Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy dla Dzieci Słabowidzących im. dr Z. Galewskiej Warszawa ul. Koźmińska 7 Roczny Program Profilaktyki Ośrodka r. szk. 2013/2014 (SZKOŁA PODSTAWOWA, GIMNAZJUM, LO, ZSZ)
I. Założenia programowe Program Profilaktyki jest skorelowany z Programem Wychowawczym Ośrodka i opiera się na 5-letnim Programie Profilaktyki Ośrodka. Dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów, aby maksymalnie wykorzystać naturalny potencjał dziecka i usprawniać lub kompensować jego zaburzone funkcje. Celem programu profilaktyki jest: 1. Bieżące rozpoznawanie sytuacji wychowawczej i bezpieczeństwa w ośrodku. 2. Wdrażanie rodziców do współpracy ze szkołą i internatem. 3. Przeciwdziałanie wagarom i niepowodzeniom szkolnym. 4. Uzyskanie pożądanych wzorców zachowań i wspieranie rozwoju emocjonalno-społecznego. 5. Kształtowanie zdrowego stylu życia w zakresie profilaktyki okulistycznej i profilaktyki ogólno zdrowotnej (odżywianie, ruch, choroby cywilizacyjne, pierwsza pomoc) 6. Zapobieganie uzależnieniom. 7. Wdrażanie do bezpiecznego korzystania z nowoczesnych technologii informacyjnych. Program Profilaktyki zawiera działania skierowane do wszystkich uczniów, nauczycieli i rodziców. II. Charakterystyka uczniów SOSW nr 8 Uczniami Ośrodka są dzieci i młodzież słabo widząca i niewidoma w tym również z niepełnosprawnością sprzężoną, ucząca się w szkole podstawowej, gimnazjum, LO i ZSZ. III. Wstępna diagnoza problemów Diagnozy potrzeb uczniów, rodziców i nauczycieli w zakresie profilaktyki dokonano w oparciu o następujące metody badawcze: - obserwacja zachowania uczniów, relacji uczeń uczeń, dziecko rodzic, uczeń - nauczyciel - rozmowa z uczniami, rodzicami, pracownikami placówki (nauczycielami i wychowawcami, pedagogiem, psychologiem, logopedą, rehabilitantami, pielęgniarką, pracownikami obsługi) - wywiady (wychowawca, pedagog, psycholog) - badania ankietowe i analiza wyników przeprowadzonych ankiet( analizę dokumentów: sprawozdania z pracy dydaktyczno-wychowawczej Protokoły Rady Pedagogicznej protokoły zespołów wychowawczych i diagnostycznych dzienniki lekcyjne kontakty z rodzicami wnioski nauczycieli Uzyskane informacje pozwoliły na określenie głównych problemów społeczności ośrodka. Są nimi: niski poziom umiejętności rozwiązywania sytuacji konfliktowych, brak umiejętności dokonywania wyborów oraz właściwej samooceny możliwości i umiejętności,
brak właściwych nawyków higienicznych i dbania o własne zdrowie - wzrok - choroby cywilizacyjne - brak ruchu niewłaściwe odżywianie, zagrożenie uzależnieniami (nikotynizm, alkohol, środki psychoaktywne, Internet, telefon komórkowy, komputer) agresja i przemoc rówieśnicza, zagrożenie niedostosowaniem społecznym przez pojedynczych uczniów podejmowanie działań ryzykownych (relacje dziewczynki-chłopcy, wczesna inicjacja seksualna ( kradzieże) Po analizie zebranych informacji, biorąc pod uwagę fakt, iż skuteczność oddziaływań profilaktycznych zależy od redukcji czynników ryzyka oraz wzmacnianiu czynników chroniących, tkwiących w środowisku rodzinnym, szkolnym oraz cechach osobowości ucznia, wyciągnięto następujące wnioski: 1. Na bieżąco prowadzić rozpoznanie sytuacji wychowawczej i bezpieczeństwa w szkole. 2. Dbać o zdrowie i higienę osobistą uczniów. 3. Przeciwdziałać uzależnieniom. 4. Uczyć bezpiecznych zachowań i radzenia sobie w trudnych sytuacjach życiowych. 5. Wdrażać do bezpiecznego korzystania z Internetu i innych nowoczesnych technologii informacyjnych. W wyniku wyżej wymienionych analiz dostrzeżono konieczność działań w zakresie: 1. Promowania zdrowego stylu życia - profilaktyka okulistyczna - profilaktyka ogólnozdrowotna 2. Profilaktyki uzależnień: - narkotyki i dopalacze - alkohol - papierosy - cyberuzależnienia 3. Profilaktyki bezpiecznych zachowań: - przeciwdziałanie agresji w szkole - eliminowanie wulgaryzmów - cyberprzemoc - przeciwdziałanie kradzieżom - bezpieczeństwo w drodze do szkoły - przeciwdziałanie wczesnemu podejmowaniu inicjacji seksualnej (kształtowanie poprawnych relacji rówieśniczych między dziewczętami i chłopcami)
SZKOŁA PODSTAWOWA Cele Działania Odpowiedzialni Promowanie zdrowego stylu życia PROFILAKTYKA OKULISTYCZNA Indywidualne dostosowanie warunków pracy uczniów na lekcjach do ich sytuacji wzrokowej Dbanie o higienę wzroku. Wdrażanie do systematycznego korzystania z pomocy optycznych i tyflotechnicznych zgodnie z indywidualnymi zaleceniami (m.in. okularów, lup, powiększalników, itp.) Rehabilitacja wzroku usprawnianie wzroku, orientacja w dużej i małej przestrzeni. PROFILAKTYKA OGÓLNOZDROWOTNA Choroby zakaźne jak się ustrzec i zapobiegać? Dbanie o higienę jamy ustnej - fluoryzacja. Dbanie o higienę osobistą, ład i porządek wokół siebie oraz odpowiedni strój zgodny z porą roku. Program Trzymaj formę profilaktyka układu krążenia (dotyczy zbilansowanej diety i aktywności fizycznej). Znaczenie ruchu dla lepszego zdrowia. okulista terapeuci widzenia przedmiotowi przedmiotowi nauczyciel w-f PROFILAKTYKA ŻYWIENIOWA Co jest dobre a co złe - zdrowe odżywianie, wdrażanie do spożywania wartościowych posiłków. Wdrażanie do higieny spożywania i przygotowywania posiłków. Profilaktyka zachowań ryzykownych NAUKA BEZPIECZNYCH ZACHOWAŃ Realizacja programu profilaktycznego Obcemu nie! Program Straży Miejskiej rozwijanie postaw asertywnych i nauka bezpiecznych zachowań wobec osób dorosłych, nieznanych. Realizacja programu profilaktycznego Spotkanie z Leonem realizacja programu (psycholog szkolny) - przeciwdziałanie agresji (kl. I-III) - kultura słowa pogadanki i rozmowy pedagog szkolny psycholog szkolny specjaliści z zewnątrz
Profilaktyka uzależnień Zajęcia integracyjne w klasach z elementami socjoterapii (kl. I-IV) Bezpieczeństwo na drodze i w drodze do szkoły. Bezpieczne zabawy na świeżym powietrzu, bezpieczeństwo w okresie wakacji i ferii zimowych pogadanki i rozmowy. Zapoznanie i wdrażanie do przestrzegania regulaminu szkolnego ( Statut). Rozmowy i pogadanki na temat poszanowania mienia własnego i cudzego, przeciwdziałanie kradzieżom (konsekwencje). PROFILAKTYKA ANTYNIKOTYNOWA Realizacja programu Nie pal przy mnie proszę program antynikotynowy. Rozmowy i pogadanki na temat szkodliwości palenia papierosów. PROFILAKTYKA ANTYALKOHOLOWA Indywidualne wsparcie przez psychologa i pedagoga uczniów z rodzin alkoholowych. Monitorowanie przestrzegania zakazu spożywania alkoholu. Pogadanki na temat szkodliwości picia alkoholu. CYBERUZALEŻNIENIA Nauka właściwego korzystania z komputera do nauki i odrabiania prac domowych. Przeciwdziałanie uzależnieniom od gier komputerowych, Internetu i TV rozmowy i pogadanki. 3 2 1 Internet realizacja programu. pedagog psycholog pedagog psycholog informatyki, psycholog/pedagog
GIMNAZJUM Cele Działania Odpowiedzialni Promowanie zdrowego stylu życia PROFILAKTYKA OKULISTYCZNA Dostosowanie warunków pracy na lekcjach do sytuacji wzrokowej uczniów (indywidualizacja). Dbanie o higienę wzroku. Wdrażanie do systematycznego korzystania z pomocy optycznych i tyflotechnicznych zgodnie z indywidualnymi zaleceniami (m.in. okularów, lup, powiększalników, itp.) Rehabilitacja wzroku usprawnianie wzroku, orientacja w dużej i małej przestrzeni wg. IPET.. okulista terapeuta widzenia PROFILAKTYKA OGÓLNOZDROWOTNA Choroby zakaźne jak się ustrzec i zapobiegać- rozmowy i pogadanki. Dbanie o higienę osobistą, ład i porządek wokół siebie oraz odpowiedni strój zgodny z porą roku i regulaminem szkolnym ( strój uczniowski Statut). Realizacja program Trzymaj formę profilaktyka układu krążenia (dotyczy zbilansowanej diety i aktywności fizycznej). Dojrzewanie jako okres zmian fizycznych i psychicznych higiena osobista w okresie dojrzewania. Wdrażanie do higieny jamy ustnej. PROFILAKTYKA ŻYWIENIOWA Żyj smacznie i zdrowo realizacja programu. Zaburzenia żywienia- choroby metaboliczne, anoreksja i bulimia ( rozmowy i pogadanki). Estetyka i higiena sporządzania i spożywania posiłków. w-f nauczyciel przygot. do życia w rodzinie specjaliści z zewnątrz p. Ewa Kowalska
Profilaktyka zachowań ryzykownych Profilaktyka uzależnień NAUKA BEZPIECZNYCH ZACHOWAŃ Odpowiedzialność prawna i karna nieletnich zajęcia ze Strażą Miejską. Radzenie sobie ze złością i gniewem, agresją nauka praktycznych umiejętności rozładowywania napięć. Kształcenie właściwych zachowań społecznych kultura słowa, eliminowanie wulgaryzmów. Nauka zachowań prospołecznych zajęci ART (Start). Wdrażanie do podejmowania samodzielnych decyzji i ponoszenia odpowiedzialności. Nie daj się realizacja programu profilaktyki przemocy fizycznej, psychicznej i seksualnej. Kształtowanie umiejętności samodzielnego poruszania się po mieście i samodzielnych dojazdów do szkoły ( zaj. orientacji przestrzennej). Bezpieczeństwo zabaw na świeżym powietrzu i zajęć sportowo rekreacyjnych. Zapobieganie cyberprzemocy- rozmowy i pogadanki. Rozmowy i pogadanki na temat poszanowania mienia własnego i cudzego, przeciwdziałanie kradzieżom (konsekwencje). PROFILAKTYKA ANTYNIKOTYNOWA Znajdź właściwe rozwiązanie realizacja programu. Monitorowanie przestrzegania zakazu palenia tytoniu na terenie ośrodka. Rozmowy i pogadanki na temat szkodliwości palenia papierosów. pedagog psycholog naucz. przygotowania do życia w rodzinie naucz. orientacji przestrzennej w-f specjaliści z zewnątrz pedagog/psycholog PROFILAKTYKA ANTYALKOHOLOWA Rozmowy i pogadanki dotyczące zagrożeń dla zdrowia wynikające ze spożywania alkoholu. Monitorowanie przestrzegania zakazu spożywania alkoholu. Indywidualne wsparcie przez psychologa i pedagoga uczniów z rodzin alkoholowych. PROFILAKTYKA ZAŻYWANIA ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH (NARKOTYKI, DOPALACZE) Rozmowy i pogadanki dotyczące zagrożeń z zażywania narkotyków i dopalaczy. pedagog/psycholog nauczyciel biologii zaproszeni prelegenci
CYBERUZALEŻNIENIA Nauka właściwego korzystania z komputera do nauki i odrabiania prac domowych. Przeciwdziałanie uzależnieniom od gier komputerowych, Internetu i TV rozmowy i pogadanki. 3 2 1 Internet realizacja programu. informatyki psycholog/pedagog SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE (LO, ZSZ) Cele Działania Odpowiedzialni Promowanie zdrowego stylu życia PROFILAKTYKA OKULISTYCZNA Dostosowanie warunków pracy na lekcjach do sytuacji wzrokowej uczniów (indywidualizacja). Wdrażanie do dbania o higienę wzroku. Wdrażanie do systematycznego korzystania z pomocy optycznych i tyflotechnicznych zgodnie z indywidualnymi zaleceniami (m.in. okularów, lup, powiększalników, itp.) okulista terapeuci widzenia PROFILAKTYKA OGÓLNOZDROWOTNA Choroby zakaźne jak się ustrzec i zapobiegać? (profilaktyka HCV, HIV, grypa, i inne). Dbanie o higienę osobistą, łąd i prządek wokół siebie i odpowiedni strój zgodny z porą roku i zapisami statutowymi. Znaczenie ruchu dla naszego zdrowia (rozmowy, pogadanki). Realizacja programu Trzymaj formę profilaktyka układu krążenia (dotyczy zbilansowanej diety i aktywności fizycznej). Realizacja programu Wybierz Życie Pierwszy Krok profilaktyka onkologiczna.. Kampania edukacyjna: Od samobadania piersi do mammografii. zaproszeni prelegenci w-f
PROFILAKTYKA ŻYWIENIOWA Zaburzenia odżywiania (choroby metaboliczne, anoreksja, bulimia, otyłość)- znaczenie zbilansowanej diety. Wdrażanie do zdrowego higienicznego odżywiania. zaproszeni prelegenci /grup Profilaktyka zachowań ryzykownych Profilaktyka uzależnień NAUKA BEZPIECZNYCH ZACHOWAŃ Odpowiedzialność prawna i karna nieletnich. Nie daj się realizacja programu profilaktycznego (przemoc fizyczna, psychiczna i seksualna) identyfikacja zagrożeń, dostarczenie wiadomości o sposobach radzenia sobie i zapewnienia pomocy. Zapobieganie cyberprzemocy- rozmowy i pogadanki. Nauka radzenia sobie ze złością i gniewem, agresją. Kształcenie właściwych zachowań społecznych kultura słowa, eliminowanie wulgaryzmów. Wdrażanie do podejmowania samodzielnych decyzji i ponoszenia odpowiedzialności za własne czyny i wybory. Rozmowy i pogadanki na temat świadomego rodzicielstwa i odpowiedzialności za podejmowanie aktywności seksualnej i skutków przygodnych kontaktów. Kształtowanie umiejętności samodzielnego poruszania się po mieście i samodzielnych dojazdów do szkoły ze zwróceniem uwagi na bezpieczeństwo i odpowiedzialność za siebie. Rozmowy i pogadanki na temat poszanowania mienia własnego i cudzego, przeciwdziałanie kradzieżom (konsekwencje). PROFILAKTYKA ANTYNIKOTYNOWA Znajdź właściwe rozwiązanie realizacja programu. Monitorowanie przestrzegania zakazu palenia tytoniu na terenie ośrodka. Rozmowy i pogadanki na temat szkodliwości palenia papierosów. psycholog pedagog nauczyciel przygotowania do życia w rodzinie w-f zaproszeni specjaliści psycholog/pedagog zaproszeni prelegenci PROFILAKTYKA ANTYALKOHOLOWA Rozmowy i pogadanki dotyczące zagrożeń dla zdrowia wynikające ze spożywania alkoholu Alkohol droga donikąd. Monitorowanie przestrzegania zakazu spożywania alkoholu. nauczyciel biologii zaproszeni specjaliści
Indywidualne wsparcie przez psychologa i pedagoga uczniów z rodzin alkoholowych, kierowanie do placówek, specjalistów, gdzie mogą uzyskać pomoc. psycholog/ pedagog PROFILAKTYKA ZAŻYWANIA ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH (narkotyki, dopalacze, leki) Rozmowy i pogadanki dotyczące zagrożeń wynikających z zażywania narkotyków i dopalaczy zaproszeni specjaliści nauczyciel biologii CYBERUZALEŻNIENIA Nauka właściwego korzystania z komputera do nauki i odrabiania prac domowych. Przeciwdziałanie uzależnieniom od gier komputerowych, Internetu i TV - rozmowy i pogadanki. Realizacja programu W sieci program poświęcony bezpieczeństwu w Internecie. nauczyciel informatyki pedagog/psycholog DZIAŁANIA WŁĄCZAJĄCE RODZICÓW UCZNIÓW: Rozmowy indywidualne, poruszanie zagadnień związanych z profilaktyką na zebraniach klasowych. Dla rodziców uczniów klas młodszych prowadzenie przez metodyka i psychologa szkolnego warsztatów Sytuacja dziecka z dysfunkcją wzroku w szkole. IV. Ewaluacja Ewaluacja Programu profilaktyki będzie prowadzona w oparciu o: - analizę sprawozdań nauczycieli wychowawców klas i grup internatu - ankiety skierowane do uczniów - rozmowy z rodzicami - obserwacja zachowań uczniów
PROGRAMY TEMATYCZNE REALIZOWANE W RAMACH ROCZNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI OŚRODKA NA ROK SZKOLNY 2013/14 1. Trzymaj formę - (program SANEPID-dotyczący profilaktyki układu krążenia)- realizatorzy w-f., odbiorcy- uczniowie szkoły podstawowej, gimnazjum, LO, ZSZ. 2. Program Straży Miejskiej na rok szkolny 2013/14 - realizacja pedagog we współpracy ze Strażą Miejską, odbiorcy- uczniowie szkoły podstawowej, gimnazjum, LO i ZSZ. 3. Nie pal przy mnie proszę - ( program SANEPID- profilaktyka antynikotynowa), realizatorzy pedagog, psycholog, odbiorcyuczniowie szkoły podstawowej. 4. Znajdź właściwe rozwiązanie - (program SANEPID- profilaktyka antynikotynowa), realizatorzy- pedagog, psycholog, odbiorcyuczniowie gimnazjum, LO, ZSZ. 5. Nie daj się - (program Fundacji Dzieci Niczyje- profilaktyka przemocy fizycznej, psychicznej i seksualnej), realizatorzy psycholog i pedagog, odbiorcy- uczniowie klas gimnazjalnych, LO, ZSZ. 6. 3, 2,1, Internet - ( program Fundacji Dzieci Niczyje- nauka bezpiecznych zachowań w Internecie), realizatorzy- pedagog, psycholog. 7. Żyj smacznie i zdrowo - (program SANEPID- profilaktyka zdrowego odżywiania), realizatorzy- p. Ewa Kowalska, odbiorcyuczniowie gimnazjum. 8. Spotkania z Leonem - ( program przeciwdziałania agresji), realizatorzy- psycholog p. E. Kaźmierska, odbiorcy- uczniowie szkoły podstawowej. 9. START - (nauka zachowań prospołecznych), realizatorzy- psycholog, pedagog, odbiorcy- uczniowie gimnazjum. 10. Wybierz życie pierwszy krok ( profilaktyka chorób przenoszonych drogą płciową i raka szyjki macicy), realizatorzy- współpraca ze specjalistami NFZ, odbiorcy- uczniowie klas LO i ZSZ. 11. Od samobadania piersi do mammografii (profilaktyka raka piersi), realizatorzy- współpraca ze specjalistami NFZ, odbiorcyuczniowie klas LO i ZSZ.