, niski poziom wiedzy z zakresu profilaktyki zdrowia, uzależnień i rozwiązywania konfliktów. ROZDZIAŁ III CELE SZKOLNEJ PROFILAKTYKI 1. Wspomaganie ucznia w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi prawidłowemu rozwojowi, zdrowemu stylowi życia. 2. Ograniczenie i likwidowanie czynników ryzyka, które zaburzają prawidłowy rozwój ucznia: czynniki jednostkowe, czynniki rodzinne, czynniki rówieśnicze, czynniki szkolne, czynniki środowiskowe. 3. Inicjowanie i wzmacnianie czynników chroniących, które sprzyjają prawidłowemu rozwojowi ucznia: motywowanie uczniów do nauki i realizacji obowiązku szkolnego, nabywanie umiejętności efektywnego uczenia się, zapewnianie uczniom poczucia bezpieczeństwa, zrozumienia i wsparcia, kształtowanie umiejętności współżycia społecznego, nawiązywanie prawidłowych kontaktów w nowych środowiskach (szkoła, bursa, zakład pracy), radzenie sobie z przykrymi, negatywnymi emocjami, umiejętność rozwiązywania konfliktów osobistych i grupowych, zachowanie asertywne, edukacja w zakresie zachowań ryzykownych młodzieży, przygotowanie uczniów do prawidłowego zachowania w sytuacji zagrożeń, pedagogizacja rodziców i nauczycieli w zakresie psychologii i pedagogiki wychowawczej (oferta PPP), motywowanie rodziców i nauczycieli do zaangażowania w działania profilaktyki skierowanej do młodzieży. Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 4
ROZDZIAŁ IV POZIOMY PROFILAKTYKI 1. Profilaktyka pierwszorzędowa skierowana będzie do: uczniów, nauczycieli, rodziców, pracodawców. 2. Profilaktyka drugorzędowa skierowana będzie do grupy podwyższonego ryzyka. ROZDZIAŁ V OGÓLNE ZADANIA PROFILAKTYKI 1. Działania informacyjne dostarczanie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych i tym samym umożliwienie dokonania racjonalnych wyborów. 2. Działania edukacyjne pomoc w rozwijaniu ważnych umiejętności psychologicznych i społecznych, takich jak: wytrwałość w dążeniu do celu, umiejętność rozpoznawania i nazywania własnych emocji, umiejętność odczytywania nastrojów i emocji innych ludzi, umiejętność radzenia sobie ze stresem, umiejętność nawiązywania kontaktów z ludźmi, styl i sposób rozwiązywania konfliktów, asertywność w różnych sytuacjach życiowych, umiejętność dokonywania właściwych wyborów, 3. Działania alternatywne: pomoc w zaspakajaniu istotnych potrzeb psychicznych, osiąganie prawidłowych stanów emocjonalnych poprzez angażowanie się młodzieży w działalność sportową, charytatywną, społeczną, naukową, artystyczną. Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 5
ROZDZIAŁ VI SZCZEGÓŁOWE ZADANIA PREOFILAKTYKI PLANOWANE ZADANIA PROFILAKTYCZNE ADRESAT: UCZNIOWIE ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI REALIZUJĄCY TERMIN 1. Zdiagnozowanie i funkcjonowanie uczniów w szkolnej grupie rówieśników i środowisku domowym ankiety w klasie I rozmowy indywidualne obserwacje nauczyciele, psycholog PPP 2. Propagowanie i zachęcanie do korzystania z doradztwa psychologiczno pedagogicznego na terenie szkoły i poza nią korzystanie z ofert specjalistów wychowawcy klas, nauczyciele, specjaliści z PPP i OTiPZP 3. Profilaktyka niepowodzeń szkolnych nawiązanie kontaktu z rodzicami i pracodawcami pomoc w organizacji pierwszego kontaktu ze specjalistą motywowanie do leczenia i terapii (szczególne przypadki) pomoc uczniom mającym trudności w nauce (np. konsultacje, z nauczycielami przedmiotów) motywowanie uczniów do pomocy koleżeńskiej specjaliści, nauczyciele 4. Poprawa frekwencji uczniów na lekcjach diagnozowanie przyczyn nieobecności uczniów w szkole (ankieta, wywiad, arkusz obserwacji prowadzony przez wychowawcę) współpraca z rodzicami i pracodawcami organizowanie indywidualnych spotkań rodziców, dziecka, pedagoga szkolnego, nauczyciele Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 6
pracodawcy - w zależności od potrzeb 5. Wychowanie do życia w rodzinie m.in.: ukazanie skutków przedwczesnej inicjacji seksualnej, ucieczek z domu kształtowanie umiejętności psychologicznych i społecznych pogadanki z uczniami zajęcia wychowanie do życia w rodzinie lekcje religii inne formy np. filmy, spektakle nauczyciele wdż, pozostali nauczyciele 6. Profilaktyka uzależnień: alkohol narkotyki leki (w tym anaboliki, sterydy) dopalacze papierosy media zajęcia i pogadanki z uczniami projekcja filmów profilaktycznych zajęcia z zaproszonymi specjalistami (PPP, Policja, OTiPZP) kierowanie młodzieży uzależnionej do specjalistów udostępnianie adresów instytucji profilaktycznych (gabloty szkolne) dyrekcja szkoły, specjaliści z PPP, OTiPZP, Policji 7. Przeciwdziałanie agresji słownej wśród młodzieży pogadanki korzystanie z oferty PPP, OTiPZP pedagog, psycholog Poradni Psychologiczno Pedagogicznej 8.Przestępstwa w cyberprzestrzeni a prawo karne. Pogadanki Zajęcia z przedstawicielem policji przedstawiciele Policji 9. Profilaktyka chorób społecznych: AIDS raka piersi raka szyjki macicy cewy nerwowej zaburzeń odżywiania lęków, fobii, depresji pogadanki projekcje filmów ulotki informacyjne gazetki pokazy Wychowawcy, nauczyciele w szczególności biologii, PO/ edukacja dla bezpieczeństwa, higienistka szkolna, specjaliści 10. Uczenie zasad udzielania pomocy przedmedycznej, pogadanki, prelekcje pokazy filmy nauczyciel PO/edukacja dla bezp., higienistka, Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 7
bezpiecznego zachowania się w szkole i poza nią godziny wychowawcze policja 11. Promocja zdrowego i aktywnego stylu życia oferta kółek zainteresowań dodatkowe zajęcia sportowe, zawody sportowe wycieczki opiekunowie kół zainteresowań, nauczyciele wf, wychowawcy 12.Uwrażliwienie na potrzeby drugiego człowieka 13. Tolerancja w życiu: a) osobistym b) społecznym np. homofobia rozwój wolontariatu uczniowskiego działalność Szkolnego Koła CARITAS zachęcanie pełnoletniej młodzieży do honorowego oddawania krwi pogadanka, rozmowy z pedagogiem, ze specjalistami opiekunowie kół, pedagog szkolny Wychowawcy, pedagog szkolny PLANOWANE ZADANIA PROFILAKTYCZNE ADRESAT: NAUCZYCIELE ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI REALIZUJĄCY TERMIN 1. Poszerzenie wiedzy z tematyki profilaktyki wewnątrz szkoły: udział w spotkaniach zespołu wychowawców, wymiana doświadczeń konsultacje indywidualne z pedagogiem szkolnym zorganizowanie szkolenia dla nauczycieli poza szkołą: udział w spotkaniach i szkoleniach organizowanych przez Powiatowy Zespół ds. Profilaktyki współpraca z instytucjami działającymi na rzecz rodziny udział pedagoga w zespole samokształceniowym pedagogów szkolnych naszego powiatu samokształcenie zespół wychowawców, psycholog PPP, specjaliści 2.Nabycie umiejętności szkolenia wicedyrektor Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 8
prawidłowego zachowania się w sytuacji kryzysowej przeprowadzenie ćwiczeń Kłosowski, nauczyciel PO PLANOWANE ZADANIA PROFILAKTYCZNE ADRESAT: RODZICE ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI REALIZUJĄCY TERMIN 1. Poradnictwo dla rodziców konsultacje indywidualne wywiadówki i drzwi otwarte prelekcje pedagog, nauczyciele, 2. Aktywizowanie rodziców do rozmów z dzieckiem zachęcanie rodziców do współudziału w imprezach szkolnych (wigilie, wyjazdy do teatru, kina, przygotowania do studniówki) prelekcje dotyczące skutecznej komunikacji z dorastającym dzieckiem pedagog, nauczyciele, specjaliści 3. Indywidualne rozmowy z rodzicami w przypadku zaistniałych problemów wywiady z rodzicami analiza dokumentacji lekarskiej i psychologicznej ciągła i systematyczna obserwacja dziecka pomoc w organizacji pierwszego kontaktu ze specjalistą psycholog, pedagog PLANOWANE ZADANIA PROFILAKTYCZNE ADRESAT: PRACODAWCY ZADANIA SPOSÓB REALIZACJI REALIZUJĄCY TERMIN 1. Utrzymanie stałego kontaktu z pracodawcami zapoznanie pracodawców z programem profilaktyki i wychowawczym szkoły zapraszanie na wywiadówki i uroczystości szkolne pisemne informacje o ocenach i zachowaniu uczniów indywidualne kontakty nauczycieli z pracodawcami nauczyciele, kierownik szkolenia praktycznego Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 9
ROZDZIAŁ VII MONITOROWANIE I EWALUACJA PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Regularne i systematyczne sprawdzanie realizacji zadań zawartych w programie profilaktyki. 2. Stwierdzenie, w jakim stopniu zamierzone zadania są realizowane. 3. Wykorzystanie efektów ewaluacji do pracy w następnym roku szkolnym. Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 10
ROZDZIAŁ VIII POSTANOWIENIA KOŃCOWE 1. Program profilaktyki jest spójny z programem wychowawczym szkoły. 2. Ramowe plany wychowawcze uwzględniają Szkolny Program Profilaktyki. 3. Z treścią programu profilaktyki szkoły zapoznaje się uczniów, rodziców i pracodawców. 4. Niniejszy program obowiązuje w roku szkolnym 2013/2014. Zatwierdzony uchwałą Rady Pedagogicznej Nr 4b/2/2013/2014 w dniu 11.09.2013 roku. Zatwierdzony na posiedzeniu Rady Rodziców w dniu 17.09.2013 roku uchwałą Nr 2/2013/2014 Zespół Szkół nr 3 im. Hugona Kołłątaja w Szamotułach 11